Jak rozliczyć nieodpłatne otrzymanie środka trwałego

Środek trwały

Definicja środka trwałego zawiera się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jako środek trwały potraktowany może zostać każdy przedmiot będący przedmiotem własności bądź też współwłasności podatnika, pod warunkiem iż jest on kompletny oraz nadaje się do użytku. Mogą to być budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, a także maszyny, urządzenia, środki transportu oraz inne przedmioty. Przewidywany okres ich użytkowania w ramach działalności gospodarczej lub oddania ich jako przedmiotu najmu czy dzierżawy nie może być mniejszy niż rok. Wszystkie środki trwałe, którymi dysponuje podatnik, powinny być ujęte w ewidencji środków trwałych prowadzonej przez podatnika.

Wartość przedmiotu otrzymanego  przez podatnika drogą darowizny stanowi przychód danej jednostki. W sytuacji, w której spełnia on ujętą wyżej definicję, konieczne jest ustalenie jego wartości początkowej, a następnie rozpoczęcie jego amortyzacji. W bilansie środek trwały otrzymany pod tytułem darmym podlega rozliczeniu za pośrednictwem rozliczeń międzyokresowych przychodów.

Darowizna

Kodeks cywilny definiuje darowiznę jako formę umowy, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego, kosztem swego majątku. Przedmiotem darowizny mogą być wszelkie prawa majątkowe, a także prawa niemające wartości majątkowej. Oświadczenie woli darczyńcy pod rygorem nieważności powinno zostać złożone w formie aktu notarialnego.

Otrzymanie przedmiotu drogą darowizny stanowi zgodnie z przepisami podatkowymi przychód podatnika. Aby określić wartość przychodu z przedmiotu darowizny, należy dokonać oceny cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

W sytuacji, gdy w związku z nieodpłatnym nabyciem środka trwałego został wykazany przychód, podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej tego składnika majątku.

Wartość początkowa

Wartość początkową przedmiotu darowizny ustala się w oparciu o wartość rynkową z dnia otrzymania darowizny. Od tej zasady przepisy podatkowe znajdują wyjątek – ma on miejsce wtedy, gdy umowa o nieodpłatnym przekazaniu przedmiotu wskazuje wartość przedmiotu. W takiej sytuacji pod uwagę brana jest wartość określona w umowie, ale tylko, jeżeli będzie ona określona jako niższa niż cena rynkowa. W innym przypadku wartość środka trwałego jest równa wartości początkowej przyjętej dla celów podatkowych.

Skutki podatkowe

Omawiając, jakie skutki podatkowe wywołuje darowizna przedmiotu na rzecz przedsiębiorstwa, należy zwrócić uwagę na rozstrzygnięcie zawarte w interpretacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, z dnia 27 kwietnia 2017 r., sygn. 2461-IBPB-2-1.4515.68.2017.2.BB: „darowizna na rzecz spółki osobowej nie podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy, powyższy podatek obciąża jedynie darowizny dokonane na rzecz osób fizycznych. Przepisy cytowanej ustawy nie przewidują opodatkowania innych podmiotów, w tym spółek osobowych. Żaden przepis wyżej wymienionej ustawy ani jakikolwiek inny przepis prawa nie przewidują również, aby w przypadku dokonania darowizny na rzecz spółki osobowej, której wspólnikami są osoby fizyczne, powstał obowiązek podatkowy w zakresie podatku od spadków i darowizn po stronie osób fizycznych będących wspólnikami spółki osobowej, która przyjęła darowiznę”.

Wszelkie środki trwałe będące w posiadaniu danego przedsiębiorstwa wprowadzane muszą być do ewidencji środków trwałych.  Jeżeli przychód ma swoje źródło pochodzenia w otrzymanej darowiźnie, kwalifikowany jest on jako zdarzenia związane w sposób pośredni z działalnością operacyjną jednostki. Z tego tytułu przedmiot darowizny ujmuje się w księgach rachunkowych otrzymującego jak pozostały przychód operacyjny. Zakwalifikowane do rozliczeń międzyokresowych przychodów sumy pieniężne powiększają pozostałe przychody operacyjne, w sposób równoległy do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych otrzymanych w darowiźnie.

Środki trwałe otrzymane drogą darowizny mogą podlegać odpisom amortyzacyjnym. Potwierdza to interpretacja podatkowa Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 marca 2017 r., sygn. 1462-IPPB1.4511.1215.2016.3.MJ: „Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, że nabyty w drodze darowizny budynek wchodzący w skład przedsiębiorstwa, który będzie spełniać zawartą w art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, definicję środka trwałego, a więc będzie to składnik majątku kompletny i zdatny do użytku na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, którego przewidywany okres wykorzystania na potrzeby tej działalności jest dłuższy niż rok, Wnioskodawczyni będzie mogła uznać za środek trwały w prowadzonej działalności gospodarczej. Budynek ten z wyłączeniem gruntu (niepodlegającego amortyzacji) może być przedmiotem amortyzacji podatkowej. Przy ustaleniu wartości początkowej tego środka trwałego, zastosowanie znajdzie art. 22g ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, przewidujący możliwość określenia jego wartości początkowej według wartości rynkowej z dnia nabycia, o ile umowa darowizny nie określa jego wartości w niższej wysokości.

W związku z powyższym, od wartości początkowej budynku, który będzie podlegać amortyzacji, ustalonej w wyżej wskazany sposób, Wnioskodawczyni będzie mogła dokonywać odpisów amortyzacyjnych począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostanie on wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a dokonane odpisy będą mogły stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej”.