REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podatkowe prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy – zmiany od 2018 roku

Subskrybuj nas na Youtube
Podatkowe prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy – zmiany od 2018 roku
Podatkowe prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy – zmiany od 2018 roku

REKLAMA

REKLAMA

Minister Rozwoju i Finansów w projekcie ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej przewiduje m.in. nowelizację Ordynacji podatkowej. Przedsiębiorstwo w spadku będzie sukcesorem podatkowych praw i zobowiązań spadkodawcy, w tym także indywidualnych interpretacji podatkowych. Zarządca sukcesyjny będzie odpowiadał solidarnie ze spadkobiercami za zaległości podatkowe związane z działalnością przedsiębiorstwa w spadku. Nowe przepisy umożliwią zarządcy sukcesyjnemu udział w toczących się postępowaniach podatkowych. Wejście w życie omawianych zmian planowane jest na 1 stycznia 2018 r.

Projektowana ustawa oprócz zmian w Ordynacji podatkowej obejmuje także swoim zakresem regulacje dotyczące podatku dochodowego, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, karty podatkowej, podatku tonażowego, VAT i akcyzy, a także NIP.

REKLAMA

REKLAMA

Sukcesja praw i obowiązków podatkowych

W proponowanym, nowym brzmieniu art. 97 Ordynacji podatkowej przyjęto zasadę, że przedsiębiorstwo w spadku będzie wstępowało w majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy jak również będzie odpowiadało całym swoim majątkiem za podatki wynikające ze zobowiązań podatkowych.

Majątkowe i niemajątkowe prawa podatkowe i obowiązki spadkodawcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, wykonywane będą przez zarządcę sukcesyjnego. Obejmować to będzie m.in. prawa wynikające z decyzji o rozłożeniu na raty albo o odroczeniu terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej -  art. 67a § 1 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej.

Trzeba wskazać, że zgodnie z projektowanymi przepisami po śmierci przedsiębiorcy zarząd przedsiębiorstwem (tzw. „przedsiębiorstwem w spadku”) obejmuje zarządca sukcesyjny, który działa w imieniu własnym, ale na rachunek następców prawnych przedsiębiorcy. Sposób powoływania  zarządcy sukcesyjnego (także odwoływania i wygasania zarządu sukcesyjnego) określać będzie omawiana ustawa o zarządzie sukcesyjnym (np. może go powołać na wypadek śmierci sam przedsiębiorca albo małżonek zmarłego przedsiębiorcy za zgodą spadkobierców).

REKLAMA

Na przedsiębiorstwo w spadku zostaną również rozciągnięte skutki zastosowania się do indywidualnej interpretacji podatkowej, wydanej przed śmiercią przedsiębiorcy - art. 14k i 14m Ordynacji podatkowej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe przedsiębiorstwa w spadku obciąży spadkobierców przedsiębiorcy albo zapisobiercę windykacyjnego, jeżeli kontynuuje on prowadzenie przedsiębiorstwa. Odpowiedzialność ta rozciągnie się także na małżoneka podatnika, jeżeli część majątku wspólnego małżonków obejmująca składniki przedsiębiorstwa stanowi przedsiębiorstwo w spadku.

W celu zapewnienia odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe przedsiębiorcy i/lub przedsiębiorstwa w spadku, w związku z ustanowieniem zarządu sukcesyjnego, zasadne jest objęcie odpowiedzialnością zobowiązaniową zarządcy sukcesyjnego.

W oparciu o proponowany przepis art. 117d Ordynacji podatkowej zarządca sukcesyjny będzie odpowiadał solidarnie ze spadkobiercami albo zapisobiercą windykacyjnym lub małżonkiem całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe związane z działalnością przedsiębiorstwa w spadku. Odpowiedzialność zarządcy sukcesyjnego ma jednak charakter subsydiarny, co oznacza, że egzekucja z majątku zarządcy sukcesyjnego będzie mogła być prowadzona dopiero w przypadku, gdy egzekucja z majątku podatnika oraz spadkobierców czy zapisobiercy windykacyjnego lub małżonka okaże się bezskuteczna.

W związku z tym, że istnieje możliwość zmiany osoby zarządcy sukcesyjnego, odpowiedzialność zarządcy będzie obejmowała zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności będzie upływał w czasie pełnienia przez niego tej funkcji. Za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności  będzie upływał po wygaśnięciu zarządu, odpowiada osoba pełniąca obowiązki zarządcy sukcesyjnego w momencie wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego. Odpowiedzialność zarządcy sukcesyjnego została ukształtowana podobnie do odpowiedzialności członków zarządu spółki - por. art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej.

W okresach, w których nie ma powołanego zarządcy sukcesyjnego, w szczególności w okresie od śmierci przedsiębiorcy do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego, analogiczną do zarządcy sukcesyjnego, subsydiarną odpowiedzialność będzie ponosił faktyczny zarządca, czyli  osoba, która faktycznie będzie zarządzała przedsiębiorstwem w spadku lub faktycznie będzie zajmowała się sprawami gospodarczymi i finansowymi przedsiębiorstwa w spadku.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Zarządca sukcesyjny w postępowaniu podatkowym

Tak ukształtowane zmiany w Ordynacji podatkowej umożliwią udział zarządcy sukcesyjnego w postępowaniach podatkowych. Jeżeli postępowanie dotyczyć będzie spraw objętych zarządem sukcesyjnym, organ podatkowy podejmuje zawieszone z powodu śmierci strony postępowanie z urzędu, od dnia zgłoszenia się lub ustalenia zarządcy sukcesyjnego. Wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego będzie natomiast stanowiło podstawę do zawieszenia postępowania. Będzie ono podejmowane po zgłoszeniu się lub ustaleniu spadkobierców zmarłego, na rzecz których działał zarządca sukcesyjny.

Jeżeli natomiast w ciągu roku od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania nie zgłoszą się lub nie zostaną ustaleni spadkobiercy zmarłej strony albo postępowanie nie zostanie podjęte z udziałem zarządcy sukcesyjnego, organ podatkowy będzie mógł zwrócić się do sądu o ustanowienie kuratora spadku.


Proponowana treść zmian w Ordynacji podatkowej:

Art. 52. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1)        w art. 3 w pkt 15 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 16 i 17 w brzmieniu:

„16)    przedsiębiorstwie w spadku – rozumie się przez to przedsiębiorstwo w spadku w rozumieniu ustawy z dnia … o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz. U. poz. …);

17)      zarządca sukcesyjny – rozumie się przez to zarządcę sukcesyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia … o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej.”;

2)        po art. 7 dodaje się art. 7a w brzmieniu:

 „Art. 7a. Prawa i obowiązki podatnika będącego przedsiębiorstwem w spadku, w przypadku gdy na mocy ustaw podatkowych podlega obowiązkowi podatkowemu, wykonuje zarządca sukcesyjny w okresie od chwili śmierci przedsiębiorcy do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.

3)        w art. 14n w § 1 w pkt 2 kropkę zastępuje się średniakiem i dodaje się pkt 3 w brzmieniu:

„3)      zastosowania się przez przedsiębiorstwo w spadku do interpretacji indywidualnej wydanej przed śmiercią przedsiębiorcy.”;

4)        w art. 97:

a)       § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. Spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 1a, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.”,

b)       po § 1 dodaje się § 1a i 1b w brzmieniu:

„§ 1a. Przedsiębiorstwo w spadku, w przypadku gdy ustanowiono zarząd sukcesyjny, wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie odrębnych ustaw. Przepis art. 26 stosuje się odpowiednio.

§ 1b. Do czasu wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe i niemajątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, w tym również prawa nabyte przez przedsiębiorcę wynikające z decyzji wydanych na podstawie art. 67a § 1 pkt 1 i 2, są wykonywane przez zarządcę sukcesyjnego.”,

c)        po § 2 dodaje się § 2a w brzmieniu:

„§ 2a. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio w przypadku dalszego prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwo w spadku i ustanowienia zarządu sukcesyjnego.”,

d)       dodaje się § 5 - 8 w brzmieniu:

 „§ 5. Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa w spadku ponoszą: zapisobierca windykacyjny kontynuujący prowadzenie tego przedsiębiorstwa, spadkobiercy podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, jeżeli nie został uczyniony zapis windykacyjny obejmujący przedsiębiorstwo w spadku, a także małżonek podatnika, jeżeli część majątku wspólnego małżonków obejmująca składniki przedsiębiorstwa stanowi przedsiębiorstwo w spadku. Przepis art. 98 stosuje się odpowiednio.

§ 6. Przepis § 5 stosuje się także do osób, które uczestniczyły w powołaniu zarządcy sukcesyjnego a następnie odrzuciły spadek albo okazało się, że nie są spadkobiercami.

 § 7. Organ podatkowy orzeka w jednej decyzji o zakresie odpowiedzialności osób, o których mowa w § 5 i 6.

§ 8. Jeżeli deklaracja jest nieprawidłowa lub deklaracji nie złożono orzekając o zakresie odpowiedzialności organ podatkowy jednoznacznie ustala lub określa kwoty, o których mowa w art. 21 § 3 i 3a, art. 24 lub art. 74a.”;

5)        w art. 106 § 3 otrzymuje brzmienie:

„§ 3. Do odpowiedzialności zapisobiercy stosuje się odpowiednio art. 97 § 1-1b i § 5-8 oraz art. 98-103.”;

6)        po art. 117c dodaje się art. 117d w brzmieniu:

„Art. 117d. § 1. Zarządca sukcesyjny odpowiada solidarnie z podatnikiem, zapisobiercą windykacyjnym, spadkobiercą lub małżonkiem podatnika, jeżeli część majątku wspólnego małżonków obejmująca składniki przedsiębiorstwa stanowi przedsiębiorstwo w spadku, całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe związane z działalnością przedsiębiorstwa w spadku, z zastrzeżeniem § 4. Egzekucja z majątku zarządcy sukcesyjnego może być prowadzona w przypadku, gdy egzekucja z majątku podatnika, zapisobiercy windykacyjnego i spadkobiercy oraz małżonka podatnika okaże się bezskuteczna.

§ 2. Zakres odpowiedzialności zarządcy sukcesyjnego ograniczony jest do zaległości z tytułu zobowiązań podatkowych, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez niego tej funkcji, oraz zaległości wymienione w art. 52 oraz art. 52a powstałe w czasie pełnienia funkcji przez zarządcę sukcesyjnego.

§ 3. Za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, oraz zaległości wymienione w art. 52 oraz art. 52a powstałe po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, odpowiada osoba pełniąca obowiązki zarządcy sukcesyjnego w momencie wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego. Przepis art. 115 § 4 oraz art. 117d § 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

§ 4. Za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały od otwarcia spadku do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego i od dnia odwołania zarządcy sukcesyjnego, rezygnacji z tej funkcji, śmierci zarządcy sukcesyjnego, utraty przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych albo prawomocnego orzeczenia w stosunku do zarządcy sukcesyjnego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej lub pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego do dnia powołania kolejnego zarządcy sukcesyjnego oraz zaległości wymienione w art. 52 oraz 52a powstałe w tych okresach, odpowiada zarządca faktyczny. Zarządcami faktycznymi są osoby, które faktycznie zarządzają przedsiębiorstwem w spadku lub faktycznie zajmują się sprawami gospodarczymi i finansowymi przedsiębiorstwa w spadku. Przepis art. 115 § 4 oraz art. 117d § 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.”;

7)        w art. 201:

a)       w § 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:

„1a)    w razie wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, jeżeli postępowanie toczyło się z udziałem zarządcy sukcesyjnego;”,

b)       § 2a otrzymuje brzmienie:

„§ 2a. W przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1, 1a, 3 i 4, postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania pozostawia się w aktach sprawy do czasu ustalenia spadkobierców, kuratora, zarządcy sukcesyjnego lub przedstawiciela strony.”;

8)        art. 202 otrzymuje brzmienie:

„Art. 202. Organ podatkowy, który zawiesił postępowanie z przyczyn określonych w art. 201 § 1 pkt 1, 1a, 3, 4 i 8, nie podejmuje żadnych czynności, z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania albo zabezpieczenie dowodu.”;

9)        w art. 205a:

a)       w § 1:

-      pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1)      w razie śmierci strony – po zgłoszeniu się lub po ustaleniu spadkobierców zmarłego albo zarządcy sukcesyjnego w sprawach objętych zarządem sukcesyjnym albo po ustanowieniu, w trybie określonym odrębnymi przepisami, kuratora spadku;”,

-      po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:

„1a)    w razie wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego – po zgłoszeniu się lub po ustaleniu spadkobierców zmarłego, na rzecz których działał zarządca sukcesyjny.”,

b)       po § 1 dodaje się § 1a w brzmieniu:

„§ 1a. Jeżeli postępowanie dotyczy spraw objętych zarządem sukcesyjnym, organ podatkowy podejmuje postępowanie z urzędu od dnia zgłoszenia się lub ustalenia zarządcy sukcesyjnego.”,

c)        § 2 otrzymuje brzmienie:

„§ 2. Jeżeli w ciągu roku od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania nie zgłoszą się lub nie zostaną ustaleni spadkobiercy zmarłej strony albo postępowanie nie zostanie podjęte z udziałem zarządcy sukcesyjnego, organ podatkowy może zwrócić się do sądu o ustanowienie kuratora spadku, chyba że kurator taki już wcześniej został ustanowiony.”.

Projekt ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej

Oprac. Wiktoria Świergolik

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tryb awaryjny w KSeF – jak działa i kiedy z niego skorzystać?

Obowiązkowy KSeF od 2026 r. budzi emocje, a jedną z najczęściej zadawanych obaw jest: co stanie się, gdy system po prostu przestanie działać?Odpowiedzią ustawodawcy jest tryb awaryjny. Jest to rozwiązanie, które ma zabezpieczyć przedsiębiorców przed paraliżem działalności w razie oficjalnie ogłoszonej awarii KSeF.

Ruszyły masowe kontrole kart lunchowych. Co sprawdza ZUS?

Karty lunchowe od kilku lat są jednym z najczęściej wybieranych pozapłacowych benefitów pracowniczych. Do września 2023 r. karty mogły być wykorzystywane wyłącznie w restauracjach i innych punktach gastronomicznych. Od tego momentu ich popularność dodatkowo wzrosła – z uwagi na możliwość korzystania z nich również w sklepach spożywczych i supermarketach. Ta zmiana, choć dla pracowników korzystna, wywołała lawinę kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który coraz uważniej przygląda się temu, w jaki sposób firmy stosują zwolnienie ze składek.

30.09.2025: ważny dzień dla KSeF - Krajowego Systemu eFaktur. Ministerstwo Finansów udostępnia testową wersję systemu

30 września Ministerstwo Finansów udostępnia testową wersję Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF 2.0). To sygnał dla firm, że czas intensywnych przygotowań właśnie się rozpoczął. Jak ten czas na testowanie należy optymalnie wykorzystać?

Rewolucja nie mniej ważna niż KSeF. Nowy obowiązek dla firm sektora MŚP

Cyfryzacja rozliczeń podatkowych w Polsce wchodzi w kolejny etap. Podczas gdy uwaga przedsiębiorców skupia się dziś na KSeF, równie istotna zmiana dotknie ich jeszcze wcześniej. Od 1 stycznia 2026 roku prowadzenie KPiR możliwe będzie wyłącznie w formie cyfrowej. MF przekonuje, że to krok w stronę uproszczenia, automatyzacji oraz zwiększenia transparentności biznesu. Dla sektora MŚP oznacza on również nowe formalności, konieczność inwestycji w systemy IT oraz kary za nieterminowe raporty.

REKLAMA

Samochód w JDG – zakup, leasing, VAT, koszty (100%, 75%, czy 50%), sprzedaż. To przedsiębiorca musi wiedzieć koniecznie

Mobilność to często klucz do efektywnego działania przedsiębiorcy, zwłaszcza w usługach, handlu czy transporcie. Prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) mogą skorzystać z licznych udogodnień podatkowych, które umożliwiają nie tylko częściowe odliczenie kosztów zakupu pojazdu, ale także rozliczanie wydatków związanych z jego użytkowaniem i eksploatacją. Bierzemy pod lupę najpopularniejsze ulgi i odliczenia samochodowe przysługujące od momentu zakupu, poprzez jego użytkowanie aż po sprzedaż.

KSeF zmienia zasady gry. Jak biura rachunkowe mogą zabezpieczyć siebie i klientów?

Wprowadzenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) zautomatyzuje obieg dokumentów, ale jednocześnie zrodzi fundamentalne pytanie o odpowiedzialność za kwalifikację kosztów. Obowiązek ten spoczywa na przedsiębiorcy, jednak w praktyce to biura rachunkowe znajdą się na pierwszej linii jeśli idzie o nowe wyzwanie. Niewdrożenie odpowiednich procedur może prowadzić do chaosu komunikacyjnego, sporów z klientami, a nawet do procesów sądowych.

Gigantyczny deficyt i nowe podatki. Rząd ogłasza budżet na 2026 rok - co to oznacza dla naszych portfeli?

Rząd przyjął projekt ustawy budżetowej na 2026 rok, który zakłada rekordowe wydatki na bezpieczeństwo, zdrowie i programy społeczne, ale też gigantyczny deficyt na poziomie 271,7 mld zł. W planie znalazły się podwyżki podatków i akcyzy, a także nowe rozwiązania fiskalne, które mają zasilić budżet. Co to oznacza dla Polaków i jak wpłynie na ich portfele?

VAT 2026: 25 istotnych zmian (dodatkowo oprócz KSeF). Ministerstwo Finansów opublikowało założenia projektu nowelizacji ustawy

W dniu 23 września 2025 r. opublikowano założenia projektu nowelizacji ustawy podatku od towarów i usług oraz ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Nowelizacja ta ma dokonać co najmniej 25 większych i mniejszych zmian w różnych przepisach ustawy o VAT. Będą to kolejne zmiany w zasadach rozliczania VAT w 2026 roku oprócz zmiany zasad fakturowania i wprowadzenia obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur. Poniżej lista tych zmian z krótkim omówieniem.

REKLAMA

Czy można edytować fakturę w KSeF? Ministerstwo Finansów nie pozostawia wątpliwości

Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy popełniony błąd w fakturze da się poprawić bez wystawiania nowego dokumentu. Oficjalna odpowiedź Ministerstwa Finansów nie pozostawia wątpliwości - w KSeF edytowanie faktury nie będzie możliwe.

KSeF 2026: 6 głównych etapów wdrażania w firmie rewolucji fakturowej, która startuje w lutym

Od 1 lutego 2026 r. wszyscy (bez wyjątku) podatnicy VAT, w tym zwolnieni z tego podatku, będą musieli być przygotowani do otrzymywania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). Od tego dnia więksi podatnicy (a od 1 kwietnia 2026 r. pozostali) muszą też wystawiać faktury w KSeF. Jak przygotować się do tych nowych zasad fakturowania? Prof. dr hab. Witold Modzelewski wskazuje 6 najważniejszych najważniejszych punktów (etapów) wdrażania w firmie tej rewolucji fakturowej.

REKLAMA