REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ustanowienie odrębnej własności lokalu w budynku podlega PCC

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
PwC Studio
Serwis prawno-podatkowy PwC
Piotr Kaim
Doradca podatkowy
ustanowienie odrębnej własności lokalu w budynku podlega PCC
ustanowienie odrębnej własności lokalu w budynku podlega PCC
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Współwłaściciele budynku zawierają czasem umowę o wyodrębnienie własności jednego bądź kilku lokali, które przechodzą na własność niektórych dotychczasowych współwłaścicieli. Gdyby wartość nabytych praw była wyższa niż wartość dotychczasowych udziałów we współwłasności, strony mogą wyrównać różnicę za pomocą dopłat. Umowa taka podlega opodatkowaniu PCC na podstawie przepisu o zniesieniu współwłasności.

Powyższe stwierdzenia to zasadnicze tezy wynikające z ustnego uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 5 marca 2013 r. (sygn. I SA/Kr 1724/12).

REKLAMA

Wydzielenie własności lokalu we wspólnej kamienicy

Sprawa dotyczyła kilku osób korzystających ze wspólnej kamienicy. Osoby te zamierzały dokonać przekształceń własnościowych. Kluczowa dla sprawy transakcja zostałaby przeprowadzona w sytuacji, w której kamienica stanowiłaby jedną nieruchomość (budynek z gruntem, bez wydzielonych lokali) i byłaby przedmiotem współwłasności w częściach ułamkowych.

W tej sytuacji doszłoby do wyodrębnienia kilku lokali i przeniesienia pełnej własności tych lokali na niektóre osoby spośród dotychczasowych współwłaścicieli. Zostałoby to dokonane za pomocą umowy o ustanowieniu odrębnej własności lokali zgodnie z art. 7 i 8 ustawy o własności lokali.

Ustanowienie odrębnej własności lokalu z mocy prawa

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Właściciele wyodrębnionych nieruchomości utraciliby status współwłaścicieli całej kamienicy, za wyjątkiem tzw. części wspólnej (klatki schodowej, pomieszczeń wspólnych itd.), która zawsze jest przedmiotem współwłasności, o ile poszczególne lokale mają różnych właścicieli.

Mogłoby się zdarzyć, że powyższa transakcja doprowadziłaby do pewnych przesunięć majątkowych na korzyść (lub na niekorzyść) właścicieli wyodrębnionych lokali. Skutki tych przesunięć zostałyby zrównoważone za pomocą dopłat na rzecz tych uczestników transakcji, których ekonomiczny udział w nieruchomości zostałby zmniejszony.

Pytanie o PCC

W związku z powyższym, jeden z dotychczasowych współwłaścicieli złożył wniosek o interpretację do Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach. Istotą tego wniosku było pytanie, czy ustanowienie odrębnej własności lokali będzie opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC). Zadając to pytanie, wnioskodawca przedstawił stanowisko własne, wedle którego transakcja będzie od tego podatku wolna.

Przyznał zarazem, że sprawa nie jest oczywista, bo zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f ustawy o PCC przedmiotem opodatkowania jest m.in. umowa o zniesienie współwłasności. Jednakże zdaniem wnioskodawcy umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokali – dokonana zgodnie z art. 7 i 8 ustawy o własności lokali – nie może być utożsamiana z umową o zniesienie współwłasności. To prawda, że w pewnym zakresie planowana umowa doprowadziłaby do zniesienia współwłasności, ale – zdaniem wnioskodawcy – to nie miałoby znaczenia z uwagi na sposób uregulowania tych zagadnień w ustawie o PCC.

Podatek od czynności cywilnoprawnych - vademecum

Wnioskodawca podkreślił, że w świetle ustawy o PCC kluczowe znaczenie ma nie tyle ekonomiczny i prawny skutek umowy, ale jej rodzaj. Ustawa o PCC zbudowana jest w taki sposób, że przedmiotem opodatkowania są tylko takie czynności cywilnoprawne, które zostały wprost wymienione w katalogu zamieszczonym w art. 1.

Zdarza się często, że ten sam skutek prawny można osiągnąć za pomocą różnych transakcji, z których niektóre zostały wymienione, a inne – nie zostały. Zgodnie z utrwaloną doktryną, popartą orzecznictwem sądowym, sposób osiągnięcia skutku prawnego ma istotne znaczenie. Jeżeli strony transakcji wybrały czynność prawną, która nie została wymieniona w art. 1 ustawy o PCC, taka czynność nie podlega opodatkowaniu, choćby nawet prowadziła do tych samych skutków prawnych, co czynność, która została wymieniona.


