REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nowelizacja ustawy o sądach powszechnych narusza zasady ochrony danych osobowych?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Lubasz i Wspólnicy
Kancelaria Radców Prawnych
Maciej Godyń
Radca prawny
Nowelizacja ustawy o sądach powszechnych narusza zasady ochrony danych osobowych?
Nowelizacja ustawy o sądach powszechnych narusza zasady ochrony danych osobowych?

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 16 marca 2015 r. Prezydent skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek w trybie kontroli prewencyjnej w sprawie nowelizacji ustawy prawo o ustroju sądów powszechnych. We wniosku Prezydent zarzucił ustawie niezgodność z konstytucją nowych przepisów, dotyczących uprawnień Ministra Sprawiedliwości w ramach kontroli administracyjnej. Jednym z powodów, dla których wniosek został skierowany, była ochrona danych osobowych. Zdaniem Prezydenta, nowe przepisy mogą spowodować naruszenie prawa do ochrony danych, w tym danych wrażliwych.

Główne założenia projektu ustawy

REKLAMA

REKLAMA

Głównym założeniem nowelizacji ustawy o ustroju sądów powszechnych było wprowadzenie regulacji dotyczącej uprawnień Ministra Sprawiedliwości nad działalnością sądownictwa. Dotychczas uprawnienia Ministra w tym zakresie określało rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie nadzoru administracyjnego nad działalnością sądów powszechnych.

Zgodnie z § 20 powyższego rozporządzenia, Minister Sprawiedliwości, w ramach kontroli wykonywania obowiązków nadzorczych przez prezesów sądów apelacyjnych, może żądać od prezesa sądu apelacyjnego przedstawienia, w zakreślonym terminie, informacji lub dokumentów dotyczących wykonywania tych obowiązków, a w uzasadnionych przypadkach - także akt spraw sądowych. W wyroku z dnia 8 maja 2014 r. (sygn. akt U 9/13), Trybunał uznał ten przepis za niezgodny z Konstytucją w części obejmującej żądanie akt spraw sądowych.

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

REKLAMA

To spowodowało rozpoczęcie prac nad ustawą nowelizującą prawo o ustroju sądów powszechnych. Chodziło między innymi o przyznanie Ministrowi możliwości nadzorowania sądownictwa poprzez uzyskiwanie wglądu do akt sprawy. Dlatego też, nowelizacja zakładała, że Minister Sprawiedliwości, w ramach zewnętrznego nadzoru administracyjnego miał kontrolować wykonywanie obowiązków nadzorczych przez prezesów sądów apelacyjnych oraz wydawać stosowne zarządzenia, a ponadto miał móc żądać od prezesa sądu apelacyjnego przedstawienia we wskazanym terminie informacji lub dokumentów dotyczących wykonywania obowiązków nadzorczych, a gdy jest to konieczne do weryfikacji czynności podejmowanych w ramach wewnętrznego nadzoru administracyjnego – także żądać przesłania akt spraw sądowych. W związku z przyznaną Ministrowi kompetencją, Minister został dodatkowo uprawniony do zbierania i wykorzystywania niezbędnych informacji zawierających dane osobowe oraz do przetwarzania tych danych, także bez wiedzy i zgody osoby, której dane dotyczą. Co więcej, zgodnie z nowelizacją, Minister miał móc zbierać i przetwarzać również dane wrażliwe, gdy będzie to niezbędne ze względu na zakres lub charakter prowadzonego postępowania lub przeprowadzanych czynności.
Kolejną istotną zmianą, wprowadzoną przez nowelizację, miała być informatyzacja sądów powszechnych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zgodnie z projektem, Minister Sprawiedliwości wykonywać miał zadania z zakresu informatyzacji sądów polegające na projektowaniu, wdrażaniu, eksploatacji, integracji, rozwoju i udostępnianiu systemów teleinformatycznych obsługujących postępowanie sądowe lub sądy, zabezpieczaniu danych osobowych przetwarzanych w tych systemach, koordynowaniu tych działań oraz zapewnieniu możliwości wymiany danych pomiędzy tymi systemami. W związku z tym, Minister uzyskał uprawnienie do przetwarzania danych osobowych uczestników postępowań sądowych i innych osób uczestniczących w postępowaniach sądowych, zawarte w centralnych systemach teleinformatycznych.

Koszty pracy po zmianach - multipakiet: książka, program, CD, teleporadnia

W takim kształcie, ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw została przyjęta przez Parlament w dniu 20 lutego 2015 r.

Reakcje na projekt nowelizacji

Powyższe uregulowania spotkały się z ostrą krytyką ze strony środowiska prawniczego. Już na etapie prac w Senacie na wadliwość rozwiązania, w zakresie kompetencji Ministra Sprawiedliwości wglądu do danych osobowych (w tym danych wrażliwych) uczestników postępowania, wskazywał Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych.

Krytyczne uwagi do projektu ustawy przedstawił również Sąd Najwyższy, który podniósł, że żądanie akt sprawy wykracza poza zakres nadzoru administracyjnego i ingeruje w sferę konstytucyjnie chronionej niezależności sądów.

Z kolei Krajowa Rada Sądownictwa zaapelowała do Prezydenta, by przed podpisaniem noweli skierował ją do TK, ponieważ występują wątpliwości co do jej zgodności z prawem. Prezydent przychylił się do tej prośby i 16 marca 2015 r. skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z konstytucją ustawy z dnia 20 lutego 2015 r.

Podatek od spadków i darowizn 2015 - PDF

Zdaniem Prezydenta

Prezydent we wniosku wskazał, że istotny dla oceny konstytucyjności regulacji jest sposób określenia przez ustawodawcę przesłanki żądania przesłania akt, którą jest jedynie konieczność weryfikacji czynności podejmowanych w ramach wewnętrznego nadzoru administracyjnego, realizowanego w ramach władzy sądowniczej. Zdaniem Prezydenta, przesłanka ta ma charakter dyskrecjonalny, a więc oparty na uznaniu organu. Prezydent powołał się na wyrok TK z dnia 8 maja 2014 r. (sygn. akt U 9/13), w którym Trybunał wskazał na konieczność rozróżnienia zakresu swobody regulacyjnej ustawodawcy w przypadku kompetencji żądania akt sprawy zakończonej prawomocnym wyrokiem od sytuacji, gdy trwa postępowanie przed sądem. Dla przyznania kompetencji żądania akt sprawy znajdującej się w toku muszą istnieć bardzo ważne i silnie uzasadnione przesłanki, a kompetencja taka musi mieć umocowanie w ustawie. Zdaniem Prezydenta, nowelizacja ustawy tych wymogów nie spełnia.

Zdaniem Prezydenta, pojawia się również wątpliwość co do kompetencji Ministra w zakresie przetwarzania danych wrażliwych uczestników postępowania. Prezydent wskazuje, że z jednej strony Minister może zażądać dostępu do akt sprawy, z drugiej zaś strony dane wrażliwe (które są w aktach sprawy zawarte i nie można ich usunąć), Minister może przetwarzać tylko wtedy, gdy jest to niezbędne ze względu na zakres lub charakter prowadzonego postępowania.

Prezydent wskazuje również, że Minister Sprawiedliwości nie jest jedynym organem, który może wszcząć postępowanie dyscyplinarne względem sędziego. Wśród pozostałych organów wymieniony został m.in. prezes sądu apelacyjnego, Krajowa Rada Sądownictwa. Jednak, jak wskazuje Prezydent we wniosku, żaden z tych organów nie posiada tak szerokich uprawnień w zakresie dostępu do akt sprawy i przetwarzania danych osobowych uczestników postępowania.

Zdaniem Prezydenta, powyższe względy przemawiają za tym, aby uznać, że nowelizacja ustawy prawo o ustroju sądów powszechnych, narusza m.in. art. 2 Konstytucji.


Stanowisko Krajowej Rady Sądowniczej

Na prośbę Trybunału Konstytucyjnego, stanowisko w sprawie zajęła również Krajowa Rada Sądownicza. KRS podniosła, że przyznanie Ministrowi Sprawiedliwości prawa żądania przesłania akt sądowych, zwłaszcza w powiązaniu z prawem do inicjowania postępowania dyscyplinarnego wobec sędziów, oznacza jakościową zmianę dotychczasowego modelu nadzoru związaną z przekształceniem nadzoru nad działalnością administracyjną sądów w permanentną kontrolę bieżącej pracy sędziów. Rada podkreśliła również, że dla zapewnienia skutecznego nadzoru Ministra nie jest konieczne udostępnianie całości akt wraz z zawartymi w nich danymi wrażliwymi. Zdaniem KRS, jednostka powierza swoje sprawy, niekiedy bardzo osobiste, sądowi, mając przekonanie, że - także w warunkach jawności postępowania - nie będą one co do zasady dostępne innym organom.

Te okoliczności zdaniem Krajowej Rady Sądownictwa przemawiają za tym, aby zarzuty Prezydenta uznać za uzasadnione.

W tej sytuacji, nie pozostaje nic innego, jak tylko czekać na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego.  

Artykuł pochodzi z serwisu www.PortalODO.com prowadzonego przez Kancelarię Lubasz i Wspólnicy.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

REKLAMA

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

REKLAMA