REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sprzedaż gospodarstwa rolnego a podatek dochodowy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sprzedaż gospodarstwa rolnego a podatek dochodowy
Sprzedaż gospodarstwa rolnego a podatek dochodowy
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Sprzedaż (i każda inna forma odpłatnego zbycia) gospodarstwa rolnego (całego lub jego części) może korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Jakie są warunki tego zwolnienia podatkowego?

Sprzedaż gospodarstwa rolnego – zwolnienie z podatku

Zgodni z art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT), wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia nieruchomości, ich części lub udziału w nieruchomościach, wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.
Jednak zgodnie z tym przepisem zwolnienie to nie dotyczy przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia gruntów, które w związku z tym odpłatnym zbyciem utraciły charakter rolny.

REKLAMA

Czym jest gospodarstwo rolne?

REKLAMA

Na podstawie art. 2 ust. 4 ustawy o PIT, ilekroć w tej ustawie jest mowa o gospodarstwie rolnym, oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.
A zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z 15 listopada 1984 o podatku rolnym, za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

To jakie rodzaje gruntów wchodzą w skład gospodarstwa rolnego jest aktualnie określone w rozporządzeniu Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2021 r. poz. 1390). Zgodnie z treścią § 8 ust. 1 oraz załącznika nr 1 tego rozporządzenia:

Użytki gruntowe wykazywane w ewidencji dzielą się na następujące grupy:
1)  grunty rolne;
2)  grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione;
3)  grunty zabudowane i zurbanizowane;
4)  grunty pod wodami;
5)  tereny różne.

A na podstawie § 9 ust. 1 tego rozporządzenia, grunty rolne, o których mowa w § 8 ust. 1 pkt 1, dzielą się na użytki rolne, do których zalicza się:
a)  grunty orne, oznaczone symbolem R,
b)  łąki trwałe, oznaczone symbolem Ł,
c)  pastwiska trwałe, oznaczone symbolem Ps,
d)  sady, oznaczone symbolem S,
e)  grunty rolne zabudowane, oznaczone symbolem Br,
f)   grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, oznaczone symbolem Lzr,
g)  grunty pod stawami, oznaczone symbolem Wsr,
h)  grunty pod rowami, oznaczone symbolem W.

Kiedy można korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego przychodów ze sprzedaży gospodarstwa rolnego?

REKLAMA

Zdaniem organów podatkowych (zob. interpretacja indywidualna Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z 20 września 2022 r. – sygn. 0115-KDIT2.4011.418.2022.2.KC) zastosowanie zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o PIT uzależnione jest od łącznego spełnienia następujących warunków:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

1) zbywane grunty muszą być sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako grunty orne, sady, łąki trwałe, pastwiska trwałe, grunty rolne zabudowane, grunty pod stawami, grunty pod rowami oraz grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza,

2) zbywane grunty muszą stanowić gospodarstwo rolne (tj. obszar gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej) lub jego część składową,

3) zbywane grunty nie mogą utracić wskutek odpłatnego zbycia rolnego charakteru.

Warto np. zauważyć, że nie podlegają temu zwolnieniu grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione, które dość często towarzyszą gruntom rolnym i wchodzą w skład nieruchomości będących własnością rolników.

Utrata charakteru rolnego gruntów „w związku z tym odpłatnym zbyciem”

Organy podatkowe podkreślają często, że przepisy określające zwolnienia podatkowe (podobnie jak ulgi podatkowe) trzeba interpretować ściśle i nie wychodzić poza ich literalne brzmienie. I o ile dość łatwo jest zinterpretować pojęcie gospodarstwa rolnego i określić rodzaje gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, to w przypadku tego zwolnienia wątpliwości interpretacyjne budzi trzeci warunek tego zwolnienia, jakim jest brak utraty charakteru rolnego gruntów „w związku z tym odpłatnym zbyciem”.
A trzeba wiedzieć, że obowiązek udowodnienia spełnienia tego warunku (jak też wszystkich pozostałych) spoczywa na podatniku, który korzysta z tego zwolnienia.

Zdaniem organów podatkowych (zob. ww. interpretację Dyrektora KIS z 20 września 2022 r.):
Dla oceny, czy dokonana transakcja skutkuje utratą charakteru rolnego gruntu decydujący jest cel jego nabycia, faktyczny zamiar nabywcy, co do dalszego przeznaczenia nieruchomości, bądź inne okoliczności związane z daną transakcją. Cel nabycia gruntów może wynikać bezpośrednio z aktu notarialnego, z charakteru nabywcy, jak również z innych związanych z transakcją okoliczności. Ich całokształt może wskazywać na utratę charakteru rolnego nabywanego gruntu nawet wówczas, gdy nieruchomość taka jest sklasyfikowana w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, czy też umiejscowiona jest w planie zagospodarowania przestrzennego jako nieruchomość położona na terenach upraw rolnych. Należy ponadto wskazać, że utrata charakteru rolnego w związku z odpłatnym zbyciem może wystąpić bezpośrednio po zbyciu, ale może nastąpić dopiero w przyszłości, jednakże w momencie dokonania zbycia strony umowy winny być świadome celu zakupu i przeznaczenia gruntów.

To, czy dana nieruchomość w wyniku odpłatnego zbycia nie utraciła charakteru rolnego może oczywiście podlegać weryfikacji przez organ podatkowy w toku ewentualnego postępowania podatkowego. Zatem podatnik powinien potrafić udowodnić spełnienie tego warunku zwolnienia podatkowego.

Warunek ten interpretują też sądy administracyjne. Przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 marca 2022 r. (sygn. II FSK 866/19) wskazał bardzo szerokie kryteria oceny tego warunku:

Uznać także należy, odmiennie niż przyjął to sąd pierwszej instancji, że dla oceny spełnienia warunków z art. 21 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.f., niezbędne było zbadanie i ocena wszystkich okoliczności związanych ze zbyciem nieruchomości. Z przytoczonego przepisu wynika, że dla zwolnienia przychodu od podatku niezbędne jest spełnienie przesłanki pozytywnej, jaką jest sprzedaż całości lub części gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego oraz niewystąpienie przesłanki negatywnej, przez którą należy rozumieć utratę charakteru rolnego lub leśnego tych gruntów w związku z ich sprzedażą.

Dla oceny utraty charakteru rolnego bądź leśnego gruntu znaczenie mają okoliczności faktyczne (związane z faktycznym sposobem użytkowania gruntu), a nie formalnoprawne (związane z charakterem gruntu wskazanym w ewidencji gruntów i budynków). Pojęcie utraty charakteru rolnego gruntów należy odnieść do działań faktycznych, tj. faktycznego przekształcenia sposobu użytkowania gruntów podlegających sprzedaży, łączącego się ze zmianą ich dotychczasowego przeznaczenia (zob. np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 października 2016 r., II FSK 2215/14, z 5 kwietnia 2018 r., II FSK 825/16, z 29 maja 2018 r., II FSK 1436/16 i II FSK 1625/16). W omawianym przepisie nie odwołano się do klasyfikacji gruntów. Ich formalne dalsze klasyfikowanie do gruntów rolnych, czy też opłacanie podatku rolnego (zwolnienie od tego podatku) nie ma istotnego znaczenia dla tej oceny (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 maja 2017 r., II FSK 1363/15, z 28 lutego 2017 r. sygn. akt II FSK 713/15 ).

Cel nabycia nieruchomości może wynikać bezpośrednio z aktu notarialnego, statusu nabywcy, jak również z okoliczności związanych z daną transakcją. Art. 21 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.f. wymaga, aby utrata charakteru rolnego nastąpiła w związku ze sprzedażą. Przy czym, chodzi tu o każdy związek, w następstwie którego grunty tracą swój charakter rolny lub leśny, byle tylko można było go powiązać ze sprzedażą. Może to być związek uprzedni, rozumiany jako przygotowawczy do sprzedaży, bezpośrednio związany ze sprzedażą, czy też będący skutkiem sprzedaży (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 marca 2018 r., II FSK 3714/17 i II FSK 297/18).
Przyjęcie dnia sprzedaży, jako decydującego dla oceny wystąpienia przesłanki negatywnej, wymienionej w art. 21 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.f. przesądza o tym, że badając jej wystąpienie należy uwzględnić wszystkie okoliczności dotyczące przeznaczenia gruntu, znane na dzień dokonania transakcji (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 stycznia 2009 r., sygn. akt II FSK1503/07, z 17 września 2009 r. II FSK 550/08, z 14 listopada 2012 r. II FSK 640/11, z 12 lipca 2012 r. II FSK 59/11).
W orzecznictwie akcentuje się też, że użyty w analizowanym przepisie zwrot "które w związku z tą sprzedażą utraciły charakter rolny" należy rozumieć jako utratę charakteru rolnego gruntu na skutek jego przyszłego przeznaczenia przez nabywcę (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 kwietnia 2010 r. II FSK 2097/08, z 12 lipca 2012 r. II FSK 59/11).

Gdy brak przesłanek zwolnienia dochód ze sprzedaży gospodarstwa rolnego trzeba opodatkować PIT

Jeżeli dana transakcja odpłatnego zbycia gospodarstwa rolnego nie spełnia ww. przesłanek zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o PIT, to dochód z tej sprzedaży podlega opodatkowaniu na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem odpłatne zbycie (np. sprzedaż) nieruchomości (albo ich części oraz udziału w nieruchomości) jest opodatkowane podatkiem dochodowym, jeżeli to odpłatne zbycie:
- nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i jednocześnie
- zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

A w myśl art. 30e ustawy o PIT od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c trzeba zapłacić podatek dochodowy w wysokości 19% podstawy obliczenia podatku (czyli dochodu rozumianego jako różnica między przychodem a kosztami transakcji odpłatnego zbycia nieruchomości).

Więcej na temat opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów ze sprzedaży (i innych form odpłatnego zbycia) nieruchomości poza działalnością gospodarczą: Podatek PIT od dochodu ze sprzedaży nieruchomości poza działalnością gospodarczą.

Nie wchodząc tu głębiej w zasady opodatkowania PIT i odsyłając w tym zakresie do ww. artykułu, warto zauważyć, że:

1) dochód ze sprzedaży (i każdej innej formy odpłatnego zbycia) gospodarstwa rolnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem PIT, jeżeli to zbycie nastąpiło po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Wynika to wprost z ww. art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT.

2) można skorzystać ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust.1 pkt 131) ustawy o PIT, jeżeli pieniądze uzyskane ze sprzedaży gospodarstwa rolnego przeznaczy się w ciągu 3 lat na własne cele mieszkaniowe (tzw. ulga mieszkaniowa w PIT).

Co to są te własne cele mieszkaniowe wyjaśnione zostało w art. 21 ust. 25 ustawy o PIT.

Zatem istnieją inne niż art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o PIT możliwości uniknięcia zapłaty podatku dochodowego przy sprzedaży gospodarstwa rolnego.

Paweł Huczko

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Załączniki w KSeF tylko dla wybranych? Nowa funkcja może wykluczyć małych przedsiębiorców

Nowa funkcja w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) pozwala na dodawanie załączników do faktur, ale wyłącznie w ściśle określonej formie i po wcześniejszym zgłoszeniu. Eksperci ostrzegają, że rozwiązanie dostępne będzie głównie dla dużych firm, a mali przedsiębiorcy mogą zostać z dodatkowymi obowiązkami i bez realnej możliwości skorzystania z tej opcji.

Kontrola podatkowa - fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary

Choć liczba kontroli podatkowych w Polsce od 2023 roku spada, ich skuteczność jest wyższa niż kiedykolwiek. W 2024 roku aż 98,1% kontroli podatkowych oraz 94% kontroli celno-skarbowych zakończyło się wykryciem nieprawidłowości. Urzędy skarbowe, dzięki wykorzystaniu narzędzi analitycznych takich jak STIR, JPK czy big data, trafnie typują podmioty do weryfikacji, skupiając się na firmach obecnych na rynku i rzeczywiście dostępnych dla egzekucji zobowiązań. W efekcie kontrola może spotkać każdego podatnika, który nieświadomie popełnił błąd lub padł ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

Rewolucja w podatkach i inwestycjach! Sejm przegłosował pakiet deregulacyjny – VAT do 240 tys. zł, łatwiejszy dostęp do kapitału dla MŚP

Sejm uchwalił przełomowy pakiet ustaw deregulacyjnych. Wyższy limit zwolnienia z VAT (do 240 tys. zł), tańszy dostęp do kapitału dla małych firm, koniec obowiązkowego pośrednictwa inwestycyjnego przy ofertach do 1 mln euro i uproszczenia w kontrolach celno-skarbowych – wszystko to z myślą o przedsiębiorcach i podatnikach. Sprawdź, co się zmienia od 2026 roku!

Sejm zdecydował. Fundamentalna zmiana w ustawie o podatku od spadków i darowizn

Sejm uchwalił właśnie nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Celem nowych regulacji jest ograniczenie obowiązków biurokratycznych m.in. przy sprzedaży rzeczy uzyskanych w drodze spadku.

REKLAMA

Fiskus przegrał przez własny błąd. Podatnik uniknął 84 tys. zł podatku, bo urzędnicy nie znali terminu przedawnienia

Fundacja wygrała przed WSA w Gliwicach spór o 84 tys. zł podatku, bo fiskus nie zdążył przed upływem terminu przedawnienia. Kontrola trwała ponad 5 lat, a urzędnicy nie przestrzegali procedur. Sprawa pokazuje, że przepisy podatkowe działają w obie strony – także na korzyść podatnika.

W 2026 r. wdrożenie obowiązkowego KSeF - czy pamiętamy o VIDA? Czym jest VIDA i jakie zmiany wprowadza?

W 2026 roku wdrożymy w końcu w Polsce Krajowy System e-Faktur (KSeF) w wersji obowiązkowej. Prace nad KSeF trwają od wielu lat. Na początku tych prac Polska była w awangardzie państw unijnych pod względem e-fakturowania, wyprzedzaliśmy rozmachem i pomysłem inne państwa, jedni z pierwszych wnioskowaliśmy w 2021 r. o pozwolenie na obowiązkowy KSeF dla wszystkich podatników i transakcji. Administracja utknęła jednak w realizacji swojego pomysłu, reszta jest historią. W międzyczasie pojawiły się nowe, niezwykle istotne okoliczności, a więc VIDA (VAT in the Digital Age). Pojawia się zatem fundamentalne pytanie: czy obecne wdrożenie KSeF nie powinno już dziś uwzględniać przyszłych wymogów VIDA?

Minister finansów zapowiada nowy podatek: W kogo uderzy?

Ministerstwo Finansów pracuje nad podatkiem dotyczącym odsetek od rezerwy obowiązkowej utrzymywanej przez banki w Narodowym Banku Polskim - poinformował minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że przychody do budżetu w 2026 r. z tego tytułu mogłyby sięgnąć 1,5-2 mld zł.

Zwrot VAT: Tylko organ I instancji może przedłużyć termin – przełomowy wyrok WSA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi orzekł, że termin zwrotu VAT może zostać przedłużony wyłącznie przez organ I instancji i tylko w trakcie trwającego postępowania. Przedłużenie nie jest dopuszczalne po uchyleniu decyzji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia.

REKLAMA

Prowizja w kryptowalutach bez podatku – do chwili wymiany? Ważny wyrok WSA

Rynek kryptowalut wciąż działa w cieniu nie zawsze jednoznacznych regulacji podatkowych. Zdarza się, że firmy technologiczne muszą podejmować decyzje biznesowe bez jasnych odpowiedzi na pytania o moment powstania przychodu, zasady wyceny aktywów czy klasyfikację źródeł dochodu. Wiele osób sądzi, że rozporządzenie MICA kompleksowo reguluje cały rynek kryptoaktywów, podczas gdy w rzeczywistości nie dotyczy kwestii podatkowych. Wydawałoby się, że postępująca legislacja europejska rozwiązuje obecnie więcej problemów niż dotychczas, ale niestety nadal jeszcze pozostają pewne niejasne strefy. Jednym z takich obszarów jest rozliczanie prowizji pobieranych w kryptowalutach, szczególnie gdy nie towarzyszy im bezpośrednia płatność. Właśnie ten problem trafił pod ocenę Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Gdańsku.

Obowiązkowy KSeF: podatnicy zwolnieni z VAT nie będą chcieli faktur ustrukturyzowanych?

Podatnicy zwolnieni od VAT nie będą zainteresowani ”udostępnianiem” im w KSeF faktur ustrukturyzowanych – pisze profesor Witold Modzelewski. I wyjaśnia dlaczego.

REKLAMA