REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Plan motywacyjny dla pracowników uzasadniony biznesowo i podatkowo

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 EY
Firma EY jest światowym liderem rynku usług profesjonalnych obejmujących usługi audytorskie, doradztwo podatkowe, doradztwo biznesowe i doradztwo transakcyjne.
Plan motywacyjny dla pracowników uzasadniony biznesowo i podatkowo
Plan motywacyjny dla pracowników uzasadniony biznesowo i podatkowo
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Odpowiednio skonstruowany plan motywacyjny może być również korzystny z podatkowego punktu widzenia – zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracowników. W ramach polityki płacowej firm można zauważyć trend, w którym już nie tylko pracownicy sprzedaży czy też najwyższe kierownictwo, otrzymywali część wynagrodzenia zmiennego, którego wysokość związana jest z szeroko rozumianą kondycją finansową firmy. Ustalenie takiej zmiennej części wynagrodzenia jest korzystne dla obu stron.

Prawidłowo skonstruowany plan motywacyjny pozwala na większy udział pracowników w wynikach firmy. Przyjmuje się powszechnie, że z jednej strony wynagrodzenia o charakterze zmiennym są najlepszym sposobem na motywowanie i kształtowanie zachowań pracowników zgodnie z celami przedsiębiorstwa, z drugiej zaś, pracownicy uzyskują możliwość wyższego wynagrodzenia. W tej sytuacji warto przyjrzeć się tym trendom w celu dostosowania zarówno obecnych jak i planowanych polityk płacowych do zmieniającego się środowiska gospodarczego.

REKLAMA

Obecne rozwiązania

Do tej pory pracodawcy w celu zmotywowania pracowników powszechnie korzystali z tzw. premii uznaniowych. Zmiana nastawienia pracodawców jak i akceptacja nowych form wynagradzania przez pracowników spowodowała, że premie wypłacane pracownikom mają często ustrukturyzowaną formę. W tej chwili widać, że przedsiębiorcy (lub inne spółki z grupy, do której należy dany przedsiębiorca) przyznają pracownikom/członkom zarządu pochodne instrumenty finansowe, czyli prawo do otrzymania w przyszłości wypłaty gotówkowej, której wysokość będzie zależała od wyników/wskaźników finansowych spółki (np. zysk netto, EBITDA, wartość aktywów itp.) lub od wartości akcji spółki („akcje fantomowe”, opcje na akcje rozliczane w gotówce itp.). Zjawisko to było szczególnie widoczne w spółkach należących do międzynarodowych grup kapitałowych. Ale to się zmienia.

Akcje otrzymane przez menedżerów w programie motywacyjnym – skutki podatkowe

Czym jest instrument pochodny

Przez instrument pochodny należy rozumieć instrument kontrakt, niebędący papierem wartościowym, którego wartość uzależniona jest od instrumentu bazowego, np. kursów akcji, rentowności obligacji, wysokości stopy procentowej, wartości indeksu giełdowego, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników.  Instrument pochodny jest realizowany przez rozliczenie pieniężne, którego wartość całkowicie zależy od wartości wskaźników finansowych - tak wskazała Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 11 kwietnia 2016 r., IBPB-2-2/4511-107/16/JG.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W praktyce oznacza to, że instrumenty finansowe mogą być kreowane przez szereg umów (w tym również regulaminów) lub na podstawie złożonych konstrukcji umownych.

Odrębne źródła przychodu

REKLAMA

Co do zasady, pracownik otrzymując jakiekolwiek świadczenie związane z jego relacją z pracodawcą powinien je zakwalifikować do źródła przychodu ze stosunku pracy. W sytuacji, kiedy prawo do wypłaty jest, bądź może być uregulowane w ramach odrębnej umowy/ porozumienia w oparciu o instrument finansowy, świadczenia związane z realizacją tego instrumentu będzie klasyfikowane jako przychód z kapitałów pieniężnych. Z tych też powodów uznaje się, że środki finansowe otrzymane w związku z posiadaniem i realizacją pochodnych instrumentów finansowych powinny być zawsze kwalifikowane do źródła przychodu z kapitałów pieniężnych (Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 25 marca 2016 r., IPTPB1/4511-877/15-4/AP).

Ma to również zastosowanie w sytuacji, w której posiadającym prawo do instrumentu pochodnego jest podatnik świadczący usługi na podstawie umowy zlecenia lub kontraktu menedżerskiego (Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 29 lutego 2016 r., ITPB4/4511-651/15/JG).

Taka kwalifikacja źródła przychodu powoduje, że zastosowanie znajdzie stawka liniowa 19%, a dochód wynikający z realizacji instrumentów pochodnych nie będzie się łączyć z dochodami na zasadach ogólnych  – nie będzie miał wpływu na wysokość dochodu opodatkowanego na podstawie skali podatkowej (18 lub 32%).

Posiłki dla pracowników finansowane przez pracodawcę bez podatku


PIT w momencie realizacji prawa

REKLAMA

Przychód po stronie posiadających prawo do instrumentu pochodnego powstanie dopiero w momencie realizacji tego instrumentu, tj. w momencie wypłaty przez pracodawcę danego rozliczenia pieniężnego na jego rzecz lub jego zbycia. Fakt przyznania nieodpłatnie pochodnego instrumentu finansowego nie powoduje powstania korzyści podatkowej po stronie pracownika – ta powstanie jedynie z momentem uzyskania bezzwrotnego i wymiernego świadczenie (Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 2 lutego 2015 r., IBPBII/2/415-978/14/MM).

Podstawą opodatkowania jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów (wydatkiem na nabycie danego instrumentu) - osiągnięta w roku podatkowym.

Rozliczenie ww. dochodów następuje na zasadzie samoopodatkowania, tj. po zakończeniu roku podatkowego podatnik (tj. pracownik) jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, składanym do końca kwietnia roku następnego po roku podatkowym (PIT-38), wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym m.in. z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych i obliczyć należny podatek dochodowy.

Ekwiwalent dla pracowników za materiały biurowe zwolniony z PIT

W konsekwencji na pracodawcy nie będzie ciążył obowiązek naliczenia, pobrania i odprowadzenia podatku (zaliczki na podatek) zarówno w związku z przyznaniem, jak i realizacją pochodnego instrumentu finansowego. Pracodawca będzie natomiast zobowiązany do przesłania podatnikowi oraz odpowiedniemu organowi podatkowemu imiennej informacji o wysokości dochodu z kapitałów pieniężnych (PIT-8C).

Również bez ZUS

Wysokość świadczenia wypłaconego przez pracodawcę posiadającemu prawo do instrumentu pochodnego w związku z realizacją tego instrumentu nie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń pracowniczych. Tak uznał ZUS w Lublinie w decyzji z 12 czerwca 2015 r. (WPI/200000/43/641/2015).

Pozostają wątpliwości

Mechanizm ustalania wartości przyszłego i niepewnego świadczenia kreowanego przez samego przedsiębiorcę jest kwalifikowany jako pochodny instrument finansowy (tak np.: Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 10 września 2015 r., IPPB2/4511-677/15-2/PW). Należy jednak wskazać, że dostępne są interpretacje niekorzystne dla podatników - np. interpretacja wydana przez Izbę Skarbową w Bydgoszczy z 31 marca 2016 r., ITPB4/4511-743/15/AS, w której organ uznał, że wprowadzenie do konstrukcji programu motywacyjnego dodatkowych kryteriów niefinansowych (np. warunek zatrudnienia w firmie), niepowiązanych z instrumentem bazowym (tutaj wartość rynkowa akcji), których spełnienie jest warunkiem otrzymania świadczenia pieniężnego (premii) przemawiają przeciwko klasyfikacji tych mechanizmów wynagradzania jako pochodnych instrumentów finansowych.


W tej sytuacji, jednym z kluczowych aspektów związanych z zabezpieczeniem prawidłowej kwalifikacji podatkowej danego programu motywacyjnego jest uznanie mechanizmu ustalania świadczenia (premii) kreowanego na podstawie tego programu jako pochodnego instrumentu finansowego. Powstaje zatem pytanie, czy organ podatkowy w ramach interpretacji indywidualnej powinien takiej oceny dokonać. Analiza przepisów ordynacji podatkowej naszym zdaniem prowadzi do wniosku, że taka kwalifikacja powinna zostać dokonana przez organ podatkowy. Wskazuje się bowiem, że przedmiotem indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego jest regulacja prawa podatkowego, która często odwołuje się również do przepisów innych gałęzi prawa. Zatem ocena możliwości stosowania i wykładnia interpretowanej normy podatkowej powinna uwzględniać i obejmować te przepisy (tak orzekł NSA w wyroku z 27 lipca 2013 r., II FSK 27/12 oraz w wyroku z 30 listopada 2012 r., II FSK 1193/11). Nasze stanowisko ma również potwierdzenie w najnowszym orzecznictwie sądów administracyjnych. W wyroku z 5 lutego 2016 r. WSA we Wrocławiu (I SA/Wr 1771/15, nieprawomocny) sąd stwierdził, że organ podatkowy, rozpatrując wniosek o interpretację, powinien najpierw dokonać oceny prawnej stanowiska podatnika w przedmiocie kwalifikacji danego mechanizmu wynagradzania jako pochodnego instrumentu finansowego, co stanowi niejako warunek wstępny do późniejszej wykładni stosownych przepisów ustawy o PIT.

Sfinansowanie pracownikowi kursu prawa jazdy przez przedsiębiorcę – skutki w PIT

Wydatek jako KUP?

Programy motywacyjne oparte o instrumenty pochodne mają na celu zwiększenie wydajności i jakości pracy świadczonej przez pracowników. Ma to przyczynić się do polepszenia wyników finansowych firmy. Należy zatem przyjąć, że wydatek związany z realizacją instrumentu pochodnego powinien stanowić dla pracodawcy koszt podatkowy. Wydatek ten pozostaje w związku z ogólną działalnością pracodawcy i stanowi pośredni koszty uzyskania przychodów. Pracodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów ten rodzaj wydatku w chwili wypłaty środków posiadającemu prawo do instrumentu pochodnego. Potwierdza to interpretacja wydana przez Izbę Skarbową w Poznaniu z 31 lipca 2015 r. (ILPB3/4510-1-178/15-4/KS) oraz interpretacja wydana przez ten sam organ z 21 marca 2016 r. (ILPB3/4510-1-23/16-4/JG) .

Komentarz eksperta

Opcja zamiast premii rocznej

Właściwie przygotowane programy motywacyjne mogą z powodzeniem zastąpić obecnie obowiązujące premie miesięczne, kwartalne lub roczne, w szczególności te, które mają charakter uznaniowy. Oprócz opisanych wyżej korzyści podatkowych, oparcie programu motywacyjnego o instrumenty pochodne pozwala na elastyczne i precyzyjne ukształtowanie modelu stymulującego efektywność pracy w firmie.

Autorzy:

Tomasz Socha, doradca podatkowy, dyrektor w gdańskim biurze EY

Kacper Kanka, doradca podatkowy, konsultant w gdańskim biurze EY

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Naliczanie odsetek za zwłokę a czas trwania kontroli podatkowej, celno-skarbowej lub postępowania podatkowego – zmiany w Ordynacji podatkowej jeszcze w 2025 r.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej, która ma m.in. na celu zmobilizowanie organów podatkowych do zakończenia kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia jej wszczęcia. Jeżeli to się nie stanie, to nie będzie można podatnikowi naliczyć odsetek od zaległości podatkowych (odsetek za zwłokę) stwierdzonych w toku kontroli.

Zarządzanie finansami i procesami finansowo-księgowymi w rosnącym przedsiębiorstwie

W dzisiejszej gospodarce efektywne zarządzanie finansami i procesami finansowymi stanowi kluczowy czynnik sukcesu dla rozwijających się przedsiębiorstw. Praktyka biznesowa pokazuje, że sam wzrost obrotów nie zawsze przekłada się na poprawę kondycji finansowej firmy. Nieumiejętnie zarządzany rozwój może prowadzić do paradoksalnej sytuacji, w której zwiększającym się przychodom towarzyszą spadająca rentowność i problemy z płynnością finansową.

Rozliczenie składki zdrowotnej w 2025 roku. Księgowa wyjaśnia jak to zrobić

Termin złożenia w ZUS deklaracji zawierającej rozliczenie wpłaconych składek zdrowotnych za 2024 rok upływa 20 maja 2025 r. Obowiązek ten dotyczy większości przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Jedynie ci rozliczający się na karcie podatkowej są z niego zwolnieni. W pozostałych przypadkach wysokość należnych składek wylicza się na podstawie przychodów bądź dochodów osiągniętych w poprzednim roku. Na co zwrócić uwagę przygotowując roczne rozliczenie składek? Wyjaśnia to Paulina Chwil, Księgowa Prowadząca oraz Ekspert ds. ZUS i Prawa Pracy w CashDirector S.A.

Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku. Prof. Kołodko recenzuje politykę (nie tylko gospodarczą) obecnego prezydenta USA

W kwietniu 2025 r. nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN ukazała się najnowsza książka prof. Grzegorza W. Kołodki zatytułowana „Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku”. Grzegorz W. Kołodko, wybitny ekonomista i były wicepremier, w swoim bezkompromisowym stylu analizuje trumponomikę i trumpizm, populizm, nowy nacjonalizm, publiczne kłamstwa i brutalną grę interesów. Profesor poświęca szczególną uwagę kwestiom manipulacji opinią publiczną, polityce sojuszy, a także wpływowi wojny w Ukrainie na kształt geopolityki. Zastanawia się również, jakie zagrożenia dla NATO i Unii Europejskiej niesie ze sobą „America First” – i co to wszystko oznacza dla współczesnego świata.

REKLAMA

Zmiany w rachunkowości w 2025 r. Sprawozdawczość ESG przesunięta o 2 lata

Minister Finansów przygotował 5 maja 2025 r. projekt nowelizacji ustawy wdrażającej dyrektywę CRSD do ustawy o rachunkowości, a także ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja ma na celu wdrożenie unijnej dyrektywy 2025/794, przesuwającej wdrożenie obowiązku sprawozdawczości ESG o 2 lata.

Większość podatników VAT może uniknąć w 2026 r. obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Prof. Modzelewski wyjaśnia jak to możliwe

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego, gdyby uchwalono projekt przepisów wprowadzających obowiązkowy KSeF w przedłożonym niedawno kształcie, to większość podatników VAT nie będzie musiała wystawiać faktur ustrukturyzowanych w 2026 r.

Stopy procentowe NBP 2025: w maju obniżka o 0,5 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 6-7 maja 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,5 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosi od 8 maja 2025 r. 5,25 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zgodna z oczekiwaniami większości analityków finansowych i ekonomistów. Stopy NBP zmieniły się pierwszy raz od 3 października 2023 r.

Przekształcenie JDG a status podatnika rozpoczynającego działalność w estońskim CIT

W świetle marcowego wyroku NSA (sygn. II FSK 1412/24) zmienia się podejście do kwalifikacji podatkowej spółek powstałych z przekształcenia jednoosobowych działalności gospodarczych. Wyrok ten przesądził, że takie podmioty mogą korzystać z przywilejów "podatnika rozpoczynającego działalność" na gruncie przepisów o estońskim CIT.

REKLAMA

Pracujesz na zleceniu - a może to faktyczna umowa o pracę? Jak ustalić i wykazać istnienie stosunku pracy

Osoby wykonujące umowy zlecenia, czy inne umowy cywilnoprawne, mają czasem wątpliwości, czy nie jest to de facto umowa o pracę. Każdy przedsiębiorca słyszał o możliwych kontrolach, podważeniu zatrudnienia, konieczności uzasadniania dlaczego taki a nie inny typ umowy został konkretnej osobie zaproponowany. A co ze swobodą zawierania umów? Czy forma umowy na którą zgadzamy się wspólnie z nowozatrudnioną osobą nie powinna być wystarczająca dla inspekcji pracy skoro zgodnie obie strony złożyły na niej swój podpis? Na te i wiele innych pytań odpowie Czytelnikom ten artykuł.

Zmiany w podatkach od 2026 r. - wyższy limit zwolnienia z VAT, korekty deklaracji, 6 m-cy vacatio legis

Ministerstwo Finansów poinformowało, że 6 maja 2025r. Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów ustaw dot. podatków w ramach procesu deregulacji. Nowe przepisy mają na celu m.in. ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów ustaw podatkowych oraz doprecyzowanie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez przedsiębiorców w zakresie deklaracji składanej w trakcie lub po zakończeniu kontroli celno-skarbowej. Projekty dotyczą również podwyższenia limitu zwolnienia podmiotowego w VAT oraz likwidacji obowiązku przygotowywania i publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej.

REKLAMA