Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Samozatrudnienie a umowa o pracę – możliwości, korzyści, koszty

Wiesław Dzikowski
Księgowy, współwłaściciel i pełniący rolę wiceprezesa w firmie BR Progres sp. z o.o. Z księgowością związany od 2003 roku.
Samozatrudnienie a umowa o pracę – możliwości, korzyści, koszty /fot. Shutterstock
Samozatrudnienie a umowa o pracę – możliwości, korzyści, koszty /fot. Shutterstock
Samozatrudnienie, inaczej własna działalność gospodarcza czy działalność B2B (business to business) jest jedną z najpowszechniejszych form świadczenia usług na rzecz innej firmy obok tradycyjnej umowy o pracę, umowy zlecenia czy o dzieło. Niestety sama definicja samozatrudnienia nie została nigdzie w przepisach opisana i w dużym uproszczeniu można przyjąć, że jest to zastąpienie zatrudnienia na podstawie np. umowy o pracę inną umową cywilnoprawną z osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą.

Możliwości jakie daje samozatrudnienie

Jako że przepisy nie zabraniają nam założenia własnej firmy i świadczenia usług na rzecz kogokolwiek to wiele osób wychodzi z założenia, że porzuci dotychczasową umowę o pracę na rzecz działania jako firma u dotychczasowego pracodawcy. Niestety w tym przypadku nie jest to oczywiste i pod względem prawnym i podatkowym. Organy zawsze mogą zakwestionować taki sposób współpracy pomiędzy pracodawcą a byłym pracownikiem, dlatego ważne są odpowiednie zapisy w umowie. Inaczej taka forma współpracy może zostać uznana za obejście prawa.

Aby nie narazić się na takie konsekwencje należy pamiętać, że w art. 22 Kodeksu Pracy zawarto konkretne informacje co należy uznać za pracę na etat. I tak: „Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem”. Oznacza to, że jeżeli samozatrudnienie będzie wykazywało cechy charakterystyczne dla treści zawartych w powyższym artykule to może ono zostać uznane za standardową umowę o pracę.

Dlatego ważne aby w ewentualnym kontrakcie (umowie o współpracy) nie zawierać informacji, które są typowe dla umowy o pracę a dotyczących:

  • określenia godzin pracy;
  • obowiązku wykonywania poleceń drugiej strony kontraktu;
  • podległości nas jako samozatrudnionych względem drugiej strony;
  • płatnych dni wolnych;
  • wynagrodzenia za czas niezdolności do świadczenia pracy.

W innym przypadku, bez względu na to jak będziemy nazywać podpisaną umowę, prawie zawsze zostanie ona uznana za typową umowę o pracę.

Należy również pamiętać, że za działalność gospodarczą nie uznaje się czynności spełniającej łącznie poniższe warunki:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat naszej pracy oraz jej wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie wykroczenia lub przestępstwa, ponosi firma, z którą podpisaliśmy kontrakt;
  • praca nasza jest wykonywana pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez drugą stronę;
  • nie ponosimy ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Stąd ważnym jest aby:

  • wykazać, że ponosimy cześć odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat naszej pracy;
  • wykazać, że nie wykonujemy czynności pod kierownictwem drugiej strony;
  • wykazać, że naszą pracę wykonujemy w miejscu i czasie innym niż wyznaczone przez drugą stronę.

Oczywiście obecnie urzędy nie podchodzą do zapisów umów aż tak bardzo restrykcyjnie jak to miało jeszcze miejsce kilka lat temu, ale ważne jest aby odpowiednio skonstruować naszą umowę/kontrakt. Podpisując taką umowę o współpracy należy wziąć pod uwagę, że między stronami powinna mieć miejsce równość stron i że umowa powinna zawierać pewien zakres swobody dla nas w zakresie czasu i miejsca pracy oraz zawierać zakres odpowiedzialności nie tyle wobec naszego kontrahenta ile wobec osób/firm trzecich za szkody spowodowane przez nas.

W sytuacji gdy nie chcemy ryzykować na samym początku to możemy również połączyć pracę na etacie z pracą na własny rachunek. Najważniejsze aby w naszej umowie o pracę nie było klauzuli o zakazie konkurencji oraz aby nasza działalność jako przedsiębiorcy nie była w konflikcie z pracą na etacie w zakresie konkurencji na rynku określonej w odrębnych przepisach.

Zysk i korzyści z samozatrudnienia

Jedną z niekwestionowanych korzyści z bycia własnym szefem jest możliwość:

  • sterowania swoim czasem pracy. Od nas zależy czy, kiedy i w jakim zakresie poświęcimy czas na pracę;
  • swobodnego organizowania pracy. My sami dobieramy sobie narzędzia, itd.;
  • odliczania od naszych przychodów wydatków, które ponieśliśmy, a które są związane z wykonywaną przez nas pracą;
  • podjęcia współpracy z wieloma innymi firmami. Nie jesteśmy uzależnieni tylko od naszego pracodawcy.

Nie są to oczywiście korzyść wymierne finansowo, ale jedne z najważniejszych, które determinują wielu do założenia jednoosobowej firmy. Natomiast typowe korzyści finansowe to:

  • brak składek ZUS w sytuacji gdy jednocześnie pracujemy na etacie i prowadzimy jednoosobową działalność. Warunkiem skorzystania z tej preferencji jest fakt uzyskiwania dochodów z pracy równych lub wyższych niż minimalne;
  • możliwość opodatkowania podatkiem liniowym już w pierwszym roku działalności – pod warunkiem, że nie współpracujemy z naszym dotychczasowym pracodawcą;
  • możliwość skorzystania z „ulgi na start”, ale w sytuacji gdy nie współpracujemy z byłym pracodawcą;
  • możliwość skorzystania z tzw. „małego ZUS”, ale również na tych samych zasadach co powyżej – czyli gdy nie wystawiamy faktur naszemu byłemu pracodawcy;
  • możliwości rozliczenia podatku VAT gdy zarejestrujemy się jako czynni podatnicy tego podatku;
  • obniżenie podstawy do obliczenia podatku PIT poprzez ponoszenie kosztów związanych z prowadzeniem przez nas działalności.

Ostatni punkt jest dość istotny jeżeli chodzi o rozgraniczenie kosztów, które mogą być kosztami uzyskania przychodu od tych kosztów, które zostaną przez Urząd Skarbowy potraktowane jako koszty osobiste. Katalog tego co nie może zostać uznane za KUP zawiera art. 23 ustawy o PIT. Niemniej jednak pojedyńczej osobie trudno jest uznać co akurat może uznać za koszt. Dlatego wiele zależy od interpretacji przepisów. W ostatnim czasie fiskus pokazuje swoje bardziej liberalne oblicze co ma odzwierciedlenie z najnowszych interpretacjach podatkowych.

I tak np. w uzasadnionych przypadkach będziemy mogli uznać za koszt podatkowy kursy językowe (interpretacja nr 0114-KDIP3-1.4011.412.2017. 2.AM), studia MBA (nr 0114-KDIP3-1.4011.278.2019.1.AC) czy koszty utrzymania mieszkania w sytuacji gdy mamy w nim zarejestrowaną działalność (nr 0112– KDIL3-3.4011.108.2019.1.DS). W koszty będziemy mogli również ująć użytkowanie samochodu, zakup materiałów biurowych, rozliczyć abonament telefoniczny. Wszystko oczywiście zależy od zakresu i profilu naszej działalności, ale widać, że najnowsze podejście do tych tematów jest korzystniejsze dla podatników.

Polecamy: Pracownicze plany kapitałowe. Nowe obowiązki pracodawców i płatników

Niestety Urzędy Skarbowe nadal stoją na stanowisku, że wydatki na okulary korekcyjne, pakiet medyczny, kurs na prawo jazdy czy ubiór nadal stanowią wydatek osobowy i nie mogą zostać uznane za KUP pomimo, że świadczymy pracę przed komputerem, jeździmy do naszych kontrahentów by odbyć z nimi rozmowy biznesowe.

Koszty i ryzyko związane z samozatrudnieniem

Bardzo ważnym aspektem jest fakt, że jako osoby samozatrudnione mamy mniej przywilejów niż osoby na etacie. Ma to związek między innymi z faktem, że:

  • pracujemy na własny rachunek i własne ryzyko;
  • na nas ciąży obowiązek pozyskiwania klientów i mamy większą odpowiedzialność za jakość wykonanych przez nas usług;
  • ponosimy odpowiedzialność za nasze rozliczenia związane z ZUS-em i US;
  • nie przysługuje nam urlop czy inne przywileje pracownicze.

Ważne są również koszty związane z prowadzeniem własnej działalności. Nie będziemy mogli na przykład skorzystać jako przedsiębiorcy ze szkoleń jakie nasz kontrahent zapewnia swoim pracownikom na umowę o pracę. Sami musimy ponieść koszty naszego rozwoju, rozwijania umiejętności czy tzw. „looku”.

Należy również pamiętać, że sami za siebie opłacamy składki ZUS czy podatek PIT oraz ponosi konsekwencje ich niezapłacenia lub opóźnienia w płatnościach.

Gdy w ramach ograniczenia ryzyka i kosztów naszej działalności zechcemy świadczyć usługi tylko dla naszego byłego pracodawcy nie skorzystamy w żadnym zakresie z „ulgi na start” czy „małego ZUS-u”. Nie będziemy mogli również skorzystać w tej sytuacji z rozliczania się podatkiem liniowym co może być niekorzystne dla osób, których dochody są spore i te osoby wejdą w tzw. drugi próg podatkowy.

Podsumowując, kwestia pracy na etat czy założenia własnej działalności gospodarczej nie jest łatwa do podjęcia bez wstępnej analizy kosztów i korzyści. Wiele zależy również od indywidualnych preferencji każdej osoby i jej skłonności do ryzyka. Niemniej jednak jeżeli już jesteśmy zdecydowani, że własna działalność gospodarcza jest tym co chcemy i jesteśmy gotowi podjąć to wyzwanie niezbędnym okaże się podjęcie decyzji o formie rozliczenia podatkowego, prowadzeniu księgowości, itp. Tym samym, biorąc pod uwagę doświadczenie naszego Biura w zakresie rozliczania i prowadzenia księgowości dla przedsiębiorców, zapraszamy do bezpośredniego kontaktu.

Wiesław Dzikowski
www.br-progres.pl

Reklama
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Kaucja za butelki plastikowe, szklane i puszki od 2025 roku. Ile wyniesie?

    6 czerwca 2023 r. rząd ma pracować nad projektem ustawy o wprowadzeniu systemu kaucyjnego - wynika z informacji zamieszczonej w porządku obrad Rady Ministrów. System kaucyjny ma objąć, np. butelki z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku do 3 l, szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l i puszki metalowe do 1 l.

    Usługi dla stałego miejsca prowadzenia działalności pod lupą NSA

    Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył skargę kasacyjną spółki, która toczyła spór z organem podatkowym w zakresie miejsca rozliczania VAT od usług wsparcia (orzeczenie z 14 lutego 2023 r., sygnatura I FSK 1794/19).

    Nowelizacja SLIM VAT 3 to także zmiany w PIT, wyższe kwoty wolne w podatku od spadków i darowizn i odroczenie obowiązku wysyłania JPK_PIT i JPK_CIT

    W dniu 1 czerwca 2023 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zwana potocznie SLIM VAT 3). Ta nowelizacja zawiera nie tylko zmiany w podatku VAT ale także kilka zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i wyższe kwoty wolne w podatku od spadków i darowizn. Przesunięto o rok obowiązek wysyłania JPK_PIT i JPK_CIT.

    Księgowość to fundament rozwoju firmy

    Zarówno w małych firmach, jak i w międzynarodowych przedsiębiorstwach, dział księgowości odgrywa kluczową rolę w zakresie zarządzania finansami i zapewnianiu przejrzystości informacji finansowych. Obchodzony 9 czerwca Dzień Księgowego to doskonała okazja, aby uznać i docenić wkład grupy, która zapewnia solidne podstawy do podejmowania decyzji biznesowych w firmach.

    800 plus za styczeń 2024 r. może być wypłacone w lutym

    Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, który ma na celu podwyższenie świadczenia wychowawczego (tzw. 500 plus) do kwoty 800 zł miesięcznie od 2024 roku.

    "Ewa, nasza tęczowa księgowa". Historyjka napisana przez ChatGPT

    "Ewa, nasza tęczowa księgowa" - tak nazwaliśmy historyjkę o księgowej, którą napisał ChatGPT-4. Ciekawi jesteśmy jak Wam się spodoba i przede wszystkim, czy wywoła uśmiech na Waszych twarzach… a w których miejscach - to już sprawka sztucznej inteligencji!

    Przelewy bankowe w Boże Ciało 2023 i długi weekend 8-11 czerwca

    Jak działają międzybankowe systemy rozliczeniowe Elixir, Euro Elixir i Express Elixir w czasie Bożego Ciała (8 czerwca 2023 r.) i całego długiego weekendu 8-11 czerwca? Kiedy dojdzie do odbiorcy przelew bankowy wysłany w Boże Ciało?

    Księgowość na wesoło. Żarty z okazji Międzynarodowego Dnia Księgowego

    Międzynarodowy Dzień Księgowego już w najbliższy piątek - 9 czerwca. My zaczynamy świętowanie już od dziś i mamy dla Was, drodzy Księgowi i Księgowe, kolejną porcję dowcipów prosto z biur rachunkowych. Bo liczy się humor!

    WIRON stosowany do prefinansowania PROW 2014-2020 od 1 września 2023 r.

    Nowy wskaźnik referencyjny WIRON, który ma zastąpić dotychczasowy WIBOR, będzie stosowany przy prefinansowaniu działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Tak przewiduje zakłada projekt rozporządzenia opublikowany 24 maja 2023 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.

    Od początku 2023 roku spadają wskaźniki WIBOR i WIRON. Co dalej?

    Trzymiesięczny WIRON spadł od początku 2023 roku z 6,18 proc. do 5,83 proc. W tym samym czasie WIBOR 3M stopniał o 10 pkt bazowych (do 6,9 proc.). Jeśli sytuacja się nie zmieni, inwestorzy po zaplanowanej na 1 stycznia 2025 r. tranzycji, będą zarabiali mniej.

