REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kwota wolna od podatku nie jest dobrym narzędziem do zwalczania ubóstwa

Kwota wolna od podatku nie jest dobrą formą wspierania osób najmniej zarabiających / Fot. Fotolia
Kwota wolna od podatku nie jest dobrą formą wspierania osób najmniej zarabiających / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego w zakresie kwoty wolnej od podatku stanowi duże zaskoczenie. Większość ekspertów spodziewała się, iż Trybunał nie będzie miał zastrzeżeń do konstytucyjności przepisów określających jej wysokość. Wskazują oni przecież, iż system podatkowy nie powinien pełnić funkcji socjalnej, mającej na celu zwalczanie ubóstwa. Kwota wolna od podatku nie jest bowiem dobrą formą wspierania osób najmniej zarabiających.

Kwota wolna od PIT niezgodna z Konstytucją RP - komentarze po wyroku TK

REKLAMA

Autopromocja

Z prawidłowego założenia, iż państwo powinno wspierać najbardziej potrzebujących obywateli, w rzeczywistości może wyniknąć to, że pieniądze, które miały trafić przykładowo do rodzin wielodzietnych, zostaną przeznaczone na podniesienie kwoty wolnej, a w konsekwencji – w równej części trafią do wszystkich podatników, niezależnie od wysokości ich dochodu. Zachodzi tutaj sprzeczność z główną motywacją zwiększenia kwoty wolnej, jaką jest polepszenie sytuacji majątkowej najuboższych.

Komentarz Krzysztofa Komorniczaka – eksperta podatkowego BCC

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Komentując najnowszy wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 28 października br. (sygn. K 21/14), w przedmiocie uznania za niezgodny z Konstytucją przepis art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie, w jakim nie przewiduje mechanizmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek, gwarantującego conajmniej minimum egzystencji, nie sposób nie brać pod uwagę argumentów zarówno zwolenników, jak i przeciwników zwiększenia kwoty wolnej od podatku. Wydaje się, iż należy przyznać rację obu stronom toczącej się dyskusji. Istotą sporu jest nie tyle sam fakt istnienia instytucji kwoty wolnej od podatku, bądź jej wysokości, ale to, czy rzeczywiście spełnia ona funkcję socjalną, prowadząc do ograniczenia ubóstwa.

Kwota wolna od podatku w wysokości 3091 zł jest niezgodna z konstytucją

Rzecznik Praw Obywatelskich składając w Trybunale Konstytucyjnym wniosek o zbadanie zgodności z ustawą zasadniczą przepisów określających kwotę wolną od podatku, wyraźnie opowiedział się właśnie za funkcją socjalną kwoty wolnej wskazując, iż ustalenie kwoty na obecnym poziomie powoduje opodatkowanie dochodów niewystarczających na zapewnienie podatnikowi minimum egzystencji. Powołano się również na granicę ubóstwa, którą przepisy określają na poziomie około 6 500 zł rocznie, co oznacza, iż minimum egzystencji jest ponaddwukrotnie wyższe od kwoty wolnej od podatku. Istotą problemu było więc zagadnienie, czy osoby żyjące poniżej granicy ubóstwa są w stanie ponosić ciężary płacenia podatków. Istotny argument zwolenników podwyższenia kwoty wolnej stanowił fakt, iż jej wysokość nie podlegała waloryzacji od 2006 r., podczas, gdy ceny od tamtego czasu uległy znaczącemu wzrostowi.

Trybunał Konstytucyjny przychylił się do przytoczonych wyżej argumentów o charakterze socjalnym. Wskazał, że Konstytucja stanowi o społecznej gospodarce rynkowej, co oznacza, że podatek nie powinien być ciężarem większym niż jest to absolutnie konieczne. Zaznaczył również, iż obowiązkiem państwa jest pozostawienie dochodu podatnikowi bez obciążania go podatkiem, w zakresie w jakim jest to niezbędne do stworzenia minimalnych warunków godnej egzystencji człowieka, natomiast opodatkowaniu powinien podlegać jedynie dochód przekraczający tę granicę. Trybunał Konstytucyjny odniósł się do mechanizmu korygowania kwoty wolnej, wskazując, iż brak takiego mechanizmu w odniesieniu do minimum egzystencji oraz utrzymywanie kwoty wolnej na niezmienionym poziomie, niezależnie od sytuacji gospodarczej państwa oznacza, że prawo podatkowe jest niezgodne z konstytucyjną zasadą państwa prawa. Trybunał Konstytucyjny nie określił jaki mechanizm korekty kwoty wolnej należy wprowadzić, aby zagwarantować co najmniej minimum egzystencji, jednakże wskazał, iż ustawodawca powinien określić wskaźniki o charakterze ekonomicznym i społecznym, dzięki którym będzie można określić zobowiązanie podatkowe w taki sposób, by było związane z jednej strony z minimum socjalnym, a z drugiej strony – ze zdolnością podatnika do dźwigania tego ciężaru.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata


Wskazany wyżej wyrok stanowi spore zaskoczenie, gdyż większość ekspertów podatkowych spodziewała się, iż Trybunał Konstytucyjny nie będzie miał zastrzeżeń do konstytucyjności przepisów określających wysokość kwoty wolnej od podatku. Wskazują oni bowiem, iż system podatkowy nie powinien pełnić funkcji socjalnej mającej na celu zwalczanie ubóstwa. Ponadto podnosi się, iż kwota wolna od podatku nie jest najlepszą formą wspierania osób najmniej zarabiających. Pieniądze, które mogłyby zostać faktycznie przeznaczone na pomoc dla najuboższych, w wyniku ich przeznaczenia na podniesienie kwoty wolnej, trafią w równej mierze do wszystkich podatników – zarówno osób o niskim dochodzie, jak i do osób najlepiej sytuowanych. W konsekwencji, podnoszenie wysokości kwoty wolnej powoduje zmniejszenie obciążeń podatkowych dla wszystkich jednakowo. Wobec powyższego, należy stwierdzić, iż zasadniczo w kieszeni podatników zostanie więcej pieniędzy, jednak zachodzi tutaj sprzeczność z główną motywacją zwiększenia kwoty wolnej, jaką jest polepszenie sytuacji majątkowej najuboższych.

Nie sposób nie odnieść się również do skutków zwiększenia kwoty wolnej dla budżetu państwa. Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż ustawodawca musi brać pod uwagę stan finansów państwa, jednakże zasada równowagi budżetowej nie może przy tym niweczyć zasad państwa prawnego. Warto przy tym zauważyć, iż koszty zmiany kwoty wolnej od podatku lub jej waloryzacji szacuje się w wysokości ok. 10 mld zł, przy czym kwota ta będzie uzależniona od ostatecznego mechanizmu wprowadzonego przez ustawodawcę.

Prof. Jadwiga Glumińska-Pawlic: wzrost kwoty wolnej może być ogromnym problemem dla samorządów

Podkreślenia wymaga, iż omawiany wyrok będzie z całą pewnością stanowił impuls do wywiązania się z obietnic przedwyborczych nowego rządu, w związku z czym nie można wykluczyć, iż kwota wolna od podatku zostanie ustalona na poziomie wyższym niż kwota minimum socjalnego.

Co w praktyce powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego będzie oznaczać dla podatników? Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepisy niezgodne z Konstytucją tracą moc 30.11.2016 r. Do tego czasu ustawodawca będzie zobowiązany wprowadzić do ustawy o PIT mechanizm korygowania kwoty wolnej od podatku i powiązania jej z minimum egzystencji. Wyraźnie zaznaczono jednak, iż wskazany wyrok nie umożliwia ubiegania się o skorygowanie wcześniejszych rozliczeń. Odnotować również należy, iż znaczne koszty, które zostaną poniesione na podwyższenie kwoty wolnej od podatku z budżetu państwa stawiają niestety pod znakiem zapytania inne programy o charakterze socjalnym.

Reasumując, z prawidłowego założenia, iż państwo powinno wspierać najbardziej potrzebujących obywateli, w rzeczywistości może wyniknąć, iż pieniądze, które miały trafić przykładowo do rodzin wielodzietnych, zostaną przeznaczone na podniesienie kwoty wolnej, a w konsekwencji pieniądze te trafią w równej części do wszystkich podatników, niezależnie od wysokości ich dochodu.

Źródło: BCC

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W którym banku można dostać 4%, 5% a nawet 8% na lokacie lub koncie oszczędnościowym pod koniec stycznia 2025 r. [ranking depozytów bankowych]

W styczniu 2025 r. nastąpiły zmiany w czołówce promocyjnych depozytów bankowych. Dwa banki przestały oferować 8% w skali roku. Ale inna instytucja postanowiła właśnie na początku 2025 r. taką ofertę udostępnić. Mimo licznych promocji lokat i rachunków oszczędnościowych widoczny jest trend stopniowego pogarszania się oferty depozytowej - już od 2 lat. Skutkiem tego - jak pokazują dane NBP - przeciętna lokata zakładana jest z oprocentowaniem mniejszym niż 4% w skali roku.

Obligacje skarbowe - luty 2025 r. Oprocentowanie do 6,80% w skali roku. Oferta obligacji nowych emisji

Ministerstwo Finansów w komunikacie z 27 stycznia 2025 r. przekazało informacje o oprocentowaniu i ofercie obligacji oszczędnościowych (detalicznych) Skarbu Państwa nowych emisji, które będą sprzedawane w lutym 20245 r. Oprocentowanie i marże tych obligacji nie zmienią się w porównaniu do oferowanych w styczniu br. Od 28 stycznia br. można nabywać nowe (lutowe) emisje obligacji skarbowych w drodze zamiany z niewielkim dyskontem. 

Nowe stawki podatku od środków transportowych w 2025 r. Kto i kiedy płaci ten podatek?

Przewoźnicy mogą odetchnąć z ulgą. Po sporych podwyżkach podatku od środków transportowych w 2024 roku, w obecnym 2025 r. ich poziom wzrósł tylko nieznacznie. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów, w 2025 roku maksymalna stawka opłaty zwiększy się o niecałe 3 proc., podczas gdy w 2024 roku podwyżka wyniosła aż 15 proc.

Nowe przepisy dla firm transportowych od 2025 roku: polscy przewoźnicy mogą wynająć pojazd za granicą

Początek 2025 r. zapowiada zmiany wpływające na funkcjonowanie polskich firm transportowych. Jedną z nich jest nowelizacja ustawy o transporcie drogowym z 21 listopada 2024 r., zgodnie z którą polscy przewoźnicy od niedawna mogą wypożyczyć ciężarówkę zarejestrowaną za granicą. Rozwiązanie to może przynieść korzyści firmie transportowej i zwiększyć np. elastyczność operacyjną czy ograniczyć liczbę przestojów, ale ma też swoje ograniczenia. Jakie? Co ważniejsze, nieprzestrzeganie nowych regulacji niesie ryzyko dotkliwych kar finansowych dla przewoźników.

REKLAMA

Rewolucja w branży finansowej: Konferencja dla Biur Rachunkowych i Księgowych

W dynamicznie zmieniającym się świecie finansów, bycie na bieżąco z trendami i nowymi regulacjami to klucz do sukcesu. Dlatego już w marcu 2025 roku odbędzie się jedno z najważniejszych wydarzeń w branży – Konferencja dla Biur Rachunkowych i Księgowych – KONEL. To niepowtarzalna okazja, by poszerzyć wiedzę, nawiązać kontakty i zyskać przewagę konkurencyjną.

Urojona podmiotowość podatników - skutki. Błędne przekonanie, czy świadome oszustwo?

Czy można mieć urojenia podatkowe? Oczywiście tak i mogą z nich wynikać nawet realne w sensie prawnym zobowiązania podatkowe. Nie jest to również zjawisko na wskroś marginalne, bo owe urojenia wynikają z błędnego odczytania i zastosowania norm prawnych, przy czym ów błąd wcale nie musi być czymś nieuświadomionym – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Unijne rozporządzenie DORA już obowiązuje. Które firmy muszą stosować nowe przepisy od 17 stycznia 2025 r.?

Od 17 stycznia 2025 r. w Unii Europejskiej zaczęło obowiązywać Rozporządzenie DORA. Objęte nim podmioty finansowe miały 2 lata na dostosowanie się do nowych przepisów w zakresie zarządzania ryzykiem ICT. Na niespełna miesiąc przed ostatecznym terminem wdrożenia zmian Europejski Bank Centralny opublikował raport SREP (Supervisory Review and Evaluation Process) za 2024 rok, w którym ze wszystkich badanych aspektów związanych z działalnością banków to właśnie ryzyko operacyjne i teleinformatyczne uzyskało najgorsze średnie wyniki. Czy Rozporządzenie DORA zmieni coś w tym zakresie? Na to pytanie odpowiadają eksperci Linux Polska.

Transfer danych osobowych do Kanady – czy to bezpieczne? Co na to RODO?

Kanada to kraj, który kojarzy się nam z piękną przyrodą, syropem klonowym i piżamowym shoppingiem. Jednak z punktu widzenia RODO Kanada to „państwo trzecie” – miejsce, które nie podlega bezpośrednio unijnym regulacjom ochrony danych osobowych. Czy oznacza to, że przesyłanie danych na drugi brzeg Atlantyku jest ryzykowne?

REKLAMA

e-Urząd Skarbowy w Twoim telefonie! Nowa aplikacja zmienia sposób korzystania z usług skarbowych

Ministerstwo Finansów wprowadza rewolucję w dostępie do usług skarbowych. Aplikacja e-Urząd Skarbowy pozwala na szybkie i bezpieczne załatwianie spraw urzędowych. To dopiero początek – kolejne aktualizacje przyniosą jeszcze więcej funkcji!

W 2025 roku oprocentowanie lokat bankowych mocno spadnie. Jak zadbać o oszczędności?

Banki przewidują mocny spadek stóp procentowych. Przykładowo BNP Paribas prognozuje, że na koniec 2025 roku podstawowa stopa procentowa NBP spadnie do 4%, czyli obniży się aż o 1,75 p.p. Z kolei PKO BP zakłada, że stopy procentowe spadną do 3,5%-4% do końca 2026 r. Te oczekiwania już teraz wpływają na oprocentowanie lokat bankowych. Rankomat.pl zwraca uwagę, że średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane NBP) wyniosło zaledwie 3,96% i w kolejnych miesiącach prawdopodobnie będzie dalej spadać. Między innymi dlatego w 2025 r. warto zmienić część swoich nawyków finansowych, do których przywykliśmy w ostatnich dwóch latach.

REKLAMA