Wspólne rozliczenie dochodów uzyskanych w 2016 roku przez małżonków

Warto dodać, że złożenie wspólnego zeznania podatkowego PIT jest możliwe także ze zmarłym małżonkiem, jeżeli są spełnione poniższe warunki:

- podatnik zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego współmałżonek zmarł w trakcie roku podatkowego lub

- współmałżonek podatnika zmarł po upływie roku podatkowego, a przed złożeniem zeznania podatkowego

- o ile między małżonkami istniała wspólność majątkowa.

Polecamy: PIT-y i ulgi podatkowe 2016

Złożenie wspólnego zeznania podatkowego PIT przez małżonków jest możliwe po spełnieniu następujących warunków:

1.  małżonkowie (w tym również zmarły małżonek) w roku podatkowym, za który dokonują rozliczenia:

a) podlegali nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. byli rezydentami polskimi lub

b) mieli miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej lub jeżeli jeden z nich podlegał nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, a drugi miał miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej – jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych;

Za polskich rezydentów podatkowych uznaje się osoby fizyczne, które dla celów podatkowych mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski uważa się osobę, która:

- posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych, czyli ośrodek interesów życiowych lub

- przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Osoby te podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Za całkowite przychody uważa się przychody osiągnięte ze wszystkich źródeł przychodów (także przychody zwolnione z opodatkowania), bez względu na miejsce ich położenia.

Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnicy są obowiązani udokumentować wysokość całkowitych przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym, przedstawiając zaświadczenie wydane przez właściwy organ podatkowy innego niż Rzeczpospolita Polska państwa Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej, w którym osoby te mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych lub inny dokument potwierdzający wysokość całkowitych przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym. Preferencyjny sposób opodatkowania, jeżeli jeden z małżonków lub oboje są nierezydentami, stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

2. Żaden z małżonków w roku podatkowym nie był opodatkowany:

a)         19% "podatkiem liniowym”,

b)         zryczałtowanym podatkiem dochodowym za wyjątkiem dochodów z najmu,

c)         zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów osób duchownych,

d)        podatkiem tonażowym;

3. wniosek o wspólne opodatkowanie dochodów małżonków, wyrażony w zeznaniu podatkowym, zostanie złożony nie później niż w terminie określonym dla złożenia zeznania za rok podatkowy, tj. do 30 kwietnia następnego roku; jeżeli małżonkowie w tym terminie nie złożą wspólnego zeznania podatkowego, to po tej dacie nie będzie już możliwe złożenie wniosku o wspólne opodatkowania małżonków.

Za złożenie wniosku o zastosowanie wspólnego opodatkowania dochodów małżonków rozumie się zaznaczenie odpowiedniego kwadratu w części "Wybór sposobu opodatkowania” zeznania podatkowego.

Jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy, chyba że ustawy podatkowe stanowią inaczej (art. 12 § 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.)

Wniosek o wspólne opodatkowanie może być wyrażony przez jednego z małżonków. W takim przypadku wyrażenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

Warto dodać, że złożenie wspólnego zeznania podatkowego PIT jest możliwe także ze zmarłym małżonkiem, jeżeli są spełnione poniższe warunki:

- podatnik zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego współmałżonek zmarł w trakcie roku podatkowego lub

- współmałżonek podatnika zmarł po upływie roku podatkowego, a przed złożeniem zeznania podatkowego

- o ile między małżonkami istniała wspólność majątkowa.

Sposób rozliczenia

W wyniku wniosku wyrażonego we wspólnym zeznaniu rocznym małżonkowie podlegają opodatkowaniu łącznie od sumy swoich dochodów (po uprzednim dokonaniu odliczeń od dochodu odrębnie przez każdego z nich). W takim przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.

Powyższa zasada obliczania podatku ma zastosowanie również w sytuacji, gdy jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany według skali podatkowej lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku (tj. w 2016 r. – 3.091 zł) lub też poniósł stratę np. z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych.

Właściwy urząd skarbowy

Jeżeli dla każdego z małżonków właściwy jest inny urząd skarbowy, wspólne zeznanie składane jest w urzędzie właściwym dla jednego z małżonków. W takiej sytuacji nie ma obowiązku zawiadamiania urzędu skarbowego właściwego dla drugiego małżonka o miejscu składania wspólnego zeznania.

Tylko jedno wspólne rozliczenie

Jeżeli małżonek skorzysta z rozliczenia ze zmarłym współmałżonkiem, nie będzie mógł już skorzystać z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko za ten rok.

Ustanie wspólności majątkowej małżeńskiej

Ustanie wspólności majątkowej małżeńskiej (np. z powodu separacji) w jakimkolwiek momencie roku podatkowego skutkuje brakiem prawa do wspólnego opodatkowania.

Po 30 kwietnia nie można zrezygnować ze wspólnego rozliczenia

Jeżeli małżonkowie złożyli wspólne zeznanie, to po upływie terminu do jego złożenia nie mogą dokonać korekty tego zeznania w celu złożenia odrębnych zeznań (zrezygnować ze wspólnego opodatkowania).

Jeżeli małżonkowie złożyli odrębne zeznania, to do dnia, w którym upływa termin określony dla złożenia zeznania, mogą dokonać ich korekty składając wspólne zeznanie.

Przychody, które nie wyłączają wspólnego rozliczenia małżonków

Nie jest przeszkodą do wspólnego opodatkowania małżonków osiąganie przychodów z:

a) działalności rolniczej;

b) najmu prywatnego (a także podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze) opodatkowanych 8,5% ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych; w takim przypadku małżonkowie składają odrębne zeznania podatkowe z najmu prywatnego (PIT-28) i wspólne z pozostałych dochodów opodatkowanych według skali podatkowej (PIT-37 lub PIT-36);

c) kapitałów pieniężnych (wykazywanych w zeznaniu PIT-38), czy też dochodów opodatkowanych 19% podatkiem zryczałtowanym, np. z dywidendy, z wygranych, z odsetek uzyskanych z tytułu oszczędzania, ze sprzedaży nieruchomości.

Przychody, które wyłączają wspólne rozliczenie małżonków

Jeżeli podatnik zarejestrował działalność gospodarczą i jako formę opodatkowania wybrał podatek liniowy, ryczałt ewidencjonowany lub kartę podatkową i nie uzyskał z tytułu tej działalności żadnego dochodu/przychodu, nie może skorzystać z preferencyjnego rozliczenia dochodów wspólnie z małżonkiem (nawet gdy osiągnął inne dochody z pozostałych źródeł opodatkowanych według skali podatkowej). Decydujące znaczenie dla utraty prawa do wspólnego rozliczenia ma sam fakt wyboru opodatkowania w jednej z w/w form.

Jeżeli podatnik uzyskuje przychody z tytułu sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, opodatkowane na podstawie przepisów ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, nie może skorzystać z preferencyjnego rozliczenia dochodów wspólnie z małżonkiem (nawet gdy osiągnął inne dochody z pozostałych źródeł opodatkowanych według skali podatkowej).

Zgłoszenie przerwy na cały rok w działalności gospodarczej opodatkowanej w formie karty podatkowej bądź zawieszenie działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym, ryczałtem ewidencjonowanym lub kartą podatkową na cały rok podatkowy, nie uprawnia do wspólnego rozliczenia z małżonkiem.

Podstawa prawna:

- art. 6 ust. 2, ust. 2a, ust. 3, ust. 3a, ust. 8-13, art. 6a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 2032).

Źródło: Ministerstwo Finansów