REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Fundusze inwestycyjne – wady, zalety, rodzaje, ryzyko inwestycyjne, przepisy. Czy warto inwestować w fundusze?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Fundusze inwestycyjne – wady, zalety, rodzaje, ryzyko inwestycyjne, przepisy. Czy warto inwestować w fundusze?
Fundusze inwestycyjne – wady, zalety, rodzaje, ryzyko inwestycyjne, przepisy. Czy warto inwestować w fundusze?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czym są fundusze inwestycyjne. Jakie są ich wady, zalety i rodzaje. Jakie przepisy regulują funkcjonowanie tych funduszy i czy warto inwestować w nie swoje oszczędności. Czy fundusze inwestycyjne pomagają zredukować ryzyko? Wyjaśnia Piotr Langner – doradca inwestycyjny WealthSeed.

Czym jest fundusz inwestycyjny

Fundusz inwestycyjny to forma zbiorowego inwestowania, w której w zamian za wpłaty inwestor otrzymuje tytuły uczestnictwa wyrażające proporcjonalny udział w aktywach funduszu

REKLAMA

Autopromocja

Historia i występowanie funduszy inwestycyjnych

REKLAMA

Fundusze inwestycyjne mogą pochwalić się długoletnią historią. Pierwsze formy wspólnego inwestowania sięgają końcówki XVIII wieku i wiążą się z rynkiem holenderskim. Fundusze inwestycyjne na dobre zaczęły rozwijać się jednak w USA. Przełomem okazał się rok 1924, kiedy w Bostonie powstał pierwszy nowoczesny fundusz inwestycyjny Massachusetts Investors Trust. Od tego momentu rynek stopniowo ewoluuował, a ekspansję zanotowano w latach 80. i 90. XX wieku. W ostatnich latach dynamika ich rozwoju spadła, przede wszystkim ze względu na wzrost popularności funduszy ETF. Mimo tego, w ostatnich kilkunastu latach liczba funduszy na świecie podwoiła się. Według najnowszego raportu EFAMA łączna liczby otwartych funduszy inwestycyjnych na koniec III kwartału 2022 r. kształtowała się na poziomie 136 643 (zob. Worldwide Regulated Open-end Fund Assets and Flows. Trends in the Third Quarter 2022. EFAMA, grudzień 2022). 

Co ciekawe, największą liczbą funduszy inwestycyjnych na świecie może pochwalić się Europa, gdzie ich łączna liczba wynosi blisko 60 000. Drugie miejsce w klasyfikacji zajmują kraje Azji i Pacyfiku (ok. 40 000), a dopiero na trzecim miejscu znajdują się kraje obu Ameryk z USA na czele. 

Liczba funduszy inwestycyjnych w poszczególnych regionach globu nie przekłada się bezpośrednio na zgromadzone w nich aktywa. Bezapelacyjnym liderem w tym rankingu są USA, których udział w globalnych aktywach zbliża się do 50%. Wartość zgromadzonych środków na koniec III kwartału w ujęciu światowym wyniosła 57.64 bln euro, podczas gdy dla USA wielkość ta osiągnęła poziom 27.78 bln euro. Mimo największej liczby funduszy inwestycyjnych na świecie, udział Europy w globalnych aktywach jest istotnie mniejszy. Raport EFAMA wskazuje, że zainwestowane środki opiewały na kwotę 17.73 bln euro, co stanowi niespełna 31%. 

Wykres 1 Wartość aktywów funduszy inwestycyjnych na poszczególnych kontynentach

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wykres 1 Wartość aktywów funduszy inwestycyjnych na poszczególnych kontynentach

 

WealthSeed

Źródło: opracowanie własne, EFAMA

Długoletnia historia i występowanie funduszy inwestycyjnych w niemal każdym zakątku świata pozwoliło na uwydatnienie ich wielu zalet.

Zalety i wady funduszy inwestycyjnych. Czy warto inwestować w fundusze?

