Podsumowanie zmian w prawie w styczniu 2017 r.

Ochrona przyrody oraz lasów

W dniu 1 stycznia 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 grudnia 2016  r. o zmianie ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach (Dz. U. z 2016 r., poz. 2249), która m.in. zwiększa uprawnienia właścicieli nieruchomości, na których rosną drzewa i krzewy poprzez uproszczenie regulacji dotyczącej wycinki oraz wyposaża jednostki samorządu w kompetencje do dostosowywania poziomu ochrony zieleni do ich potrzeb. W związku z tym, nowela m.in.:

• przewiduje, że bez zezwolenia będzie można wyciąć drzewa lub krzewy na prywatnej posesji, jeśli ich usunięcie nie będzie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zmiana ta wiąże się z faktem, że dotychczas znakomita większość decyzji dot. wycinek jest pozytywna, przez co procedura stała się jedynie formalnym obciążeniem administracji – poza tym wprowadzone zostaną też inne przepisy, które zakładają zmniejszenie administracyjnej kontroli wycinki drzew i krzewów oraz obciążeń finansowych wnioskodawców związanych z uzyskiwaniem zezwolenia.
• wprowadziła przepisy podług których rady gmin uzyskały uprawnienia do podejmowania uchwał, w których określą, w jakich wypadkach nie obowiązują zezwolenia na wycinkę na ich terenie, dostosowując wskazania do potrzeb gminy – w szczególności w zakresie gatunków, wieku, wycinką związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej lub wpisu do rejestru zabytków. Gminy uzyskały również możliwość określania stawek opłat za usunięcie drzew i krzewów. Zgodnie z nowelą za usuwanie drzew nie będą mogły przekroczyć 500 zł a za usuwanie krzewów - 200 zł.

Działalność innowacyjna

W dniu 1 stycznia 2017 r. weszła częściowo w życie ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1933), wprowadzająca regulacje dotyczące opodatkowania aportów komercjalizowanej własności intelektualnej i ulgi badawczo-rozwojową na podstawie - tj.:

• wskazano, że jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej jest komercjalizowana własność intelektualna, nie jest to odnotowane jako przychód;
• umożliwiono odliczenie od podatku, w ramach kosztów kwalifikowanych, wydatki związane z patentem (w tym postępowaniem przez Urzędem Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej), prawem ochronnym na wzór użytkowy oraz prawem z rejestracji wzoru przemysłowego, a także ustalono generalną zasadę, że w przypadku gdy podatnik jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć 50% poniesionych kosztów;
• ustanowiono dodatkową kwotę zwrotu dla podatników, którzy w roku rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej ponieśli stratę albo osiągnęli dochód niższy od kwoty przysługującego za pierwszy rok odliczenia;
• wskazano że jednostki naukowe są zobowiązane do przeznaczania nie mniej niż 2% środków finansowych przyznanych na utrzymanie potencjału badawczego na działania, związane z komercjalizacją wyników badań naukowych i prac rozwojowych, polegające na analizie potrzeb rynku, stanu techniki, możliwości ochrony patentowej efektów tej działalności oraz opracowaniu projektów komercjalizacji.

Polecamy: Podatkowa Księga Przychodów i Rozchodów 2017

Podatek dochodowy od osób fizycznych oraz od osób prawnych

W dniu 1 stycznia 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 września 2016  r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1550), na podstawie której m.in.:

• wprowadzono nową, preferencyjną stawkę CIT w wysokości 15 % dla małych podatników oraz podatników rozpoczynających działalność (w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność). Obniżoną stawkę mogą stosować tylko podatnicy, u których wartość przychodu ze sprzedaży wraz z kwotą VAT nie przekroczyła w poprzednim roku wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej kwocie 1 200 000 euro. Ze stosowania obniżonej stawki zostały wyłączone podatkowe grupy kapitałowe oraz podmioty utworzone w wyniku przekształceń (w tym przypadku wyłączenie dotyczyć będzie roku podatkowego, w którym nastąpiło rozpoczęcie przez nie działalności oraz następującego bezpośrednio po nim).
• wprowadzono degresywną (malejącą) kwotę wolną od opodatkowania, zależną od dochodów uzyskiwanych przez podatników- zwolnione od opodatkowania są dochody nieprzekraczające w roku podatkowym 6 600 zł, a wraz ze wzrostem dochodów, kwota wolna stopniowo się zmniejsza. Nowe regulacje wpływają także na sposób kalkulacji zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego – wymagane jest szacowanie - na początku roku - czy osiągane przez podatnika dochody będą mieścić się w pierwszym czy drugim przedziale obowiązującej skali podatkowej.
• zmieniono zasady opodatkowania aportów do spółki, tj. transakcji polegających na wnoszeniu wkładów niepieniężnych do spółek- według nowych regulacji przychodem wnoszącego do spółki wkład niepieniężny - w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część - jest wartość tego wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku – w innym dokumencie o podobnym charakterze. Wskazano również, że jeśli wartość ta będzie niższa od jego wartości rynkowej albo nie zostanie ona określona w statucie, umowie spółki albo innym dokumencie o podobnym charakterze, to przychodem będzie wartość rynkowa wkładu określona na dzień przeniesienia jego własności. Przepisy te mogą wpłynąć na zwiększenie obciążeń podatkowych podatników PIT i CIT wnoszących do spółek wskazane wkłady niepieniężne, natomiast aport w postaci przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części nadal nie powoduje powstania przychodu.

Podatek od towarów i usług

W dniu 1 stycznia 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 2024), na podstawie której m.in.:

• rozszerzono obowiązek raportowania w formacie Jednolitego Pliku Kontrolnego (czyli zbioru danych tworzonego z systemu informatycznego danego podmiotu poprzez ich bezpośredni eksport, na bazie schematu wyznaczonego przez Ministra Rozwoju i Finansów) na nową grupę przedsiębiorstw, tj. małych i średnich przedsiębiorców oraz organizacje pozarządowe, prowadzące działalność gospodarczą, jeżeli ww. podmioty prowadzą księgowość poprzez oprogramowanie informatyczne;
• podwyższono limit uprawniający do korzystania z tzw. podmiotowego zwolnienia z VAT - zgodnie z nowymi regulacjami zwalnia się od tego podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym 200 tys. zł;
• ustanowiono, iż w przypadku zaniżenia kwoty należnej lub zawyżenia zwrotu w deklaracji, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określi odpowiednio wysokość tych kwot w prawidłowej wysokości oraz ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego albo kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku;
• rozszerzono zakres stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia, m. in. o roboty budowlane oraz uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych,
• wskazano że płatności powyżej 15 000 zł mogą być realizowane wyłącznie za pośrednictwem rachunku płatniczego danego przedsiębiorcy - podatnicy PIT prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą oraz podatnicy CIT nie mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatku w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji o wartości przekraczającej 15 000 zł została zrealizowana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Autor: Maciej Szulikowski, radca prawny i partner zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna