Ułatwienia w wydatkowaniu środków UE

Istotna zmiana, płynąca z nowelizacji ustawy wdrożeniowej, dotyczy wytycznych, do których stosowania beneficjenci Regionalnych Programów Operacyjnych zobowiązali się w zawartych umowach o dofinansowanie. Z dniem 2 grudnia 2017 r. przestają bowiem obowiązywać wytyczne programowe i obowiązywać będą już tylko wytyczne wydawane przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego (które przed nowelizacją nosiły nazwę wytycznych horyzontalnych). Zmiana ta nie wymaga zawierania aneksów do umów o dofinansowanie, w których zawarte było odniesienie do wytycznych programowych, ponieważ działa z mocy ustawy.

Większa rola wojewodów w systemie wdrażania programów regionalnych (RPO)

Na mocy uchwalonej nowelizacji ustawy, Minister Rozwoju i Finansów będzie mógł przekazać wojewodom część zadań związanych z kontrolą dotrzymania warunków desygnacji przez instytucje w RPO. Kontroli będą mogli dokonywać urzędnicy wojewody na warunkach określonych w porozumieniu zawartym pomiędzy Ministrem Rozwoju i Finansów a wojewodą. Wojewoda albo jego przedstawiciel będzie mógł uczestniczyć, jako obserwator, w Komitetach Monitorujących RPO oraz w pracach Komisji Oceniających Projekty (KOP).

Wybór projektów: konkursy w rundach, ograniczenie obowiązku przedkładania dokumentów, sprawniejsze przygotowanie wniosków i ich ocena, ochrona dóbr intelektualnych wnioskodawcy

Dany projekt może zostać przyjęty do dofinansowania po spełnieniu wszystkich kryteriów wyboru projektów. Kryteria wyboru, o których mowa w ustawie wdrożeniowej, obejmują merytoryczne jak i formalne kryteria oceny i wyboru projektów. Warunek formalny jest czym innym niż kryterium formalne. Pod pojęciem warunków formalnych należy rozumieć warunki odnoszące się do kompletności, formy oraz terminu złożenia wniosku o dofinansowanie projektu, których weryfikacja odbywa się przez stwierdzenie spełniania albo niespełniania danego warunku. Każdy wniosek o dofinansowanie projektu będzie w pierwszej kolejności oceniany w zakresie spełniania warunków formalnych. Jeżeli instytucja stwierdzi, że we wniosku są braki lub oczywiste pomyłki, to wezwie wnioskodawcę do ich uzupełnienia albo sama je poprawi i wniosek będzie mógł być skierowany do oceny merytorycznej.

W komisji oceniającej projekty będą mogli zasiadać jedynie pracownicy posiadający wiedzę, doświadczenie, umiejętności lub uprawnienia w dziedzinach, których dotyczy dany konkurs. Takie rozwiązanie ma zapewnić rzetelną ocenę złożonych wniosków.

Ułatwieniem dla wnioskodawców będzie zwolnienie z obowiązku dostarczenia dokumentów, które instytucja będzie mogła uzyskać sama. Zaświadczenia z Urzędu Skarbowego czy ZUS będą pozyskiwane przez konkretne instytucje samodzielnie, bez udziału wnioskodawcy. Wnioski mają być sprawniej przygotowywane i oceniane, a postępowanie odwoławcze – znacznie skrócone.

Poszczególne konkursy będą mogły być dzielone na rundy. Dotychczas brak było jasnych uregulowań w tym zakresie, nowelizacja doprecyzowała zasady organizacji rund. Oznacza to, że podmioty, które nie zdążą złożyć wniosku konkursowego w danym terminie, będą mogły to zrobić w kolejnej rundzie. Takie rozwiązanie pozwoli wnioskodawcom na skompletowanie wszystkich potrzebnych dokumentów i zapewni możliwość złożenia wniosku o dofinansowanie planowanego przedsięwzięcia.

Zwiększony zostanie nacisk na ochronę danych wnioskodawców. Instytucje nie będą mogły udostępniać złożonej przez wnioskodawcę dokumentacji w trakcie postępowania konkursowego. Wszelkie dokumenty i informacje składane przez wnioskodawców nie będą podlegać udostępnieniu przez właściwą instytucję w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, natomiast wszelkie dokumenty i informacje wytworzone lub przygotowane przez właściwe instytucje w związku z oceną dokumentów i informacji przedkładanych przez wnioskodawców nie podlegają udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej do czasu rozstrzygnięcia konkursu lub zamieszczenia informacji o projekcie wybranym do dofinansowania w trybie pozakonkursowym. Takie rozwiązanie zapewni ochronę wszystkich informacji, które wnioskodawcy przekazują instytucji.

Realizacja projektów: ograniczenie liczby dokumentów stosowanych przy realizacji projektu, ułatwienia w rozliczaniu środków unijnych, ułatwienia w realizacji projektów partnerskich

Nowelizacja wprowadza odstąpienie od tworzenia i stosowania wytycznych programowych, które tworzone są przez instytucje zarządzające programami operacyjnymi lub krajowymi programami. Spowoduje to ograniczenie ilości dokumentów, jakimi związani będą beneficjenci realizujący projekty w ramach programów operacyjnych. W uzasadnieniu do projektu ustawy czytamy, że zmiana ma na celu ułatwienie i przyspieszenie wydatkowania środków z funduszy oraz będzie stanowiła uproszczenie dla beneficjentów przy realizacji projektów. Obecnie funkcjonuje 58 wytycznych, 20 zaleceń i instrukcji oraz 27 Szczegółowych Opisów Osi Priorytetowych Programów Operacyjnych. W systemie realizacji programów operacyjnych jedynymi wytycznymi jakie będą funkcjonowały są wytyczne ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego.

Nowelizacja rozszerza ponadto zakres udziału ekspertów podczas realizacji umowy/decyzji o dofinansowaniu – ekspert może brać udział nie tylko w wyborze projektu, ale również przy realizacji zadań związanych z wykonywaniem praw i obowiązków właściwej instytucji, wynikających z umowy/decyzji o dofinansowanie projektu.

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Po nowelizacji, partnerstwa służące wspólnej realizacji projektów, będą mogły być zawierane przez wszystkie podmioty bez ograniczeń. Obecnie jest to zabronione w odniesieniu do podmiotów, między którymi występują określone powiązania. Proponowana zmiana ma na celu likwidację ograniczeń umożliwiających tworzenie partnerstw przez wszystkie podmioty, z uwzględnieniem jednak regulacji dotyczących pomocy publicznej wynikających z obowiązujących bezpośrednio regulacji unijnych. Ponadto zaplanowano możliwość zmiany partnera w projekcie bez negatywnych konsekwencji dla realizowanego przedsięwzięcia.

Nowelizacja ustawy wprowadza również zmiany w zakresie rozliczania projektów, m.in. beneficjent nie będzie obciążany odsetkami w przypadku spóźnienia do 14 dni ze złożeniem wniosku rozliczającego środki.