Skorygowanie deklaracji podatkowej nie wyklucza odpowiedzialności karnej

Wyobraźmy sobie sytuację, z którą większość przedsiębiorców miała do czynienia. Dochodzi w stosunku do nas (przedsiębiorców) do wszczęcia kontroli podatkowej, czy też celno-skarbowej. Z ustaleń kontrolujących wynika, że nasze rozliczenia z fiskusem były prowadzone w sposób nieprawidłowy. W tym momencie mamy dwie możliwości: spór z organami albo uznanie za zasadne poczynionych przez nich ustaleń i korekta deklaracji. Jeśli wybierzemy pierwszą opcję najprawdopodobniej czeka nas skomplikowane postępowanie podatkowe, potem być może cała ścieżka przed sądami administracyjnymi. Co w przypadku wybrania drugiej z tych opcji? Czy uznając zasadność złożenia korekty deklaracji pozbywamy się wszelkich problemów?

Korekta deklaracji a odpowiedzialność karna skarbowa

Zgodnie z art. 16a Kodeksu karnego skarbowego (Kks), nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, kto złożył prawnie skuteczną korektę deklaracji podatkowej i w całości uiścił, niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ, należność publicznoprawną uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie.

Pierwszym warunkiem umożliwiającym skorzystanie z instytucji przewidzianej w art. 16a Kks jest więc złożenie prawnie skutecznej – w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej albo w rozumieniu przepisów ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej – korekty deklaracji podatkowej.

Drugim warunkiem dla skorzystania z klauzuli niepodlegania karze jest niezwłoczne (lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ) uiszczenie w pełnej wysokości należności publicznoprawnej uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie.

Po spełnieniu ww. przesłanek przedsiębiorca nie będzie podlegał karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. W przytoczonym przykładzie, jeśli nawet organy ścigania będą chciały przypisać przedsiębiorcy odpowiedzialność karną skarbową za takie czyny, będzie to nieskuteczne. Zgoła inaczej kwestia ta wygląda na gruncie przepisów karnych.

Korekta deklaracji a odpowiedzialność karna

Zmodyfikujmy nieco przytoczony na wstępie przykład tak, aby przystawał do obecnie panujących realiów gospodarczych. Otóż w Polsce dotychczas mieliśmy do czynienia z wieloma oszustwami karuzelowymi (tzw. karuzele vatowskie) z udziałem niczego nieświadomych przedsiębiorców. W takim przypadku często się zdarza, że po przeprowadzonej kontroli podatkowej, czy też celno-skarbowej, z ustaleń kontrolujących wynika, że przedsiębiorca na potrzeby rozliczeń z urzędem skarbowym posługiwał się nierzetelnymi fakturami VAT. Inaczej rzecz ujmując, zgodnie z ustaleniami kontrolujących, przedsiębiorca przedstawił celem rozliczenia podatkowego prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, faktury, które nie dokumentowały rzeczywistych zdarzeń gospodarczych.

W takim przypadku kwalifikacja prawnokarna sprowadza się do twierdzenia, że przedsiębiorca naruszył choćby art. 270a KK, poprzez używanie jako autentycznych faktur podrobionych lub przerobionych w zakresie okoliczności faktycznych mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej lub jej zwrotu albo zwrotu innej należności o charakterze podatkowym. W takim przypadku, nawet prawnie skuteczne złożenie korekty deklaracji podatkowej i uiszczenia należności publicznoprawnej nie uchroni przedsiębiorcy przed odpowiedzialnością karną.

Podsumowując

Powyższe zdaje się być niedopatrzeniem ustawodawcy, gdyż stanowi nielogiczne, niczym nieuzasadnione pominięcie instytucji znanej prawu karnemu skarbowemu, na gruncie przepisów prawa karnego. Przy obecnej praktyce organów ścigania należy także zauważyć, że takie postępowania będą wszczynane na większą skalę, gdyż ilość przedsiębiorców pokrzywdzonych działaniami oszustów podatkowych jest ogromna. Przedsiębiorcy tacy, nie dość, że ponieśli określone ujemne konsekwencje na gruncie rozliczeń podatkowych, to jeszcze, jak wynika z powyższego są narażeni na realną groźbę wszczęcia przeciwko nim postępowania karnego.

Dawid Tomaszewski, aplikant radcowski

Artykuł pochodzi z bloga kontrolapodatkowa.pl

Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Polecamy: INFORLEX Biznes