Kiedy możliwe jest wznowienie postępowania podatkowego?

Podatnik, który otrzymał niekorzystną decyzję organu II instancji, ma zazwyczaj jedną drogę do tego, by ją zaskarżyć – skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego wraz z wnioskiem o wstrzymanie jej wykonania. Taka decyzja jest bowiem ostateczna w administracyjnym toku postępowania i jeszcze nie prawomocna, o ile podatnik zdecyduje się na dalszą walkę z fiskusem przed sądem. Wskazać również należy, że przy wystąpieniu dość specyficznych elementów stanu faktycznego sprawy czy procedowania z nim w trakcie postępowania podatkowego, podatnik ma do dyspozycji jeszcze jedną istotną kartę przetargową. Może skutecznie postarać się o wznowienie postępowania zakończonego decyzją, czego skutkiem będzie wyrugowanie jej z obrotu prawnego.

Wznowienie postępowania to jeden z tzw. nadzwyczajnych trybów postępowania podatkowego, w którym dochodzi do weryfikacji ostatecznej decyzji wydanej przez organ podatkowy. Nawet jeśli postępowanie podatkowe zostało zakończone, podatnik ma szansę na zmianę ostatecznej decyzji wydanej w zakończonej sprawie. Ten tryb znajduje zastosowanie w odniesieniu do decyzji ostatecznych, które jednakże są dotknięte jedną z wad wyliczonych w § 240 Ordynacji podatkowej.

Jedenaście przesłanek

Ordynacja podatkowa przewiduje jedenaście przesłanek wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną. Ustawa wylicza następujące wady:

1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe;

2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa;

3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ podatkowy, który podlega wyłączeniu na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej;

4) strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu;

5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji nieznane organowi, który wydał decyzję;

6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu;

7) decyzja została wydana na podstawie innej decyzji lub orzeczenia sądu, które następnie zostały uchylone, zmienione, wygaszone lub stwierdzono ich nieważność w sposób mogący mieć wpływ na treść wydanej decyzji;

8) decyzja została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł Trybunał Konstytucyjny;

9) ratyfikowana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inna ratyfikowana umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji;

10) wynik zakończonej procedury wzajemnego porozumiewania lub procedury arbitrażowej, prowadzonych na podstawie ratyfikowanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji;

11) orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ma wpływ na treść wydanej decyzji.

Kiedy podatnik może żądać wznowienia

Postępowanie wznowieniowe może zostać wszczęte zarówno z urzędu, jak i na żądanie strony. Podatnik będący stroną postępowania może żądać jego wznowienia w czterech przypadkach.

Po pierwsze, każdy podatnik, który nie brał udziału w postępowaniu nie z własnej winy, ma jeszcze szansę na jego wznowienie. Strona powinna w tym celu złożyć stosowny wniosek w ciągu miesiąca od chwili powzięcia informacji o wydaniu decyzji ostatecznej w sprawie.

Polecamy: Pakiet żółtych książek - Podatki 2018

Drugą z możliwości jest sytuacja opisana w § 8 przytoczonego przepisu – jeśli decyzja w sprawie została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł Trybunał Konstytucyjny, podatnik ma miesiąc na wniesienie żądania o wznowienie.