Raje podatkowe, coraz częściej utracone

Jak informuje resort finansów Polska jako kraj członkowski Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) przy współpracy z innymi krajami członkowskimi bierze udział w koordynacji działań legislacyjnych na forum międzynarodowym mających na celu efektywne przeciwdziałanie wykorzystywaniu rajów podatkowych dla unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania.

W Ministerstwie Finansów prowadzone są również prace mające na celu stałe zwiększanie liczby umów międzynarodowych w zakresie wymiany informacji podatkowych – również z tzw. rajami podatkowymi – a ponadto eliminowanie luk prawnych umożliwiających nadużycia podatkowe zarówno w ustawodawstwie wewnętrznym, jak i w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Polska zawarła dotąd ponad 80 umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Resort finansów prowadzi politykę zmierzającą m.in. do renegocjacji podpisanych w latach 70. umów w celu dostosowania ich do aktualnych standardów w oparciu o Modelową konwencją OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku.

Prace przebiegają m.in. w następujących kierunkach:

- rozszerzenie umów podatkowych o pełną klauzulę wymiany informacji – renegocjowano umowy ze Szwajcarią, Danią, Maltą, Czechami, Finlandią i Norwegią. Planowana jest renegocjacja umów z Koreą Płd., Stanami Zjednoczonymi, Holandią, Kanadą, Islandią, Belgiąa.

Pełna klauzula wymiany informacji jest bardzo efektywnym narzędziem weryfikacji deklarowanych podstaw opodatkowania w przypadku dochodów transgranicznych. W tę politykę wpisują się również prace zmierzające do zawarcia umów o wymianie informacji podatkowych z jurysdykcjami stosującymi dotychczas szkodliwe praktyki podatkowe i oferujące podatnikom pełną tajemnicę bankową. W wyniku zmiany podejścia tych jurysdykcji możliwe stało się zawarcie umów gwarantujących dostęp m.in. do danych o środkach na rachunkach bankowych.

Dotychczas podpisano takie umowy z Wyspą Man, Jersey oraz Guernsey, prowadzone są prace nad zawarciem kolejnych 17 umów (m.in. z San Marino, Dominiką, Andorą, Bermudami, Monako, Gibraltarem, Kajmanami,  Andorą, Wyspami Dziewiczymi, Liberią, Turks & Caicos Islands, Montserrat, Anquila, Grenadą, Belize ).

Docelowo planuje się zamieszczenie pełnej klauzuli wymiany informacji we wszystkich 80 umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz zawarcie dalszych kilkudziesięciu umów o wymianie informacji podatkowych. Z uwagi na specyfikę prac związanych z zawieraniem umów międzynarodowych szacuje się, iż jest to proces wieloletni;

- usuwanie niekorzystnych zapisów w umowach międzynarodowych

Planuje się usunięcie z polskiej bazy traktatowej klauzul tax sparing oraz innych niekorzystnych zapisów z punktu widzenia ochrony interesów polskiego Skarbu Państwa.

Dotychczas renegocjowano umowy z Maltą, Czechami, Singapurem i Cyprem (trwają prace zmierzające do podpisania dwóch ostatnich umów), planuje się w najbliższym czasie rozpoczęcie rozmów z pozostałymi partnerami, w których przypadku umowy zawierają takie klauzule.

Poprzez prowadzoną politykę renegocjowania umów Ministerstwo Finansów zmierza zarówno do znacznego ograniczenia możliwości tworzenia sztucznych struktur, jak i do wyeliminowania zapisów prowadzących do podwójnego nieopodatkowania pewnych kategorii dochodów. W obecnie negocjowanych umowach zamieszczane są również klauzule zapobiegające obejściu prawa podatkowego.

Pełna lista podpisanych przez Polskę umów podatkowych

Ministerstwo Finansów nie posiada dokładnych danych dotyczących liczby podmiotów działających w Polsce, które transferują dochody do krajów stosujących szkodliwą politykę podatkową czy też korzystają ze sztucznych struktur w celu unikania opodatkowania. Dla zebrania pełnych danych niezbędna byłaby gruntowna analiza każdej z transakcji polskich podmiotów z partnerami zagranicznymi w celu ustalenia rzeczywistej treści czynności prawnej i ekonomicznych czynników determinujących jej istnienie.

Ministerstwo Finansów nie ma też obecnie pełnych danych dotyczących osób, które lokują swoje środki w tzw. rajach podatkowych, a możliwość prowadzenia działań w tym zakresie jest uzależniona od tego, czy umowy międzynarodowe przyznają administracji skarbowej niezbędne do tego narzędzia. Jednocześnie Ministerstwo Finansów poprzez zawieranie umów o wymianie informacji podatkowych z krajami stosującymi szkodliwą politykę podatkową tworzy bazę traktatową, która ma służyć uzyskaniu takich danych w najbliższej przyszłości.

Czy można odliczyć VAT od importu usług z raju podatkowego

Źródło:

- odpowiedź podsekretarza stanu w ministerstwie finansów (w imieniu Ministra Finansów) z 30 grudnia 2011 r. na interpelację poselską nr 203;

- odpowiedź podsekretarza stanu w ministerstwie finansów (w imieniu Ministra Finansów) z 17 stycznia 2012 r. na interpelację poselską nr 680.