REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Korekta cen transferowych – uzasadnienie biznesowe, skutki podatkowe i karnoskarbowe

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
EMPIRIUM Jaroń Klęczar spółka cywilna
DORADCY PODATKOWI I RADCOWIE PRAWNI
Korekta cen transferowych – uzasadnienie biznesowe, skutki podatkowe i karnoskarbowe /Fot. Fotolia
Korekta cen transferowych – uzasadnienie biznesowe, skutki podatkowe i karnoskarbowe /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zmiana realiów rynkowych wywołana światową pandemią COVID-19 w wielu przypadkach będzie wiązać się z koniecznością rewizji uzgodnień biznesowych w grupach kapitałowych. Odzwierciedleniem obrotu towarowego i usługowego między powiązanymi jednostkami jest dokumentacja TP sporządzana zgodnie z przepisami CIT. Nie wszyscy przedsiębiorcy są świadomi, że korekta cen transferowych może również wpływać na rozliczenie VAT oraz wymiar należności celnych.

Korekta cen transferowych musi mieć uzasadnienie biznesowe

Popularnym modelem współpracy w wielu grupach kapitałowych jest pełnienie przez lokalną spółkę zależną roli producenta kontraktowego lub dystrybutora o ograniczonym ryzyku. Podmiot taki na zlecenie spółki-matki (centrali) wytwarzając i sprzedając np. na terenie Polski, otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie pokrywające koszty oraz zapewniającą mu zysk marżę. Praktykowany model biznesowy stanowi podstawę do sporządzenia wymaganej przepisami CIT dokumentacji cen transferowych (TP), która potwierdza, że ustalone między powiązanymi podmiotami warunki transakcji odpowiadają tym, jakie przyjęłyby w relacjach gospodarczych niezależne jednostki.

REKLAMA

Autopromocja

Biorąc pod uwagę, że spowolnienie gospodarcze wywołane epidemią koronawirusa niewątpliwie wpływa na wysokość obrotów, skalę produkcji, utrudnia zbyt towarów i obniża zapotrzebowanie na usługi spółek z grupy, znaczącej zmianie ulegnie w konsekwencji rentowność całego biznesu. Należy spodziewać się, że w takiej sytuacji pryncypał, na rzecz którego lokalny partner np. produkuje towary, dokona rewizji poziomu dotychczas wypłacanej mu marży i zechce dostosować jej wysokość do aktualnego poziomu rynkowego. Nie można wykluczyć, że w trudnej sytuacji gospodarczej podmiot dominujący zechce pójść jeszcze dalej, decydując o czasowym niewypłacaniu marży z tytułu usług świadczonych na jego rzecz przez zależny podmiot powiązany. W takiej sytuacji dotychczas stosowane w grupie ceny transferowe i sporządzona w związku z nimi dokumentacja TP będą musiały zostać zmienione z uwagi na ich nieadekwatność w świetle cen praktykowanych w obrocie rynkowym.

Fiskus będzie kontrolował „rynkowość” korekty TP

REKLAMA

W powyższej sytuacji rewizja cen transferowych może zostać zakwestionowana przez organy podatkowe, które mogą uznać, że ustawowe przesłanki korekty cen transferowych nie zostały spełnione. Jest ona bowiem możliwa m.in. w przypadku, gdy w transakcjach między powiązanymi jednostkami ustalone zostały zasady jakie przyjęłyby podmioty niepozostające w takich relacjach, jak również istotnej zmianie uległy okoliczności gospodarcze skutkujące koniecznością zapewnienia zgodności przyjętych cen transferowych z realiami rynkowymi. W wypadku sporu z fiskusem podatnik będzie musiał wykazać, że w istocie doszło do takiej szczególnej zmiany okoliczności, co niewątpliwie w wielu sytuacjach może być kwestią ocenną, niepoddającą się wymiernym kryteriom. Stosowany poziom cen transferowych, odpowiadający realiom rynkowym, musi „bronić się” natomiast przez cały okres rozliczeniowy, za który sporządzona została dokumentacja TP.

Kontrolujący mogą również argumentować, że to centrala, jako podmiot gromadzący w ubiegłych latach zyski na transakcjach z powiązanymi podmiotami powinna ponieść ciężar i ryzyko zmiany realiów gospodarczych, a nie przerzucać je na kontraktora np. poprzez ograniczenie lub wyłączenie należnej mu marży. Nie można także wykluczyć zarzutu, że ustalona w ramach benchmarkingu zmiana poziomu cen rynkowych powinna zostać uwzględniona dopiero dla potrzeb ustalania cen transferowych za przyszłe okresy. Z tego względu kwestia utrzymania poziomu rynkowego cen stosowanych w relacjach z powiązanymi kontrahentami za cały rok jest niezmiernie istotna. Aby uniknąć dotkliwych konsekwencji w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego oraz sankcji karnoskarbowych, poziom cen transferowych przyjętych między podmiotami powiązanymi musi zostać poparty wnikliwą analizą ekonomiczną oraz biznesowym uzasadnieniem. Trzeba zadbać o wykazanie rynkowego charakteru transakcji, m.in. należycie przedstawiając przesłanki przemawiające za rewizją dotychczas stosowanego poziomu cen. Z perspektywy zobowiązań podatkowych, ale również odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe kluczowe znaczenie ma realizacja obowiązków z zakresu TP z zachowaniem należytej staranności i zgodnie z najlepszą posiadaną wiedzą.

Ceny transferowe a sankcje karnoskarbowe wobec osób odpowiedzialnych

Jakkolwiek dokumentacja TP ma fundamentalne znaczenie z punktu widzenia rozliczeń podatkowych zobowiązanego podmiotu, należy również zwrócić uwagę na możliwe konsekwencje, w tym karnoskarbowe, grożące osobom fizycznym reprezentującym spółkę i zajmującym się jej sprawami finansowymi. W świetle Kodeksu karnego skarbowego zarządzający spółką, ale także m.in. księgowi i dyrektorzy finansowi mogą odpowiadać za nieprawidłowości związane z korektą cen transferowych skutkujące zaniżeniem i narażeniem na uszczuplenie należnego podatku. Biorąc pod uwagę, że podmioty zobowiązane do posiadania dokumentacji TP mają także obowiązek składać oświadczenie o jej sporządzeniu z uwzględnieniem warunków rynkowych, nie można w praktyce wykluczyć odpowiedzialności za poświadczenie uwzględnionych w nim informacji w sposób niezgodny ze stanem rzeczywistym.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Celem ograniczenia ryzyka z tytułu odpowiedzialności karnoskarbowej w omawianym zakresie, należy podjąć działania, które wykażą zasadność korekty stosowanych cen transferowych. W przypadku, gdy zmiana ustaleń biznesowych zostanie spółce narzucona przez centralę, trzeba pamiętać o udokumentowaniu należytej staranności członków zarządu, w tym ich aktywnego udziału w uzgodnieniach z pryncypałem. Dobrym rozwiązaniem będzie z pewnością przeprowadzenie niezależnej, odrębnej od dokonanej na poziomie spółki dominującej, analizy porównawczej potwierdzającej rynkowy poziom korekty TP z perspektywy lokalnej. Celem podjętych działań powinno być zgromadzenie dokumentacji w postaci defence file, stanowiącym materiał dowodowy i zbiór argumentów na wypadek sporu z fiskusem dotyczącym obowiązków z zakresu TP.

Wyrównanie dochodowości rodzi problemy w VAT

Problematyka cen transferowych powszechnie kojarzy się z kalkulacją podatku dochodowego i niewątpliwie w tym zakresie wywołuje najistotniejsze skutki. Nie wszyscy podatnicy zdają sobie jednak sprawę, że korekta dochodowości w obrocie z powiązanymi podmiotami, odzwierciedlająca ustalony w polityce TP poziom zyskowności transakcji (ang. TP adjustment, true-up),  może wpływać także na ich rozliczenia VAT. Zasady wyrównywania dochodowości są zazwyczaj uregulowane w umowie obowiązującej w danej grupie, a celem takiego TP adjustment jest dostosowanie na koniec okresu rozliczeniowego cen, stosowanych przez pryncypała np. wobec dystrybutora, do poziomu marży (dochodowości) określonego w przyjętej polityce cen transferowych.

REKLAMA

W takiej sytuacji pojawia się wątpliwość, czy wyrównanie będzie skutkować obowiązkiem korekty należnego VAT i jakie konsekwencje grożą podatnikom, którzy nie uwzględnią korekty dochodowości w podstawie opodatkowania VAT. Nie jest też jasne, czy TP adjustment powinien być traktowany na gruncie VAT jako osobna dostawa towarów lub świadczenie usług, a jeśli tak, to czy i w jakim okresie należałoby takie zdarzenie udokumentować fakturą VAT.

Potencjalne skutki niedokonania w takiej sytuacji korekty będą  odmienne w zależności od tego, czy TP adjustment dokonany będzie in plus czy in minus, a także czy wyrównanie dochodowości polegać będzie na zmianie cen towarów i usług lub jedynie na dokonaniu stosownych przepływów pieniężnych. W przypadku korekty in plus polegającej na korekcie cen, bez jednoczesnej korekty rozliczenia VAT, nabywca towarów i usług naraża się na zakwestionowanie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu dokonanych nabyć, z kolei w przypadku wyrównania dochodowości w postaci przepływu pieniężnego, dostawca może spotkać się z zarzutem zaniżenia obrotu z tytułu dokonanej dostawy towaru lub świadczenia usługi. Na zasadzie lustrzanego odbicia, w sytuacji korekty in minus polegającej na obniżeniu ceny, bez korekty VAT, pojawia się ryzyko zaniżenia obrotu przez dostawcę, a z kolei w razie rozliczenia w formie przepływu pieniężnego nabywca może nie mieć z tego tytułu prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Przedstawiony problem nie doczekał się szerszego omówienia w rozstrzygnięciach sądów administracyjnych i organów podatkowych, a tym samym brak jest ugruntowanego, konsekwentnego stanowiska, co do traktowania korekt dochodowości dla celów VAT. Tytułem przykładu można wskazać wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 listopada 2018 r. (sygn. III SA/Wa 340/18), w którym skład orzekający wskazał, iż gdyby nie uwzględniać wyrównania dla celów VAT, to stosowana marża pozostawałaby niejako poza opodatkowaniem. WSA podkreślił jednocześnie, że dla definitywnego rozstrzygnięcia tej kwestii konieczna jest analiza konkretnych postanowień umownych łączących kontrahentów w grupie. Kwestia ta nadal będzie zatem budzić wątpliwości w praktyce, a skutki podatkowe stosowanego modelu biznesowego powinny zostać potwierdzone w drodze interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS.

TP adjustment a należności celne

Wartość celna towaru, określona w zgłoszeniu celnym i stanowiąca podstawę kalkulacji należności celnych z tytułu importu towarów nie może być dowolnie korygowana przez dokonującego zgłoszenia. Z drugiej strony najczęściej stosowanym sposobem obliczania cła jest metoda wartości transakcyjnej obejmującej ceną towaru i wszystkie opłaty związane z zakupem. Biorąc zatem pod uwagę, że wartość celna powinna uwzględniać cenę faktycznie zapłaconą lub należną za towary, a zatem cenę ostateczną, wydaje się, że korekta dochodowości do poziomu założonego w polityce TP powinna mieć również wpływ na wysokość należności celnych od importowanych towarów.

Omawiana kwestia z pewnością wymaga rozważenia, gdyż w przypadku zidentyfikowania przez organ celno-skarbowy,  iż cena towaru po wyrównaniu dochodowości jest wyższa, niż przyjęta dla celów kalkulacji jego wartości celnej, importer może być zobowiązany do uiszczenia zaległo cła oraz VAT importowego wraz z odsetkami. Nie można również wykluczyć w takim przypadku zarzutu zaniżenia wartości celnej, a w konsekwencji odpowiedzialności karnoskarbowej z tego tytułu.

Uzyskanie zwrotu nadpłaconych należności na skutek korekty dochodowości in minus może okazać się natomiast niewątpliwie wyzwaniem w relacjach z organami celnymi i podatkowymi. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę, że postępowania w tym zakresie należy wszcząć osobno w stosunku do poszczególnych transakcji importowych, a uzyskanie zwrotu całej nadpłaty w jednej, zbiorczej procedurze jest mało prawdopodobne. Jednak z uwagi na brak ukształtowanej praktyki administracji celnej odnośnie traktowania TP adjustment, niewątpliwie warto podjąć w tym zakresie dialog z organami KAS i „powalczyć” o pozytywne rozstrzygnięcie tej kwestii.

Jakub Jaroń
doradca podatkowy

Polecamy: Przedsiębiorca w kryzysie (PDF)

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zawód: księgowy: teraz wyraźny awans w rankingu prestiżu. Dlaczego warto zarabiać na umiejętności księgowania

W najnowszym rankingu najbardziej poważanych zawodów w Polsce opublikowanym przez SW Research (2025) księgowy awansował o 3 miejsca w porównaniu z ubiegłym rokiem. Aktualnie zajmuje 22 miejsce na 51 profesji.

Rząd poprawia KSeF, przedsiębiorcy zadowoleni z kolejnym zmian w ustawie, zwłaszcza że korzystne modyfikacje nastąpią jeszcze przed wejściem w życie zmienianych przepisów

Krajowy System e-Faktur zmienia się na lepsze. Rząd, po konsultacjach z przedsiębiorcami, przyjął pakiet przepisów, które mają ułatwić funkcjonowanie Krajowego Systemu e-Faktur. Nowe przepisy są wynikiem licznych konsultacji z przedsiębiorcami, jakie przeprowadziło Ministerstwo Finansów.

MF proponuje zmiany w raportowaniu do KNF. Mniej obowiązków dla domów maklerskich

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia zmieniającego zasady przekazywania informacji do Komisji Nadzoru Finansowego przez firmy inwestycyjne i banki prowadzące działalność maklerską. Nowe regulacje, będące częścią pakietu deregulacyjnego, mają na celu uproszczenie obowiązków sprawozdawczych i zmniejszenie obciążeń administracyjnych.

Kawa z INFORLEX. Przygotowanie do KSeF

Zapraszamy na bezpłatne spotkanie online. Kawa z INFORLEX wydanie EXTRA. Rozmowa z 2 cenionymi ekspertami.

REKLAMA

Kolejna rewolucja i sensacyjne zmiany w KSeF i elektronicznym fakturowaniu. Czy są nowe terminy, co z możliwością fakturowania offline

Deregulacja idzie pełną parą. Rząd zmienia nie tylko obowiązujące już przepisy, ale i te, które dopiero mają wejść w życie. Przykładem takiej deregulacji są przepisy o KSeF czyli o obowiązkowym przejściu na wyłącznie cyfrowe e-faktury. Co się zmieni, co z terminami obowiązkowego przejścia na e-fakturowanie dla poszczególnych grup podatników?

BPO jako most do innowacji: Jak outsourcing pomaga firmom wyjść ze swojej bańki i myśleć globalnie

W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym, gdzie innowacyjność decyduje o przewadze konkurencyjnej, wiele przedsiębiorstw boryka się z paradoksem: potrzebują dostępu do najnowszych technologii i świeżych perspektyw, ale ograniczają ich własne zasoby, lokalizacja czy kultura organizacyjna. Business Process Outsourcing (BPO) staje się w tym kontekście nie tylko narzędziem optymalizacji kosztów, ale przede wszystkim bramą do globalnej puli wiedzy i innowacji.

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

REKLAMA

Wzmożone kontrole upoważnionych i zarejestrowanych eksporterów w UE

Od czerwca 2025 r. unijne służby celne rozpoczęły skoordynowane i intensywne kontrole firm posiadających status upoważnionego eksportera (UE) oraz zarejestrowanego eksportera (REX). Działania te są odpowiedzią na narastające nieprawidłowości w dokumentowaniu preferencyjnego pochodzenia towarów i mają na celu uszczelnienie systemu celnego w ramach umów o wolnym handlu.

8 Najczęstszych błędów przy wycenie usług księgowych

Prawidłowa wycena usług księgowych pozwala prowadzić rentowne biuro rachunkowe. Za niskie wynagrodzenie za usługi księgowe spowoduje w pewnym momencie zapaść zdrowotną księgowej, wypalenie zawodowe, depresję, problemy w życiu osobistym.

REKLAMA