REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy zobowiązanie jest właściwie wykonane

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Kiedy zobowiązanie jest właściwie wykonane/ Fotolia
Kiedy zobowiązanie jest właściwie wykonane/ Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z obowiązującymi przepisami podmiotem zobowiązanym do spełnienia świadczenia jest dłużnik lub inna osoba określona zgodnie z treścią umowy bądź właściwością zobowiązania. Przy czym, spełnienie świadczenia nie zawsze musi oznaczać właściwe i pełne wykonanie zobowiązania. Jakie są warunki prawidłowo wykonanego zobowiązania?

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Badanie jakości świadczenia

Przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej jako: „k.c.”) stanowią, iż wykonanie zobowiązania następuje poprzez spełnienie świadczenia. Podkreślić należy, że dla skuteczności i prawidłowości wykonanego zobowiązania nie jest istotne źródło jego powstania. Wykonanie zobowiązania, w tym także z umowy, jest czynnością prawną, która dla swej ważności wymaga oświadczenia zarówno dłużnika, jak i wierzyciela. Ponadto wykonanie zobowiązania może przybrać również postać czynności faktycznej. Najważniejszy jest jednak zamiar dłużnika do wykonania zobowiązania, jak również uwzględnienie elementów prawidłowości wykonania takiego zobowiązania.

REKLAMA

Do prawidłowo wykonanego zobowiązania niezbędne jest, aby dłużnik spełnił świadczenie należytej jakości. Ustawodawca w art. 357 k.c. właściwie wskazał, że jeżeli dłużnik jest zobowiązany do świadczenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a jakość rzeczy nie jest oznaczona przez właściwe przepisy lub przez czynność prawną, ani nie wynika z okoliczności, dłużnik powinien świadczyć rzeczy średniej jakości. Przedmiotowe świadczenie nie może budzić wątpliwości i powinno być dobrze określone w umowie lub samym pozwie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak bronić się przed niewypłacalnością dłużnika

Odnosząc się do jakości świadczenia nie sposób pominąć regulację należytej staranności określonej w art. 355 k.c. W myśl tego przepisu dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

Przepisy Kodeksu cywilnego stanowią również o możliwości zmiany przedmiotu świadczenia przez dłużnika. Na mocy art. 453 k.c. dłużnik ma prawo zwolnienia się od zobowiązania poprzez spełnienie innego świadczenia niż to, które wynika z treści zaciągniętego zobowiązania. Spełnienie zmienionego przedmiotu świadczenia możliwe jest wyłącznie za zgodą wierzyciela. Co więcej, zauważyć trzeba, że jeżeli przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.

Termin spełnienia świadczenia

Właściwe spełnienie świadczenia nie może nastąpić z przekroczeniem terminu określonego w treści lub właściwości zobowiązania. Innymi słowy, zobowiązanie dla swojej skuteczności powinno zostać wykonane w odpowiednim i nieprzekroczonym terminie. Termin wykonania zobowiązania może być określony poprzez wskazanie odpowiedniej daty kalendarzowej lub przez oznaczenie pewnego zdarzenia, które wystąpi w przyszłości.

Co do zasady zatem zobowiązania dzielą się na zobowiązania terminowe (np. wynikające z umowy) oraz bezterminowe (np. z czynów niedozwolonych). Do pierwszej grupy należy zaliczyć zobowiązania, które konkretnie wskazują na datę dzienną lub pewne zdarzenie przyszłe, w którym ma być spełnione zobowiązanie. Po tej dacie uznaje się, że zobowiązanie nie zostało wykonane w terminie. Z kolei przy zobowiązaniach bezterminowych wierzyciel musi wezwać stronę do wykonania świadczenia. Tym samym wierzyciel lub osoba uprawniona niejako samodzielnie „otwiera” termin wykonania. Nie należy jednak uznawać takiej czynności za równoważną z terminem rozpoczęcia przedawnienia wierzytelności. Wezwanie do spełnienia świadczenia nie wymaga żadnej szczególnej formy, ale musi być wystarczająco wyraźne i dotrzeć do dłużnika.

Natychmiastowa wykonalność decyzji a przedawnienie zobowiązań podatkowych

Dyspozycja z art. 455 k.c. stanowi, że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Należy mieć jednak na uwadze wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 kwietnia 1993 r. w sprawie o sygn. I ACr 121/93 stanowiący, iż „z treści zobowiązania może wynikać, że dłużnik obowiązany jest spełnić świadczenie, gdy będzie mógł, lub gdy będzie miał ku temu środki, a nawet strony mogą pozostawić termin spełnienia świadczenia wyłącznie dłużnikowi”.

Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik


Miejsce spełnienia świadczenia

Jednym z elementów prawidłowo wykonanego zobowiązania jest spełnienie świadczenia w oznaczonym miejscu. Ustawodawca przyjął zasadę, zgodnie z którą miejscem spełnienia świadczenia jest miejsce wskazane treścią zobowiązania. Możliwe jest również przyjęcie poprzez ustalenie stron stosunku zobowiązaniowego dowolnego miejsca. W przypadku kiedy strony nie decydują się na dobrowolne ustalenie miejsca spełnienia świadczenia, należy zastosować reguły przewidziane w dyspozycji art. 454 k.c. odnoszące się do wypełnienia świadczeń niepieniężnych lub pieniężnych.

Czy dłużnik w stanie upadłości musi korygować odliczony VAT

Ustawodawca założył, że jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Będzie to tzw. dług odbiorczy wynikający ze świadczenia niepieniężnego. Z kolei świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia. W takim wypadku jest to tzw. dług oddawczy.

Warto zauważyć, że jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania. Jednakże kiedy zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa. Również w przypadku kiedy przedsiębiorca jest obowiązany przesłać rzecz konsumentowi do oznaczonego miejsca, miejsce to uważa się za miejsce spełnienia świadczenia. Pamiętać należy, że zastrzeżenie przeciwne jest nieważne (art. 4541k.c.).

Podmioty uprawnione do przyjęcia świadczenia

Chcąc aby spełnienie świadczenia oznaczało właściwe i pełne wykonania zobowiązania, dłużnik zobowiązany jest spełnić je w stosunku do właściwego podmiotu. Co do zasady, w wykonaniu zobowiązania udział biorą te same osoby, które nawiązały stosunek zobowiązaniowy. Dopuszczalne są ustawowe możliwości zmiany podmiotów zobowiązanych ze stosunku obligacyjnego, jednak w głównej mierze obowiązek wykonania zobowiązania ciąży na osobie dłużnika.

Jak zostało już wspomniane, w większości przypadków osobą uprawnioną do odbioru świadczenia jest wierzyciel. Celem zobowiązania jest otrzymanie świadczenia przez wierzyciela, dlatego też dłużnik przede wszystkim ma świadczyć do jego rąk. Jeżeli świadczenie zostało spełnione do rąk osoby nieuprawnionej do jego przyjęcia, a przyjęcie świadczenia nie zostało potwierdzone przez wierzyciela, dłużnik jest zwolniony w takim zakresie, w jakim wierzyciel ze świadczenia skorzystał. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy świadczenie zostało spełnione do rąk wierzyciela, który był niezdolny do jego przyjęcia (art. 452 k.c.).

Poprawnie wykonane zobowiązanie wystąpi również w sytuacji kiedy dłużnik spełni je „do rąk” osoby umocowanej przez wierzyciela. Do takich osób z mocy prawa zaliczyć należy przedstawiciela ustawowego, tj. rodzica, opiekuna lub kuratora. Natomiast z woli wierzyciela osobą uprawnioną może być pełnomocnik lub posłaniec. Zobowiązanie po stronie dłużnika wygasa również kiedy zostanie spełnione komornikowi, który zadziała jako „pośrednik” i zwróci przedmiot świadczenia do wierzyciela.

Autorem jest: Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu i w kontrolach podatkowych

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Najczęstsze błędy w zarządzaniu finansami firmowymi: co możesz zmienić nawet od jutra

Wielu przedsiębiorców zaczyna swoją działalność z pasją i determinacją, szybko zdobywając pierwszych klientów. Jednak po kilku miesiącach pojawia się rozczarowanie: są przychody, ale brakuje gotówki. To nie przypadek – to efekt powtarzalnych błędów w zarządzaniu finansami, które można wyeliminować, jeśli tylko się je rozpozna i zrozumie.

Decyzja RPP w sprawie stóp procentowych

Rada Polityki Pieniężnej obniżyła w środę stopy procentowe o 25 pkt. bazowych; stopa referencyjna wyniesie 4,5 proc. w skali rocznej. To czwarta obniżka stóp procentowych w tym roku.

Umowy o dzieło mniej popularne. ZUS pokazał statystyki

Umowy o dzieło w Polsce pozostają domeną krótkich zleceń – aż 28 proc. trwa jeden dzień, a najwięcej wykonawców tych umów to osoby w wieku 30–39 lat. Dane ZUS za pierwsze półrocze wskazują na rosnący udział sektorów kreatywnych, takich jak informacja i komunikacja.

Reeksport po nieudanej dostawie – jak prawidłowo postąpić?

Eksport towarów poza Unię Europejską jest procesem wieloetapowym i wymaga zarówno sprawnej logistyki, jak i poprawnego dopełnienia obowiązków celnych oraz podatkowych. Pomimo starannego przygotowania, czasami zdarzają się sytuacje, w których kontrakt handlowy nie zostaje zrealizowany – odbiorca w kraju trzecim z różnych powodów nie przyjmuje przesyłki. W rezultacie towar wraca na teren Unii, co rodzi szereg pytań: jak ująć taki zwrot w dokumentacji? czy trzeba korygować rozliczenia podatkowe? jak ponownie wysłać towar zgodnie z przepisami?

REKLAMA

Księgowość influencerów i twórców internetowych. Rozliczanie: barterów, donejtów, kosztów. Kiedy trzeba zarejestrować działalność?

Jak rozliczać nowoczesne źródła dochodu i jakie wyzwania stoją przed księgowymi obsługującymi branżę kreatywną? Influencerzy i twórcy internetowi przestali być ciekawostką świata popkultury, a stali się pełnoprawnymi przedsiębiorcami. Generują znaczące przychody z reklam, współpracy z markami, sprzedaży własnych produktów czy kursów online. Obsługa księgowa tej specyficznej branży stawia przed biurami rachunkowymi nowe wyzwania. Nietypowe źródła przychodów, różnorodne formy rozliczeń, a także niejednoznaczne interpretacje podatkowe to tylko część tematów, z którymi mierzą się księgowi influencerów. Jak poprawnie rozliczać tę branżę? Na co zwrócić uwagę, by nie narazić klienta na błędy podatkowe?

KSeF w jednostkach budżetowych – wyzwania i szanse. Wywiad z dr Małgorzatą Rzeszutek

Jak wdrożenie KSeF wpłynie na funkcjonowanie jednostek sektora finansów publicznych? Jakie zagrożenia i korzyści niesie cyfrowa rewolucja w fakturowaniu? O tym rozmawiamy z dr Małgorzatą Rzeszutek, doradcą podatkowym i specjalistką w zakresie prawa podatkowego.

Pieniądze dla dziecka: Ile razy można dać bez podatku? Jest jeden kluczowy warunek przy darowiznach

Pieniądze dziecku bez podatku można przekazać wielokrotnie, gdyż nie jest istotne ile razy, ale trzeba uważać, aby po przekroczeniu limitu kwoty wolnej od podatku od darowizn dokonać niezbędnych formalności urzędowych. Sprawdź, jakie aktualnie obowiązują kwoty wolne od podatku.

Skuteczna windykacja: 5 mitów – dlaczego nie warto w nie wierzyć. Terminy przedawnienia roszczeń (branża TSL)

Wśród polskich przedsiębiorców, w tym także w branży TSL (transport, spedycja i logistyka) temat windykacji należności powraca jak bumerang. Z jednej strony przedsiębiorcy zmagają się z chronicznymi zatorami płatniczymi, z drugiej – wciąż krążą liczne stereotypy, które sprawiają, że wiele firm reaguje zbyt późno albo unika działań windykacyjnych. W efekcie przedsiębiorcy narażają się na utratę płynności finansowej i problemy z dalszym rozwojem.

REKLAMA

Podatek od nieruchomości - stawki maksymalne w 2026 roku. 1,25 zł za 1 m2 mieszkania lub domu, 35,53 zł za 1 m2 biura, magazynu, sklepu

Stawki maksymalne podatku od nieruchomości będą w 2026 roku wyższe o ok. 4,5% od obowiązujących w 2025 roku. Przykładowo stawka maksymalna podatku od budynków mieszkalnych i samych mieszkań wyniesie w 2026 roku 1,25 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej, a od budynków (także mieszkalnych) używanych do prowadzenia działalności gospodarczej: 35,53 zł za 1 m2 powierzchni użytkowej. Faktyczne stawki podatku od nieruchomości na dany rok ustalają rady gmin w formie uchwały ale stawki te nie mogą być wyższe od maksymalnych stawek określonych przez Ministra Finansów i Gospodarki.

Limit poniżej 10 000 zł - najczęściej zadawane pytania o KSeF

Czy przedsiębiorca z obrotami poniżej 10 tys. zł miesięcznie musi korzystać z KSeF? Jak długo można jeszcze wystawiać faktury papierowe? Ministerstwo Finansów wyjaśnia szczegóły nowych zasad, które wejdą w życie od lutego 2026 roku.

REKLAMA