REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sądy orzekają o bezprawnych działaniach organów podatkowych

Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Sądy orzekają o bezprawnych działaniach organów podatkowych /fot. Fotolia
Sądy orzekają o bezprawnych działaniach organów podatkowych /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Liczba uchyleń zaskarżonych decyzji, postanowień, interpretacji lub stwierdzeń ich nieważności przez sądy administracyjne z dnia 19 stycznia 2018 r. wynosi 12. Jeśli dodać do tego przychylenie się sądu do skargi na bezczynność dyrektora izby administracji skarbowej, to liczba ta wzrośnie do 13 przypadków orzeczeń o bezprawnych działaniach organów podatkowych w ciągu zaledwie jednego dnia roboczego.

REKLAMA

Autopromocja

Organ organowi oka nie wykole

Takim przykładem jest wyrok WSA w Gliwicach z 19 stycznia 2018 r., którym uchylono błędną decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego i jednocześnie poprzedzającą ją decyzję prezydenta miasta (IV SA/Gl 703/17). To dość częste w sporach podatników z aparatem skarbowym. Organy podatkowe bronią raz wydanych decyzji na każdym szczeblu odwoławczym. Mogą to robić, skoro w praktyce nie ponoszą za swoje działania żadnej odpowiedzialności. Według informacji Ministerstwa Finansów w latach 2014–2017 liczba naczelników urzędów skarbowych w Polsce, którzy ponieśli konsekwencje z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych, wynosi zero.

Rażące naruszenie prawa

Innym wyrokiem z 19 stycznia WSA w Gdańsku zobowiązał dyrektora izby administracji skarbowej do wydania decyzji w odpowiedzi na skargę dotyczącą jego bezczynności. W sentencji wyroku sąd stwierdził, że bezczynność organu nie wiązała się z rażącym naruszeniem prawa. To orzeczenie przypomina, że łamanie prawa przez fiskusa można miarkować. Jest to o tyle ważne, że tylko rażące naruszenie prawa przez organ jest przesłanką do stwierdzenia nieważności wydanej przez niego decyzji. Doniosły wydźwięk ma w tym zakresie orzecznictwo sądów, które w mocnych słowach definiuje, czym jest rażące naruszenie prawa: „ gdy charakter tego naruszenia powoduje, że decyzja nie może być akceptowana jako akt wydany przez organ praworządnego państwa” (II SA/Łd 1089/07, 7 lutego 2008 r.). Podobnych przykładów można mnożyć (np. orzeczenia z 16 stycznia 2018 r., II SAB/Kr 253/17, 10 stycznia 2018 r., II SAB/Wr 86/17, 28 grudnia 2017 r., IV SAB/Wa 288/17).

Fiskus nie lubi konkurencji, czyli co robić, by żyć z nim w zgodzie

Jakże gorzką pigułkę hipokryzji musieli więc przełknąć podatnicy, gdy w czerwcu ubiegłego roku Polska Agencja Prasowa zorganizowała debatę pt. „Wystarczy nie kraść, czyli jak dobrze żyć z polskim fiskusem”! Kontrowersyjny tytuł debaty, delikatnie mówiąc, zrównuje polskiego podatnika z podmiotem działającym w świecie przestępczym. Jednocześnie wyjaśnia, że brak działań noszących znamiona łamania prawa, a dokładnie – w zakresie wyłudzeń VAT, daje immunitet chroniący przed gniewem fiskusa – tego samego fiskusa, który narusza prawo jedną na cztery wydane przez siebie decyzje (z którymi nie zgodził się podatnik). Zgodnie bowiem z „Raportem o przestrzeganiu praw przedsiębiorców w Polsce” z października 2017 r., sporządzonym przez Związek Pracodawców Polskich (http://www.zpp.net.pl), wg danych Ministerstwa Sprawiedliwości, liczba decyzji organów podatkowych uchylonych przez sąd I instancji w stosunku do liczby odwołań w 2016 r. wyniosła 23%. W 2015 r. było to 25%, a rok wcześniej – 26%. W tym kontekście tytuł wspomnianej debaty odebrać można jako nakaz powstrzymania się od konkurencyjnych wobec fiskusa działań.

Ochrona przed bezprawiem urzędniczym

W obecnej sytuacji równie dobrze można by zorganizować debatę pt.: „Wystarczy mieć firmę, czyli jak nie żyć dobrze z polskim fiskusem”. Praktyka stosowania wobec przedsiębiorców sankcji karnoskarbowych wskazuje wręcz, że skarbówka wypowiedziała im wojnę totalną, która oprócz wrogów pochłania też niewinne ofiary. Wszczynanie postępowań karnych skarbowych, często bez podstawy faktycznej, mającej umocowanie w prawomocnym orzeczeniu administracyjnym, oraz wstrzymywanie zwrotu nadpłaconego VAT to chyba największa patologia działań polskiego fiskusa. „Procedura zwrotu podatku nie może ciągnąć się w nieskończoność. Urzędnicy mają obowiązek działać w sprawie wnikliwie i szybko (…)”. Prowadzenie postępowania zbyt długo to dla przedsiębiorcy ryzyko utraty płynności finansowej, a nawet upadłości” (por. wyrok NSA z 24 kwietnia 2015 r., sygn. akt I FSK 1881/14).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: Pakiet żółtych książek - Podatki 2018

In dubio pro tributario

Mnóstwo przepisów podatkowych jest tak nieprecyzyjnie skonstruowanych i pełnych nieostrych definicji, że przedsiębiorcy napotykają równie duże trudności nie tylko z ich śledzeniem, ale i właściwym, czyli zgodnym z punktem widzenia fiskusa, rozumieniem. Interweniował w tej sprawie sam Rzecznik Praw Obywatelskich, zarzucając przepisom podatkowym niejednoznaczność (pismo z 31 stycznia 2017 r., V.511.25.2017.EG), a systemowi dokonywanych interpretacji przepisów prawa podatkowego – niejasność (pismo z dnia 19 października 2016 r., V.511.394.2016.JG).

Ten stan miała zmienić zasada in dubio pro tributario, która głosi, że niemożliwe do rozstrzygnięcia wątpliwości co do przepisów podatkowych rozstrzyga się na korzyść podatnika (art. 2a Ordynacji podatkowej). Niestety, organy podatkowe najczęściej o tej regule zapominają, korzystając jednocześnie z furtek prawnych legitymujących do wstrzymywania zwrotu nadpłaconego podatku.


Walka z bogiem

Hasło „Wystarczy nie kraść, by żyć w zgodzie z fiskusem” nie tylko, w obliczu licznych przykładów bezprawia urzędniczego, nosi znamiona hipokryzji, lecz także budzi poczucie bezradności wśród przedsiębiorców. To do fiskusa należy bowiem ocena, które z zachowań podatnika zostanie uznane za kradzież. Co więcej, to fiskus tworzy prawo, kreując rzeczywistość, w której dane działanie przedsiębiorców zostanie za tę kradzież uznane. A czy jest w tym nieomylny?

W 2004 r. Trybunał Konstytucyjny podważył pierwszą regulację dotyczącą klauzuli obejścia prawa podatkowego, zarzucając jej, że „nie spełnia konstytucyjnych standardów przyzwoitej legislacji, a w konsekwencji narusza podstawowe elementy kształtujące treść zasady zaufania do państwa i stanowionego prawa”. W ubiegłym roku Komisja Europejska nakazała Polsce zawieszenie stosowania przepisów o podatku od sprzedaży detalicznej, gdyż naruszają one unijne zasady dopuszczalnej pomocy państwa.

Prawa przedsiębiorców częściej łamane niż przestrzegane

Niestety, praktyka obrotu gospodarczego poparta badaniami statystycznymi pokazuje, że sam fiskus częściej łamie prawo, niż go przestrzega. Opracowany na podstawie danych Ministerstwa Sprawiedliwości, ww. „Raport o przestrzeganiu praw przedsiębiorców w Polsce” wskazuje, że w latach 2014–2016 „sytuacja przedsiębiorców była bliższa częściowego łamania praw, aniżeli ich przestrzegania”. Na tak negatywną ocenę wpływ miały wysoki odsetek decyzji organów podatkowych uchylanych przez sąd pierwszej instancji oraz nieefektywność komorniczych egzekucji.

We własnym gnieździe

Zorganizowana przez PAP debata miała na celu wskazanie problemów związanych z VAT, który jest najważniejszym podatkiem dla budżetu państwa, a ze względu na swój neutralny charakter – także dla przedsiębiorców. Najistotniejsze jest, by fiskus pamiętał, że sami przedsiębiorcy są równie ważni jak podatek VAT, który właśnie oni płacą, a hipokryzją jest widzieć w cudzym oku źdźbło, we własnym nie dostrzegając belki.

Autor: radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku oraz doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prof. W. Modzelewski: VAT unijny to największe zagrożenie dla uczciwych podatników. Trzeba zrezygnować z pozornych działań uszczelniających i napisać od nowa ustawę o VAT

Powoli ale skutecznie przebija się do świadomości podatników diagnoza, że VAT unijny, wprowadzony w Polsce w 2004 r., był od początku nieznaną w historii pułapką zastawioną nie tylko na nasze państwo, lecz również na dziesiątki tysięcy naiwnych i uczciwych podatników, którzy mieli być (i są nadal) ofiarami tego eksperymentu – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Ordynacja podatkowa - liczne zmiany od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR i kilkadziesiąt innych nowości w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

REKLAMA

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

PKPiR 2026: będzie 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir). Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

REKLAMA

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

Składka zdrowotna w 2026 roku – zmiany rewolucyjne, czy ewolucyjne?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

REKLAMA