Nabycie udziałów w celu umorzenia bez PCC

Jednym z przypadków, gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może nabyć własne udziały jest nabycie w celu umorzenia. Warto ocenić, czy takie działanie pociąga za sobą skutki pod względem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Autopromocja

Nabycie w celu umorzenia

Zgodnie z art. 199 § 1 Kodeksu spółek handlowych, udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe).

W tym przypadku nabycie udziałów jest ściśle związane z procesem umorzenia. Nie jest to więc zwykła sprzedaż, kiedy to kupujący nabytym prawem mógłby swobodnie dysponować.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

Brak skutków w PCC

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych , podatkowi temu podlega czynność cywilnoprawna umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Zasadniczo opodatkowana może być więc także sprzedaż udziałów (czyli praw majątkowych). Niemniej jednak, sprzedaż udziałów jest odrębna od sytuacji ich nabycia przez spółkę w celu umorzenia. Przede wszystkim bowiem mamy do czynienia z różnymi skutkami cywilnoprawnymi. Umowa sprzedaży charakteryzuje się przeniesieniem własności rzeczy lub praw majątkowych w zamian za zapłatę ceny (art. 535 w zw. z art. 555 Kodeksu cywilnego). W przypadku nabycia udziałów w celu umorzenia, jak wskazuje treść art. 199 Kodeksu spółek handlowych) występuje natomiast w zamian za wynagrodzenie, a nie za cenę. Nie są to zaś pojęcia tożsame.

Innymi słowy nabycie udziałów w celu umorzenia jest szczególną instytucją prawną, której nie można utożsamiać z umową sprzedaży. Biorąc, zaś pod uwagę to, że czynności tej nie wskazano wprost w katalogu czynności opodatkowanych PCC, pozostaje ona neutralna z punkty widzenia tego podatku.

Potwierdzają to także organy podatkowe, przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 17.1.2017 r., znak 1462-IPPB2.4514.519.2016.1.AK oraz w interpretacja z 23.2.2015 r., znak IPPB2/4514-11/15-2/MZ.

Michał Samborski, konsultant podatkowy ECDDP sp. z o.o.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź