REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Plan motywacyjny dla pracowników uzasadniony biznesowo i podatkowo

 EY
Firma EY jest światowym liderem rynku usług profesjonalnych obejmujących usługi audytorskie, doradztwo podatkowe, doradztwo biznesowe i doradztwo transakcyjne.
Plan motywacyjny dla pracowników uzasadniony biznesowo i podatkowo
Plan motywacyjny dla pracowników uzasadniony biznesowo i podatkowo
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Odpowiednio skonstruowany plan motywacyjny może być również korzystny z podatkowego punktu widzenia – zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracowników. W ramach polityki płacowej firm można zauważyć trend, w którym już nie tylko pracownicy sprzedaży czy też najwyższe kierownictwo, otrzymywali część wynagrodzenia zmiennego, którego wysokość związana jest z szeroko rozumianą kondycją finansową firmy. Ustalenie takiej zmiennej części wynagrodzenia jest korzystne dla obu stron.

Prawidłowo skonstruowany plan motywacyjny pozwala na większy udział pracowników w wynikach firmy. Przyjmuje się powszechnie, że z jednej strony wynagrodzenia o charakterze zmiennym są najlepszym sposobem na motywowanie i kształtowanie zachowań pracowników zgodnie z celami przedsiębiorstwa, z drugiej zaś, pracownicy uzyskują możliwość wyższego wynagrodzenia. W tej sytuacji warto przyjrzeć się tym trendom w celu dostosowania zarówno obecnych jak i planowanych polityk płacowych do zmieniającego się środowiska gospodarczego.

REKLAMA

Autopromocja

Obecne rozwiązania

Do tej pory pracodawcy w celu zmotywowania pracowników powszechnie korzystali z tzw. premii uznaniowych. Zmiana nastawienia pracodawców jak i akceptacja nowych form wynagradzania przez pracowników spowodowała, że premie wypłacane pracownikom mają często ustrukturyzowaną formę. W tej chwili widać, że przedsiębiorcy (lub inne spółki z grupy, do której należy dany przedsiębiorca) przyznają pracownikom/członkom zarządu pochodne instrumenty finansowe, czyli prawo do otrzymania w przyszłości wypłaty gotówkowej, której wysokość będzie zależała od wyników/wskaźników finansowych spółki (np. zysk netto, EBITDA, wartość aktywów itp.) lub od wartości akcji spółki („akcje fantomowe”, opcje na akcje rozliczane w gotówce itp.). Zjawisko to było szczególnie widoczne w spółkach należących do międzynarodowych grup kapitałowych. Ale to się zmienia.

Akcje otrzymane przez menedżerów w programie motywacyjnym – skutki podatkowe

Czym jest instrument pochodny

Przez instrument pochodny należy rozumieć instrument kontrakt, niebędący papierem wartościowym, którego wartość uzależniona jest od instrumentu bazowego, np. kursów akcji, rentowności obligacji, wysokości stopy procentowej, wartości indeksu giełdowego, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników.  Instrument pochodny jest realizowany przez rozliczenie pieniężne, którego wartość całkowicie zależy od wartości wskaźników finansowych - tak wskazała Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 11 kwietnia 2016 r., IBPB-2-2/4511-107/16/JG.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W praktyce oznacza to, że instrumenty finansowe mogą być kreowane przez szereg umów (w tym również regulaminów) lub na podstawie złożonych konstrukcji umownych.

Odrębne źródła przychodu

Co do zasady, pracownik otrzymując jakiekolwiek świadczenie związane z jego relacją z pracodawcą powinien je zakwalifikować do źródła przychodu ze stosunku pracy. W sytuacji, kiedy prawo do wypłaty jest, bądź może być uregulowane w ramach odrębnej umowy/ porozumienia w oparciu o instrument finansowy, świadczenia związane z realizacją tego instrumentu będzie klasyfikowane jako przychód z kapitałów pieniężnych. Z tych też powodów uznaje się, że środki finansowe otrzymane w związku z posiadaniem i realizacją pochodnych instrumentów finansowych powinny być zawsze kwalifikowane do źródła przychodu z kapitałów pieniężnych (Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 25 marca 2016 r., IPTPB1/4511-877/15-4/AP).

Ma to również zastosowanie w sytuacji, w której posiadającym prawo do instrumentu pochodnego jest podatnik świadczący usługi na podstawie umowy zlecenia lub kontraktu menedżerskiego (Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 29 lutego 2016 r., ITPB4/4511-651/15/JG).

Taka kwalifikacja źródła przychodu powoduje, że zastosowanie znajdzie stawka liniowa 19%, a dochód wynikający z realizacji instrumentów pochodnych nie będzie się łączyć z dochodami na zasadach ogólnych  – nie będzie miał wpływu na wysokość dochodu opodatkowanego na podstawie skali podatkowej (18 lub 32%).

Posiłki dla pracowników finansowane przez pracodawcę bez podatku


PIT w momencie realizacji prawa

REKLAMA

Przychód po stronie posiadających prawo do instrumentu pochodnego powstanie dopiero w momencie realizacji tego instrumentu, tj. w momencie wypłaty przez pracodawcę danego rozliczenia pieniężnego na jego rzecz lub jego zbycia. Fakt przyznania nieodpłatnie pochodnego instrumentu finansowego nie powoduje powstania korzyści podatkowej po stronie pracownika – ta powstanie jedynie z momentem uzyskania bezzwrotnego i wymiernego świadczenie (Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 2 lutego 2015 r., IBPBII/2/415-978/14/MM).

Podstawą opodatkowania jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów (wydatkiem na nabycie danego instrumentu) - osiągnięta w roku podatkowym.

Rozliczenie ww. dochodów następuje na zasadzie samoopodatkowania, tj. po zakończeniu roku podatkowego podatnik (tj. pracownik) jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, składanym do końca kwietnia roku następnego po roku podatkowym (PIT-38), wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym m.in. z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych i obliczyć należny podatek dochodowy.

Ekwiwalent dla pracowników za materiały biurowe zwolniony z PIT

W konsekwencji na pracodawcy nie będzie ciążył obowiązek naliczenia, pobrania i odprowadzenia podatku (zaliczki na podatek) zarówno w związku z przyznaniem, jak i realizacją pochodnego instrumentu finansowego. Pracodawca będzie natomiast zobowiązany do przesłania podatnikowi oraz odpowiedniemu organowi podatkowemu imiennej informacji o wysokości dochodu z kapitałów pieniężnych (PIT-8C).

Również bez ZUS

Wysokość świadczenia wypłaconego przez pracodawcę posiadającemu prawo do instrumentu pochodnego w związku z realizacją tego instrumentu nie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń pracowniczych. Tak uznał ZUS w Lublinie w decyzji z 12 czerwca 2015 r. (WPI/200000/43/641/2015).

Pozostają wątpliwości

Mechanizm ustalania wartości przyszłego i niepewnego świadczenia kreowanego przez samego przedsiębiorcę jest kwalifikowany jako pochodny instrument finansowy (tak np.: Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 10 września 2015 r., IPPB2/4511-677/15-2/PW). Należy jednak wskazać, że dostępne są interpretacje niekorzystne dla podatników - np. interpretacja wydana przez Izbę Skarbową w Bydgoszczy z 31 marca 2016 r., ITPB4/4511-743/15/AS, w której organ uznał, że wprowadzenie do konstrukcji programu motywacyjnego dodatkowych kryteriów niefinansowych (np. warunek zatrudnienia w firmie), niepowiązanych z instrumentem bazowym (tutaj wartość rynkowa akcji), których spełnienie jest warunkiem otrzymania świadczenia pieniężnego (premii) przemawiają przeciwko klasyfikacji tych mechanizmów wynagradzania jako pochodnych instrumentów finansowych.


W tej sytuacji, jednym z kluczowych aspektów związanych z zabezpieczeniem prawidłowej kwalifikacji podatkowej danego programu motywacyjnego jest uznanie mechanizmu ustalania świadczenia (premii) kreowanego na podstawie tego programu jako pochodnego instrumentu finansowego. Powstaje zatem pytanie, czy organ podatkowy w ramach interpretacji indywidualnej powinien takiej oceny dokonać. Analiza przepisów ordynacji podatkowej naszym zdaniem prowadzi do wniosku, że taka kwalifikacja powinna zostać dokonana przez organ podatkowy. Wskazuje się bowiem, że przedmiotem indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego jest regulacja prawa podatkowego, która często odwołuje się również do przepisów innych gałęzi prawa. Zatem ocena możliwości stosowania i wykładnia interpretowanej normy podatkowej powinna uwzględniać i obejmować te przepisy (tak orzekł NSA w wyroku z 27 lipca 2013 r., II FSK 27/12 oraz w wyroku z 30 listopada 2012 r., II FSK 1193/11). Nasze stanowisko ma również potwierdzenie w najnowszym orzecznictwie sądów administracyjnych. W wyroku z 5 lutego 2016 r. WSA we Wrocławiu (I SA/Wr 1771/15, nieprawomocny) sąd stwierdził, że organ podatkowy, rozpatrując wniosek o interpretację, powinien najpierw dokonać oceny prawnej stanowiska podatnika w przedmiocie kwalifikacji danego mechanizmu wynagradzania jako pochodnego instrumentu finansowego, co stanowi niejako warunek wstępny do późniejszej wykładni stosownych przepisów ustawy o PIT.

Sfinansowanie pracownikowi kursu prawa jazdy przez przedsiębiorcę – skutki w PIT

Wydatek jako KUP?

Programy motywacyjne oparte o instrumenty pochodne mają na celu zwiększenie wydajności i jakości pracy świadczonej przez pracowników. Ma to przyczynić się do polepszenia wyników finansowych firmy. Należy zatem przyjąć, że wydatek związany z realizacją instrumentu pochodnego powinien stanowić dla pracodawcy koszt podatkowy. Wydatek ten pozostaje w związku z ogólną działalnością pracodawcy i stanowi pośredni koszty uzyskania przychodów. Pracodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów ten rodzaj wydatku w chwili wypłaty środków posiadającemu prawo do instrumentu pochodnego. Potwierdza to interpretacja wydana przez Izbę Skarbową w Poznaniu z 31 lipca 2015 r. (ILPB3/4510-1-178/15-4/KS) oraz interpretacja wydana przez ten sam organ z 21 marca 2016 r. (ILPB3/4510-1-23/16-4/JG) .

Komentarz eksperta

Opcja zamiast premii rocznej

Właściwie przygotowane programy motywacyjne mogą z powodzeniem zastąpić obecnie obowiązujące premie miesięczne, kwartalne lub roczne, w szczególności te, które mają charakter uznaniowy. Oprócz opisanych wyżej korzyści podatkowych, oparcie programu motywacyjnego o instrumenty pochodne pozwala na elastyczne i precyzyjne ukształtowanie modelu stymulującego efektywność pracy w firmie.

Autorzy:

Tomasz Socha, doradca podatkowy, dyrektor w gdańskim biurze EY

Kacper Kanka, doradca podatkowy, konsultant w gdańskim biurze EY

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odpowiedzialność członków zarządów spółek – co zmienia wyrok TSUE w sprawie Adjak?

W dniu 4 marca 2025 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał przełomowy wyrok w sprawie C-277/24 (Adjak), w którym zakwestionował przyjęty w Polsce model solidarnej odpowiedzialności członków zarządu za zaległości podatkowe spółki. W opinii TSUE obecne przepisy naruszają prawo unijne, ponieważ uniemożliwiają kwestionowanie decyzji wymiarowych organów podatkowych, zapadłych w sprawie przeciwko spółce w trakcie postępowania przeciwko członkom zarządu – tym samym godząc w podstawowe zasady ochrony praw jednostki. Orzeczenie to może wymusić istotne zmiany w polskim systemie prawnym oraz wpłynąć na dotychczasową praktykę organów administracji skarbowej wobec członków zarządów spółek.

Można już zapłacić podatek PIT kartą płatniczą w e-Urzędzie Skarbowym

Od 20 marca 2025 r. podatnicy mogą opłacać podatek PIT w serwisie e-Urząd Skarbowy (e-US) i usłudze Twój e-PIT za pomocą karty płatniczej. Dotychczas użytkownicy e-Urzędu Skarbowego mogli zapłacić podatek online przelewem bankowym lub BLIK-iem.

E-księgowość z biurem rachunkowym: jak przedsiębiorca może zoptymalizować obowiązki księgowe i podatkowe oraz rozliczenia w biznesie

Biura rachunkowe coraz częściej oferują swoim klientom usługi z zakresu e-księgowości do zarządzania finansami firmy online. Z perspektywy biura rachunkowego, wprowadzenie klienta w świat systemów zautomatyzowanych może być wyzwaniem.

Prof. Witold Modzelewski: nienależny zwrot VAT to prawdopodobnie 40-50 mld zł rocznie

Prof. Witold Modzelewski szacuje, że nienależne zwroty VAT w Polsce mogą wynosić nawet 40-50 miliardów złotych rocznie. W 2024 roku wykryto blisko 292 tys. fikcyjnych faktur na łączną kwotę 8,7 miliarda złotych, co oznacza wzrost o ponad 130% w porównaniu do roku poprzedniego. Choć efektywność kontroli skarbowych rośnie, eksperci wskazują, że skala oszustw wciąż jest ogromna, a same kontrole mogą nie wystarczyć do rozwiązania problemu.

REKLAMA

Czy zegarek od szefa jest bez PIT? Skarbówka: To nie przychód, ale może być darowizna

Czy upominki na jubileusz pracy i dla odchodzących na emeryturę podlegają opodatkowaniu? Skarbówka potwierdza – nie trzeba płacić podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). W grę może jednak wchodzić podatek od spadków i darowizn.

VAT 2025: Kto może rozliczać się kwartalnie

Kurs euro z 1 października 2024 r., według którego jest ustalany limit sprzedaży decydujący o statusie małego podatnika w 2025 r. oraz prawie do rozliczeń kwartalnych przez spółki rozliczające się według estońskiego CIT wynosił 4,2846 zł za euro. Kto zatem może rozliczać VAT raz na 3 miesiące w bieżącym roku?

Skarbówka zabrała, sądy oddały: Przedsiębiorcy odzyskali 2,8 mld zł w sprawach o faktury

Tysiące firm niesłusznie oskarżonych o udział w oszustwach VAT w końcu wygrało walkę z fiskusem. W ciągu trzech lat sądy i organy odwoławcze uchyliły decyzje skarbówki na astronomiczną kwotę 2,8 mld zł! Czy to początek końca urzędniczej samowoli wobec przedsiębiorców?

Zleceniobiorca choruje lub miał wypadek przy pracy – jakie świadczenia mu przysługują. Czy obowiązuje okres wyczekiwania?

Umowa zlecenie to popularna forma zatrudnienia na rynku pracy. Chętnie korzystają z niej osoby, chcące skorzystać z dodatkowej formy „dorywczego” zatrudnienia i dorobić do podstawowej pensji czy studenci, którzy szukają większej swobody i elastyczności formy świadczenia pracy, aby móc pogodzić ją ze studiami. Dla niektórych umowa zlecenia jest jednak jedyną podstawą świadczenia pracy a tym samym jedynym tytułem podlegania pod ubezpieczenia. Wszystkie wymienione wyżej grupy różnią się przede wszystkim całościowym lub częściowym obowiązkiem oskładkowania przychodów uzyskiwanych z tego tytułu bądź brakiem takiego wymogu. Kwestia oskładkowania umów zlecenia implikuje natomiast ewentualne prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Czy w takim razie zleceniobiorca, który np. w pierwszym dniu świadczenia usług ulega wypadkowi podczas wykonywania zlecenia, może liczyć na wypłatę zasiłku z tego tytułu?

REKLAMA

Mechanizm podzielonej płatności w VAT - kiedy jest obowiązkowy?

Przedsiębiorcy będący podatnikami VAT-u muszą w niektórych przypadkach liczyć się z dodatkowymi obowiązkami związanymi z tym podatkiem. Jednym z nich jest mechanizm podzielonej płatności (MPP), który można stosować dobrowolnie lub obligatoryjnie. Podpowiadamy, dla kogo MPP jest obowiązkowy, w jakich transakcjach się go stosuje i których towarów dotyczy.

Likwidacja sp. z o.o. – jak to zrobić zgodnie z prawem, krok po kroku

Jakie są kluczowe etapy procesu likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością? Choć założenie spółki z o.o. jest stosunkowo proste, zakończenie jej działalności wymaga przejścia przez szereg formalności, które warto dokładnie poznać przed podjęciem decyzji o likwidacji. Przyczyn i podstaw likwidacji może być wiele, w poniższym tekście opisaliśmy sytuację, w której podstawą likwidacji będzie uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki.

REKLAMA