REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jednoosobowa działalność gospodarcza a transakcje ze spółką w ujęciu podatkowym Cz. I

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Krzysztof Hanuszek
Doradca podatkowy
Jednoosobowa działalność gospodarcza a podatki, transakcje ze spółką cywilną
Jednoosobowa działalność gospodarcza a podatki, transakcje ze spółką cywilną
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przedmiotem poniższych rozważań będą skutki podatkowe sytuacji, gdy ta sama osoba fizyczna równocześnie jednoosobowo prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą a zarazem jest wspólnikiem spółki cywilnej lub jawnej albo udziałowcem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i jako przedsiębiorca dokonuje z tą spółką transakcji, w szczególności świadczy na rzecz tej spółki usługi lud dokonuje dostawy (sprzedaży) towaru.

Przedsiębiorca - wspólnik a transakcje ze spółką cywilną

Na wstępie zasadnym jest wyjaśnić, że spółka cywilna powoływana jest na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego (Ustawa z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny tekst jednolity Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm. - dalej KC), nie jest osobą prawną i z prawnego punktu widzenia uprawnione jest twierdzenie, że jest nie tyle „spółką” co umową. Art. 860 par. 1 KC stwierdza, że przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Z kolei art. 863 KC mówi, że wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. Z przywołanych przepisów prawa wynika zatem, że spółka cywilna nie posiada odrębnego majątku, natomiast należy on do wszystkich wspólników, objęty jest współwłasnością łączną, ma charakter bezudziałowy, a każdemu ze wspólników przysługują równe prawa do całego majątku. Zarazem jednak Sąd Najwyższy w treści postanowienia z dnia 20 czerwca 2007 r. (V CSK 132/07) stwierdził między innymi: "W przypadku zawiązania spółki prawa cywilnego funkcjonują równolegle obok siebie odrębne masy majątkowe należące do poszczególnych wspólników oraz spółki (wspólność łączna wspólników), przy czym ustawa nie wyklucza przesunięć majątkowych pomiędzy tymi masami." Zatem, mając w szczególności na względzie, że "ustawa nie wyklucza przesunięć majątkowych pomiędzy tymi masami", dokonanie transakcji polegającej np. na zawarciu umowy sprzedaży pomiędzy osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą i równocześnie będącą wspólnikiem spółki cywilnej a tą spółką jest co do zasady dopuszczalne.

REKLAMA

Transakcja wspólnika ze spółką cywilną a podatek dochodowy – stanowisko fiskusa

Powyższe nieuchronnie rodzi pytanie o skutki podatkowe wynikłe z takiej transakcji. By udzielić odpowiedzi w pierwszej kolejności odwołać należy się do art. 8 Ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.) Mianowice zgodnie z art. 8 ust. 1 przywołanej ustawy przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz (...) łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali (...) W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Dalej, według ust. 2 zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat (...). Jednak sama treść przepisów prawa może w analizowanej materii nie być wystarczająca do wyciągnięcia jednoznacznych wniosków, dlatego zasadnym jest sięgnąć do interpretacji prawa podatkowego. Mianowicie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej nr 0115-KDIT3.4011.336.2018.1.DP z dn. 23 października 2018 r. Stwierdził, że w przypadku, gdy jeden ze wspólników spółki cywilnej wynajmuje nieruchomość, w ramach działalności gospodarczej prowadzonej na własne nazwisko, spółce cywilnej, w której jest wspólnikiem, to wydatki w części przypadającej na wspólnika wynajmującego nieruchomość, nie stanowią dla niego kosztów uzyskania przychodów. Podobnie w interpretacji nr 0113-KDIPT2-1.4011.677.2020.2.MD z dn. 10 listopada 2020 r. stwierdzono, że jeżeli jeden ze wspólników spółki cywilnej wykonuje usługi w ramach indywidualnej działalności gospodarczej na rzecz tej spółki, to wydatki spółki w części przypadającej na tego wspólnika, nie stanowią dla niego kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej. Zapłatę za usługę w tej części należy uznać za świadczenie wspólnika spółki cywilnej na rzecz „samego siebie”. Analogiczne co do istoty stanowisko w zakresie sprzedaży towaru przez wspólnika na rzecz spółki cywilnej zawarto w interpretacji nr 0113-KDIPT2-1.4011.416.2022.2.AP z dn. 4 sierpnia 2022 r.

Transakcja wspólnika ze spółką cywilną a podatek dochodowy – wnioski

Zatem w przypadku spółki cywilnej nabywającej usługę bądź towar od jednego ze wspólników prowadzącego własną działalność gospodarczą koszt uzyskania przychodu mogą wykazywać tylko pozostali wspólnicy. Uprawniona przy tym wydaje się teza, że skoro wspólnik dokonuje świadczenia „dla samego siebie”, to po jego stronie nie powstaje również przychód podatkowy. Oznacza to, że wspólnik nie zalicza do swojego przychodu tej części należności wynikającej z faktury, która odpowiada jego udziałowi w zysku spółki cywilnej. Tak więc, gdy wspólników jest przykładowo dwóch i jeden z nich w ramach swojej jednoosobowej działalności gospodarczej dokonuje sprzedaży na rzecz spółki cywilnej, której jest wspólnikiem, to drugi ze wspólników zaliczy do kosztów uzyskania przychodów 50% kosztu stwierdzonego fakturą dokumentującą tę transakcję, zaś wspólnik, który dokonuje sprzedaży na rzecz spółki, niczego z tego tytułu nie zaliczy do kosztów uzyskania przychodu – tenże wspólnik nie zaliczy też do swoich przychodów tej części należności z faktury, która odpowiada jego udziałowi w zysku spółki cywilnej, czyli zaliczy do swoich przychodów 50% należności z tej faktury. To oczywiście przy wspomnianym założeniu, że wspólników jest dwóch, natomiast przy ich większej liczbie te proporcje obliczać się będzie odpowiednio do ich, tj. wspólników, liczby.

Transakcja wspólnika ze spółką cywilną a podatek od towarów i usług

przedmiotowe zagadnienie wskazać należy, że zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy z dnia 11.03. 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.) podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. Spółka cywilna jest właśnie taką jednostką nieposiadającą osobowości prawnej, co wyjaśniono już na wstępie, i dlatego na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (VAT) to spółka cywilna jest odrębnym od wspólników podatnikiem podatku VAT ze wszystkimi wynikającymi z tego prawami i obowiązkami. Zatem przy założeniu, że obydwie strony transakcji są czynnymi podatnikami podatku VAT, to w przypadku dokonania dostawy towaru lub świadczenia usług przez wspólnika na rzecz spółki cywilnej, której jest wspólnikiem czynność taka będzie rzecz jasna podlegać opodatkowaniu VAT-em. Wspólnik jako zbywca (dokonujący dostawy, świadczący usługę) będzie zobowiązany do naliczenia VAT-u według właściwej stawki, zaś spółka jako nabywca będzie uprawniona do odliczenia VAT-u zgodnie z ogólnie obowiązującymi zasadami. Tak więc w przeciwieństwie do problematyki podatku dochodowego kwestię podatku od towarów i usług w transakcjach pomiędzy wspólnikiem spółki cywilnej a taką spółką wydają się nasuwać mniej wątpliwości, oczywiście w ujęciu ogólnym, dotyczącym samej zasady (kazuistyczna analiza możliwych kwestii problemowych związanych z VAT-em jest poza zakresem wywodu).

Uwagi końcowe

Na zakończenie zasadnym jest poczynić tę istotną uwagę, że w konkretnych przypadkach rozliczenie podatków, w szczególności podatku dochodowego od osób fizycznych, w transakcjach między wspólnikiem a spółką cywilną może budzić uzasadnione wątpliwości. Z tej przyczyny podatnik winien każdorazowo przejawiać przy tego rodzaju czynnościach szczególną staranność, wobec czego wystąpienie z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego może okazać się konieczne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Krzysztof Hanuszek
Doradca Podatkowy 12671

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
MF proponuje zmiany w raportowaniu do KNF. Mniej obowiązków dla domów maklerskich

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia zmieniającego zasady przekazywania informacji do Komisji Nadzoru Finansowego przez firmy inwestycyjne i banki prowadzące działalność maklerską. Nowe regulacje, będące częścią pakietu deregulacyjnego, mają na celu uproszczenie obowiązków sprawozdawczych i zmniejszenie obciążeń administracyjnych.

Kawa z INFORLEX. Przygotowanie do KSeF

Zapraszamy na bezpłatne spotkanie online. Kawa z INFORLEX wydanie EXTRA. Rozmowa z 2 cenionymi ekspertami.

Kolejna rewolucja i sensacyjne zmiany w KSeF i elektronicznym fakturowaniu. Czy są nowe terminy, co z możliwością fakturowania offline

Deregulacja idzie pełną parą. Rząd zmienia nie tylko obowiązujące już przepisy, ale i te, które dopiero mają wejść w życie. Przykładem takiej deregulacji są przepisy o KSeF czyli o obowiązkowym przejściu na wyłącznie cyfrowe e-faktury. Co się zmieni, co z terminami obowiązkowego przejścia na e-fakturowanie dla poszczególnych grup podatników?

BPO jako most do innowacji: Jak outsourcing pomaga firmom wyjść ze swojej bańki i myśleć globalnie

W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym, gdzie innowacyjność decyduje o przewadze konkurencyjnej, wiele przedsiębiorstw boryka się z paradoksem: potrzebują dostępu do najnowszych technologii i świeżych perspektyw, ale ograniczają ich własne zasoby, lokalizacja czy kultura organizacyjna. Business Process Outsourcing (BPO) staje się w tym kontekście nie tylko narzędziem optymalizacji kosztów, ale przede wszystkim bramą do globalnej puli wiedzy i innowacji.

REKLAMA

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

Wzmożone kontrole upoważnionych i zarejestrowanych eksporterów w UE

Od czerwca 2025 r. unijne służby celne rozpoczęły skoordynowane i intensywne kontrole firm posiadających status upoważnionego eksportera (UE) oraz zarejestrowanego eksportera (REX). Działania te są odpowiedzią na narastające nieprawidłowości w dokumentowaniu preferencyjnego pochodzenia towarów i mają na celu uszczelnienie systemu celnego w ramach umów o wolnym handlu.

8 Najczęstszych błędów przy wycenie usług księgowych

Prawidłowa wycena usług księgowych pozwala prowadzić rentowne biuro rachunkowe. Za niskie wynagrodzenie za usługi księgowe spowoduje w pewnym momencie zapaść zdrowotną księgowej, wypalenie zawodowe, depresję, problemy w życiu osobistym.

REKLAMA

Audytor pod lupą – IAASB zmienia zasady współpracy i czeka na opinie

Jak audytorzy powinni korzystać z wiedzy zewnętrznych ekspertów? IAASB proponuje zmiany w międzynarodowych standardach i otwiera konsultacje społeczne. To szansa, by wpłynąć na przyszłość audytu – głos można oddać do 24 lipca 2025 r.

Zamiast imigrantów na stałe ich praca zdalna. Nowa szansa dla gospodarki dzięki deregulacji

Polska jako hub rozliczeniowy: Jak deregulacja podatkowa może przynieść miliardowe wpływy? Zgodnie z szacunkami rynkowych ekspertów, gdyby Polska zrezygnowała z obowiązku przedstawiania certyfikatów rezydencji podatkowej, mogłaby zwiększyć liczbę zagranicznych freelancerów zatrudnianych zdalnie przez polskie firmy do około 1 mln osób rocznie.

REKLAMA