Wniosek o upadłość konsumencką byłego przedsiębiorcy

Nowelizacje przepisów upadłościowych

Ostatnie dwie duże nowelizacje ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (obecnie Prawo upadłościowe, dalej pu) dokonane w latach 2014 i 2015 przyniosły szereg istotnych zmian w przepisach dotyczących postępowania upadłościowego prowadzonego wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, czyli tzw. upadłości konsumenckiej. Zmienione tymi nowelizacjami przepisy nakazują takie prowadzenie postępowań upadłościowych wobec konsumentów, które umożliwi umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w trakcie postępowania upadłościowego, a dopiero w drugiej kolejności – jeśli jest to możliwe – nakazują zaspokojenie roszczeń wierzycieli w jak najwyższym stopniu.

Odmienny jest zatem cel prowadzenia postępowań upadłościowych względem konsumentów od postępowań prowadzonych względem przedsiębiorców (m.in. osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, wspólników osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, czy wreszcie spółek kapitałowych). Celem nadrzędnym takich postępowań jest więc oddłużenie dłużnika, a nie zaspokojenie wierzycieli.

Brak ograniczeń czasowych na złożenie wniosku

Na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów nie istnieją żadne bariery czasowe uniemożliwiające byłemu przedsiębiorcy złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Wniosek taki może złożyć nawet następnego dnia po zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej i wykreśleniu jej z ewidencji działalności gospodarczej (CEIDG). Do wniosku w takim wypadku warto będzie załączyć odpowiedni dokument poświadczający, że nie jest się już przedsiębiorcą.

Upadłość byłego przedsiębiorcy na wniosek wierzyciela

Co do zasady wniosek o ogłoszenie upadłości składa dłużnik. W odniesieniu jednak do byłych przedsiębiorców oraz osób prowadzących tzw. ukrytą działalność gospodarczą ustawa dopuszcza dwa wyjątki. Wniosek o ogłoszenie upadłości byłego przedsiębiorcy, jak również wspólnika osobowej spółki handlowej, może także złożyć jego wierzyciel, o ile od dnia wykreślenia tego przedsiębiorcy z ewidencji nie upłynął rok. Wierzyciel może również złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości tzw. niezarejestrowanego przedsiębiorcy, o ile od dnia zaprzestania prowadzenia działalności nie upłynął rok.

W obydwu ww. przypadkach zgodnie z treścią ustawy Prawo upadłościowe postępowania takie prowadzone są według przepisów o postępowaniu upadłościowym wobec konsumentów. W takich przypadkach nie stosuje się więc m.in. przepisów o tzw. ubóstwie masy (art. 13 ust. 1 i ust. 2 pu), czy o „wielości” wierzycieli (art. 11 ust. 1 w zw. z art. 1 ust. 1 pkt 1 pu), które stanowią najczęstsze przyczyny oddalania wniosków.

Polecamy: Poradnik Gazety Prawnej. Firma w spadku – zarząd sukcesyjny

Negatywna przesłanka ogłoszenia upadłości byłego przedsiębiorcy

Z punktu widzenia byłego przedsiębiorcy, lecz również każdej innej osoby, na której ciążył obowiązek zgłoszenia w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości (mowa jest tutaj zatem o osobach wskazanych w art. 21 ust. 2 pu, które na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu mają prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania), istotne jest czy mając taki obowiązek złożył on w wymaganym przepisami terminie wniosek o ogłoszenie upadłości. Sąd może bowiem oddalić wniosek o upadłość konsumencką byłego przedsiębiorcy, o ile stwierdzi, że były przedsiębiorca, pomimo zaistnienia przesłanek do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, wniosku takiego w wymaganym terminie nie złożył. Jest to jedna z negatywnych przesłanek do ogłoszenia upadłości i oddalenia przez sąd wniosku konsumenta. Co istotne, sąd upadłościowy bada tę przesłankę, cofając się aż dziesięć lat wstecz od dnia złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Ustawodawca nie zaopatrzył jednak przywołanej przesłanki przymiotem bezwzględności. Uznał bowiem, iż mogą ją sanować tzw. klauzule rozsądku, czyli „względy słuszności” lub „względy humanitarne”.

Zobacz także: Moja firma