REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Na jakie pytanie powinna odpowiedzieć komisja śledcza do spraw wyłudzeń w VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Na jakie pytanie powinna odpowiedzieć komisja śledcza do spraw wyłudzeń w VAT
Na jakie pytanie powinna odpowiedzieć komisja śledcza do spraw wyłudzeń w VAT

REKLAMA

REKLAMA

Jest już wysoce prawdopodobne, że zostanie powołana sejmowa komisja śledcza w sprawie gigantycznych strat w dochodach w podatkach, zwłaszcza od towarów i usług, powstałych po naszym „wuniowstąpieniu”, w szczególności w latach 2007-2017. W poprzedniej wersji tego podatku, obowiązującej w latach 1993-2004, nie było żadnej „luki podatkowej”; wręcz odwrotnie - wpływy rosły (w 1993 roku aż o 73%), zwroty nie przekraczały średnio 20% wpływów (obecnie to ponad 40%), a wyłudzenia stanowiły margines, nie przekraczający kilku procent dochodów, czyli poziomu charakterystycznego dla systemu podatkowego jako całości.

Katastrofę przyniosła nie tylko harmonizacja tego podatku, czyli lepsza lub gorsza implementacja wspólnotowych rozwiązań, lecz również rodzima twórczość legislacyjna i interpretacyjna. Paradoksalnie, destrukcyjne działania dotyczące tego podatku podejmowane były w aurze jego … „naprawy” lub „cywilizowania”, o czym zapewniali nas szczególnie wiarygodni eksperci z firm zajmujących na co dzień się obsługą unikania opodatkowania. Żyjemy w przysłowiowym domu wariatów, więc nie ma się czemu dziwić.

REKLAMA

Autopromocja

 Chcąc po latach przyzwolenia dla zła oraz negowania istnienia kosztownych patologii w tym podatku odpowiedzieć na pytanie o przyczyny fenomenu formy oraz skali strat, należy oczywiście wskazać podmiot, który odegrał tu kluczową rolę. Z oczywistych względów było to Ministerstwo Finansów oraz poszczególni ministrowie finansów i wiceministrowie zajmujący się tym podatkiem – najważniejsi dla przyszłej komisji śledczej Sejmu świadkowie w tej sprawie. Zaczynając śledztwo od tych osób można dotrzeć również do sprawców naszej biedy oraz beneficjentów patologii: straty budżetu państwa (brak dochodów i nienależne zwroty) były jednocześnie czyjąś korzyścią, a idzie tu co rok  o dziesiątki miliardów złotych.

Sądzę, że komisja śledcza powinna zbadać następujące wątki dotyczące przyczyn tego zjawiska:

  1. kto uczestniczył w lobbingu dotyczącym tego podatku, a przede wszystkim czy działania lobbystów przyczyniły się do powstania „przepisów optymalizacyjnych”, pozwalających na unikanie opodatkowania lub uzyskiwanie zwrotów,
  2. kto z funkcjonariuszy publicznych kontaktował się z biznesem podatkowym, który zapewniał swoim zleceniodawcom „korzyści podatkowe” w postaci uchwalenia odpowiednich przepisów, wydania korzystnych dla nich urzędowych interpretacji, czy też otworzenia „parasola ochronnego” nad konkretnymi firmami, aby nikt się ich „nie czepiał” oraz jaki był cel i przedmiot tych spotkań,
  3. jakie kwoty wynagrodzeń uzyskali uczestnicy działań lobbingowych dotyczących tego podatku; nie jest tajemnicą, że największą wartość miała pomoc w załatwieniu objęcia określonych towarów lub grupy towarów przywilejem tzw. odwrotnego obciążenia (załącznik nr 11 do ustawy o VAT),
  4. czy resort finansów płacił za usługi biznesowi podatkowemu (wiadomo, że płacił): usługi te świadczono w sytuacji oczywistego konfliktu interesów tych podmiotów, a mogły one przyczynić się do patologizacji tego podatku,
  5. kto pisał konkretne projekty przepisów ustawy o VAT, które stały się przyczyną utraty dochodów budżetowych, czy powstawały one w resorcie lub poza nim; przepisy te są znane (można przeczytać je w Dzienniku Ustaw) – idzie tylko o poznanie rzeczywistych autorów tych rozwiązań. Przykładowo w latach 2011-2013 faktycznie wyłączono z opodatkowania, jednocześnie dając prawo do uzyskiwania nieograniczonych zwrotów, wszystkie zagraniczne podmioty, które sprzedawały na rynku krajowym towary działającym wyłącznie na podstawie rejestracji w urzędzie skarbowym (brak siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności). Była to luka, która stworzyła również wrogą konkurencję dla krajowych podmiotów, które musiały oferować towary z kwotą podatku. Masowa sprzedaż towarów bez podatku dzięki tej luce służyła później jako argument za wprowadzeniem tzw. odwrotnego obciążenia na inne towary w 2013 roku, czyli kolejnego przywileju rujnującego dochody budżetowe,
  6. jaka była rola miękkiego wpływu np. „społecznych doradców” i think tanków zajmujących się podatkami, które cyklicznie gościły wyższych (i niższych) funkcjonariuszy publicznych administrujących podatkiem; podmioty te z reguły nie ukrywały swoich związków z zagranicznym biznesem podatkowym,
  7. czy osoby, które zajmowały się jako funkcjonariusze publiczni tym podatkiem, nie przeszły do pracy w tych firmach, które są beneficjentami patologii legislacyjnych,
  8. w jaki sposób powstały plany kontroli podatkowych, które dziwnym trafem omijały podmioty będące ważnymi beneficjentami luk w VAT.

