REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak przejść na międzynarodowe standardy rachunkowości

Agnieszka Pokojska
Agnieszka Pokojska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Czy konwersja sprawozdań finansowych na Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej w obszarze Rzeczowe aktywa trwałe może nastręczać wielu problemów?

Ustawa o rachunkowości reguluje kwestie związane z rzeczowymi aktywami trwałymi w kilku artykułach, podczas gdy sporządzając pierwsze sprawozdanie finansowe według MSSF musimy postępować zgodnie nie tylko z MSSF 1 opisującym pierwsze zastosowanie, ale również z MSR 16 (Rzeczowe aktywa trwałe), MSSF 5 (Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży), MSR 40 (Nieruchomości inwestycyjne), MSR 21 (Skutki zmian kursów wymiany walut obcych), MSR 23 (Koszty finansowania zewnętrznego), MSR 17 (Leasing), MSR 36 (Utrata wartości aktywów), a także z innymi standardami, które mogą mieć zastosowanie (np. MSR 40 dla wyceny aktywów biologicznych, MSR 2 dla ustalenia kosztu wytworzenia rzeczowych aktywów trwałych wykonanych we własnym zakresie czy MSR 31 i 39 dla wyceny zobowiązań, a co za tym idzie ustalenia ceny nabycia). Jak widać, już identyfikacja potencjalnych różnic między polskimi zasadami rachunkowości a MSSF może nastręczać wiele problemów.

Autopromocja

A przecież musimy pamiętać, że identyfikacja różnic to dopiero początek procesu. Pozostaje kwestia wyboru zasad rachunkowości, tam gdzie istnieje taka alternatywa, ocena ich wpływu na sprawozdanie finansowe i osiągane wyniki finansowe oraz konieczność wyceny tych różnic. Na podstawie moich doświadczeń mogę stwierdzić, że najwięcej problemów pojawia się w przedsiębiorstwach dysponujących znacznym majątkiem trwałym, szczególnie w grupach: budynki, budowle, obiekty inżynierii lądowej czy wodnej.

W praktyce najczęściej pojawiające się problemy w czasie konwersji mogą dotyczyć:

• ustalenia zakładanego kosztu (ceny nabycia) na dzień przejścia na MSSF,

• wyodrębnienia części składowych,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• oceny stosowanych metody amortyzacji,

• oceny, czy nie nastąpiła utrata wartości,

• odmiennego traktowania nakładów ponoszonych w terminie późniejszym.

Czy przechodząc na MSSF, jednostka musi dokonać wyceny rzeczowych aktywów trwałych według wartości godziwej na dzień konwersji sprawozdania finansowego?

Zgodnie z MSR 16 jednostka może dokonać wyboru sposobu wyceny rzeczowych aktywów trwałych pomiędzy modelem opartym na cenie nabycia (koszcie wytworzenia) lub modelem opartym na wartości przeszacowanej.

Jeżeli wybierzemy model oparty na cenie nabycia, to algorytm naszego postępowania przedstawia się następująco:

• dla rzeczowych aktywów trwałych nabytych przed 1997 rokiem, o ile suma ich wartości netto na dzień zastosowania MSSF jest istotna, konieczne jest ustalenie nowej ceny nabycia, uwzględniającej skutki hiperinflacji (przyjmuje się, że hiperinflacja w Polsce występowała do 1996 roku). Nową cenę nabycia zwaną zakładanym kosztem można ustalić w oparciu o wycenę według wartości godziwej lub przeszacowania odzwierciedlającego zmiany w indeksie cen.

• dla rzeczowych aktywów trwałych nabytych po 1997 roku nie jest konieczne ustalenie nowej ceny, przy czym należy zastanowić się, czy stara cena nabycia jest ustalona zgodnie z MSSF (na przykład: czy nie należy wyeliminować skapitalizowanych odsetek, różnic kursowych lub czy nie wycenić zobowiązania z tytułu nabycia rzeczowych aktywów trwałych według zasad określonych dla instrumentów finansowych). Jednakże należy pamiętać, że ustalenie nowej ceny nabycia według wartości godziwej lub przeszacowania odzwierciedlającego zmiany w indeksie cen jest dopuszczalne.

Osobiście doradzałbym wszystkim jednostkom, aby w sytuacji, gdy nie musimy dokonywać ustalenia nowej ceny nabycia, nie robić tego. Ustalenie nowej ceny nabycia jest nie tylko pracochłonne, ale w praktyce będzie powodowało wzrost wartości aktywów, a co za tym idzie - wzrost amortyzacji, spadek zysku i pogorszenie wskaźników efektywności i rentowności.

Jeżeli wybierzemy model oparty na wartości przeszacowanej, to wszystkie rzeczowe aktywa trwałe powinny zostać wycenione według wartości godziwej na dzień zastosowania MSSF.

Dlaczego jednostka powinna wyodrębnić części składowe (komponenty) rzeczowych aktywów trwałych?

W Polsce rzeczowe aktywa trwałe ujmuje się zazwyczaj jako jedną pozycję (np. piec hutniczy, budynek), co wynika z gramatycznej interpretacji definicji środka trwałego.

W praktyce bardzo często zdarza się, że środek trwały składa się z kilku istotnych części składowych (komponentów) o różnym okresie przydatności ekonomicznej. W takiej sytuacji ustalanie amortyzacji od łącznej wartości takiego środka trwałego może prowadzić do istotnego zniekształcenia wartości aktywów i wyniku finansowego (przykład: w skład środka trwałego wchodzą dwa komponenty A i B. Cena nabycia komponentu A wynosiła 100, a jego okres przydatności ekonomicznej wynosi 10 lat. Cena nabycia komponentu B wynosiła 200, a okres przydatności ekonomicznej wynosi 4 lata. Roczna amortyzacja ustalona od łącznej wartości wynosiłaby 30, podczas gdy roczna amortyzacja ustalona od komponentów wynosi 60). Dlatego też MSSF wymagają wyodrębnienia części składowych (o ile ich cena nabycia jest istotna w stosunku do ceny nabycia całego składnika). Przechodząc na MSSF, staniemy przed problemem podziału istniejących składników na części składowe, ich wyceną oraz ustaleniem okresu ich ekonomicznej przydatności. Pamiętajmy, że jeżeli będziemy wyceniać rzeczowe aktywa trwałe (mówiliśmy o tym wcześniej), to najpierw dokonajmy podziału rzeczowych aktywów trwałych na komponenty, a dopiero później dokonujmy wyceny.

Czy metody amortyzacji stosowane w MSSF różnią się od stosowanych w Polsce?

Generalna zasada amortyzacji zarówno według przepisów polskich, jak i według MSSF jest taka sama i mówi, że rzeczowe aktywa trwałe powinny być amortyzowane w sposób systematyczny na przestrzeni okresu użytkowania, a metoda amortyzacji powinna odzwierciedlać korzyści ekonomiczne powstające w wyniku użytkowania składnika aktywów. Jednakże MSSF nakładają obowiązek weryfikowania, co najmniej na koniec każdego roku, okresu i sposobu uzyskiwania korzyści ekonomicznych z użytkowanego składnika aktywów, podczas gdy polska ustawa o rachunkowości mówi o weryfikacji okresowej.

W jaki sposób ustala się według MSSF utratę wartości aktywów

Sposób przeprowadzenia oceny, czy nie wystąpiła trwała utrata wartości aktywów, jest szczegółowo opisany w MSR 36 Utrata wartości aktywów, podczas gdy w ustawie o rachunkowości znajdziemy wyłącznie generalną wskazówkę. W skrócie scharakteryzuję, na czym taki proces oceny polega. W pierwszej kolejności sprawdzamy, czy wystąpiły przesłanki wskazujące na możliwość utraty wartości aktywów (jeżeli przesłanki nie występują, testu nie przeprowadzamy).

Analizujemy przesłanki zewnętrzne:

• czy utrata wartości rynkowej składnika aktywów zaobserwowana w trakcie roku jest znacznie większa od utraty wartości, której mogliśmy spodziewać się w wyniku upływu czasu i normalnego użytkowania,

• czy nastąpiły lub nastąpią w niedalekiej przyszłości niekorzystne dla jednostki zmiany o charakterze technologicznym, rynkowym czy prawnym,

• czy nastąpił wzrost rynkowych stóp procentowych i jest prawdopodobne, że w wyniku wzrostu stóp dyskontowych nastąpi istotne obniżenie wartości odzyskiwanej aktywów,

• wartość bilansowa aktywów netto jednostki jest wyższa od wartości ich rynkowej kapitalizacji.

Analizujemy przesłanki wewnętrzne:

• czy istnieją dowody, że nastąpiła utrata przydatności składnika aktywów,

• czy nastąpiły lub w niedalekiej przyszłości nastąpią niekorzystne dla jednostki zmiany co do zakresu i sposobu użytkowania składnika aktywów,

• czy istnieją dowody ze sprawozdawczości wewnętrznej świadczące o gorszych wynikach uzyskiwanych ze składnika aktywów od zakładanych.

Jeżeli spełniona jest jedna z powyższych przesłanek, to konieczne jest ustalenie dla składnika aktywów wartości odzyskiwalnej. Wartością odzyskiwalną jest wyższa z dwóch kwot: ceny sprzedaży netto składnika aktywów i wartości użytkowej składnika aktywów (ustalona w oparciu o metodę zdyskontowanych przepływów pieniężnych dla ośrodka generującego przepływy pieniężne). Wartość tę porównujemy z wartością księgową netto. Jeżeli wartość księgowa jest wyższa od wartości odzyskiwanej, konieczne jest wykonanie testu na utratę wartości aktywów.

Przygotowanie takiego testu jest najczęściej procesem złożonym, bardzo pracochłonnym i rozciągniętym w czasie. Przygotowując taki test, najczęściej musimy wyodrębnić ośrodki generujące przepływy pieniężne i przygotować dla takich ośrodków pięcioletnie plany finansowe. Na ogół konieczna jest pomoc specjalistów od wycen.

Jakich innych trudności możemy spodziewać się w obszarze Rzeczowych aktywów trwałych w trakcie konwersji sprawozdań finansowych na MSSF?

Oczywiście zakres problemów, z którymi spotykają się jednostki, jest znacznie szerszy niż przedstawiony powyżej i dotyczy między innymi jeszcze: uwzględnienia w cenie nabycia szacunkowych kosztów demontażu i usunięcia składnika aktywów, odmiennego traktowania nakładów w terminie późniejszym, uwzględnienia kosztów finansowania zewnętrznego i różnic kursowych, usunięcia z bilansu składnika aktywów.

Zakres napotykanych problemów w dużej mierze zależy od branży, w której jednostka działa, organizacji przedsiębiorstwa, przyjętych zasad rachunkowości (MSSF dopuszczają w niektórych przypadkach podejście alternatywne lub stosowanie uproszczeń). Doświadczenie pokazuje, że wszystkie problemy można rozwiązać, a najlepszą receptą na udane wdrożenie MSSF jest właściwe (z dużym wyprzedzeniem czasowym) zaplanowanie procesu konwersji oraz konsekwencja w jego realizacji.

Piotr Waliński, dyrektor ds. badań sprawozdań finansowych PricewaterhouseCoopers

Piotr Waliński

dyrektor ds. badań sprawozdań finansowych PricewaterhouseCoopers

Notowała Agnieszka Pokojska

Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Procedury zawierania umów w ramach projektów dofinansowanych z Funduszy Europejskich

    Która procedura obowiązuje w projekcie dofinansowanym z Funduszy Europejskich - zasada konkurencyjności czy ustawa Prawo zamówień publicznych? Sprawdź!

    Składka zdrowotna przedsiębiorców - czy wróci ryczałt? Czy jeszcze w 2024 roku nastąpią zmiany?

    O przywrócenie ryczałtowej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców (wg zasad sprzed Polskiego Ładu) apelują zarówno sami przedsiębiorcy, ich stowarzyszenia, a także Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Rzecznik MŚP proponuje, by koszty związane z przywróceniem poprzednich zasad rozliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców częściowo pokryć przez ograniczenie beneficjentów tzw. wakacji od ZUS.

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej?

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej, ustalanego na potrzeby skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    REKLAMA