REKLAMA

Podstawową korzyścią wynikającą z inwestowania w fundusze inwestycyjne jest dywersyfikacja. Portfele funduszy składają się z wielu elementów, dzięki czemu następuje redukcja ryzyka. Kolejną kwestią istotną dla inwestora jest możliwość powierzenia środków profesjonalnym zespołom zarządzającym, które dzięki elastyczności polityki inwestycyjnej mogą osiągać rezultaty przewyższające wynik indeksu wzorcowego. Bez wątpienia siłą funduszy inwestycyjnych jest też szeroka oferta rozwiązań, która zapewnia elastyczność w doborze funduszu w zależności od własnych potrzeb. 

Obok szeregu zalet fundusze inwestycyjne charakteryzują się cechami, które możemy traktować jako wady. Minusem funduszy inwestycyjnych jest relatywnie wysoki wskaźnik kosztów całkowitych. Ponadto rozwiązania te charakteryzują się mniejszą płynnością niż inne segmenty rynku. Inwestor niejednokrotnie jest zmuszony do czekania kilka dni na spieniężenie swojej inwestycji. To, co może być przewagą, ma szansę stać się również ryzykiem. Aktywne zarządzanie funduszem i różnice w składzie portfela w stosunku do benchmarku mogą powodować negatywne odchylenia wyniku.

Rynek funduszy inwestycyjnych jest dość mocno rozproszony, a liczba podmiotów na nim funkcjonujących jest bardzo duża. Do największych firm na świecie należą BlackRock, Vanguard czy Fidelity Investments, oferujące bardzo szeroki wachlarz rozwiązań inwestycyjnych. Fundusze inwestycyjne obecne są również na platformie WealthSeed. Aktualnie oferta jest ograniczona do kilkunastu rozwiązań, jednakże w przyszłości planowane jest rozszerzenie listy partnerów i gamy dostępnych instrumentów. 

 

Najważniejsze akty prawne regulujące działalność funduszy inwestycyjnych

W Polsce działalność funduszy inwestycyjnych regulowana jest ustawą z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. W myśl art. 1 wskazanego aktu prawnego, w jego treści określone są zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych na terytorium Polski, a także zasady prowadzenia działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające. 

Zgodnie z zapisami ww. ustawy fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych w określone w akcie prawnym papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe

Fundusz inwestycyjny tworzony jest przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (TFI). Podmiot ten zarządza funduszem i reprezentuje go w stosunkach z osobami trzecimi. Co ważne, TFI może stworzyć więcej niż jeden fundusz inwestycyjny. Podmiot ten prowadzi działalność na podstawie zezwolenia na jej wykonywanie. Podstawą funkcjonowania funduszu inwestycyjnego jest statut (w formie aktu notarialnego), w którym znajdują się m.in.: nazwa i rodzaj funduszu, dane TFI, organy funduszu, sposób reprezentowania, cel inwestycyjny, zasady polityki inwestycyjnej, metody i częstotliwość wyceny. 

Działalność funduszy inwestycyjnych na bieżąco dostosowywana jest do potrzeb inwestorów i zmieniających się uwarunkowań rynkowych. Podejście „z duchem czasu” najlepiej oddaje zmiana głównego aktu prawnego z IV kwartału 2022 r. Ustawa z 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców wprowadza nowelizację przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Uchwalona nowelizacja wdraża pełną cyfryzację obowiązków informacyjnych wobec KNF. 
Od początku 2024 roku nastąpi odejście od papierowej formy przekazywania informacji, a wszystkie obowiązki sprawozdawcze realizowane będą za pomocą środków elektronicznych. Szczegółowe rozwiązania zostaną określone w rozporządzeniu, nad którego projektem obecnie toczą się prace. Zmiany wprowadzone ubiegłoroczną nowelizacją uprawniają również do składania oświadczeń woli w postaci elektronicznej m.in. w przypadku nabywania lub wykupu certyfikatów inwestycyjnych.  

Rodzaje funduszy inwestycyjnych  

Rozwój rynku funduszy inwestycyjnych przyczynił się do powstania wielu form wspólnego inwestowania. Fundusze inwestycyjne kategoryzowane są przede wszystkim w oparciu o dwa kryteria. Pierwszym z nich jest forma prawna (dział V Ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi), w ramach której możemy wyodrębnić trzy rodzaje funduszy:

  • Otwarte – najbardziej powszechna forma funduszy inwestycyjnych, co do zasady niewiążąca się z ograniczeniami dotyczącymi nabycia/umorzenia tytułów uczestnictwa. Charakteryzują się największą płynnością, a tytułem uczestnictwa jest jednostka uczestnictwa.
  • Specjalistyczne otwarte – działają w sposób zbliżony do funduszy otwartych, jednak mają możliwość stosowania restrykcji dotyczących kręgu inwestorów, terminów odkupywania jednostek uczestnictwa i innych zasad funkcjonowania (podobnie jak fundusze zamknięte).
  • Zamknięte – posiadają ograniczenia związane z zakupem i odkupem tytułów uczestnictwa, którym jest certyfikat inwestycyjny będący papierem wartościowym. Cechują się większą elastycznością w konstruowaniu składu portfela, mogą być przedmiotem obrotu na rynku wtórnym.

Drugim, równie powszechnym kryterium podziału funduszy inwestycyjnych, jest ich polityka inwestycyjna. W tej kategorii znajdują się następujące rodzaje funduszy inwestycyjnych:

  • Pieniężne – fundusze inwestujące swe środki przede wszystkim w rozwiązania rynku pieniężnego,
  • Dłużne – polityka inwestycyjna skupiona jest na rynku obligacji,
  • Mieszane – do tej grupy zaliczane są fundusze stabilnego wzrostu oraz zrównoważone 
    – posiadają w portfelu zarówno instrumenty dłużne, jak i udziałowe, a ich udział uzależniony jest od polityki inwestycyjnej funduszu,
  • Akcyjne – w strukturze portfela dominują akcje,
  • Absolutnej stopy zwrotu – fundusze tej grupy stosują zróżnicowane strategie inwestycyjne 
    w celu osiągnięcia dodatnich stóp zwrotu niezależnie od koniunktury rynkowej. Cechują się dużymi wahaniami struktury portfela,
  • Pozostałe (nieruchomości, sekurytyzacyjne, itp.) – fundusze skupiające się na wybranym segmencie rynku, często przyjmujące formę funduszy zamkniętych.

Inwestorzy najchętniej lokują kapitał w fundusze akcyjne. Raport EFAMA wskazuje, że 41.70% środków zgromadzonych jest w tego typu rozwiązaniach. Zdecydowanie mniejszą popularnością cieszą się fundusze dłużne, których udział w sumie aktywów kształtuje się na poziomie 19.40%. 
Sporym zainteresowaniem cieszą się także fundusze mieszane (16.30%) i pieniężne (13.70%). 

W 2022 r. niekorzystne otoczenie rynkowe odbiło się na rynku funduszy inwestycyjnych. W drugim i trzecim kwartale z funduszy inwestycyjnych odpłynęło odpowiednio 157 i 35 mld euro. Niechlubnym rekordzistą odpływów okazały się rozwiązania akcyjne, które w ciągu 6 miesięcy utraciły 149 mld euro. Z drugiej strony napływami w wysokości 50 mld euro mogą pochwalić się fundusze gotówkowe. W ujęciu globalnym widoczne są duże dysproporcje. Mimo niekorzystnej koniunktury dodatnimi przepływami charakteryzowały się fundusze zlokalizowane w Azji. Nieprzerwanie od wielu kwartałów notują one napływ nowych środków, a tylko w pierwszych 9 miesiącach 2022 r. wartość nowych środków wyniosła 433 mld euro. W tym samym okresie, z funduszy w USA odpłynęło 286 mld euro, a z funduszy w Europie 288 mld euro. 

 

Ryzyko inwestowania a zysk w funduszach inwestycyjnych. Jaki fundusz wybrać?

Poziom ryzyka w funduszach inwestycyjnych zależny jest przede wszystkim od polityki inwestycyjnej danego rozwiązania. Mimo dywersyfikacji portfela, fundusze skupiające się na rynku akcyjnym charakteryzują się wysokim poziomem ryzyka. Z drugiej strony barykady znajdują się fundusze pieniężne, cechujące się ograniczoną zmiennością. Nie mniej istotnym czynnikiem, na który zwracają uwagę eksperci WealthSeed jest horyzont inwestycyjny. Perspektywa inwestycyjna dla rozwiązań narażonych na wyższe ryzyko powinna być długoterminowa, a krótkoterminowe inwestycje powinny być stosowane przede wszystkim dla rozwiązań bezpiecznych, cechujących się niższym poziomem zmienności. 

Różnorodność funduszy inwestycyjnych przekłada się na możliwość ich elastycznego stosowania w zależności od panujących warunków rynkowych. W okresie gorszej koniunktury gospodarczej na świecie teoretycznie lepiej powinny prezentować się rozwiązania obarczone mniejszym ryzykiem tj. fundusze pieniężne, dłużne. 
W sytuacji ekspansji gospodarczej przekładającej się na świetne wyniki firm, najlepszym wyborem wydają się rozwiązania ryzykowne, czyli fundusze akcyjne
Fundusze mieszane mogą dobrze się sprawdzać dla osób cechujących się neutralnym nastawieniem do ryzyka. Ogólnie rzecz biorąc, fundusze inwestycyjne to dobre rozwiązanie dla osób nieposiadających specjalistycznej wiedzy i czasu na samodzielne inwestowanie na rynku akcji i długu. 

Fundusze inwestycyjne potrafią wypracować ponadprzeciętną stopę zwrotu. W odróżnieniu od ETFów dobry wynik może być efektem wartości dodanej wynikającej z efektywności zarządzania. W przypadku rozwiązań dostępnych na rynku polskim, w ostatnich 12 miesiącach najwyższe stopy zwrotu wypracowały fundusze z ekspozycją na giełdę turecką. Lider zestawienia na przestrzeni roku osiągnął stopę zwrotu równą 76.23%. W szerokiej gamie dostępnych instrumentów można znaleźć również te, które minionych miesięcy nie mogą zaliczyć do udanych. Zamykający stawkę fundusz akcji globalnych rynków rozwiniętych stracił w ciągu roku ponad połowę wartości. 

autorem opracowania jest Piotr Langner – doradca inwestycyjny WealthSeed

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prowizja w kryptowalutach bez podatku – do chwili wymiany? Ważny wyrok WSA

Rynek kryptowalut wciąż działa w cieniu nie zawsze jednoznacznych regulacji podatkowych. Zdarza się, że firmy technologiczne muszą podejmować decyzje biznesowe bez jasnych odpowiedzi na pytania o moment powstania przychodu, zasady wyceny aktywów czy klasyfikację źródeł dochodu. Wiele osób sądzi, że rozporządzenie MICA kompleksowo reguluje cały rynek kryptoaktywów, podczas gdy w rzeczywistości nie dotyczy kwestii podatkowych. Wydawałoby się, że postępująca legislacja europejska rozwiązuje obecnie więcej problemów niż dotychczas, ale niestety nadal jeszcze pozostają pewne niejasne strefy. Jednym z takich obszarów jest rozliczanie prowizji pobieranych w kryptowalutach, szczególnie gdy nie towarzyszy im bezpośrednia płatność. Właśnie ten problem trafił pod ocenę Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Gdańsku.

Obowiązkowy KSeF a podatnicy zwolnieni z VAT. Limit 10 tys. zł miesięcznie w przepisie epizodycznym i nowy limit zwolnienia podmiotowego w 2026 r.

Podatnicy zwolnieni od VAT nie będą zainteresowani ”udostępnianiem” im w KSeF faktur ustrukturyzowanych – pisze profesor Witold Modzelewski. I wyjaśnia dlaczego.

Prof. Modzelewski: „Otrzymanie” faktury przy pomocy KSeF nie rodzi ex lege skutków cywilnoprawnych. Trzeba stosować inną formę uznania zobowiązania

Jedno jest pewne: od 1 lutego 2026 r. „otrzymanie” faktury VAT przy pomocy Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) nie będzie z istoty wywoływać skutków cywilnoprawnych. Dlatego strony umów muszą wymyślić inną formę uznania zobowiązania z tytułu zapłaty na rzecz dostawy towaru lub usługodawców – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Prof. Modzelewski: „Otrzymanie” faktury przy pomocy KSeF nie rodzi ex lege skutków cywilnoprawnych. Trzeba stosować inną formę uznania zobowiązania

Jedno jest pewne: od 1 lutego 2026 r. „otrzymanie” faktury VAT przy pomocy Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) nie będzie z istoty wywoływać skutków cywilnoprawnych. Dlatego strony umów muszą wymyślić inną formę uznania zobowiązania z tytułu zapłaty na rzecz dostawy towaru lub usługodawców – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Załączniki do faktur w KSeF - miały być dla wszystkich a w praktyce będą dla nielicznych. Dlaczego?

Nowa funkcja Krajowego Systemu e-Faktur pozwoli na przesyłanie do KSeF faktur zawierających załączniki, ale tylko w ściśle określonym formacie i po wcześniejszym zgłoszeniu. Eksperci branży księgowej ostrzegają, że rozwiązanie, które miało ułatwiać raportowanie dodatkowych danych, w obecnym kształcie będzie dostępne głównie dla dużych firm dysponujących budżetem IT. Tymczasem mali i średni przedsiębiorcy, którzy do tej pory wysyłali z fakturą np. protokół odbioru czy raport wykonania usługi, obawiają się wykluczenia i dodatkowych obowiązków.

Ważna zmiana prawa: fakturowanie offline w KSeF nie tylko w trybie awaryjnym: co to znaczy

Najnowszy projekt ustawy o Krajowym Systemie e-Faktur zakłada, że tryb offline24 przestanie być rozwiązaniem awaryjnym i stanie się stałym elementem systemu stosowanym wedle uznania przez sprzedawców.

Ucieczka z JDG? Coraz mniej zamknięć, ale zawieszeń przybywa. Przedsiębiorcy kalkulują inaczej

W maju 2025 roku liczba wniosków o zamknięcie jednoosobowej działalności gospodarczej spadła o niemal 20% względem kwietnia, ale wzrosła o 4% w skali roku. Eksperci wskazują, że główne powody decyzji o likwidacji JDG pozostają niezmienne – to przede wszystkim wysokie koszty, presja płacowa i trudności z zatrudnieniem.

Unia celna UE-Turcja: przewodnik dla polskich firm transportowych. Dokumentacja, najczęstsze problemy, regulacje techniczne i VAT

Turcja funkcjonuje w ramach unii celnej z Unią Europejską, co stwarza szczególne możliwości handlowe. Polscy przewoźnicy muszą jednak pamiętać o specyficznych wymaganiach dokumentacyjnych i procedurach celnych.

REKLAMA

Nowy podatek e-commerce uderzy w polskie firmy. Zyska zagraniczna konkurencja?

Plan rozszerzenia podatku od sprzedaży detalicznej na handel internetowy budzi poważne kontrowersje. Eksperci ostrzegają, że nowe przepisy mogą zahamować rozwój polskich e-sklepów i wzmocnić azjatyckie platformy, które często omijają unijne regulacje. W tle apel o zatrzymanie prac legislacyjnych i skupienie się na rozwiązaniach na poziomie UE.

Przedsiębiorcy chcą uproszczenia w kontroli celno-skarbowej i podatkowej. Widzą potrzebę dialogu z kontrolerami

Przedsiębiorcy, w ramach deregulacji prowadzonej przez rząd, domagają się większej współpracy i otwartości na wyjaśnienia ze strony służb celno-skarbowych, jasnej interpretacji przepisów, partnerskiego traktowania oraz skrócenia procesu przedawnienia.

REKLAMA