REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy zobowiązanie jest właściwie wykonane

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Kiedy zobowiązanie jest właściwie wykonane/ Fotolia
Kiedy zobowiązanie jest właściwie wykonane/ Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z obowiązującymi przepisami podmiotem zobowiązanym do spełnienia świadczenia jest dłużnik lub inna osoba określona zgodnie z treścią umowy bądź właściwością zobowiązania. Przy czym, spełnienie świadczenia nie zawsze musi oznaczać właściwe i pełne wykonanie zobowiązania. Jakie są warunki prawidłowo wykonanego zobowiązania?

REKLAMA

REKLAMA

Badanie jakości świadczenia

Przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej jako: „k.c.”) stanowią, iż wykonanie zobowiązania następuje poprzez spełnienie świadczenia. Podkreślić należy, że dla skuteczności i prawidłowości wykonanego zobowiązania nie jest istotne źródło jego powstania. Wykonanie zobowiązania, w tym także z umowy, jest czynnością prawną, która dla swej ważności wymaga oświadczenia zarówno dłużnika, jak i wierzyciela. Ponadto wykonanie zobowiązania może przybrać również postać czynności faktycznej. Najważniejszy jest jednak zamiar dłużnika do wykonania zobowiązania, jak również uwzględnienie elementów prawidłowości wykonania takiego zobowiązania.

REKLAMA

Do prawidłowo wykonanego zobowiązania niezbędne jest, aby dłużnik spełnił świadczenie należytej jakości. Ustawodawca w art. 357 k.c. właściwie wskazał, że jeżeli dłużnik jest zobowiązany do świadczenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a jakość rzeczy nie jest oznaczona przez właściwe przepisy lub przez czynność prawną, ani nie wynika z okoliczności, dłużnik powinien świadczyć rzeczy średniej jakości. Przedmiotowe świadczenie nie może budzić wątpliwości i powinno być dobrze określone w umowie lub samym pozwie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak bronić się przed niewypłacalnością dłużnika

Odnosząc się do jakości świadczenia nie sposób pominąć regulację należytej staranności określonej w art. 355 k.c. W myśl tego przepisu dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

Przepisy Kodeksu cywilnego stanowią również o możliwości zmiany przedmiotu świadczenia przez dłużnika. Na mocy art. 453 k.c. dłużnik ma prawo zwolnienia się od zobowiązania poprzez spełnienie innego świadczenia niż to, które wynika z treści zaciągniętego zobowiązania. Spełnienie zmienionego przedmiotu świadczenia możliwe jest wyłącznie za zgodą wierzyciela. Co więcej, zauważyć trzeba, że jeżeli przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.

Termin spełnienia świadczenia

Właściwe spełnienie świadczenia nie może nastąpić z przekroczeniem terminu określonego w treści lub właściwości zobowiązania. Innymi słowy, zobowiązanie dla swojej skuteczności powinno zostać wykonane w odpowiednim i nieprzekroczonym terminie. Termin wykonania zobowiązania może być określony poprzez wskazanie odpowiedniej daty kalendarzowej lub przez oznaczenie pewnego zdarzenia, które wystąpi w przyszłości.

Co do zasady zatem zobowiązania dzielą się na zobowiązania terminowe (np. wynikające z umowy) oraz bezterminowe (np. z czynów niedozwolonych). Do pierwszej grupy należy zaliczyć zobowiązania, które konkretnie wskazują na datę dzienną lub pewne zdarzenie przyszłe, w którym ma być spełnione zobowiązanie. Po tej dacie uznaje się, że zobowiązanie nie zostało wykonane w terminie. Z kolei przy zobowiązaniach bezterminowych wierzyciel musi wezwać stronę do wykonania świadczenia. Tym samym wierzyciel lub osoba uprawniona niejako samodzielnie „otwiera” termin wykonania. Nie należy jednak uznawać takiej czynności za równoważną z terminem rozpoczęcia przedawnienia wierzytelności. Wezwanie do spełnienia świadczenia nie wymaga żadnej szczególnej formy, ale musi być wystarczająco wyraźne i dotrzeć do dłużnika.

Natychmiastowa wykonalność decyzji a przedawnienie zobowiązań podatkowych

Dyspozycja z art. 455 k.c. stanowi, że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Należy mieć jednak na uwadze wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 kwietnia 1993 r. w sprawie o sygn. I ACr 121/93 stanowiący, iż „z treści zobowiązania może wynikać, że dłużnik obowiązany jest spełnić świadczenie, gdy będzie mógł, lub gdy będzie miał ku temu środki, a nawet strony mogą pozostawić termin spełnienia świadczenia wyłącznie dłużnikowi”.

Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik


Miejsce spełnienia świadczenia

Jednym z elementów prawidłowo wykonanego zobowiązania jest spełnienie świadczenia w oznaczonym miejscu. Ustawodawca przyjął zasadę, zgodnie z którą miejscem spełnienia świadczenia jest miejsce wskazane treścią zobowiązania. Możliwe jest również przyjęcie poprzez ustalenie stron stosunku zobowiązaniowego dowolnego miejsca. W przypadku kiedy strony nie decydują się na dobrowolne ustalenie miejsca spełnienia świadczenia, należy zastosować reguły przewidziane w dyspozycji art. 454 k.c. odnoszące się do wypełnienia świadczeń niepieniężnych lub pieniężnych.

Czy dłużnik w stanie upadłości musi korygować odliczony VAT

Ustawodawca założył, że jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Będzie to tzw. dług odbiorczy wynikający ze świadczenia niepieniężnego. Z kolei świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia. W takim wypadku jest to tzw. dług oddawczy.

Warto zauważyć, że jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania. Jednakże kiedy zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa. Również w przypadku kiedy przedsiębiorca jest obowiązany przesłać rzecz konsumentowi do oznaczonego miejsca, miejsce to uważa się za miejsce spełnienia świadczenia. Pamiętać należy, że zastrzeżenie przeciwne jest nieważne (art. 4541k.c.).

Podmioty uprawnione do przyjęcia świadczenia

Chcąc aby spełnienie świadczenia oznaczało właściwe i pełne wykonania zobowiązania, dłużnik zobowiązany jest spełnić je w stosunku do właściwego podmiotu. Co do zasady, w wykonaniu zobowiązania udział biorą te same osoby, które nawiązały stosunek zobowiązaniowy. Dopuszczalne są ustawowe możliwości zmiany podmiotów zobowiązanych ze stosunku obligacyjnego, jednak w głównej mierze obowiązek wykonania zobowiązania ciąży na osobie dłużnika.

Jak zostało już wspomniane, w większości przypadków osobą uprawnioną do odbioru świadczenia jest wierzyciel. Celem zobowiązania jest otrzymanie świadczenia przez wierzyciela, dlatego też dłużnik przede wszystkim ma świadczyć do jego rąk. Jeżeli świadczenie zostało spełnione do rąk osoby nieuprawnionej do jego przyjęcia, a przyjęcie świadczenia nie zostało potwierdzone przez wierzyciela, dłużnik jest zwolniony w takim zakresie, w jakim wierzyciel ze świadczenia skorzystał. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy świadczenie zostało spełnione do rąk wierzyciela, który był niezdolny do jego przyjęcia (art. 452 k.c.).

Poprawnie wykonane zobowiązanie wystąpi również w sytuacji kiedy dłużnik spełni je „do rąk” osoby umocowanej przez wierzyciela. Do takich osób z mocy prawa zaliczyć należy przedstawiciela ustawowego, tj. rodzica, opiekuna lub kuratora. Natomiast z woli wierzyciela osobą uprawnioną może być pełnomocnik lub posłaniec. Zobowiązanie po stronie dłużnika wygasa również kiedy zostanie spełnione komornikowi, który zadziała jako „pośrednik” i zwróci przedmiot świadczenia do wierzyciela.

Autorem jest: Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu i w kontrolach podatkowych

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

REKLAMA

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA