Nowe podejście do dokumentacji i kontroli cen transferowych

Uprawnienie do szacowania dochodu

W dniach 22-23 listopada 2016 r. odbyła się w Warszawie konferencja organizowana przez Stowarzyszenie Centrum Cen Transferowych (CCT). Tematem głównym pierwszego dnia konferencji były straty i pytanie czy fiskus powinien uznawać straty deklarowane przez podatnika? Drugiego dnia mówiono o nowych wymogach dokumentacyjnych oraz nowym podejściu do kontroli cen transferowych.

Zagadnienia te były poruszane w kontekście najnowszych Wytycznych OECD¹ w zakresie cen transferowych uwzględniających już rezultaty prac wynikające z Projektu BEPS (Base Erosion and Profit Shifting – erozja podstawy opodatkowania i przesuwanie zysku).

Głównym celem projektu BEPS było doprowadzenie do tego, aby zysk był opodatkowany tam gdzie powstaje – zanim zostanie przesunięty do innego kraju.

Przepisy o cenach transferowych dają administracjom podatkowym poszczególnych państw prawo do szacowania dochodu pomiędzy podmiotami powiązanymi. Fiskus dąży do tego, aby podstawą opodatkowania był dochód wyliczony zgodnie z zasadą rynku, tj. taki, jaki ustaliłyby między sobą podmioty, gdyby były niezależne.

Uprawnienie takie jest konieczne w obecnych realiach gospodarczych, gdzie gospodarka oparta jest na globalnych przedsiębiorstwach działających ponad granicami państw i ponad strukturami prawnymi swoich spółek.

Straty wg eksperta z Francji

Fiskus dążąc do określenia dochodu na poziomie rynkowym, bada poziom sprzedaży i poziom kosztów wykazanych przez podatnika. Bo dochód jest wynikiem matematycznego równania: przychód minus koszty. Rezultat może być dodatni lub ujemny. W warunkach rynkowych straty, podobnie jak zyski są wynikiem prowadzonej działalności gospodarczej. Straty, tak jak zyski - stanowią materializację ryzyka. Ryzyko może się ziścić na dwojaki sposób: może spowodować duże straty, ale też może przynieść nadzwyczajne zyski. Dochód podatnika ponoszącego duże ryzyko stanowi sumę tych strat i zysków. Właśnie ten aspekt rynkowości strat podkreślał na konferencji dr Emmanuel Llinares z Francji, Przewodniczący Światowej praktyki TP, NERA Economic Consulting, członek EU JTPF. Podkreślał również, że dużą zasługą OECD było uwypuklenie pozytywnego potencjału przyjęcia ryzyka - zostało to ujęte m.in. w Rozdziale I Wytycznych OECD, wersja po BEPS.

Konsekwencje re-alokacji ryzyka przez fiskusa

Bardzo ciekawe podejście brytyjskiego fiskusa prezentował doradca podatkowy Rafał Gołaj, Dyrektor w Zespole Cen Transferowych Deloitte w Londynie. Brytyjskie władze są gotowe akceptować straty, ale nie dłużej niż 3 lata. W omawianym przykładzie spółka dystrybucyjna w Wielkiej Brytanii ponosiła straty. Kontrola podatkowa polegała na przeprowadzeniu wielu rozmów z wieloma osobami z różnych działów - poczynając od inżynierów produkcji kończąc na pracownikach działu marketingu. Okazało się, że straty były wynikiem m.in. błędnych decyzji dotyczących wyboru produktu, wyboru kanału dystrybucji, itp. Ponadto okazało się, że wszystkie decyzje w tym względzie pochodziły od zagranicznej centrali, a lokalna spółka dystrybucyjna tylko powielała strategie centrali i ściśle wykonywała jej polecenia. Władze brytyjskie stwierdziły, że lokalna spółka nie kontroluje ryzyka i odmówiły uznania u tej spółki strat wynikających z materializacji tego ryzyka. Następnie władze na nowo określiły spółce dochód, który tym razem wyszedł pozytywny.

O kwestii uznawania bądź nieuznawania ryzyka dużo zostało napisane m.in. w Rozdziale I i IX Wytycznych OECD. Dla przykładu pkt 1.98 Wytycznych wskazuje: jeśli zostanie ustalone, że powiązany podmiot, który wziął ryzyko na siebie, ale w rzeczywistości nie sprawuje kontroli nad tym ryzykiem, ani nie ma finansowej zdolności do pokrycia tego ryzyka, to powinno zostać uznane, że ryzyko to ponosi przedsiębiorstwo sprawujące kontrolę i mające zdolność finansową do pokrycia tego ryzyka. 

___________________

¹ Wytyczne w sprawie cen transferowych dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz administracji podatkowych, OECD Transfer Pricing Guidelines for Multinational Enterprises and Tax Administrations

Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik