Kontrola ZUS po zmianach od 1 stycznia 2017 r.

Zasadniczo kontrola przedsiębiorstwa przez ZUS nadal jest wszczynana po uprzednim, obligatoryjnym zawiadomieniu o zamiarze jej przeprowadzenia (poza wyjątkami wymienionymi w przepisach). Prawdą jest jednak, że od 1 stycznia 2017 r. na organy kontroli, w tym ZUS, został nałożony obowiązek tzw. wstępnej analizy ryzyka.

Powinna ona wskazać te podmioty, w których ryzyko naruszenia przepisów jest najwyższe. Zawieranie licznych umów cywilnoprawnych, szczególnie jeżeli nie są od nich opłacane pełne składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, może być czynnikiem, który spowoduje wytypowanie płatnika do kontroli ZUS.

Postępowanie kontrolne ZUS dotyczące przedsiębiorców i przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą jest uregulowane w przepisach ustawy systemowej oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zasady kontroli firm określone w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej uległy znaczącym zmianom od 1 stycznia 2017 r. Obowiązek zawiadomienia o zamiarze przeprowadzenia kontroli nie został w wyniku tych zmian zniesiony (art. 79 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Od momentu dostarczenia przedsiębiorcy (przedsiębiorstwu) zawiadomienia o planowanej kontroli do momentu wszczęcia postępowania nie może minąć mniej niż 7 dni i nie więcej niż 30 dni. Przekroczenie 30-dniowego terminu na wszczęcie czynności kontrolnych wymaga ponownego zawiadomienia płatnika o zamiarze jej przeprowadzenia.

Polecamy: Kodeks pracy 2017 - Praktyczny komentarz z przykładami (książka)

Przepisy przewidują przypadki, w których wcześniejsze zawiadomienie przedsiębiorcy nie jest wymagane. Postępowań prowadzonych przez ZUS mogą w zasadzie dotyczyć tylko dwie sytuacje, tj. gdy:

przeprowadzenie kontroli jest niezbędne w celu przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia,
przedsiębiorca nie ma adresu zamieszkania ani adresu siedziby albo doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione.

Uzasadnienie przyczyny braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli umieszcza się w książce kontroli i protokole kontroli. Taka procedura jest jednak stosowana przez ZUS incydentalnie, co do zasady bowiem organ ten zawsze zawiadamia o zamiarze wszczęcia kontroli.

Serwis Kadry

Czytaj więcej na IFK Platformie Księgowych i Kadrowych w artykule: "Czy po zmianach od 1 stycznia 2017 r. ZUS może wszcząć w firmie kontrolę bez zapowiedzi" >>