Zmiany w podatku od spadków darowizn 2025: likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego i określenie wartości nieodpłatnej renty

• Likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn
• Uproszczenie zasad ustalenia wartości nieodpłatnej renty (świadczeń powtarzających się)
• Kiedy zmiany wejdą w życie?

Likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn

Pierwsza zmiana objęta omawianą nowelizacją, to likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn nabycia od osób z kręgu najbliższej rodziny własności rzeczy i praw majątkowych, będących następnie przedmiotem dalszego obrotu albo obciążenia w drodze aktu notarialnego lub czynności, w której notariusz uwierzytelnia podpisy.

Uproszczenie zasad ustalenia wartości nieodpłatnej renty (świadczeń powtarzających się)

Omawiana nowelizacja obejmie także uproszczenie zasad ustalenia wartości nieodpłatnych świadczeń powtarzających się dla celów ich opodatkowania.

Konieczność nowelizacji przepisów wynika z potrzeby zniwelowania skutków dokonanej uchwałą w składzie siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 marca 2025 r. sygn. akt. III FPS 5/24, dotyczącą opodatkowania umowy nieodpłatnej renty ustanowionej na czas określony, w której wysokość świadczenia jest określona w pieniądzu.

Uchwała ta zmieniła dotychczasową linię interpretacyjną sądów administracyjnych oraz utrwaloną praktykę organów podatkowych, polegającą na ustalaniu wartości świadczeń powtarzających się zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy, przez pomnożenie wartości świadczenia miesięcznego przez liczbę miesięcy, na które zostało ustanowione, gdy w chwili ustanowienia renty znana była wartość pojedynczego świadczenia. Wydanie uchwały zobowiązuje do jej stosowania składy orzekające sądów administracyjnych, a w konsekwencji także organy podatkowe.

NSA nie zaaprobował stanowiska organów podatkowych i uznał, że umowa renty jest prawem majątkowym, którego wartość nie jest z góry ustalona co do wysokości, a zatem podstawę opodatkowania należy ustalać w miarę wykonywania świadczeń powtarzających się wynikających z umowy renty.
Taka interpretacja przepisów z jednej strony nakłada obowiązek składania zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych po każdym wykonanym świadczeniu, zarówno dla celów opodatkowania nabycia takiego świadczenia, jak i odliczenia go od podstawy opodatkowania jako ciężar.

Z drugiej strony w przypadku renty ustanowionej dla członka najbliższej rodziny, w celu skorzystania ze zwolnienia nakłada obowiązek złożenia zgłoszenia po każdym otrzymanym świadczeniu. Biorąc pod uwagę okresowy charakter świadczenia, które zazwyczaj ustalane jest w miesięcznych terminach płatności, skutkiem wskazanej uchwały jest zarówno wzrost biurokratycznych obowiązków po stronie podatników, jak i kosztów po stronie organów podatkowych, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 4a ustawy, ryzyko utraty zwolnienia.

Kiedy zmiany wejdą w życie?

W założeniach nowelizacji nie ma informacji o planowanym terminie wejścia w życie. Jest jedynie planowany termin przyjęcia projektu nowelizacji przez Radę Ministrów, co ma się stać do końca II kwartału 2025 r.

Źródło: Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn - założenia.