Wycena środka trwałego wprowadzonego do ewidencji

Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 9 maja 2013 r. (sygn. akt I SA/Ke 217/13).

W ocenie sądu, organ podatkowy nie powinien kwestionować możliwości ustalenia wartości początkowej wprowadzanego po raz pierwszy do ewidencji środka trwałego za pomocą samodzielnej wyceny dokonanej przez podatnika, w sytuacji gdy w odniesieniu do tego składnika majątku nie miał w momencie jego zakupu obowiązku gromadzić dokumentów księgowych. Właśnie dla takich przypadków ustawodawca wprowadził jako rozwiązanie szczególne możliwość oceny wartości środka trwałego metodą określoną w art. 22g ust. 8 updof.

Sprawa rozpatrywana przez sąd dotyczyła podatnika, który w 2007 r. kupił za cenę 5000 euro samochód ciężarowy. W związku z rozpoczętą działalnością gospodarczą w lutym 2008 r. wprowadził go do ewidencji środków trwałych, przyjmując wartość początkową w wysokości 60 000 zł. Wartość tę ustalił na podstawie art. 22g ust. 8 updof, tj. według cen rynkowych samochodów tego samego rodzaju z grudnia poprzedzającego rok wprowadzenia środka trwałego do ewidencji. Miesięczny odpis amortyzacyjny w 2009 r. wyniósł 1000 zł, a roczny 12 000 zł. Podatnik wyjaśnił, że samochód w dniu jego zakupu był poważnie uszkodzony, naprawiał go samodzielnie, a po zarejestrowaniu używał go do celów prywatnych. Oświadczył, że skoro samochód był sprowadzony do celów prywatnych, to nie miał obowiązku gromadzenia dokumentacji w zakresie kosztów związanych z zakupem (koszty wyjazdu, pobytu w Austrii, transportu zakupionego samochodu do Polski, zakupu części zamiennych, naprawy).

PKPiR 2013 - zmiany zasad prowadzenia

Jak wycofać środek trwały z ewidencji i jak to zdarzenie zaksięgować

Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że za wartość początkową przedmiotowego samochodu należało przyjąć cenę zakupu, a nie wycenę podatnika. Zatem wartość początkowa powinna wynieść 18 900 zł, zaś miesięczna kwota amortyzacji 315 zł. W związku z powyższym koszty uzyskania przychodów za 2009 r. powinny zostać skorygowane o kwotę 8 220 zł z tytułu zawyżenia kwoty odpisów amortyzacyjnych od samochodu. Organ odwoławczy wskazał przy tym, że cenę nabycia wskazaną w umowie sprzedaży (5000 EURO) należało przeliczyć na złote według kursu średniego EURO ogłaszanego przez NBP z dnia [...] kwietnia 2007 r. stosownie do art. 22 ust. 1 updof.

Organ przyjął, że skarżący nie powinien był zastosować art. 22g ust. 8 updof. Przepis ten przewiduje wprawdzie możliwość ustalenia wartości początkowej nabytego w drodze kupna środka trwałego, na podstawie wyceny dokonanej przez podatnika, jednakże tylko w przypadku, gdy nie można ustalić ceny jego nabycia, co nie miało miejsca w niniejszej sprawie. Fakt, iż wartość wynikająca z umowy sprzedaży może nie odzwierciedlać aktualnej wartości samochodu, nie stanowi przesłanki uzasadniającej zastosowanie art. 22g ust. 8 u.p.d.o.f. Ponadto ustalenie wartości początkowej środka trwałego w drodze wyceny dokonanej przez podatnika jest wyjątkiem od zasady ustalania tej wartości wg ceny nabycia. Niemożność ustalenia wartości początkowej środka trwałego zgodnie z tą generalną zasadą winna mieć przy tym charakter obiektywny (np. znaczny upływ czasu).

Amortyzacja środków trwałych w jednostkach budżetowych

Zapraszamy na forum PIT i PKPiR

 

Od powyższego rozstrzygnięcia a także od decyzji organu pierwszej instancji podatnik wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, który uznał skargę za zasadną, wskazując, że spór sprowadzał się do odpowiedzi na pytanie, czy w sprawie ma zastosowanie art. 22g ust. 1 pkt 1 i ust. 3 updof - jak twierdzą organy podatkowe, czy też art. 22g ust. 1 pkt 3 updof lub art. 22g ust. 8 updof - jak twierdzi podatnik.

Sąd przypomniał, że podstawowym sposobem ustalania wartości początkowej jest przyjęcie przy nabyciu w drodze kupna - ceny nabycia określonej w art. 22g ust. 3 updof, zaś przy nabyciu w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób - stosownie do art. 22g ust. 1 pkt 3 updof - wartości rynkowej z dnia nabycia. Jeżeli jednak nie jest możliwe takie ustalenie wartości początkowej nabytych środków trwałych, ich wartość ustala się w sposób szczególny określony w art. 22g ust. 8 updof, dopuszczający wycenę dokonaną przez podatnika z uwzględnieniem cen rynkowych.

WSA uznał, że w sytuacji gdy podatnik wprowadza do majątku swojej firmy jako środek trwały samochód ciężarowy uprzednio nabyty i wykorzystywany do celów prywatnych, dochodzi do nabycia środka trwałego, bo wprawdzie nie zmienia się właściciel pojazdu, jednak pojazd ten zaczyna z momentem przekazania go na cele związane z prowadzoną działalnością służyć uzyskiwaniu przychodu przez podatnika. Prawodawca w tym przepisie umożliwił podatnikom swoiste nabywanie na potrzeby działalności gospodarczej (np. przez wprowadzenie do ewidencji środków trwałych) rzeczy stanowiących własność podatnika, a wykorzystywanych dotychczas prywatnie. Nabycie „w inny nieodpłatny sposób” może oznaczać także przekazanie przez podatnika rzeczy dotychczas używanej do celów osobistych na cele działalności gospodarczej. Przekazanie samochodu na potrzeby działalności było jego swoistym nieodpłatnym nabyciem przez skarżącego, występującego tutaj w podwójnej roli - zbywcy (prywatnej osoby fizycznej) i nabywcy (przedsiębiorcy).

Wycofanie samochodu z działalności - skutki w VAT w 2013 r.