    Prezydent podpisał ustawę SLIM VAT 3. Jakie zmiany i od kiedy?

    Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?

    Domy seniora z preferencyjną stawką podatku od nieruchomości

    Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.

    Pomysły na prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę

    Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów. 

    Prezydent podpisał pakiet Slim VAT 3

    Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o VAT – podała kancelaria prezydenta. Ustawa wprowadza pakiet Slim VAT 3, który ma uprosić rozliczanie tego podatku.

    Emilewicz: projektem nowelizacji ustawy o KUKE w przyszłym tygodniu zajmie się rząd

    Zakładam, że projekt ustawy o KUKE w przyszłym tygodniu trafi pod obrady rządu, byśmy zdążyli przepracować ją w Sejmie w czerwcu i lipcu - powiedziała PAP pełnomocnik rządu ds. polsko-ukraińskiej współpracy rozwojowej Jadwiga Emilewicz.

    Zwrot składki zdrowotnej: wydłużenie terminu, ostatni moment

    Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne okaże się, że składka ta została opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, płatnikowi składek przysługuje  jej zwrot. Termin na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty wynikającej z rocznego rozliczenia (RZS-R) został wydłużony do 5 czerwca 2023 r.

    Podatek od napiwku. Kto zapłaci?

    Napiwek przypisany konkretnej osobie nie jest dochodem spółki gastronomicznej, a spółka nie zapłaci podatku dochodowego. Podatek dochodowy za napiwek obciąża jednak osobę, która otrzymała napiwek.

    Spółka nie musi pobierać podatku przy wypłacie zaliczki na poczet zysku

    Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).

    Aktualizacja aplikacji mZUS 2023 - nowe funkcje i zmiana wyglądu

    31 maja 2023 r. ZUS poinformował, że udostępnił aktualizację aplikacji mobilnej mZUS. W nowej wersji zmieniony został wygląd aplikacji i rozbudowano ją o kolejne funkcje.

    Wnioski na PUE ZUS o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej można składać do 5 czerwca

    Do 5 czerwca 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą mają czas na złożenie wniosku RZS-R o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne wynikającej z rocznego rozliczenia. Wniosek w tej sprawie należy złożyć elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS – poinformował 1 czerwca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

    Czy da się oszczędzić milion na emeryturę? Sprawdzamy!

    Aż 79% Polaków nie oszczędza pieniędzy na emeryturę poza obowiązującymi składkami, a 62,5% nie odkłada regularnie żadnej kwoty na żaden cel. Jednocześnie dochód rozporządzalny na 1 osobę w Polsce w 2022 roku wyniósł 2 249,79 zł. Czy daje to możliwość odłożenia miliona złotych na emeryturę?

    Mały ZUS Plus 2023/2024 - dodatkowe 12 miesięcy korzyści. Ile zaoszczędzi przedsiębiorca?

    Mały ZUS Plus będzie wydłużony o rok dla przedsiębiorców, którzy korzystają z tej preferencji (ulgi) w 2023 roku. Poinformowało o tym 31 maja 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Wskutek tego przedłużenia przedsiębiorcy ci zaoszczędzą nawet kilkaset złotych miesięcznie. 

    UE pozwala na obniżenie stawki VAT na odzież dziecięcą. Polska nie chce

    Obniżony VAT na odzież dziecięcą. W ostatnim czasie ożywiła się dyskusja wokół obniżenia stawki VAT na odzież i obuwie dla dzieci. Eksperci nie wykluczają, że temat powróci w najbliższej kampanii wyborczej. Na czym polega problem?

    Niezgłoszenie zmiany w KRS - konsekwencje. Postępowanie przymuszające – jakie jest zagrożenie?

    Dokonanie wpisu oraz rejestracja zmian danych ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) to jeden z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki handlowej. Zgodnie z przepisami, wniosek o wpis lub o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców KRS powinien być złożony do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia, w którym zdarzenie uzasadniające zmianę miało miejsce. Praktyka pokazuje, że wielu przedsiębiorców zaniedbuje ten obowiązek i zgłasza zmiany za późno lub nie robi tego wcale.

    KSeF uszczelni system podatkowy. Czy zlikwiduje szarą strefę?

    Krajowy System e-Faktur (KSeF) to ważne narzędzie pomagające w zwalczaniu oszustw podatkowych. Elektroniczny proces wystawiania, przekazywania i przechowywania faktur ułatwia walkę z nieuczciwymi praktykami. Czy obowiązkowe wprowadzenie systemu zapewni skuteczne środki kontroli i wyeliminuje tzw. szarą strefę? Jakie korzyści przyniesie firmom?