Rozliczenie PIT za 2022 rok. Zmiana formy opodatkowania przedsiębiorców. O czym trzeba wiedzieć?

Podatki 2022 - najważniejsze dla przedsiębiorców zmiany Polskiego Ładu

Miniony 2022 rok nie szczędził przedsiębiorcom zmian prawa podatkowego, które przysporzyły wielu problemów nie tylko podatnikom, ale również profesjonalnym księgowym i doradcom podatkowym. Na skutek niedoskonałości przepisów, wprowadzano ich kolejne modyfikacje, które zakończyły się przyjęciem obowiązującego od 1 lipca Polskiego Ładu w wersji 2.0. Dla przedsiębiorców przyniosło to określone skutki:

1. Podatnicy rozliczający się według skali nie mają możliwości odliczenia nawet części kwoty zapłaconej składki zdrowotnej od należnego podatku. Niższa stawka progresywnego podatku została jednak obniżona z 17% do 12%.
2. Przedsiębiorcy rozliczający się liniowo płacą składkę zdrowotną w wysokości 4,9% dochodu (jednak nie mniej niż 9% minimalnego wynagrodzenia). Część składki, do określonego limitu, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu lub odliczyć od dochodu.
3. Przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem opłacają składkę zdrowotną w wysokości 9% wymiaru, który z kolei zależy od wysokości osiąganego przychodu. Składki nie można odliczyć od podatku, jednak możliwe jest zmniejszenie podstawy opodatkowania o 50% zapłaconych składek (pomniejszenie przychodu).

Zmiana formy opodatkowania po zakończeniu 2022 roku - pułapki, ryzyka, o czym trzeba wiedzieć. Komentarz PwC

Możliwość zmiany formy opodatkowania wraz ze złożeniem zeznania za 2022 rok niesie jednak ze sobą pewne ograniczenia i pułapki. Przede wszystkim należy mieć na uwadze, iż:

Dopuszczalne jest jedynie przejście na rozliczenie według skali

Przedsiębiorcy rozliczający się liniowo lub ryczałtem mogą wybrać opodatkowanie według skali, jednak przedsiębiorcy opłacający w ciągu roku podatek progresywny nie mogą zdecydować się na ryczałt lub podatek liniowy. Niemożliwa jest także zmiana z ryczałtu na podatek liniowy i odwrotnie.

Zmiana formy rozliczenia za 2022 rok dotyczy tylko tego roku podatkowego

Zasadą jest, że podatnik dokonuje wyboru formy opodatkowania w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy w roku podatkowym przychód lub do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu roku podatkowego. W rezultacie, przedsiębiorcy kontynuujący działalność w roku 2023 muszą nadal dokonać wyboru formy opodatkowania do dnia 20 lutego 2023 r. W przeciwnym razie, będą musieli rozliczać się tak, jak robili to w roku 2022, bez względu na ewentualną zmianę formy rozliczenia dokonywaną poprzez złożenie zeznania za rok 2022.

Jaka jest najkorzystniejsza forma opodatkowania ? Trzeba uwzględnić także zmiany dotyczących składki zdrowotnej

Podczas analizowania opłacalności poszczególnych form opodatkowania dochodów uzyskanych w 2022 roku trzeba również odnieść się do zasad opłacania składki zdrowotnej. W konsekwencji, podatnik opłacający składkę jako liniowiec lub ryczałtowiec będzie zmuszony do jej rekalkulacji za cały rok, pokrycia różnicy wraz z odsetkami oraz korekty dokumentów rozliczeniowych.

Zmiana formy opodatkowania to także dodatkowe formalności

w szczególności osoby rozliczające się w ciągu roku ryczałtem i prowadzące ewidencję przychodów, będą zmuszone do wstecznego otworzenia i uzupełnienia księgi przychodów i rozchodów.

Zmiany formy opodatkowania za rok 2022 nie można cofnąć. Korekta PIT-a bezskuteczna

Jak widać, każdy przedsiębiorca przed dokonaniem wyboru musi głęboko przeanalizować swoją sytuację i dokonać symulacji wszystkich obciążeń za rok 2022 – podatkowych oraz w zakresie ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. 
Musi także wziąć pod uwagę, iż wysokość składki zdrowotnej przy przejściu na skalę z reguły zwiększa się, a osoby rozliczające się do tej pory ryczałtem czeka konieczność uzupełniania księgi przychodów i rozchodów za cały rok. 

Wybór formy opodatkowania na 2023 rok tylko do 20 lutego

Dodatkowo, nie można także zapomnieć o terminie 20 lutego – tego dnia jest ostatni moment na wybór formy opodatkowania za rok 2023.

Michał Grzybowski,  Partner
Iwona Boniecka, Manager
Bartłomiej Mertin, Senior Associate
PwC Polska