Ustawa o PCC nie wymienia ustanowienia odrębnej własności

Odnosząc te uwagi do stanu faktycznego sprawy, wnioskodawca wywodził, że ustawa o PCC nie wymienia umowy o wyodrębnieniu własności lokali. Dlatego taka umowa nie może być opodatkowana na podstawie przepisu dotyczącego umowy o zniesieniu współwłasności.

Wnioskodawca podkreślał też, że – zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem – w obrocie prawnym występują transakcje znoszące współwłasność, które nie podlegają PCC. Jako przykład wymienił umowę o podziale majątku dorobkowego małżonków. Taka umowa nie podlega PCC, choćby podział został dokonany w nierównych częściach, z korzyścią dla jednej ze stron.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu – zakres i właściwości

Dodatkowym argumentem, aczkolwiek jedynie pomocniczym, jest to, że wyodrębnienie własności lokali nie pociąga za sobą zniesienia współwłasności w pozostałym zakresie. Część dotychczasowych współwłaścicieli pozostanie współwłaścicielami w odniesieniu do tej części kamienicy, która nie zostanie podzielona.

Niekorzystne rozstrzygnięcia

Po rozpatrzeniu wniosku, dyrektor IS wydał interpretację, w której stwierdził, że stanowisko wnioskodawcy było nieprawidłowe. Zdaniem dyrektora, planowana transakcja podlega opodatkowaniu PCC na podstawie przepisu o zniesieniu współwłasności. Wnioskodawca nie zgodził się z poglądem organu podatkowego, więc zaskarżył interpretację do WSA w Krakowie. W skardze i wystąpieniu przed WSA powtórzył argumentację, którą zreferowaliśmy powyżej.

Niestety, WSA także nie zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, a co za tym idzie – oddalił skargę. Ustne uzasadnienie wyroku ogłaszała przewodnicząca składu, sędzia Maja Chodacka. Pani sędzia stwierdziła, że nie ulega wątpliwości, że wydzielenie własności lokali prowadzi do częściowego zniesienia współwłasności. Dlatego transakcja jest opodatkowana PCC na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f ustawy o PCC.

Podatek od nieruchomości - vademecum

Krótki komentarz

Przedstawiony spór ujawnia niedoskonałość konstrukcji, wedle której skonstruowano ustawę o PCC. Skarżący podatnik miał wiele racji, kiedy twierdził, że ustawa nadaje wielkie znaczenie rodzajowi czynności cywilnoprawnej, a nie jej skutkom prawnym czy ekonomicznym. W rozmowie z autorem niniejszej relacji pełnomocnik skarżącego zapowiedział skargę kasacyjną do NSA. Wyrok tego sądu może być ciekawy i może wiele wyjaśnić, jeśli chodzi o rozumienie katalogu czynności opodatkowanych PCC.

Przy okazji warto dodać parę słów na temat konsekwencji podatkowych umowy o zniesienie współwłasności. Te dodatkowe uwagi będą miały znaczenie dla opisanej sprawy wtedy, gdy zostanie definitywnie stwierdzone, że wydzielenie własności lokali może być traktowane na równi ze zniesieniem współwłasności – tak jak postanowił dyrektor IS oraz krakowski WSA.

Przy tego typu transakcjach obowiązek podatkowy ciąży na tych osobach, które nabywają prawa lub rzeczy o wartości przewyższającej ich udział we współwłasności według stanu sprzed wydzielenia (art. 4 pkt 5 ustawy o PCC). Podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa nadwyżki (art. 6 ust. 1 pkt 5). Ponadto, jeżeli przedmiotem zniesienia współwłasności są nieruchomości, podatek wynosi 2 % podstawy opodatkowania – zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Naliczanie odsetek za zwłokę a czas trwania kontroli podatkowej, celno-skarbowej lub postępowania podatkowego – zmiany w Ordynacji podatkowej jeszcze w 2025 r.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej, która ma m.in. na celu zmobilizowanie organów podatkowych do zakończenia kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia jej wszczęcia. Jeżeli to się nie stanie, to nie będzie można podatnikowi naliczyć odsetek od zaległości podatkowych (odsetek za zwłokę) stwierdzonych w toku kontroli.

Zarządzanie finansami i procesami finansowo-księgowymi w rosnącym przedsiębiorstwie

W dzisiejszej gospodarce efektywne zarządzanie finansami i procesami finansowymi stanowi kluczowy czynnik sukcesu dla rozwijających się przedsiębiorstw. Praktyka biznesowa pokazuje, że sam wzrost obrotów nie zawsze przekłada się na poprawę kondycji finansowej firmy. Nieumiejętnie zarządzany rozwój może prowadzić do paradoksalnej sytuacji, w której zwiększającym się przychodom towarzyszą spadająca rentowność i problemy z płynnością finansową.

Rozliczenie składki zdrowotnej w 2025 roku. Księgowa wyjaśnia jak to zrobić

Termin złożenia w ZUS deklaracji zawierającej rozliczenie wpłaconych składek zdrowotnych za 2024 rok upływa 20 maja 2025 r. Obowiązek ten dotyczy większości przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Jedynie ci rozliczający się na karcie podatkowej są z niego zwolnieni. W pozostałych przypadkach wysokość należnych składek wylicza się na podstawie przychodów bądź dochodów osiągniętych w poprzednim roku. Na co zwrócić uwagę przygotowując roczne rozliczenie składek? Wyjaśnia to Paulina Chwil, Księgowa Prowadząca oraz Ekspert ds. ZUS i Prawa Pracy w CashDirector S.A.

Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku. Prof. Kołodko recenzuje politykę (nie tylko gospodarczą) obecnego prezydenta USA

W kwietniu 2025 r. nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN ukazała się najnowsza książka prof. Grzegorza W. Kołodki zatytułowana „Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku”. Grzegorz W. Kołodko, wybitny ekonomista i były wicepremier, w swoim bezkompromisowym stylu analizuje trumponomikę i trumpizm, populizm, nowy nacjonalizm, publiczne kłamstwa i brutalną grę interesów. Profesor poświęca szczególną uwagę kwestiom manipulacji opinią publiczną, polityce sojuszy, a także wpływowi wojny w Ukrainie na kształt geopolityki. Zastanawia się również, jakie zagrożenia dla NATO i Unii Europejskiej niesie ze sobą „America First” – i co to wszystko oznacza dla współczesnego świata.

REKLAMA

Zmiany w rachunkowości w 2025 r. Sprawozdawczość ESG przesunięta o 2 lata

Minister Finansów przygotował 5 maja 2025 r. projekt nowelizacji ustawy wdrażającej dyrektywę CRSD do ustawy o rachunkowości, a także ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja ma na celu wdrożenie unijnej dyrektywy 2025/794, przesuwającej wdrożenie obowiązku sprawozdawczości ESG o 2 lata.

Większość podatników VAT może uniknąć w 2026 r. obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Prof. Modzelewski wyjaśnia jak to możliwe

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego, gdyby uchwalono projekt przepisów wprowadzających obowiązkowy KSeF w przedłożonym niedawno kształcie, to większość podatników VAT nie będzie musiała wystawiać faktur ustrukturyzowanych w 2026 r.

Stopy procentowe NBP 2025: w maju obniżka o 0,5 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 6-7 maja 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,5 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosi od 8 maja 2025 r. 5,25 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zgodna z oczekiwaniami większości analityków finansowych i ekonomistów. Stopy NBP zmieniły się pierwszy raz od 3 października 2023 r.

Przekształcenie JDG a status podatnika rozpoczynającego działalność w estońskim CIT

W świetle marcowego wyroku NSA (sygn. II FSK 1412/24) zmienia się podejście do kwalifikacji podatkowej spółek powstałych z przekształcenia jednoosobowych działalności gospodarczych. Wyrok ten przesądził, że takie podmioty mogą korzystać z przywilejów "podatnika rozpoczynającego działalność" na gruncie przepisów o estońskim CIT.

REKLAMA

Pracujesz na zleceniu - a może to faktyczna umowa o pracę? Jak ustalić i wykazać istnienie stosunku pracy

Osoby wykonujące umowy zlecenia, czy inne umowy cywilnoprawne, mają czasem wątpliwości, czy nie jest to de facto umowa o pracę. Każdy przedsiębiorca słyszał o możliwych kontrolach, podważeniu zatrudnienia, konieczności uzasadniania dlaczego taki a nie inny typ umowy został konkretnej osobie zaproponowany. A co ze swobodą zawierania umów? Czy forma umowy na którą zgadzamy się wspólnie z nowozatrudnioną osobą nie powinna być wystarczająca dla inspekcji pracy skoro zgodnie obie strony złożyły na niej swój podpis? Na te i wiele innych pytań odpowie Czytelnikom ten artykuł.

Zmiany w podatkach od 2026 r. - wyższy limit zwolnienia z VAT, korekty deklaracji, 6 m-cy vacatio legis

Ministerstwo Finansów poinformowało, że 6 maja 2025r. Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów ustaw dot. podatków w ramach procesu deregulacji. Nowe przepisy mają na celu m.in. ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów ustaw podatkowych oraz doprecyzowanie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez przedsiębiorców w zakresie deklaracji składanej w trakcie lub po zakończeniu kontroli celno-skarbowej. Projekty dotyczą również podwyższenia limitu zwolnienia podmiotowego w VAT oraz likwidacji obowiązku przygotowywania i publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej.

REKLAMA