REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Konfiskata rozszerzona przedsiębiorstwa

Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Robert Nogacki
radca prawny
Konfiskata rozszerzona przedsiębiorstwa
Konfiskata rozszerzona przedsiębiorstwa

REKLAMA

REKLAMA

Konfiskata rozszerzona polega na pozbawianiu przestępców korzyści osiąganych z tytułu popełnionych czynów zabronionych poprzez odbiór im przedsiębiorstw służących do ich popełnienia. W celu skutecznego odebrania przedsiębiorcom składników przedsiębiorstwa, prokuratorzy muszą wykazać przed sądem, że zostało dokonane z jego użyciem przestępstwo.

Aby skonfiskować należące do firmy środki pieniężne, prokuratorzy muszą uzyskać wyrok sądu stwierdzający użycie jej do popełnienia przestępstwa. Oczywiście wymaga to od organów ścigania również udowodnienia przedsiębiorcy czy innemu podmiotowi posługującemu się firmą zawinienie w popełnieniu przestępstwa z użyciem przedsiębiorstwa. Od wielu lat prokuratorzy stosują jednak pewien wybieg, który pozwala im obejść te wymogi i zajmować pieniądze firmy zgromadzone na rachunku bankowym bez wyroku sądu czy postawienia komukolwiek zarzutów – wskazują je jako dowód rzeczowy w toczącej się sprawie. Sąd Okręgowy w Warszawie, orzekając 22 lipca 2020 r. na korzyść przedsiębiorcy, uznał takie działania prokuratora za praktyki nieakceptowalne, godzące w prawa i wolności obywatelskie.

REKLAMA

Autopromocja

Konfiskata rozszerzona

Kodeks cywilny w art. 55¹ precyzuje, czym jest przedsiębiorstwo. To zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmujący m.in.: własność nieruchomości lub ruchomości, majątkowe prawa autorskie i pokrewne, a także wierzytelności i środki pieniężne.

Powołany do życia 27 kwietnia 2017 r. przepis art. 44a § 1 Kodeksu karnego stanowi, że w przypadku skazania sprawcy za przestępstwo, z którego popełnienia osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej wartości, sąd może orzec przepadek przedsiębiorstwa stanowiącego własność sprawcy albo jego równowartości, jeżeli przedsiębiorstwo służyło do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści. Paragraf 2 artykułu rozciąga tę odpowiedzialność karną nawet na przypadki, gdy użyte do przestępstwa przedsiębiorstwo nie należy do sprawcy, ale jego właściciel chciał, żeby służyło ono do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści albo, przewidując taką możliwość, na to się godził.

Powyższy przepis to tzw. konfiskata rozszerzona, służąca wymiarowi sprawiedliwości do pozbawiania przestępców korzyści osiąganych z tytułu popełnionych czynów zabronionych poprzez odbiór im przedsiębiorstw służących do ich popełnienia. Aby móc odbierać przedsiębiorcom ww. składniki przedsiębiorstwa, prokuratorzy muszą wykazać przed sądem, że dokonane z jego użyciem przestępstwo określone w art. 44a Kodeksu karnego zostało przez właściciela popełnione umyślnie, udowodnić mu winę.

Zajęcie konta firmy podejrzanego o związek z praniem pieniędzy lub terroryzmem

Przepisy Ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu upoważniają prokuratorów do wstrzymywania transakcji lub dokonania blokady rachunku na okres 6 miesięcy w przypadku powzięcia przez tzw. instytucje obowiązane podejrzenia, że transakcja ta lub zgromadzone wartości majątkowe mogą mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu. W ten oto sposób, bez konieczności wykazywania umyślności czy winy przedsiębiorcy przed sądem, prokuratorzy zajmują konta bankowe firm.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Blokada pieniędzy jako dowodów w sprawie

Tak też uczynił prokurator w grudniu 2019 r., gdy w oparciu o przepisy ww. ustawy wydał postanowienie o zablokowaniu rachunków jednej z warszawskich spółek na 6-miesięczny okres do 17 czerwca 2020 r. W ostatnim dniu tego okresu prokurator uznał zgromadzone na zablokowanych rachunkach środki pieniężne za dowody rzeczowe i polecił ich przekazanie przez bank na rachunek właściwej prokuratury okręgowej.

Zażalenie spółki na postanowienie prokuratora

Pełniący funkcję pełnomocnika spółki w tej sprawie radca prawny Robert Nogacki z Kancelarii Prawnej Skarbiec wniósł na podstawie art. 465 § 2 Kodeksu postępowania karnego (dalej: K.p.k.) zażalenie na to postanowienie prokuratora, do którego w pełni przychylił się Sąd Okręgowy w Warszawie. Sąd zgodził się, że dowodem rzeczowym mogą być tylko i wyłącznie rzeczy oznaczone co do tożsamości. Art. 228 § 1 K.p.k. instruuje, iż przedmioty ujawnione podczas przeszukania należy poddać oględzinom, sporządzić ich spis oraz opis.

W niniejszej sprawie nie jest natomiast możliwe, by po przelaniu przez bank z zajętego rachunku przedsiębiorcy środków pieniężnych na konto prokuratury, prokurator dokonał ich oględzin, spisu i opisu. Środki te nie są bowiem związane z konkretnymi środkami płatniczymi w postaci banknotów czy monet. W wyniku przelewu nie następuje również przeniesienie posiadania konkretnych znaków pieniężnych między bankami. Pieniądze mogą co prawda stanowić dowód rzeczowy w postępowaniu karnym, jednak tylko i wyłącznie, jeśli są rozpatrywane jako źródło konkretnych do zidentyfikowania serii banknotów.

Nieakceptowalne przedłużanie śledztwa i wstrzymywanie środków bez postawienia komukolwiek zarzutów

Sąd wskazał na przepis art. 89 ust. 7 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, który stanowi, że wstrzymanie transakcji lub blokada rachunku upada, jeżeli przed upływem 6 miesięcy od dnia wydania postanowienia w tym przedmiocie nie zostanie wydane postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym lub postanowienie w przedmiocie dowodów rzeczowych.

REKLAMA

Zatem w niniejszej sprawie, jeśli 17 czerwca 2020 r., wraz z upływem 6-miesięcznego terminu, o którym mowa wyżej, prokurator nie zdołał oskarżyć przedsiębiorcy o popełnienie przestępstwa, jak i w terminie tym nie nastąpiło z urzędu zabezpieczenie majątkowe na należących do niego środkach, a środki te nie mogą stanowić dowodów rzeczowych, to prokurator po tym terminie nie może zajmować należących do spółki środków pieniężnych.

„Przyjęcie koncepcji przeciwnej legalizowałoby de facto rękami Sądu nieakceptowalną praktykę polegającą na tym, że prokurator mógłby prowadzić śledztwo przez okres wielokrotnie przekraczający sześciomiesięczny termin, o jakim mowa w art. 89 ust. 7 w/w ustawy bez postawienia komukolwiek zarzutów. Tego rodzaju interpretacja przepisu art. 89 ust. 7 w/w ustawy godziłaby w prawa i wolności obywatelskie” (postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie XII Wydział Karny z 28 lipca 2020 r., sygn. akt XII Kp 787/20).

Konfiskata mega rozszerzona

– W praktyce prokuratury niejednokrotnie stosowały taki „wybieg” jako narzędzie do bezterminowego przetrzymywania należących do przedsiębiorców środków w sytuacjach, gdy brak było wystarczających przesłanek do zastosowania przepisów dopuszczających tzw. „konfiskatę rozszerzoną”, która i tak budzi spore wątpliwości co do jej zgodności z Konstytucją. Była to więc w rzeczywistości taka konfiskata mega rozszerzona – podsumował rozstrzygnięcie warszawskiego sądu reprezentujący spółkę w tej sprawie mec. Robert Nogacki.

Organom ścigania w ostatnich latach bardzo zależy na zajmowaniu majątków przedsiębiorców, obywateli z pominięciem konstytucyjnych zasad: domniemania niewinności, ochrony własności czy wyrażonej w art. 46 Konstytucji RP gwarancji, że przepadek rzeczy może nastąpić wyłącznie na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. Najjaskrawszym wyrazem tych dążeń są podejmowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości próby wprowadzenia do porządku prawnego tzw. konfiskaty prewencyjnej, która pozwalałaby prokuratorom przejmować mienie wszystkich, także uczciwych obywateli, a dopiero potem przerzucać na tych obywateli ciężar udowodnienia „nie przestępczego” pochodzenia zajętego im majątku.

Dziś w świetle takich działań organów ścigania przenoszenie biznesów za granicę, tworzenie przez przedsiębiorców transgranicznych struktur organizacyjnych, zmiana rezydencji podatkowej nie jest, jak to dotąd wskazywał zwłaszcza fiskus, działaniem nakierowanym jedynie na korzystniejsze opodatkowanie prowadzonej działalności. Jest to natomiast świadoma ucieczka przed represjami ze strony tych organów. Przedsiębiorcy nie zastanawiają się już jak chronić majątki swoje i swoich firm przed niepożądanymi wierzycielami, ale jak chronić je przed działającymi w imieniu prawa organami, które, chcąc dobrać się do tych majątków, prawo to omijają.

Autor: radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Polecamy: Samochód w firmie

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy pobieranie renty inwalidzkiej wyklucza ulgę dla seniora? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Pracujesz i pobierasz rentę inwalidzką? Zastanawiasz się, czy możesz skorzystać z ulgi dla seniorów? Skarbówka wydała interpretację, która może Cię zainteresować! Sprawdź, jakie są zasady i czy przysługuje Ci zwolnienie z podatku dochodowego.

Teraz kontrolerzy ZUS szczególnie upatrzyli sobie firmy z jednej branży, praktycznie żadna nie uniknie kontroli w najbliższym czasie. Co sprawdzają i dlaczego

W ciągu ostatniego roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wziął pod lupę polskie firmy transportowe i rozpoczął szczegółowe kontrole, które są odczuwalne przez branżę. Dla ekspertów nie jest to zaskoczeniem, bo to efekt rozpoznania przez ZUS trików stosowanych w firmach tej branży.

Rząd szuka pieniędzy. Podatek cyfrowy coraz bliżej?

Ministerstwo Cyfryzacji pracuje nad nowym podatkiem, który miałby objąć duże korporacje technologiczne działające w Polsce. Wicepremier Krzysztof Gawkowski zapowiada, że koncepcja podatku cyfrowego zostanie przedstawiona w ciągu kilku miesięcy, a wpływy z niego mogą sięgnąć miliardów złotych. Pomysł budzi jednak kontrowersje.

Wspólne rozliczenie PIT małżonków w 2025 r. za 2024 rok – kto i jak może to zrobić. Korzyści, warunki, jaki formularz wypełnić

Wspólne rozliczenie rocznego zeznania podatkowego PIT przez małżonków jest ważną preferencją podatkową w podatku dochodowym od osób fizycznych, dostępną dla podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej. Rozliczenie wspólne jest korzystne zwłaszcza dla małżonków, których dochody roczne znacznie się różnią (znajdują się w różnych progach podatkowych), w tym w szczególności jeżeli jeden z małżonków nie osiągnął dochodu w danym roku. Kiedy małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie? Na czym polega wspólne rozliczenie PIT małżonków? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem, po rozwodzie i w separacji? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie małżonków w przypadku uzyskiwania przychodów z najmu prywatnego, działalności rolniczej, kapitałów pieniężnych, działalności nierejestrowanej? Jakie formy opodatkowania wykluczają wspólne rozliczenie małżonków? Odpowiadamy na te wszystkie pytania.

REKLAMA

Będzie rewolucja w raportowaniu ESG po zmianach w dyrektywie CSRD? Obowiązki tylko dla największych firm. Pakiet Omnibus I Komisji Europejskiej

W lutym 2025 roku Komisja Europejska ogłosiła przełomowe zmiany w unijnym systemie raportowania zrównoważonego rozwoju, wywołując gorącą debatę wśród przedsiębiorców, prawników i ekspertów ESG. Propozycje zawarte w pakiecie Omnibus, obejmujące m.in. modyfikacje dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) i CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive), zdaniem wielu komentatorów stanowią próbę znalezienia równowagi między ambicjami klimatycznymi UE a realiami gospodarczymi. Wspólnie z dr Anną Partyką-Opielą, partnerką kancelarii Rymarz Zdort Maruta i laureatką rankingu Top 25 Women Lawyers in Business by Forbes 2024, analizujemy konsekwencje tych zmian dla europejskiego biznesu.

Biznes ma dość! Domaga się prostych i stabilnych podatków. Jest 100 postulatów

Chaos w podatkach, powolne sądy i drakońskie areszty gospodarcze – polscy przedsiębiorcy mają dość! Domagają się uproszczenia systemu podatkowego, rozszerzenia estońskiego CIT oraz stabilnych przepisów. Czy rząd posłucha biznesu, zanim firmy zaczną masowo uciekać za granicę?

Lista ok. 40 zmian deregulacyjnych przepisów dla biznesu od 1 maja 2025 r. Kontrole firm, rzemiosło, mały ZUS plus, zamówienia publiczne i inne ułatwienia

W dniu 11 marca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego, przedłożony przez Ministra Rozwoju i Technologii. Zmiany mają wejść w życie w większości od 1 maja 2025 roku

Wynagrodzenie brutto, a netto w 2025 roku. Jak obliczyć kwotę pensji do wypłaty? [Przykłady]

Jedną z podstawowych kwestii dla pracownika i pracodawcy jest ustalenie stawki wynagrodzenia, jaką pracownik będzie co miesiąc otrzymywał za wykonywanie swoich obowiązków służbowych. Pracownicy często mają wątpliwości dlaczego kwota netto, która dostają na konto, jest o tyle niższa niż ta zapisana w umowie. Kwota która podana jest na umowie o pracę to najczęściej kwota brutto, czyli całość wynagrodzenia, które zostaje pomniejszane o należne świadczenia publicznoprawne. Po odjęciu tych świadczeń pozostaje kwota netto, którą pracownik otrzymuje, tzw. „kwota na rękę”.

REKLAMA

Zasiłek chorobowy już od pierwszego dnia? Przedsiębiorcy apelują do rządu o natychmiastowe działania

Rada Przedsiębiorców domaga się realizacji obietnicy wyborczej – ZUS powinien przejąć wypłatę zasiłku chorobowego już od pierwszego dnia absencji pracownika. W liście do premiera Donalda Tuska i liderów koalicji przedsiębiorcy wzywają do uchwalenia przepisów jeszcze przed wyborami prezydenckimi. Czy rząd dotrzyma słowa?

Inwestowanie w złoto - marzec 2025 r. Cena i notowania. Stabilność mimo ryzyka delewarowania na zmiennych rynkach

Jak informuje Saxo Bank w komunikacie z 12 marca 2025 r., globalne rynki finansowe pozostają w stanie podwyższonej niepewności, ponieważ wprowadzenie, a następnie odwołanie ceł przez administrację Trumpa wobec głównych partnerów handlowych nadal wywiera presję na Wall Street i szerzej na rynek. Złoto pozostaje stabilne, utrzymując notowania powyżej 2900 USD po kolejnej stosunkowo płytkiej korekcie. Inwestorzy i traderzy reagują również na gwałtowne i nagłe pogorszenie danych makroekonomicznych w USA, co zwiększa ryzyko stagflacji, wspierającej ceny złota.

REKLAMA