Kiedy sprzedaż składników majątku stanowi przychód z działalności gospodarczej

Tak wynika z wyroku NSA z 13 maja 2014 r. (sygn. II FSK 1397/12).

Wieczyste użytkowanie w firmie

Podatnik nabył prawo użytkowania wieczystego działki oraz prawo do położonego na niej budynku warsztatowego. Budynek warsztatowy został wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w związku z czym podatnik dokonywał od niego odpisów amortyzacyjnych, zaliczając je do kosztów uzyskania przychodów. Natomiast prawa wieczystego użytkowania działki nie zostało wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Podatnik prowadził działalność gospodarczą, która nigdy nie polegała na obrocie nieruchomościami, ponadto nie dokonywał on w przeszłości transakcji sprzedaży nieruchomości.

Obecnie zamierza on sprzedać prawo wieczystego użytkowania działki oraz prawo własności budynku warsztatowego na niej posadowionego, w związku z czym zadał pytanie, czy przychód uzyskany ze sprzedaży prawa wieczystego użytkowania, niewpisanego do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych będzie stanowił przychód z prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej?

Zdaniem podatnika ponieważ prawo wieczystego użytkowania działki nie było ujęte w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, to w myśl art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, przychód ze sprzedaży tego prawa nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej. Stanowiska podatnika nie podzielił Minister Finansów w wydanej dnia 28 września 2011 r. interpretacji indywidualnej.

Zakupy przez Internet – dokumentowanie kosztów uzyskania przychodów w pkpir

Polecamy: Samochód po zmianach od 1 kwietnia 2014 - multipakiet

Minister uznał, że przychód z działalności gospodarczej stanowi co do zasady każda kwota należna podatnikowi związana w jakikolwiek sposób z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przepis art. 14 ustawy o PIT nie wymienia szczegółowo wszystkich przychodów z tego źródła, zaś w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT wymienione zostały tylko niektóre rodzaje przychodów zaliczanych do przychodów z działalności gospodarczej.

Z tego względu, sprzedaż każdego innego składnika, wykorzystywanego w działalności gospodarczej, stanowi przychód z tytułu działalności gospodarczej na podstawie ogólnej zasady wyrażonej w art. 14 ust. 1 ustawy o PIT. Zatem w świetle tych przepisów, przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej, stanowią przychód z działalności gospodarczej.

Zbycie majątku a przychody z działalności gospodarczej

Po wezwaniu organu interpretacyjnego do usunięcia naruszenia prawa, podatnik wniósł skargę do Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego we Wrocławiu, który wskazał, że ustawa wprost określa, kiedy odpłatne zbycie składników majątkowych w postaci środków trwałych i wartości niematerialnych powoduje powstanie przychodu ze źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zapisz się na nasz newsletter

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Co do zasady, wymagane jest, ażeby składniki majątku były ujęte w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, a odstąpienie od tego wymogu dotyczy tylko i wyłącznie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego, bądź udziału w takim prawie, jak również składników majątkowych, których wartość początkowa nie przekroczyła 3500 zł (a jednocześnie wyniosła co najmniej 1500 zł).

Skoro, zatem ustawa podatkowa wyraźnie określa katalog środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których zbycie powoduje powstanie przychodu z działalności gospodarczej, niezależnie od ujęcia ich w ewidencji takich środków i wartości, a nie wymieniono w tym zakresie własności budynku niemieszkalnego oraz prawa wieczystego użytkowania gruntu, na którym budynek taki został posadowiony, a także udziałów w tych prawach, to poszerzenie owego katalogu w drodze wykładni nie było prawidłowe.

Z powyższym stanowiskiem zgodził się NSA przywołując m.in. uchwalę z dnia 17 lutego 2014 r.(sygn. II FPS 8/13), w której tenże uznał że "w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2004 r. nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej w rozumieniu art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. "a" ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą, które nie były ujęte w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a które nie stanowią składników majątku wskazanych w art. 14 ust. 2c tej ustawy".

W uzasadnieniu powyższej uchwały NSA podkreślił przede wszystkim, że z treści art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. "a" ustawy o PIT, wynika, iż ustawodawca w sposób jednoznaczny wskazuje, że niezbędne jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek do uznania przychodu ze sprzedaży za przychód z działalności gospodarczej:

1) sprzedaż musi dotyczyć środka trwałego,

 2) ujętego w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrując sprawę podzielił więc stanowisko podatnika, iż przychód uzyskany z odpłatnego zbycia użytkowania wieczystego nieruchomości wykorzystywanej na potrzeby działalności gospodarczej, ale nieujętej w ewidencji środków trwałych, nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej w rozumieniu art. 14 ustawy o PIT.

Joanna Litwińska

ECDDP Spółka Doradztwa Podatkowego