REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Samozatrudnienie a umowa o pracę – możliwości, korzyści, koszty

Wiesław Dzikowski
Księgowy, współwłaściciel i pełniący rolę wiceprezesa w firmie BR Progres sp. z o.o. Z księgowością związany od 2003 roku.
Samozatrudnienie a umowa o pracę – możliwości, korzyści, koszty /fot. Shutterstock
Samozatrudnienie a umowa o pracę – możliwości, korzyści, koszty /fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Samozatrudnienie, inaczej własna działalność gospodarcza czy działalność B2B (business to business) jest jedną z najpowszechniejszych form świadczenia usług na rzecz innej firmy obok tradycyjnej umowy o pracę, umowy zlecenia czy o dzieło. Niestety sama definicja samozatrudnienia nie została nigdzie w przepisach opisana i w dużym uproszczeniu można przyjąć, że jest to zastąpienie zatrudnienia na podstawie np. umowy o pracę inną umową cywilnoprawną z osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą.

Możliwości jakie daje samozatrudnienie

Jako że przepisy nie zabraniają nam założenia własnej firmy i świadczenia usług na rzecz kogokolwiek to wiele osób wychodzi z założenia, że porzuci dotychczasową umowę o pracę na rzecz działania jako firma u dotychczasowego pracodawcy. Niestety w tym przypadku nie jest to oczywiste i pod względem prawnym i podatkowym. Organy zawsze mogą zakwestionować taki sposób współpracy pomiędzy pracodawcą a byłym pracownikiem, dlatego ważne są odpowiednie zapisy w umowie. Inaczej taka forma współpracy może zostać uznana za obejście prawa.

REKLAMA

Autopromocja

Aby nie narazić się na takie konsekwencje należy pamiętać, że w art. 22 Kodeksu Pracy zawarto konkretne informacje co należy uznać za pracę na etat. I tak: „Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem”. Oznacza to, że jeżeli samozatrudnienie będzie wykazywało cechy charakterystyczne dla treści zawartych w powyższym artykule to może ono zostać uznane za standardową umowę o pracę.

Dlatego ważne aby w ewentualnym kontrakcie (umowie o współpracy) nie zawierać informacji, które są typowe dla umowy o pracę a dotyczących:

  • określenia godzin pracy;
  • obowiązku wykonywania poleceń drugiej strony kontraktu;
  • podległości nas jako samozatrudnionych względem drugiej strony;
  • płatnych dni wolnych;
  • wynagrodzenia za czas niezdolności do świadczenia pracy.

W innym przypadku, bez względu na to jak będziemy nazywać podpisaną umowę, prawie zawsze zostanie ona uznana za typową umowę o pracę.

Należy również pamiętać, że za działalność gospodarczą nie uznaje się czynności spełniającej łącznie poniższe warunki:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat naszej pracy oraz jej wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie wykroczenia lub przestępstwa, ponosi firma, z którą podpisaliśmy kontrakt;
  • praca nasza jest wykonywana pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez drugą stronę;
  • nie ponosimy ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Stąd ważnym jest aby:

  • wykazać, że ponosimy cześć odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat naszej pracy;
  • wykazać, że nie wykonujemy czynności pod kierownictwem drugiej strony;
  • wykazać, że naszą pracę wykonujemy w miejscu i czasie innym niż wyznaczone przez drugą stronę.

Oczywiście obecnie urzędy nie podchodzą do zapisów umów aż tak bardzo restrykcyjnie jak to miało jeszcze miejsce kilka lat temu, ale ważne jest aby odpowiednio skonstruować naszą umowę/kontrakt. Podpisując taką umowę o współpracy należy wziąć pod uwagę, że między stronami powinna mieć miejsce równość stron i że umowa powinna zawierać pewien zakres swobody dla nas w zakresie czasu i miejsca pracy oraz zawierać zakres odpowiedzialności nie tyle wobec naszego kontrahenta ile wobec osób/firm trzecich za szkody spowodowane przez nas.

W sytuacji gdy nie chcemy ryzykować na samym początku to możemy również połączyć pracę na etacie z pracą na własny rachunek. Najważniejsze aby w naszej umowie o pracę nie było klauzuli o zakazie konkurencji oraz aby nasza działalność jako przedsiębiorcy nie była w konflikcie z pracą na etacie w zakresie konkurencji na rynku określonej w odrębnych przepisach.

Zysk i korzyści z samozatrudnienia

Jedną z niekwestionowanych korzyści z bycia własnym szefem jest możliwość:

  • sterowania swoim czasem pracy. Od nas zależy czy, kiedy i w jakim zakresie poświęcimy czas na pracę;
  • swobodnego organizowania pracy. My sami dobieramy sobie narzędzia, itd.;
  • odliczania od naszych przychodów wydatków, które ponieśliśmy, a które są związane z wykonywaną przez nas pracą;
  • podjęcia współpracy z wieloma innymi firmami. Nie jesteśmy uzależnieni tylko od naszego pracodawcy.

Nie są to oczywiście korzyść wymierne finansowo, ale jedne z najważniejszych, które determinują wielu do założenia jednoosobowej firmy. Natomiast typowe korzyści finansowe to:

  • brak składek ZUS w sytuacji gdy jednocześnie pracujemy na etacie i prowadzimy jednoosobową działalność. Warunkiem skorzystania z tej preferencji jest fakt uzyskiwania dochodów z pracy równych lub wyższych niż minimalne;
  • możliwość opodatkowania podatkiem liniowym już w pierwszym roku działalności – pod warunkiem, że nie współpracujemy z naszym dotychczasowym pracodawcą;
  • możliwość skorzystania z „ulgi na start”, ale w sytuacji gdy nie współpracujemy z byłym pracodawcą;
  • możliwość skorzystania z tzw. „małego ZUS”, ale również na tych samych zasadach co powyżej – czyli gdy nie wystawiamy faktur naszemu byłemu pracodawcy;
  • możliwości rozliczenia podatku VAT gdy zarejestrujemy się jako czynni podatnicy tego podatku;
  • obniżenie podstawy do obliczenia podatku PIT poprzez ponoszenie kosztów związanych z prowadzeniem przez nas działalności.

Ostatni punkt jest dość istotny jeżeli chodzi o rozgraniczenie kosztów, które mogą być kosztami uzyskania przychodu od tych kosztów, które zostaną przez Urząd Skarbowy potraktowane jako koszty osobiste. Katalog tego co nie może zostać uznane za KUP zawiera art. 23 ustawy o PIT. Niemniej jednak pojedyńczej osobie trudno jest uznać co akurat może uznać za koszt. Dlatego wiele zależy od interpretacji przepisów. W ostatnim czasie fiskus pokazuje swoje bardziej liberalne oblicze co ma odzwierciedlenie z najnowszych interpretacjach podatkowych.

I tak np. w uzasadnionych przypadkach będziemy mogli uznać za koszt podatkowy kursy językowe (interpretacja nr 0114-KDIP3-1.4011.412.2017. 2.AM), studia MBA (nr 0114-KDIP3-1.4011.278.2019.1.AC) czy koszty utrzymania mieszkania w sytuacji gdy mamy w nim zarejestrowaną działalność (nr 0112– KDIL3-3.4011.108.2019.1.DS). W koszty będziemy mogli również ująć użytkowanie samochodu, zakup materiałów biurowych, rozliczyć abonament telefoniczny. Wszystko oczywiście zależy od zakresu i profilu naszej działalności, ale widać, że najnowsze podejście do tych tematów jest korzystniejsze dla podatników.

Polecamy: Pracownicze plany kapitałowe. Nowe obowiązki pracodawców i płatników

Niestety Urzędy Skarbowe nadal stoją na stanowisku, że wydatki na okulary korekcyjne, pakiet medyczny, kurs na prawo jazdy czy ubiór nadal stanowią wydatek osobowy i nie mogą zostać uznane za KUP pomimo, że świadczymy pracę przed komputerem, jeździmy do naszych kontrahentów by odbyć z nimi rozmowy biznesowe.

Koszty i ryzyko związane z samozatrudnieniem

Bardzo ważnym aspektem jest fakt, że jako osoby samozatrudnione mamy mniej przywilejów niż osoby na etacie. Ma to związek między innymi z faktem, że:

  • pracujemy na własny rachunek i własne ryzyko;
  • na nas ciąży obowiązek pozyskiwania klientów i mamy większą odpowiedzialność za jakość wykonanych przez nas usług;
  • ponosimy odpowiedzialność za nasze rozliczenia związane z ZUS-em i US;
  • nie przysługuje nam urlop czy inne przywileje pracownicze.

Ważne są również koszty związane z prowadzeniem własnej działalności. Nie będziemy mogli na przykład skorzystać jako przedsiębiorcy ze szkoleń jakie nasz kontrahent zapewnia swoim pracownikom na umowę o pracę. Sami musimy ponieść koszty naszego rozwoju, rozwijania umiejętności czy tzw. „looku”.

Należy również pamiętać, że sami za siebie opłacamy składki ZUS czy podatek PIT oraz ponosi konsekwencje ich niezapłacenia lub opóźnienia w płatnościach.

REKLAMA

Gdy w ramach ograniczenia ryzyka i kosztów naszej działalności zechcemy świadczyć usługi tylko dla naszego byłego pracodawcy nie skorzystamy w żadnym zakresie z „ulgi na start” czy „małego ZUS-u”. Nie będziemy mogli również skorzystać w tej sytuacji z rozliczania się podatkiem liniowym co może być niekorzystne dla osób, których dochody są spore i te osoby wejdą w tzw. drugi próg podatkowy.

Podsumowując, kwestia pracy na etat czy założenia własnej działalności gospodarczej nie jest łatwa do podjęcia bez wstępnej analizy kosztów i korzyści. Wiele zależy również od indywidualnych preferencji każdej osoby i jej skłonności do ryzyka. Niemniej jednak jeżeli już jesteśmy zdecydowani, że własna działalność gospodarcza jest tym co chcemy i jesteśmy gotowi podjąć to wyzwanie niezbędnym okaże się podjęcie decyzji o formie rozliczenia podatkowego, prowadzeniu księgowości, itp. Tym samym, biorąc pod uwagę doświadczenie naszego Biura w zakresie rozliczania i prowadzenia księgowości dla przedsiębiorców, zapraszamy do bezpośredniego kontaktu.

Wiesław Dzikowski
www.br-progres.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odliczenie w PIT zakupu smartfona, smartwatcha i tabletu jest możliwe. Kto ma takie prawo? [Ulga rehabilitacyjna 2025]

Wydatki poniesione przez podatnika z orzeczoną niepełnosprawnością na zakup telefonu komórkowego (smartfona), smartwatcha i tabletu oraz oprogramowania i baterii do tych urządzeń (a także na naprawy tych urządzeń), można uznać za wydatki, podlegające odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej określonej w art. 26 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podstawowym warunkiem tego odliczenia jest to, by te urządzenia ułatwiały wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Takie jest stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zaprezentowane np. w interpretacji indywidualnej z 19 listopada 2024 r.

Twój e-PIT 2025 gov już jest! Sprawdź, jak szybko rozliczyć PIT i otrzymać zwrot?

15 lutego 2025 roku rusza usługa Twój e-PIT gov – najprostszy sposób na szybkie i wygodne rozliczenie podatku za 2024 rok. Sprawdź, jakie nowości wprowadzono w tym roku i jak złożyć zeznanie w kilka kliknięć, by nie czekać na zwrot podatku!

Zaniechanie poboru podatku od subwencji i wsparcia finansowego z tarcz PFR do końca 2026 roku

Ministerstwo Finansów chce wydłużyć do końca 2026 r. okres zaniechania poboru podatku od subwencji finansowych oraz finansowania preferencyjnego udzielonych przez PFR w ramach tarcz – wynika z projektu rozporządzenia, opublikowanego 14 lutego 2025 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.

Twój e-PIT 2025: jakie ulgi podatkowe trzeba wypełnić samemu? Jak złożyć zeznanie podatkowe za 2024 rok?

Od 15 lutego do 30 kwietnia 2025 r. można składać roczne zeznania podatkowe PIT i rozliczyć dochody (przychody) uzyskane w 2024 roku. Ministerstwo Finansów zachęca do korzystania z e-usług Krajowej Administracji Skarbowej i rozliczania podatków drogą elektroniczną. W 2025 r. kolejny raz z usługi Twój e-PIT będą mogły skorzystać również osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz działy specjalne produkcji rolnej. Pierwszy raz usługa Twój e-PIT będzie dostępna także w aplikacji mobilnej e-Urząd Skarbowy (e-US). MF i KAS zachęcają także do aktywowania usługi e-korespondencji przy okazji logowania do e-US w związku z rozliczeniem podatku.

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: kwoty, podstawy wymiaru, zmiany i korzyści dla firm. Kiedy pierwsze płatności na nowych zasadach?

Od 1 stycznia 2025 r. zmieniły się zasady obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, kto skorzysta z nowych przepisów i kiedy pierwsze płatności „na nowych zasadach”. Ile wynoszą składki zdrowotne i podstawy wymiaru poszczególnych przedsiębiorców w zależności od ich formy opodatkowania?

PFRON 2025: Obowiązki pracodawcy. Składki, terminy, deklaracje. Jak obliczyć stan i wskaźnik zatrudnienia oraz wysokość wpłaty?

Jakie obowiązki wobec PFRON ma pracodawca? Jak obliczyć wysokość wpłaty na ten fundusz? Jak ustalić stan zatrudnienia i wskaźnik zatrudnienia? Kto może być zwolniony z obowiązku dokonywania wpłat do PFRON?

Zwrot kosztów przejazdów pracowniczych bez podatku? Interpelacja poselska w sprawie przychodu pracownika

W odpowiedzi z 23 grudnia 2024 r. na interpelację poselską nr 6759 Wiceminister Finansów Jarosław Neneman wskazał rozstrzygnięcie w zakresie zwrotu kosztów taksówek ponoszonych przez pracowników sprzeczne z ostatnim wyrokiem NSA z 19 listopada 2024 r. Zdaniem Wiceministra zwrot takich kosztów nie będzie stanowił przychodu w sytuacji, w której kwota jaką otrzymują pracownicy równa jest tej, którą ponieśli i wyjdą oni dzięki temu „na zero”.

Mandat lub grzywna nałożone za granicą. Kiedy warto się odwołać, a kiedy lepiej zapłacić od razu?

Każdego roku tysiące polskich firm transportowych i przewoźników, realizujących przewozy międzynarodowe, otrzymują mandaty lub grzywny, które mogą sięgać dziesiątek, a nawet setek tysięcy złotych. Czy zawsze warto się od nich odwoływać? W wielu przypadkach tak – ale trzeba wiedzieć, kiedy walczyć, a kiedy zapłacić i uniknąć dalszych problemów. A wszystko oczywiście zależy od okoliczności oraz rodzaju nałożonej kary.

REKLAMA

260-280 zł za badanie techniczne samochodu (postulat diagnostów). Czy już w 2025 r. będzie drożej, w tym wyższe też opłaty karne za spóźniony przegląd i nowe terminy?

Ministerstwo Infrastruktury podjęło intensywne prace nad reformą systemu badań technicznych pojazdów (w tym samochodów i motocykli). To nie tylko konieczność wynikająca z dostosowania przepisów do unijnej dyrektywy, ale również odpowiedź na realia gospodarcze, które przez lata diametralnie się zmieniły. Jak informuje resort, w grudniu 2024 roku złożono wniosek o wpisanie projektu ustawy do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Czy stawki za badania techniczne pojazdów zmienią się w 2025 roku? Co jeszcze się zmieni oprócz cen?

Bułgaria i Rumunia w strefie Schengen od 2025 r. – co to oznacza dla branży transportowej?

1 stycznia 2025 roku Rumunia i Bułgaria zyskały pełen dostęp do strefy Schengen, o który zabiegały od chwili akcesji niemal 20 lat temu. Mniej granic na kontynencie to świetna wiadomość dla europejskiego sektora transportu – planowanie tras biegnących przez oba kraje stanie się łatwiejsze i wolne od wielogodzinnych kontroli. Wejście do Schengen to ogromna szansa zwłaszcza dla intensywnie rozwijającej się Rumunii. Jej pozycja na kontynencie w ostatnich latach umocniła się, a transport jest kluczowym sektorem rumuńskiej gospodarki.

REKLAMA