Prezenty świąteczne a kwestie podatkowe w ujęciu kompleksowym

Paczki świąteczne wydawane pracownikom, tak samo jak świadczenia pieniężne wydawane zgodnie z regulaminem ZFŚS oraz funduszy związkowych, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych do kwoty 380 zł rocznie.

Tu należy jedynie mieć na uwadze, że owe 380 zł dotyczy wszystkich otrzymanych przez pracownika świadczeń rzeczowych w ciągu roku od pracodawcy (świadczeń wypłacanych w danym roku), niezależnie od tego w ilu zakładach dany pracownik jest zatrudniony i od ilu podmiotów uprawnionych (pracodawców i związków zawodowych) je otrzymuje. Co nie mniej istotne, w przypadku ZFŚS, wysokość przyznawanych świadczeń rzeczowych nie może być przyznawana przez pracodawcę każdemu pracownikom „po równo”, a jedynie według kryterium socjalnego.

Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń

Co do naliczania składek na ubezpieczenie społeczne, tego typu świadczenia nie podlegają naliczeniom składek na rzecz ZUS (są wyłączone) o ile są to świadczenia rzeczowe, finansowane z ww. środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach ZFŚS.

Z kolei zakup i wydawanie paczek świątecznych pracownikom ze środków obrotowych pracodawcy, tak samo bonów (towarowych), talonów i innych podobnych znaków (podlegających wymianie na towary lub usługi) powoduje, że cała ich wartość stanowić będzie przychód dla pracownika i wykazanie tego przychodu na liście wynagradzania, a tym samym do naliczenia składek do ZUS.

Paczki świąteczne a przychód u pozostałych osób

U pozostałych osób nie będących pracownikami w rozumieniu kodeksu pracy, będą one podstawą do ich opodatkowania jako świadczenia w naturze, a przypadający na nich z tego tytułu przychód, należałoby wykazać w informacji PIT-8C. Osoby te obowiązane byłyby wówczas kwoty wynikające z otrzymanych informacji wykazać w zeznaniach rocznych i opodatkować wraz z innymi dochodami podlegającymi opodatkowaniu według skali podatkowej.

Zasady opodatkowania wygranej lub darmowego prezentu

Co do współpracowników (np. zleceniobiorców), otrzymane paczki świąteczne, bony, nagrody pieniężne, podlegają opodatkowaniu oraz będą stanowić podstawą do naliczania składek do ZUS.

Paczki świąteczne a koszty podatkowy dla pracodawcy

Co do kosztów podatkowych pracodawcy, to odpisy na ZFŚS są kosztem podatkowym, tym samym wydatki z niego poczynione nie mogą już być kosztem podatkowym. Oznacza to, że wszystkie wydatki finansowane ze środków ZFŚS, w tym zakup towarów składających się na paczki świąteczne, nie będą stanowić wydatków zaliczanych do kosztów uzyskania przychodu, gdyż wcześniej odpisy na ten fundusz były kosztem podatkowym. Analogicznie, w przypadku częściowego finansowania ze środków ZFŚS, do kosztów uzyskania przychodu nie może być zaliczona ta część, która podlegała finansowaniu z ZFŚS.

W przypadku osób niebędących pracownikami, wydanie im paczek świątecznych co do zasady nie stanowi podstawy zaliczenia poniesionych wydatków w koszty uzyskania przychodu. Jednak, o ile będziemy mieli do czynienia z należnym im wynagrodzeniem (w przypadku zleceniobiorców), może to być kosztem podatkowym przedsiębiorcy podatnika.

Dofinansowanie wycieczki z ZFŚS bez PIT po stronie pracownika

Powyższe może dotyczyć sytuacji przekazania paczki świątecznej zleceniobiorcy, wówczas, o ile w umowie znajdzie się zapis, że świadczenie rzeczowe stanowić będzie formę wynagrodzenia dla zleceniobiorcy, świadczenie takie będzie dla przekazującego kosztem podatkowym a dla zleceniobiorcy przychodem. O ile ww. zapisu nie będzie w umowie, to wartości paczki świątecznej nie będzie można uznać za zapłatę wykonanego zlecenia, traci ono wówczas charakter świadczenia rzeczowego w rozumieniu przepisów podatkowych i nie będzie kosztem podatkowym, a pozostanie przychodem do opodatkowania dla zleceniobiorcy.

Podobna sytuacja dotyczy wynagrodzenia osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osoby prawne z tytułu pełnionych przez nich funkcji. W tym przypadku również, o ile tylko będzie to wynikać z umowy (że wypłata wynagrodzenia może być realizowana również w formie rzeczowej), to owo dodatkowe świadczenie w postaci rzeczowej będzie formą wynagrodzenia, a tym samym będzie mogło być kosztem uzyskania przychodu dla wypłacającego.

Jakim dokumentem rozliczyć przekazanie prezentu kontrahentowi spoza UE

Z kolei menedżerowie kontraktowi muszą mieć podobny zapis, z tym że bezpośrednio w umowie kontaktowej, a wówczas możliwy będzie zaliczenie wydatków poniesionych na zakup paczek świątecznych jako koszt uzyskania przychodu.

Imprezy świąteczno-noworoczne organizowane przez pracodawców

O ile pracodawca zapewnia spożywanie posiłków na takich imprezach, ale bez możliwości ich indywidualnego przypisania do poszczególnych osób, nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu. Jest to wynikiem utrwalonego już orzecznictwa administracyjnego, wskazującego, że wartość zjedzonych potraw i wypitych napojów nie wyznacza podstawy opodatkowania, o ile nie można ustalić precyzyjnie wartości takiego spożycia, nie jest to już traktowane jako przysporzenie, tym samym przychód tu nie powstanie. 

Pomimo że w stosunku do pracowników uczestniczących w takiej imprezie jest tak, że dla podatku PIT nie ustala się wartości, to jednak może być tak, że o ile wartość finansowanych przez pracodawcę w miesiącu posiłków, udostępnianych pracownikom do spożycia, w przeliczeniu na jednego pracownika, bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu nie przekroczy kwoty 190 zł, nie będzie taki wydatek podlegał naliczaniu składek na rzecz ZUS, a contrario ponad tę kwotę będzie podlegał oskładkowaniu.

Koszty podatkowe pracodawcy

Podobnie, z uwagi na jednolitą już linię orzeczniczą, organy podatkowe przestały kwestionować tego typu wydatki jako nie będące kosztem podatkowym pracodawcy - tym samym, taki wydatek będzie kosztem podatkowym.

Zapomogi dla pracowników w okresie przedświątecznym

Tutaj należy mieć na uwadze, że tylko w sytuacji, gdy stan danego pracownika w wyniku długotrwałej choroby, ulegnie pogorszeniu lub też taki pracownik opiekuje się w sposób długotrwały chorymi członkami jego rodziny, będącymi na jego utrzymaniu, pracodawca może wypłacić wówczas takiemu pracownikowi zapomogę. Oczywiście charakter świąteczny ma tu znaczenie drugorzędne, gdyż zawsze muszą być spełnione ww. warunki zdrowotne i socjalne czy losowe takiego pracownika, tym niemniej warto o tym wiedzieć.

O ile będą spełnione ww. warunki, wówczas taka zapomoga, wypłacana bez względu na źródło jej finansowania (czy to ze środków ZFŚS, czy z uwagi na regulamin wewnętrzny danego pracodawcy będzie wypłacona ze środków obrotowych), zawsze będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych u otrzymującego ją pracownika do kwoty 2.280 zł w roku podatkowym.

Tego typu zapomoga korzysta również ze zwolnienia z podstawy naliczania składek na rzecz ZUS.

Zapomoga z funduszy związkowych

Z kolei typowo świąteczną (z uwagi na zbliżające się Święta) może być zapomoga dla związkowców, o ile tylko będzie wypłacana z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej - pracownikom należącym do tej organizacji - jej wysokość nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty 638 zł.

Podatek VAT naliczony

Od zakupów sfinansowanych ze środków ZFŚS podatnikowi nie przysługuje prawo rozliczenia VAT naliczonego. Pracodawca, który de facto jedynie administruje środkami funduszu - nie działa jako podatnik VAT wykonujący czynności opodatkowane, a zatem nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego.

O ile usługa zorganizowania imprezy świątecznej integracyjnej będzie przy tym usługą kompleksową, a więc będzie organizowana przez podmiot zewnętrzny, ze środków obrotowych podatnika (będzie tam zarówno usługa gastronomiczna jak i hotelowa), wówczas pracodawca może odliczyć całość VAT, wynikającego z takiej faktury (również w zakresie usług gastronomicznych i noclegowych), o ile te ostatnie dwie nie będą miały przeważającego charakteru w stosunku do usługi organizacji imprezy integracyjnej. Taka usługa nie będzie w stosunku do pracownika świadczeniem usługi nieodpłatnej, a zatem nie powstanie obowiązek naliczania i odprowadzania podatku VAT należnego od udziału pracownika, tak samo członka jego rodziny, czy osób towarzyszących.

Należy oczywiście mieć tu na uwadze, że o ile podatnik prowadzi działalność zarówno podlegającą opodatkowaniu VAT, jak i zwolnioną z podatku, jest on obowiązany do odrębnego określania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami opodatkowanymi i zwolnionymi.

W przypadki zakupów towarów na tworzenie paczek świątecznych ze środków obrotowych podatnika – można odliczać 100% podatku VAT, z tym że przy przekazywaniu prezentów należy wówczas wykazywać VAT należny, poza przypadkami prezentów o niewielkiej wartości.     

Prezenty o małej wartości

Co do paczek świątecznych, a więc i towarów do nich kupowanych (oczywiście ze środków obrotowych), należy wiedzieć, że o ile będą to prezenty dla jednej osoby o łącznej wartości ceny jednostkowej nabycia (koszt wytworzenia) nie przekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł netto (w przedziale 10,01 do 100 zł), wówczas, o ile dodatkowo zaprowadzimy ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości osób którym przekazuje się owe towary (prezenty/nagrody), pozwoli to uniknąć rozliczania podatku VAT należnego od przekazanych towarów, przy jednoczesnym zachowaniu prawa do odliczenia tego podatku przy ich zakupie. O ile nie będzie prowadzona ewidencja przekazań lub towary będą droższe niż 100 zł netto, trzeba będzie je opodatkować podatkiem VAT należnym i wykazać w ewidencji.

O ile będą to prezenty o wartości do 10 zł netto (czyli cena jednostkowa nabycia, koszt wytworzenia tych towarów świątecznych nie przekroczy 10 zł netto), wówczas od ich zakupu możemy odliczyć podatek VAT, a przy ich przekazywaniu nie mamy obowiązku odprowadzać podatku VAT należnego oraz nie musimy prowadzić żadnej ewidencji ich przekazania. Tutaj jest pewnego rodzaju ciekawostka. O ile bowiem jedna osoba otrzyma np. dwa lub więcej towary świąteczne (np. w zestawie), których cena jednostkowa nie przekracza 10 zł netto, to takie przekazanie również nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, nawet gdyby było ich np. 20 lub więcej, z tym że o cenie jednostkowej nie większej niż 10 zł netto każdego z tych towarów.

Podstawa prawna:

• art. 8 ust 2 Ustawy z dnia 4 marca 1994 r., o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (u.z.f.ś.s)
• art. 2, 9, 94 i 104 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (k.p.)
• art. 16 ust 1 pkt 9 i 38a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (u.p.d.o.p.) art. 11 12, 21 ust 1 pkt 67, art. 23 ust 1 pkt 7 i art. 42 (u.p.d.o.f.)
• art. 735 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (k.c),
• par 2 ust 1 pkt11, 19 i 22 Rozporządzenia Ministra Pracy i polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r., w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (r.u.e.r.)
• art. 7 ust 2 i 4 art. 8 ust 2 i art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (VAT)

Autor: Michał Kaczmarski, ekspert podatkowy z biura księgowego KOGNITARIAT Sp. z o.o.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM