Czy umowa użyczenia nieruchomości w najbliższej rodzinie podlega PIT?

Użyczenie jest umową, przez którą użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Autopromocja

Istotą tej umowy jest jej bezpłatny charakter, co oznacza, że biorący w używanie nie ma obowiązku dokonywania żadnych świadczeń i opłat na rzecz dającego do bezpłatnego używania.

Co do zasady, oddanie nieruchomości do nieodpłatnego używania innej osobie rodzi skutki podatkowe dla obu stron umowy, powodując powstanie przychodu zarówno po stronie użyczającego, jak i użytkującego.

Podatek dochodowy zapłacimy od wszelkiego rodzaju dochodów, za wyjątkiem dochodów wymienionych w przepisach ustawy PIT oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

Przychodami co do zasady są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Bezpłatne korzystanie z rzeczy na podstawie umowy używania, co do zasady oznacza powstanie przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia i rodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajdziemy definicji pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”. Możemy jednak przyjąć, że „nieodpłatnym świadczeniem” jest świadczenie „nie wymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne”, a więc takie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie, kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Ustawa o PIT określa natomiast zasady ustalania wartości nieodpłatnych świadczeń. I tak wartość pieniężną świadczeń w naturze określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Natomiast wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców,

2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu,

3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,

4.w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Pamiętajmy jednak, że nie każde bezpłatne przyjęcie rzeczy do używania jest tożsame z osiągnięciem przychodu z tego tytułu.

Polecamy: serwis Koszty

Polecamy: serwis Podatki osobiste

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT, wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, o ile świadczenia nie są otrzymywane na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na podstawie umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do działalności wykonywanej osobiście.

Kogo zaliczamy do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn? Są to małżonkowie, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie, zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych.

Podsumowując zauważmy, że ustawodawca uzależnia wykazywanie przychodów z tytułu bezpłatnego użyczenia od stopnia pokrewieństwa pomiędzy osobami zawierającymi umowę użyczenia.

Przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia, wynikający z zawartej umowy użyczenia pomiędzy osobami, których pokrewieństwo zaliczane jest do I i II grupy podatkowej, podlega zwolnieniu z PIT, o ile świadczenia nie są otrzymywane na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na podstawie umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do działalności wykonywanej osobiście.

Podstawa prawna:

- art. 710 kodeksu cywilnego,

- art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn,

- art. 11 i art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych