Czy wypłata odszkodowania z tytułu odstąpienia od umowy jest kosztem podatkowym?

Tak wynika z ustnego uzasadnienia orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 6 września 2011 r. (I SA/Wr 967/11).

Deweloper wypłaca odszkodowanie

Sprawa dotyczyła spółki, trudniącej się działalnością deweloperską. Spółka zawarła z osobą fizyczną umowę, przedmiotem której była budowa lokalu mieszkalnego.

Okazało się jednak, że umowa zawierała klauzule niedozwolone, co skutkowało wdrożeniem przeciwko spółce postępowania przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W jego wyniku spółka została zobowiązana do wprowadzenia stosownych aneksów.

Polecamy: serwis Podatki osobiste

Polecamy: serwis Urząd skarbowy

Ich konsekwencją było z kolei podwyższenie umówionej ceny lokalu, na co nabywca nie wyraził zgody, wytaczając powództwo przed sądem powszechnym, który zasądził na jego rzecz odszkodowanie. Spółka ogłosiła przetarg na sprzedaż lokalu mieszkalnego, w wyniku czego mieszkanie zostało zbyte na rzecz osoby trzeciej, za cenę wyższą niż określona pierwotnie.

W związku z powyższym spółka zwróciła się do organu podatkowego z wnioskiem o interpretację, w którym zadała pytanie, czy odszkodowanie wypłacone przez dewelopera osobie fizycznej z tytułu odstąpienia od umowy, stanowi dla niego koszt uzyskania przychodu?

Spółka podkreśliła, że do kosztów uzyskania przychodu nie mogą być zaliczone poniesione kary umowne oraz zapłacone odszkodowania tylko w przypadku, gdy mają swe źródło w zdarzeniach enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT.

Tymczasem w przedmiotowej sprawie, wydatek z tytułu kosztów odszkodowania został poniesiony w celu uzyskania przychodów, a jednocześnie nie jest on objęty wykluczeniem zawartym w ustawie. Wobec tego nie ma przeszkód, aby zaliczyć go do kosztów podatkowych.

Związek przyczynowo-skutkowy został zachowany

Dyrektor Izby Skarbowej nie zgodził się z argumentacją spółki, wskazując, że odszkodowanie powinno być poniesione w celu osiągnięcia przychodu albo w celu zabezpieczenia bądź zachowania jego źródła. Wobec odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie spółki, związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy wydatkiem a przychodem w ogóle nie wystąpił, a więc wypłacone odszkodowanie nie stanowiło dla spółki kosztu podatkowego.

Ponadto, zdaniem organu podatkowego, nie doszło do sytuacji, w której spółka odstępując od umowy miała na względzie zasadę zabezpieczenia i zachowania źródeł przychodów. Samo bowiem działanie polegające na ograniczeniu straty spółki nie stanowi wystarczającej podstawy do uznania, iż wydatek w postaci poniesionego odszkodowania został poniesiony w celu zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów.

Po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, spółka wniosła skargę do WSA, który przyznał jej rację, uchylając interpretację.  

Zdaniem WSA, z uwagi na fakt, iż doszło do zawarcia kolejnej umowy deweloperskiej, można uznać, że odstąpienie od pierwszej umowy miało służyć uzyskaniu przychodów.  W związku z tym związek przyczynowo – skutkowy nie został przerwany i odszkodowanie wypłacone z tytułu odstąpienia od umowy może zostać uznane za koszt podatkowy.

Katarzyna Szczudlik jest konsultantem w Zespole Zarządzania Wiedzą działu prawno-podatkowego PwC

Dowiedz się więcej z naszej publikacji

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Obowiązki biur rachunkowych

Tylko teraz

89,00 zł

99,00 zł

Przejdź do sklepu