Ulga podatkowa na działalność badawczo-rozwojową

Istota preferencji

Z omawianej ulgi będą mogli skorzystać podatnicy CIT i PIT uzyskujący przychody ze źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, tj. źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, o ile ich dochody z działalności gospodarczej opodatkowane są u tych podatników PIT na zasadach ogólnych (skala podatkowa) lub podatkiem liniowym (zob. art. 18d ust. 1 ustawy o CIT i art. 26e ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o PIT).

W ramach ulgi na działalność badawczo-rozwojową ustawodawca przewidział obniżenie podstawy opodatkowania (CIT bądź PIT) o koszty uzyskania przychodów (dalej: KUP), a właściwie o ich część (stosowne limity zostaną przedstawione poniżej) poniesione na działalność badawczo-rozwojową, zwane dalej kosztami kwalifikowanymi.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Istota tej ulgi polega na tym, że wydatki na koszty kwalifikowane dwukrotnie wpływają na wysokość podstawy naliczenia CIT lub PIT, tj.:

- jako koszty uzyskania przychodów – podatnik korzystający z ulgi na działalność badawczo-rozwojową nie traci możliwości zaliczenia tych wydatków do KUP – ustawodawca nie postanowił bowiem o wyłączeniu tych wydatków z KUP w przypadku objęcia ich ulgą podatkową B+R,

- jako ulga obniżająca podstawę opodatkowania CIT bądź PIT (w ramach stosownych limitów).

Nowe wzory formularzy CIT od 1 stycznia 2016 r.

Innymi słowy ulga podatkowa B+R umożliwia w praktyce odpisywanie więcej niż 100 proc. kosztów, które są związane z działalnością badawczo-rozwojową danego podatnika, po raz pierwszy jako KUP (w tym poprzez odpisy amortyzacyjne, o czym będzie mowa dalej), a następnie w ramach ulgi podatkowej B+R podatnik ma możliwość odliczenia części kosztów kwalifikowanych od podstawy opodatkowania. [przykład 1]

Możliwe wyłączenia

Nie uważa się za KUP odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych (według zasad określonych w art. 16a–16m ustawy o CIT bądź zasad określonych w art. 22a – art. 22o ustawy o PIT) od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie (zob. art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT i art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o PIT).

W przypadku ulgi podatkowej B+R ustawodawca wyłączył jednak stosowanie tej zasady. Oznacza to, że jeżeli w ramach działalności badawczo-rozwojowej podatnik poniósł koszty kwalifikowane w postaci odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, to stanowią one koszt podatkowy, mimo odliczenia części kosztów kwalifikowanych od podstawy opodatkowania CIT lub PIT.

Rewolucyjne zmiany w dokumentacji cen transferowych od 2017 roku

Zatem gdyby nie to wyłączenie, to podatnik z ulgi podatkowej B+R mógłby co prawda odliczyć część kosztów kwalifikowanych w postaci odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, ale w odliczonej części odpisy te nie stanowiłyby kosztu podatkowego.

Podważyłoby to sens ulgi na działalność badawczo-rozwojową i dlatego ustawodawca postanowił nie stosować w tym przypadku art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT i art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o PIT.

Zatem podatnik korzystający z ulgi na działalność badawczo-rozwojową może:

- zaliczyć do KUP dokonane w danym roku od tych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych odpisy amortyzacyjne,

- uznać te odpisy za koszty kwalifikowane i obniżyć o nie podstawę opodatkowania (w ramach stosownych limitów).

Katalog kosztów kwalifikowanych ma charakter zamknięty. Oznacza to, że wydatki inne niż poniesione na:

- wynagrodzenia pracownicze wraz z narzutami dotyczące pracowników zatrudnionych w celu realizacji prac badawczo-rozwojowych,

- koszty materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową,

- ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także koszty związane z pozyskiwaniem wyników badań naukowych świadczonych lub wykonywanych przez jednostki naukowe,

Polecamy: Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)

- koszty korzystania z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej z wyjątkiem kosztów poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych,

- dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do KUP odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością

– nie podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania.

Badania w jednostce naukowej

Koszty kwalifikowane ponoszone w ramach badań podstawowych podlegają odliczeniu wyłącznie pod warunkiem, że badania te są prowadzone na podstawie umowy lub porozumienia z jednostką naukową w rozumieniu ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1620 ze zm.) – art. 18d ust. 4 ustawy o CIT i art. 26e ust. 4 ustawy o PIT. Inaczej mówiąc, badania podstawowe może prowadzić wyłącznie jednostka naukowa np. na zlecenie przedsiębiorstwa.

Oznacza to, że wydatki te nie mogą być kwalifikowane do ulgi podatkowej B+R np. wtedy, gdy przedsiębiorcy prowadzą działalność badawczo-rozwojową samodzielnie. [przykład 2]

W przypadku wydatków na pozostałe rodzaje działalności badawczo-rozwojowej, tj. badań stosowanych, badań przemysłowych i prac rozwojowych, ustawodawca nie wprowadził wymogu uzależniającego możliwość skorzystania z ulgi podatkowej B+R od ich realizacji w porozumieniu z jednostką naukową. Oznacza to, że wydatki te mogą być kwalifikowane do ulgi podatkowej B+R także wtedy, gdy przedsiębiorcy prowadzą działalność badawczo-rozwojową samodzielnie.

Polecamy: IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

WAŻNE

Koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie

Zwrot wydatków na działalność badawczo-rozwojową, np. z budżetu państwa czy ze środków unijnych wyklucza możliwość odliczenia tych wydatków w ramach ulgi podatkowej B+R.

Działalność w SSE

Prawo do odliczenia nie przysługuje podatnikowi, jeżeli w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia (art. 18d ust. 6 ustawy o CIT i art. 26e ust. 6 ustawy o PIT). [przykład 3]

Obowiązujące limity

Ustawodawca wprowadził limity odliczenia wydatków na działalność badawczo-rozwojową, uzależniając ich wysokość od rodzaju wydatków oraz wielkości przedsiębiorcy. [przykład 4]

Stosownie do art. 18d ust. 7 ustawy o CIT i art. 26e ust. 7 ustawy o PIT kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć:

1) w odniesieniu do kosztów, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT bądź w art. 26e ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, tj. wynagrodzeń pracowniczych wraz z narzutami dotyczących pracowników zatrudnionych w celu realizacji prac badawczo-rozwojowych – 30 proc. tych kosztów;

2) w odniesieniu do kosztów, o których mowa w art. 18d ust. 2 pkt 2–4 i ust. 3 ustawy o CIT bądź w art. 26e ust. 2 pkt 2–4 i ust. 3 ustawy o PIT, tj.:

- kosztów materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową,

- kosztów ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, a także kosztów związanych z pozyskiwaniem wyników badań naukowych świadczonych lub wykonywanych przez jednostki naukowe,

- kosztów korzystania z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej z wyjątkiem kosztów poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych,

- dokonywanych w danym roku podatkowym, zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością

a) 20 proc. tych kosztów – jeżeli podatnik jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej,

b) 10 proc. tych kosztów – w przypadku pozostałych podatników.

Zasady odliczenia

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane.

W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę lub wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie trzy lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia (art. 18d ust. 8 ustawy o CIT i art. 26e ust. 8 ustawy o PIT). [przykład 5]

Uwaga: W przypadku podatników PIT kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, tj. przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 26e ust. 1 zdanie drugie ustawy o PIT). [przykład 6]

Podatnicy korzystający z ulgi podatkowej B+R będą musieli wykazać koszty kwalifikowane w zeznaniu CIT-8 (w przypadku podatników CIT) bądź w zeznaniu PIT-36 albo PIT-36L (w przypadku podatników PIT).

Wyodrębnienie w księgach

Nie wszystkie koszty działalności badawczo-rozwojowej mogą być objęte ulgą podatkową B+R. Przykładowo koszty pracy wraz z narzutami pracowników, którzy nie są zatrudnieni w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej, nie stanowią kosztów kwalifikowanych.

Z tego względu ustawodawca nałożył obowiązek prowadzenia oddzielnej ewidencji, która pozwoli na wyodrębnienie kosztów kwalifikowanych w wydatkach na działalność badawczo-rozwojową.

Podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową, którzy zamierzają skorzystać z odliczenia w ramach ulgi, są zobowiązani wyodrębnić koszty działalności badawczo-rozwojowej:

– w księgach rachunkowych (podatnicy CIT i podatnicy PIT prowadzący księgi rachunkowe),

– w podatkowej księdze przychodów i rozchodów (podatnicy CIT prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów).

Wspólne rozliczenie małżonków

Wprowadzenie ulgi podatkowej B+R skutkowało koniecznością wprowadzenia zmian w zakresie wspólnego opodatkowania małżonków. Od 1 stycznia 2016 r., stosownie do znowelizowanego art. 6 ust. 2 ustawy o PIT małżonkowie podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym (PIT-36) opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów, po uprzednim odliczeniu odrębnie przez każdego z małżonków kwot określonych w art. 26 i art. 26e ustawy o PIT, tj. kosztów kwalifikowanych odliczanych w ramach ulgi podatkowej B+R. W takim przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.

Polecamy: Sporządzanie polityki rachunkowości w firmie – przykład praktyczny

Likwidacja starej ulgi

Ulga na działalność badawczo-rozwojową zastąpi obowiązującą obecnie ulgę na nowe technologie. Najogólniej rzecz ujmując, ulga na nowe technologie pozwalała na odliczenie od podstawy obliczenia podatku (opodatkowania) wydatków (maksymalnie 50 proc.) poniesionych przez podatnika na nabycie nowych technologii, tj. wiedzy technologicznej w postaci wartości niematerialnych i prawnych, w szczególności wyników badań i prac rozwojowych, które umożliwiają wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług, które nie są stosowane na świecie przez okres dłuższy niż ostatnich pięć lat, co potwierdza opinia niezależnej od podatnika jednostki naukowej.

Na podstawie przepisów przejściowych zawartych w ustawie z 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności:

- podatnicy, którzy przed końcem roku podatkowego rozpoczętego przed 1 stycznia 2016 r. nabyli prawo do odliczenia wydatków poniesionych na nabycie nowych technologii na podstawie odpowiednio art. 26c ustawy o PIT oraz art. 18b ustawy o CIT, zachowują prawo do tych odliczeń po 31 grudnia 2015 r. w zakresie i na zasadach w nich określonych (zob. art. 11),

- podatnicy CIT, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy, i rozpoczął się przed 1 stycznia 2016 r. oraz zakończy się po 31 grudnia 2015 r. stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r. (zob. art. 12). ©?

Definicje

Działalność badawczo-rozwojowa – działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań (zob. art. 2 pkt 26 ustawy o CIT i art. 2 pkt 38 ustawy o PIT).

Badania naukowe oznaczają:

a) badania podstawowe – oryginalne prace badawcze, eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobywania nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne,

b) badania stosowane – prace badawcze podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy, zorientowane przede wszystkim na zastosowanie w praktyce,

c) badania przemysłowe – badania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności w celu opracowywania nowych produktów, procesów i usług lub wprowadzania znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów i usług; badania te uwzględniają tworzenie elementów składowych systemów złożonych, budowę prototypów w środowisku laboratoryjnym lub w środowisku symulującym istniejące systemy, szczególnie do oceny przydatności danych rodzajów technologii, a także budowę niezbędnych w tych badaniach linii pilotażowych, w tym do uzyskania dowodu w przypadku technologii generycznych (zob. art. 2 pkt 27 ustawy o CIT i art. 2 pkt 39 ustawy o PIT).

Prace rozwojowe – nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów i usług, z wyłączeniem prac obejmujących rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, istniejących usług oraz innych operacji w toku, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń, w szczególności:

a) opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych oraz demonstracje, testowanie i walidację nowych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług w otoczeniu stanowiącym model warunków rzeczywistego funkcjonowania, których głównym celem jest dalsze udoskonalenie techniczne produktów, procesów lub usług, których ostateczny kształt nie został określony,

b) opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych, które można wykorzystać do celów komercyjnych, w przypadku gdy prototyp lub projekt pilotażowy stanowi produkt końcowy gotowy do wykorzystania komercyjnego, a jego produkcja wyłącznie do celów demonstracyjnych i walidacyjnych jest zbyt kosztowna (zob. art. 2 pkt 28 ustawy o CIT i art. 2 pkt 40 ustawy o PIT).

