REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy zobowiązanie jest właściwie wykonane

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Kiedy zobowiązanie jest właściwie wykonane/ Fotolia
Kiedy zobowiązanie jest właściwie wykonane/ Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z obowiązującymi przepisami podmiotem zobowiązanym do spełnienia świadczenia jest dłużnik lub inna osoba określona zgodnie z treścią umowy bądź właściwością zobowiązania. Przy czym, spełnienie świadczenia nie zawsze musi oznaczać właściwe i pełne wykonanie zobowiązania. Jakie są warunki prawidłowo wykonanego zobowiązania?

REKLAMA

Badanie jakości świadczenia

Przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej jako: „k.c.”) stanowią, iż wykonanie zobowiązania następuje poprzez spełnienie świadczenia. Podkreślić należy, że dla skuteczności i prawidłowości wykonanego zobowiązania nie jest istotne źródło jego powstania. Wykonanie zobowiązania, w tym także z umowy, jest czynnością prawną, która dla swej ważności wymaga oświadczenia zarówno dłużnika, jak i wierzyciela. Ponadto wykonanie zobowiązania może przybrać również postać czynności faktycznej. Najważniejszy jest jednak zamiar dłużnika do wykonania zobowiązania, jak również uwzględnienie elementów prawidłowości wykonania takiego zobowiązania.

Do prawidłowo wykonanego zobowiązania niezbędne jest, aby dłużnik spełnił świadczenie należytej jakości. Ustawodawca w art. 357 k.c. właściwie wskazał, że jeżeli dłużnik jest zobowiązany do świadczenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a jakość rzeczy nie jest oznaczona przez właściwe przepisy lub przez czynność prawną, ani nie wynika z okoliczności, dłużnik powinien świadczyć rzeczy średniej jakości. Przedmiotowe świadczenie nie może budzić wątpliwości i powinno być dobrze określone w umowie lub samym pozwie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak bronić się przed niewypłacalnością dłużnika

Odnosząc się do jakości świadczenia nie sposób pominąć regulację należytej staranności określonej w art. 355 k.c. W myśl tego przepisu dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

Przepisy Kodeksu cywilnego stanowią również o możliwości zmiany przedmiotu świadczenia przez dłużnika. Na mocy art. 453 k.c. dłużnik ma prawo zwolnienia się od zobowiązania poprzez spełnienie innego świadczenia niż to, które wynika z treści zaciągniętego zobowiązania. Spełnienie zmienionego przedmiotu świadczenia możliwe jest wyłącznie za zgodą wierzyciela. Co więcej, zauważyć trzeba, że jeżeli przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.

Termin spełnienia świadczenia

Właściwe spełnienie świadczenia nie może nastąpić z przekroczeniem terminu określonego w treści lub właściwości zobowiązania. Innymi słowy, zobowiązanie dla swojej skuteczności powinno zostać wykonane w odpowiednim i nieprzekroczonym terminie. Termin wykonania zobowiązania może być określony poprzez wskazanie odpowiedniej daty kalendarzowej lub przez oznaczenie pewnego zdarzenia, które wystąpi w przyszłości.

Co do zasady zatem zobowiązania dzielą się na zobowiązania terminowe (np. wynikające z umowy) oraz bezterminowe (np. z czynów niedozwolonych). Do pierwszej grupy należy zaliczyć zobowiązania, które konkretnie wskazują na datę dzienną lub pewne zdarzenie przyszłe, w którym ma być spełnione zobowiązanie. Po tej dacie uznaje się, że zobowiązanie nie zostało wykonane w terminie. Z kolei przy zobowiązaniach bezterminowych wierzyciel musi wezwać stronę do wykonania świadczenia. Tym samym wierzyciel lub osoba uprawniona niejako samodzielnie „otwiera” termin wykonania. Nie należy jednak uznawać takiej czynności za równoważną z terminem rozpoczęcia przedawnienia wierzytelności. Wezwanie do spełnienia świadczenia nie wymaga żadnej szczególnej formy, ale musi być wystarczająco wyraźne i dotrzeć do dłużnika.

Natychmiastowa wykonalność decyzji a przedawnienie zobowiązań podatkowych

Dyspozycja z art. 455 k.c. stanowi, że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Należy mieć jednak na uwadze wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 kwietnia 1993 r. w sprawie o sygn. I ACr 121/93 stanowiący, iż „z treści zobowiązania może wynikać, że dłużnik obowiązany jest spełnić świadczenie, gdy będzie mógł, lub gdy będzie miał ku temu środki, a nawet strony mogą pozostawić termin spełnienia świadczenia wyłącznie dłużnikowi”.

Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik


Miejsce spełnienia świadczenia

Jednym z elementów prawidłowo wykonanego zobowiązania jest spełnienie świadczenia w oznaczonym miejscu. Ustawodawca przyjął zasadę, zgodnie z którą miejscem spełnienia świadczenia jest miejsce wskazane treścią zobowiązania. Możliwe jest również przyjęcie poprzez ustalenie stron stosunku zobowiązaniowego dowolnego miejsca. W przypadku kiedy strony nie decydują się na dobrowolne ustalenie miejsca spełnienia świadczenia, należy zastosować reguły przewidziane w dyspozycji art. 454 k.c. odnoszące się do wypełnienia świadczeń niepieniężnych lub pieniężnych.

Czy dłużnik w stanie upadłości musi korygować odliczony VAT

Ustawodawca założył, że jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Będzie to tzw. dług odbiorczy wynikający ze świadczenia niepieniężnego. Z kolei świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia. W takim wypadku jest to tzw. dług oddawczy.

Warto zauważyć, że jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania. Jednakże kiedy zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa. Również w przypadku kiedy przedsiębiorca jest obowiązany przesłać rzecz konsumentowi do oznaczonego miejsca, miejsce to uważa się za miejsce spełnienia świadczenia. Pamiętać należy, że zastrzeżenie przeciwne jest nieważne (art. 4541k.c.).

Podmioty uprawnione do przyjęcia świadczenia

Chcąc aby spełnienie świadczenia oznaczało właściwe i pełne wykonania zobowiązania, dłużnik zobowiązany jest spełnić je w stosunku do właściwego podmiotu. Co do zasady, w wykonaniu zobowiązania udział biorą te same osoby, które nawiązały stosunek zobowiązaniowy. Dopuszczalne są ustawowe możliwości zmiany podmiotów zobowiązanych ze stosunku obligacyjnego, jednak w głównej mierze obowiązek wykonania zobowiązania ciąży na osobie dłużnika.

Jak zostało już wspomniane, w większości przypadków osobą uprawnioną do odbioru świadczenia jest wierzyciel. Celem zobowiązania jest otrzymanie świadczenia przez wierzyciela, dlatego też dłużnik przede wszystkim ma świadczyć do jego rąk. Jeżeli świadczenie zostało spełnione do rąk osoby nieuprawnionej do jego przyjęcia, a przyjęcie świadczenia nie zostało potwierdzone przez wierzyciela, dłużnik jest zwolniony w takim zakresie, w jakim wierzyciel ze świadczenia skorzystał. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy świadczenie zostało spełnione do rąk wierzyciela, który był niezdolny do jego przyjęcia (art. 452 k.c.).

Poprawnie wykonane zobowiązanie wystąpi również w sytuacji kiedy dłużnik spełni je „do rąk” osoby umocowanej przez wierzyciela. Do takich osób z mocy prawa zaliczyć należy przedstawiciela ustawowego, tj. rodzica, opiekuna lub kuratora. Natomiast z woli wierzyciela osobą uprawnioną może być pełnomocnik lub posłaniec. Zobowiązanie po stronie dłużnika wygasa również kiedy zostanie spełnione komornikowi, który zadziała jako „pośrednik” i zwróci przedmiot świadczenia do wierzyciela.

Autorem jest: Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu i w kontrolach podatkowych

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA