REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwalczanie przestępczości gospodarczej i skarbowej - odpowiedzialność podmiotów zbiorowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Zwalczanie przestępczości gospodarczej i skarbowej - odpowiedzialność podmiotów zbiorowych /Shutterstock
Zwalczanie przestępczości gospodarczej i skarbowej - odpowiedzialność podmiotów zbiorowych /Shutterstock
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Na początku stycznia tego roku rząd ostatecznie przyjął nową wersję projektu ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Podstawowym celem nowych przepisów jest zwiększenie skuteczności zwalczania przestępczości gospodarczej i skarbowej oraz ochrona osób sygnalizujących nieprawidłowości (tzw. sygnalistów). Nowe regulacje nakładają na przedsiębiorców kolejne obowiązki.

REKLAMA

Głównym uzasadnieniem zmian przepisów prawa w tym zakresie jest mała efektywność dotychczas obowiązujących przepisów prawa. Jak podkreśla Ministerstwo Sprawiedliwości w uzasadnieniu projektu: „W 2017 r. do sądów wpłynęło 14 spraw, w 2016 r. – 25, w 2015 r. – 14, w 2014 r. – 31 spraw, w 2013 r. – 26 spraw. Przeprowadzone analizy wskazują na nieznaczną wysokość kar nakładanych w trybie ustawy”.

REKLAMA

Analizując kwestie efektywności obecnie obowiązujących przepisów, należy wyjść od przyjętej koncepcji odpowiedzialności podmiotu zbiorowego, która jest ściśle powiązana z uprzednim wykazaniem odpowiedzialności osoby fizycznej. Jest to więc odpowiedzialność o charakterze pochodnym, uzależniona od wyniku wcześniejszych postępowań. Dodatkowo należy wykazać związek osoby z podmiotem zbiorowym oraz działaniem w imieniu i interesie podmiotu zbiorowego. Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów odpowiedzialność podmiotu zbiorowego sprowadza się więc do braku dochowania należytej staranności w wyborze pracowników oraz braku odpowiedniego nadzoru. Katalog sankcji obejmuje obecnie karę pieniężną (zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary: od 1000 zł do 5 mln zł, nie wyższą niż 3% przychodu w danym roku). Dodatkowo sąd może orzec jeden z zakazów określonych w art. 9 ustawy, utrudniających funkcjonowanie takiemu podmiotowi, jak np. zakaz promocji lub reklamy, zakaz dostępu do wsparcia ze środków publicznych, zakaz korzystania z pomocy organizacji międzynarodowych, których Polska jest członkiem, zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne czy podanie wyroku do publicznej wiadomości.

Analizując słabości obecnie obowiązujących regulacji, rząd zaproponował projekt nowych przepisów o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione, który zakłada m.in.:

- rozszerzenie katalogu czynów zabronionych poprzez odejście od katalogu czynów zabronionych będących podstawą odpowiedzialności podmiotu zbiorowego na rzecz ogólnego katalogu przestępstw ściąganych z oskarżenia publicznego lub przestępstw skarbowych;

- zmianę modelu odpowiedzialności poprzez rezygnację z wymogu uprzedniego uzyskiwania wyroku skazującego osobę fizyczną;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- uwzględnienie w zakresie regulacji podmiotów zbiorowych mających siedzibę lub prowadzących działalność za granicą m.in. jeżeli czyn zabroniony został popełniony lub ma skutek na terytorium Polski;

- nałożenie obowiązku wdrożenia przez podmioty zbiorowe rozwiązań w zakresie skutecznego wykrywania i zapobiegania popełnianiu czynów zabronionych;

- zmianę w zakresie kar orzekanych wobec podmiotów zbiorowych poprzez podwyższenie wysokości kar pieniężnych do wysokości od 30 000 zł do 30 mln zł, a w ściśle określonych przypadkach nawet do 60 mln zł oraz możliwość rozwiązania podmiotu zbiorowego;

- odpowiedzialność finansową i odszkodowawczą w przypadku uzyskania przez podmiot zbiorowy korzyści majątkowej z popełnionego czynu zabronionego.

Projektowane zmiany przewidują, że odpowiedzialność podmiotów zbiorowych zależna będzie przede wszystkim od:

- wykazania faktu popełnienia czynu zabronionego,

- wystąpienia winy w nadzorze, wyborze pracownika,

- braku zapewnienia odpowiedniej organizacji, który doprowadził do popełnienia czynu zabronionego.

Nowe przepisy obejmują także regulacje chroniące tzw. sygnalistów, czyli osoby zgłaszające informacje o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu podmiotu zbiorowego. Koncepcję tzw. sygnalistów z perspektywy funkcjonowania przedsiębiorstwa należy uznać za wartościową, ponieważ umożliwia ona pozyskanie przez zarząd informacji o ewentualnych nieprawidłowościach na wczesnym etapie. W przypadku uzyskania określonego rodzaju informacji mających wpływ na odpowiedzialność podmiotu zbiorowego powstanie obowiązek przeprowadzenia wewnętrznego korporacyjnego postępowania wyjaśniającego. Jeżeli pomimo wiedzy podmiot zbiorowy nie usunie nieprawidłowości, sąd będzie mógł wymierzyć karę pieniężną do górnej granicy zwiększonej dwukrotnie.

Polecamy: Komplet podatki 2019

Niezbędne jest zatem odpowiednie przygotowanie podmiotów zbiorowych do nowych przepisów. W szczególności przedsiębiorcy powinni zidentyfikować obszary potencjalnie narażone na ryzyko wystąpienia nieprawidłowości, a następnie dochować należytej staranności, aby wdrożyć skuteczne działania prewencyjne. Dobrą praktyką w tym zakresie jest stworzenie wewnętrznych procedur mających na celu wzrost efektywności organizacji w kontekście zapobiegania nadużyciom. Procedury powinny uwzględniać wewnętrzne zasady anonimowego informowania o nadużyciach. Jeżeli przedsiębiorstwu wcześniej uda się pozyskać wiedzę o potencjalnych nadużyciach, będzie w stanie efektywniej nimi zarządzać. Przed utworzeniem procedury warto przeprowadzić w przedsiębiorstwie audyt, celem identyfikacji obszarów narażonych na ryzyko oraz osób, które dopuszczają się nadużyć. W branżach szczególnie narażonych na ryzyko (np. branża paliwowa) zalecane jest zweryfikowanie polis ubezpieczeniowych pod kątem zabezpieczenia ewentualnej odpowiedzialności wynikającej z ustawy.

Na wdrożenie zmian przedsiębiorcy mają sześć miesięcy od daty ogłoszenia nowych przepisów w Dzienniku Ustaw.

Autor: radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi

Zobacz także: Moja firma

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dobra wiadomość dla rolników! Prezydent podpisał ustawę o przechowywaniu nawozów naturalnych – zmiany wejdą w życie błyskawicznie

Prezydent RP podpisał ustawę przygotowaną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, która wprowadza istotne zmiany dla rolników w zakresie przechowywania nawozów naturalnych. Nowe przepisy wydłużają terminy dostosowania gospodarstw, upraszczają procedury budowlane i zapewniają dodatkowe wsparcie administracyjne.

Pracujący studenci, a ubezpieczenie w ZUS. Umowy o pracę, o dzieło i zlecenia - składki i świadczenia

Nie tylko latem wielu studentów podejmuje pracę, na podstawie kilku rodzajów umów. Różnią się one obowiązkiem odprowadzania składek a co za tym idzie, również prawem do świadczeń. Wyjaśniamy jakie umowy są podpisywane i jak są oskładkowane.

Rekord: Ponad 1,24 mln cudzoziemców pracuje legalnie w Polsce i płaci składki do ZUS

Na koniec I półrocza 2025 r. liczba cudzoziemców legalnie pracujących i objętych ubezpieczeniami społecznymi w ZUS przekroczyła 1,24 mln osób. W województwie kujawsko-pomorskim było ich ponad 48,3 tys.W porównaniu z końcem 2024 roku wzrost odnotowano zarówno w skali kraju, jak i w regionie - informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

Działalność nierejestrowana w 2025 roku - własny biznes bez składek ZUS i formalności [limit]. Kiedy rejestracja firmy jest już konieczna i jak to zrobić?