Powyższe pytania dotyczą sfer realnie istniejących w każdym państwie demokratycznym, które nie muszą skutkować patologizacją prawa i całej sfery publicznej. Ale skala zła i jego koszt były zbyt duże aby poniechać sprawdzenia osób trzecich wpływu na kształt tego podatku, zwłaszcza że w tamtym czasie nie ukrywały one swoich „sukcesów”.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dziś upowszechniona jest teza, że kierownictwo resortu finansów i urzędnicy zajmujący się tym podatkiem mieli bardzo ograniczoną wiedzę na ten temat (z zawodu byli politologami, inżynierami, nauczycielami), więc problem ich przerósł. Twierdzi się wręcz, że nie wiedzieli nic o patologiach i stratach, nie czytali projektów przepisów podatkowych („kto by to wszystko zrozumiał”?) Może to prawda, bo przecież byli „liberałami” (którzy przecież mają to „liberalne” podejście do wiedzy: podatki trzeba tylko „uprościć”, aby były dla wszystkich [?] zrozumiałe).

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Kończąc pozwolę sobie zasugerować komisji (jeśli powstanie), aby szybko podjęła pracę, a resort finansów raczej zamknął dziś drzwi przed tymi, którzy być może staną przed tą komisją. Bo oni wciąż są przyjmowani w tych samych gabinetach, ba, nawet wygłaszają referaty i uczestniczą w konferencjach organizowanych przez ten resort.

REKLAMA

Na koniec pragnę zacytować fragment listu Ministerstwa Finansów Sekretarza Stanu z dnia 25 września 2014 r. znak PT5/812/38/354/EKQ/14/RD83787, będącego odpowiedzią na raport Instytutu Studiów Podatkowych z 2014 roku dotyczący m.in. wyłudzeń tego podatku: „(…) Ustosunkowując się do wątku wyłudzeń podatku od towarów i usług w kontekście tworzonego prawa należy wskazać, iż – z jednej strony – podatek VAT stanowi podstawowe źródło krajowych wpływów budżetowych, z drugiej zaś jego konstrukcja bywa wykorzystywana do tworzenia mechanizmów prowadzących do nadużyć skutkujących uszczupleniami budżetowymi. Tym samym, w przypadku regulacji dotyczących podatku VAT wyjątkowo istotne jest, aby konstruowane przepisy zapewniały warunki efektywnego administrowania i kontrolowania systemu tego podatku, co z kolei ma przełożenie na szczegółowe unormowanie tej materii, a kolejne nowelizacje w tym zakresie są najczęściej konsekwencją „przenoszenia się” nieuczciwych podmiotów (działających przed zmianą otoczenia prawnego na rynkach, których ta zmiana dotyczyła) na obszary o podobnej specyfice”.

Tyle wówczas miało do powiedzenia na ten temat szefostwo tego resortu: czyli z tych choć pokrętnych wywodów można jednak wyciągnąć wniosek, że wiedziano o patologiach w tym podatku,  mimo że oficjalnie do 2015 roku negowano straty z budżetu państwa z tego tytułu.

Witold Modzelewski

Profesor Uniwersytetu Warszawskiego

Instytut Studiów Podatkowych

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tusk zapowiada rewolucję: uprościmy podatki i prowadzenie biznesu w Polsce

Podczas piątkowej konferencji prasowej, poprzedzającej posiedzenie rządu, premier Donald Tusk zapowiedział szeroko zakrojone działania mające na celu uproszczenie prowadzenia biznesu w Polsce, w tym gruntowną reformę systemu podatkowego. Jego słowa, pełne determinacji i świadomości skali wyzwań, padły w momencie, gdy polscy przedsiębiorcy coraz częściej apelują o zmniejszenie biurokratycznego ciężaru i stabilność regulacyjną.

Gra w zagranicznym kasynie online: legalność, podatki i ryzyko utraty wygranej

W dobie globalizacji i rosnącej popularności internetowego hazardu wiele osób z Polski decyduje się na grę w zagranicznych kasynach online. Kuszące wygrane i łatwy dostęp to jednak tylko pozory – brak znajomości przepisów może kosztować cię nie tylko grzywnę, ale również całą wypłatę. Sprawdź, kiedy gra jest legalna, kiedy zapłacisz podatek, a kiedy... stracisz wszystko.

Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

Rekonstrukcja rządu Tuska: Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański

Rząd Donalda Tuska przechodzi rekonstrukcję. Dziś o godz. 10 premier ogłosił nowy skład Rady Ministrów. Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański - dotychczasowy minister finansów poinformował premier Donald Tusk.

REKLAMA

Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o pełnym zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

REKLAMA