Niestety ustawodawca nie przewidział żadnej procedury akceptacji (potwierdzania) np. przez opinie jednostek naukowych, że wykonywane prace rzeczywiście można uznać za działalność badawczo-rozwojową. Może to rodzić kontrowersje, czy organy podatkowe nie będą kwestionować wykonanych prac jako działalności badawczo-rozwojowej. Mimo to ze względów dowodowych warto, by przedsiębiorcy rozważyli uzyskanie stosownych potwierdzeń badawczo-rozwojowego charakteru prac, np. poprzez opinie jednostek naukowych.

PRZYKŁAD 1

Zatrudnianie pracowników

Podatnik poniósł w 2016 r. wydatki na koszty pracownicze z narzutami, dotyczące pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej, w wysokości 100 000 zł. Wydatki te zalicza do kosztów uzyskania przychodów, a jednocześnie ma prawo do odliczenia w ramach ulgi podatkowej B+R 30 proc. tych wydatków, tj. 30 000 zł.

PRZYKŁAD 2

Zlecenie na zewnątrz

Przedsiębiorstwo na podstawie umowy zleciło wydziałowi uniwersytetu technicznego przeprowadzenie badań podstawowych w zakresie chemii przemysłowej. Wydatki poniesione przez przedsiębiorstwo z tytułu tych badań mogą stanowić dla niego koszty kwalifikowane odliczane od podstawy opodatkowania w ramach ulgi podatkowej B+R.

PRZYKŁAD 3

Wykluczenia w strefie

Załóżmy, że ABC sp. z o.o. prowadząca działalność w Słupskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej poniesie w 2016 r. wydatki na działalność badawczo-rozwojową. Fakt prowadzenia działalności w SSE w 2016 r. wyklucza możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania CIT wydatków na innowacyjność w ramach ulgi na działalność badawczo-rozwojową.

PRZYKŁAD 4

Ile można odliczyć

W ramach projektu badawczo-rozwojowego (realizowanego przez cały 2016 r.):

● koszty wynagrodzeń pracowniczych wraz z narzutami dotyczące pracowników zatrudnionych przy realizacji prac badawczo-rozwojowych w 2016 r. wyniosły 500 000 zł. W ramach ulgi podatkowej B+R przedsiębiorstwo może odliczyć od podstawy opodatkowania za 2016 r. 30 proc. tych kosztów, tj. 150 000 zł (500 000 zł x 30 proc.) – w przypadku wszystkich przedsiębiorców, bez względu na ich wielkość. Uwzględniając zaliczenie tych wydatków do kosztów podatkowych, realny poziom odliczeń wyniesie ogółem 650 000 zł [500 000 zł (KUP) + 150 000 zł (ulga podatkowa B+R)],

● koszty materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową; ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, a także kosztów związanych z pozyskiwaniem wyników badań naukowych świadczonych lub wykonywanych przez jednostki naukowe, a także koszty korzystania (od podmiotów niepowiązanych) z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej – w łącznej wysokości 1 500 000 zł – w ramach ulgi podatkowej B+R przedsiębiorstwo może odliczyć od podstawy opodatkowania za 2016 r.

● 20 proc. tych kosztów, tj. 300 000 zł (1 500 000 zł x 20 proc.) – w przypadku mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców. Uwzględniając zaliczenie tych wydatków do kosztów podatkowych, realny poziom odliczeń wyniesie ogółem 1 800 000 zł [1 500 000 zł (KUP) + 300 000 zł (ulga podatkowa B+R)],

● 10 proc. tych kosztów, tj. 150 000 zł (1 500 000 zł x 10 proc.) – w przypadku pozostałych przedsiębiorców.

Uwzględniając zaliczenie tych wydatków do kosztów podatkowych realny poziom odliczeń wyniesie ogółem 1 650 000 zł [1 500 000 zł (KUP) + 150 000 zł (ulga podatkowa B+R)].

PRZYKŁAD 5

Strata oznacza rozliczenie przez lata

Załóżmy, że w roku podatkowym 2016 podatnikowi przysługuje 400 000 zł do odliczenia w ramach ulgi podatkowej B+R.

Wariant I: dochód (podstawa opodatkowania) podatnika za 2016 r. wynosi 700 000 zł – podatnik odlicza ulgę podatkową B+R w całości w 2016 r., podstawa opodatkowania po odliczeniu ulgi podatkowej B+R wyniesie 300 000 zł (700 000 zł – 400 000 zł).

Wariant II: strata podatnika za 2016 r. wynosi 100 000 zł – podatnik rozlicza tę ulgę w następnych latach. Załóżmy, że za 2017 r. podatnik:

● wykaże dochód w wysokości 600 000 zł – ulgę podatkową B+R za 2016 r. odlicza zatem od dochodu za 2017 r. (600 000 zł – 400 000 zł),

● wykaże stratę w wysokości 100 000 zł – ulga podatkowa B+R może być odliczona od dochodu za 2018 r., o ile dochód wystąpi, maksymalnie do wysokości tego dochodu. Jeżeli za 2018 r. podatnik także poniósłby stratę albo dochodów nie wystarczyłoby na odliczenie całej wysokości tej ulgi, to jest to możliwe jeszcze za rok 2019 r. – jeżeli i w tym roku podatnik poniósłby stratę albo dochód nie wystarczałby na rozliczenie tej ulgi, to niestety podatnik traci prawo do rozliczenia tej ulgi podatkowej.

PRZYKŁAD 6

Tylko określone dochody

Przedsiębiorca (osoba fizyczna rozliczająca się według skali podatkowej) za 2016 r. uzyskał dochód z działalności gospodarczej w wysokości 140 000 zł. Poza tym uzyskał dochód z działalności wykonywanej osobiście w wysokości 70 000 zł. Kwota odliczenia w ramach ulgi podatkowej B+R za 2016 r. nie może przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z pozarolniczej działalności gospodarczej, tj. 140 000 zł.

Koszty kwalifikowane

Za koszty kwalifikowane uznaje się:

1) należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, tj. przychody ze stosunku pracy oraz składki z tytułu tych należności określone w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121) w części finansowanej przez płatnika składek, jeżeli te należności i składki dotyczą pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej,

2) nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową,

3) ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1620) na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej,

4) odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym z podatnikiem w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o CIT (w przypadku podatników CIT) bądź w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4 ustawy o PIT (w przypadku podatników PIT) – zob. art. 18d ust. 2 ustawy o CIT i art. 26e ust. 2 ustawy o PIT.

Uwaga! Za koszty kwalifikowane uznaje się także dokonywane w danym roku podatkowym zaliczane do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością. Do kosztów, o których mowa w zdaniu pierwszym, nie stosuje się art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o CIT bądź art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o PIT, co oznacza, że tych odpisów w części dotyczącej kosztów kwalifikowanych odliczonych od podstawy opodatkowania w ramach ulgi podatkowej B+R nie wyłącza się z kosztów podatkowych.

Jednostki naukowe

Jednostki naukowe oznaczają prowadzące w sposób ciągły badania naukowe lub prace rozwojowe:

a) podstawowe jednostki organizacyjne uczelni w rozumieniu statutów tych uczelni,

b) jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk w rozumieniu ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz.U. nr 96, poz. 619 ze zm.),

c) instytuty badawcze w rozumieniu ustawy z 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz.U. nr 96, poz. 618 ze zm.),

d) międzynarodowe instytuty naukowe utworzone na podstawie odrębnych przepisów działające na terytorium Polski,

e) Polską Akademię Umiejętności,

f) inne jednostki organizacyjne niewymienione w lit. a–e posiadające siedzibę na terytorium Polski, będące organizacjami prowadzącymi badania i upowszechniającymi wiedzę w rozumieniu art. 2 pkt 83 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.Urz. UE z 2014 r. L 187, str. 1).

Co trzeba zrobić

Aby podatnik mógł skorzystać z odliczenia, powinien:

– ponieść bezzwrotne koszty kwalifikowane (np. koszty naukowców, koszty materiałów i surowców, koszty używania aparatury itd.),

– wyodrębnić w prowadzonej ewidencji dla celów podatku dochodowego koszty działalności badawczo-rozwojowej (np. przez odrębną ewidencję kosztów B+R bądź wyodrębniony zespół kont),

– w przypadku badań podstawowych zawrzeć odpowiednią umowę z jednostką naukową (np. politechniką, uniwersytetem, instytutem badawczym).

Marcin Szymankiewicz

doradca podatkowy

Podstawa prawna:

- Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.),

- Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.),

- Ustawa z 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności (Dz.U. z 2015 r. poz. 1767).