Rozpoczęcie działalności gospodarczej w Polsce może wydawać się skomplikowane – zwłaszcza dla osób, które dopiero testują swój pomysł na biznes. Dlatego działalność nierejestrowana (zwana też nieewidencjonowaną) to atrakcyjna forma dla początkujących przedsiębiorców. Jednak wraz z rozwojem działalności pojawia się pytanie: czy to już czas, by przejść na zarejestrowaną firmę? Przedstawiamy, kiedy warto podjąć ten krok, jakie są jego konsekwencje oraz jak się do tego przygotować.

REKLAMA

Ukryte zyski w estońskim CIT – co to jest i dlaczego warto uważać?

Estoński CIT, czyli ryczałt od dochodów spółek, to atrakcyjna forma opodatkowania, która pozwala na odroczenie podatku dochodowego do momentu faktycznej dystrybucji zysków. Jednak korzystając z tej formy opodatkowania, przedsiębiorcy muszą być szczególnie czujni na pojęcie ukrytych zysków, które mogą skutkować nieoczekiwanym opodatkowaniem.

Dramatyczne dane o wypadkach rolniczych w 2025 r. KRUS stawia na profilaktykę i zdrowie rolników

Dane za pierwsze półrocze 2025 roku pokazują, że w rolnictwie wciąż dochodzi do tysięcy wypadków przy pracy – odnotowano ponad 4,4 tys. zdarzeń, w których zginęło 26 osób. KRUS podkreśla, że profilaktyka i dbanie o zdrowie rolników stają się priorytetem, aby zmniejszyć ryzyko i poprawić bezpieczeństwo w pracy na wsi.

Rewolucja w opłacie cukrowej w Polsce! Nowe prawo wprowadza radykalne zmiany

Jest projekt ustawy o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw, który zakłada kompleksową nowelizację przepisów dotyczących tzw. opłaty cukrowej oraz uproszczenie systemu jej poboru. Celem zmian jest zwiększenie skuteczności działań prozdrowotnych oraz eliminacja dotychczasowych problemów interpretacyjnych i ograniczeń prawnych.

Wspólne KPI w usługach BPO - praktyczne podejście do optymalizacji procesów

Efektywne zarządzanie projektami BPO wymaga jasnych wskaźników efektywności, które pozwalają na obiektywną ocenę realizowanych procesów. Coraz więcej firm decyduje się na wdrożenie wspólnych KPI, realizowanych równolegle przez dostawcę usług i klienta. Takie podejście, oparte na pomiarze czasu pracy i dodatkowych metryk, umożliwia lepsze zrozumienie procesów i ich systematyczne doskonalenie.

REKLAMA

Prezydencka propozycja zerowego PIT-u dla rodzin z dwójką dzieci dzieli opinię publiczną

Propozycja prezydenta Karola Nawrockiego wprowadzenia zerowego PIT-u dla rodzin z dwójką dzieci i dochodem do 140 tys. zł budzi wyraźne podziały w społeczeństwie. Według sondażu, popiera ją 47,5 proc. ankietowanych, a przeciwko jest 47,9 proc., reszta nie ma zdania.

Zmiana limitów amortyzacji samochodów i kosztów leasingu od 2026 r. Jak ochronić swoje rozliczenia? Niekoniecznie przez zakupy do końca grudnia 2025 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zmniejszy się o 1/3 limit wartości amortyzacji dla większości samochodów osobowych – z 150 tys. zł do 100 tys. zł. Przepisy co ciekawe nie są nowe, bo pochodzą z końca 2021 r., ale wchodzą w życie dopiero za kilka miesięcy i dlatego znowu zrobiło się o nich głośno. Te kilka miesięcy to także ostatni dzwonek, aby zapobiec negatywnym konsekwencjom tych zmian.

REKLAMA