Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika w nowej Ordynacji podatkowej

Autopromocja

Wątpliwości co do prawa

Nowy przepis w tym zakresie znajduje się w art. 18 projektu Ordynacji podatkowej. Zgodnie z nim niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść zobowiązanego. Przepis ten to nic innego jak przepisana treść obecnego art. 2a tej ustawy. Jak w praktyce wygląda zastosowanie tego przepisu przez organy podatkowe od czasu jego wprowadzenia w życie w styczniu 2016 r., wie każdy, kto próbował chociażby powołać się na niego we wniosku o wydanie interpretacji podatkowej.

Statystyki w tym zakresie są bezlitosne – ta zasada nie istnieje w praktyce. Powód jest jeden – organ podatkowy nigdy nie ma wątpliwości w sprawie przepisów prawa podatkowego mających zastosowanie w danej sprawie podatkowej. Jest przepis i jest jego ewentualna interpretacja, oczywiście urzędowa, profiskalna. Zatem niby jest zmiana na lepsze, ale czy w praktyce ktokolwiek będzie mógł się na złamanie tej zasady przez organ podatkowy powołać? Wydaje się raczej przesądzone, że podatnicy mogą pisać do organów o naruszeniu tej zasady, ale chyba wiadomo z jakim skutkiem.

Wątpliwości co do stanu faktycznego

Tutaj mamy do czynienia z prawdziwym novum. Otóż w art. 23 § 2 projektu ustawy można przeczytać, że jeżeli po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w sprawie pozostają niedające się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego, rozstrzyga się je na korzyść zobowiązanego. Jednakże jest jedno „ale”. Przepisu tego, w myśl art. 23 § 3 projektu ustawy, nie stosuje się, jeżeli przepisy odrębne wymagają od strony wykazania określonych faktów. Pojawiają się co najmniej dwa podstawowe pytania: czy oby na pewno organy podatkowe nie pójdą w interpretacji tej zasady dokładnie tak, jak robią na co dzień w sytuacji wątpliwości co do stanu prawnego i czy nie będzie przypadkiem tak, że realizując inną zasadę postępowania, tj. podejmowania działań niezbędnych dla dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, organy podatkowe zrealizują w praktyce tylko te dowody w sprawie, które same uznają za wystarczające, zaś zgłoszone przez podatnika inne dowody uznają za zbędne? Wydaje się, że znów organy podatkowe będą górą, gdyż zapewne nie raz stwierdzą z przekonaniem, że żadnych niedających się usunąć wątpliwości przecież nie ma.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Polecamy: Komplet podatki 2019

Jakby tego było mało, organy otrzymały wsparcie w postaci owego odstępstwa od tej zasady, o którym mowa w art. 23 § 3 projektu ustawy. W tym przypadku ta zgoła wspaniałomyślna zasada zostaje wyłączona w ogóle z uwagi na to, że przepis odrębny nakaże podatnikowi wykazanie, czyli w praktyce udowodnienie, określonych faktów, co oznacza, że jeżeli podatnik nie dowiedzie swych racji, to nie będzie miał o czym z organem dyskutować, gdyż wówczas nie można powołać się na klauzulę wątpliwości. Można zaryzykować nawet tezę, że w tym zakresie wyjątek będzie stanowił zasadę, gdyż powyższy przepis przerzuca niejako obowiązek dowodowy na podatnika, na czym skorzystają najczęściej tylko organy.

Światełko w tunelu

Zaproponowane zmiany należy przyjąć z entuzjazmem. Pragmatyzm nakazuje jednak poczekać na ostateczny kształt nowych przepisów. Wszak podatnicy już nie raz przekonali się, jak przewrotnie organy podatkowe podchodzą do interpretacji (zdawałoby się oczywistych) przepisów postępowania. Od podatników zależeć będzie jednak to, czy zostaną one tylko na papierze, czy może będą z premedytacją wykorzystywane przez organ przeciwko nim. Wydaje się także, że już teraz można by spróbować powołać się na owe zasady w obecnie prowadzonych sprawach podatkowych, naturalnie w ograniczonym zakresie, albowiem ustawodawca przez samo stworzenie projektu zmian Ordynacji podatkowej i zawarcie w nim nowych zasad najwyraźniej dał wyraz temu, że istnieją pewne luki prawne, które przez owe zmiany chce teraz wypełnić. Co za tym idzie, przekazał swe intencje, które tylko z uwagi na długi proces legislacyjny muszą nieco poczekać, zanim oficjalnie wejdą w życie. Dlatego warto zaczerpnąć porady prawnej u profesjonalnego prawnika i poważnie zastanowić się nad powierzeniem swych spraw podatkowych właściwemu ekspertowi.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Autor: radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź