Obowiązkowy NIP nabywcy na paragonie od 1 stycznia 2020 r.

NIP nabywcy jako obowiązkowy element paragonu

Zgodnie z art. 106b ust. 5 znowelizowanej ustawy o VAT, kiedy dokonujemy sprzedaży na rzecz podmiotu prowadzącego działalność (tzw. B2B), istnieje możliwość wystawienia faktury do paragonu wyłącznie w sytuacji, gdy na paragonie dokumentującym sprzedaż został zamieszczony NIP nabywcy.

Przykład 1

Pan Łukasz 15 września 2019 r. dokonał zakupu towarów handlowych. Sprzedaż została udokumentowana paragonem. Zgłosił się on do punktu wystawiania faktur w celu uzyskania faktury. Czy sprzedawca może wystawić fakturę do paragonu mimo braku NIP-u pana Łukasza na paragonie?

Tak, nowe regulacje dotyczące wystawiania faktur do paragonów dotyczą sprzedaży, która została udokumentowana paragonem od 2020 roku. W związku z tym sprzedawca powinien na żądanie pana Łukasza wystawić fakturę do paragonu na dane jego firmy.

Wprowadzone zmiany dotyczące wystawiania faktur do paragonów są kolejnym narzędziem mającym na celu uszczelnienie systemu podatkowego w Polsce oraz wyeliminowanie potencjalnych oszustw w zakresie podatku VAT. W uzasadnieniu do projektu zmiany ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw możemy przeczytać, że „zmiany te są reakcją na zaobserwowany nieuczciwy proceder polegający na wystawianiu faktur na zaprzyjaźnione firmy, w zamian za korzyść majątkową, do paragonów fiskalnych wygenerowanych przez kasę, a nie odebranych przez klientów. Firmy na podstawie wystawionych faktur dokonują odliczenia podatku VAT, mimo że w rzeczywistości nie nabyły towarów lub usług, a tym samym zawyżają koszty podatkowe”.

Przykład 2

11 grudnia 2019 r. pan Krystian dokonał zakupu towarów handlowych w sklepie internetowym. Wraz z przesyłką otrzymał paragon wystawiony 31 grudnia 2019 r., który nie zawierał NIP-u jego firmy. 2 stycznia 2020 r. pan Krystian zwrócił się do sprzedawcy z żądaniem wystawienia faktury do paragonu, podając dane firmowe do faktury. Czy sprzedawca może wystawić fakturę do paragonu na dane firmy pana Krystiana?

Tak, mimo że pan Krystian zwrócił się z żądaniem wystawienia faktury do paragonu 2 stycznia 2020 roku, dotyczy on sprzedaży, która została udokumentowana przed końcem 2019 roku. W związku z tym sprzedawca ma obowiązek wystawienia faktury do paragonu na dane firmy pana Krystiana.

Brak możliwości wystawienia faktury do paragonu dla osoby prywatnej?

Zmiana przepisów wprowadzająca NIP jako obowiązkowy element paragonu, na podstawie którego może zostać wystawiona faktura, dotyczy wyłącznie transakcji pomiędzy firmami. W przypadku transakcji tzw. B2C, czyli pomiędzy firmą a osobą prywatną, obowiązują przepisy w brzmieniu dotychczasowym. Oznacza to, że zgodnie z art. 106i ust. 6 ustawy o VAT przedsiębiorca ma obowiązek wystawić fakturę do paragonu na żądanie nabywcy w terminie:

• do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu sprzedaży – pod warunkiem, że żądanie ma miejsce przed upływem końca miesiąca, w którym sprzedaż miała miejsce bądź otrzymano całość lub część zapłaty;
• nie później niż 15 dnia od dnia zgłoszenia żądania – pod warunkiem, że żądanie ma miejsce po końcu miesiąca, w którym miała miejsce sprzedaż bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Przykład 3

20 grudnia 2019 r. pani Sandra, która nie prowadzi działalności gospodarczej, dokonała zakupu sofy w sklepie meblowym. Ponieważ nie chce mieć problemów z ewentualną gwarancją, 2 stycznia 2020 r. zwróciła się do sprzedawcy z prośbą o wystawienie faktury do paragonu, ponieważ wydruk faktury jest trwalszy niż wydruk paragonowy. Czy sprzedawca może wystawić fakturę do takiego paragonu?

Tak, sprzedawca ma obowiązek wystawienia faktury do paragonu, ponieważ pani Sandra zwróciła się z żądaniem przed upływem 3 miesięcy od zakupu. Mimo braku NIP-u na paragonie sprzedawca wystawia zwykłą fakturę dla osoby prywatnej.

Konsekwencje wystawienia faktury do paragonu, który nie zawiera NIP-u nabywcy

Zgodnie z art. 106b ust. 6 wystawienie na rzecz innej firmy faktury do paragonu, na którym nie znajdował się NIP nabywcy, będzie skutkowało nałożeniem 100% sankcji na sprzedawcę. Oznacza to, że organ podatkowy nałoży na przedsiębiorcę dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 100% VAT wykazanego na wystawionej fakturze do paragonu.

Przykład 4

2 stycznia 2020 roku pan Jan dokonał zakupu towarów handlowych i otrzymał paragon fiskalny. Kwota zakupu to 1230 zł brutto (w tym 230 zł VAT). W związku z brakiem zgłoszenia, że dokonuje zakupu jako przedsiębiorca, paragon nie zawierał jego NIP-u. Następnego dnia pan Jan zwrócił się do sprzedawcy z żądaniem wystawienia faktury do paragonu na dane firmowe. Została ona wystawiona 3 stycznia 2020 r. Jakie konsekwencje po stronie sprzedawcy będzie powodowało wystawienie takiej faktury?

W związku z tym, że na paragonie nie znajdował się NIP firmy pana Jana, sprzedawca nie miał prawa wystawienia faktury do paragonu na dane firmowe. Jedynym rozwiązaniem byłoby wystawienie faktury na pana Jana jako osobę prywatną. Jednak ponieważ faktura została wystawiona na dane firmowe pana Jana, organ podatkowy nałoży na sprzedawcę 100-procentową sankcję w wysokości 230 zł.

Polecamy: Najnowsze zmiany w VAT. Sprawdź!

Polecamy: Praktyczny przewodnik po zmianach w VAT. Sprawdź!

Czy nowe przepisy dotyczące faktur do paragonów dotyczą wszystkich przedsiębiorców?

Nowelizacja ustawy o VAT przewiduje wyłączenia z przepisów dotyczących obowiązku zamieszczania NIP-u firmy na paragonie, do którego ma zostać wystawiona faktura. Zgodnie z art. 106b ust. 7 ustawy o VAT obowiązku tego nie stosuje się do podatników świadczących usługi taksówek osobowych, z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.11.0). Co więcej, ustawodawca jednocześnie wyłączył tę grupę przedsiębiorców ze 100% sankcji VAT za wystawienie faktury do paragonu, na którym nie został zamieszczony NIP nabywcy.

Przykład 5

2 stycznia 2020 r. pani Danuta skorzystała z usług firmy taksówkarskiej, w związku z czym po zakończeniu kursu otrzymała paragon. Tego samego dnia zwróciła się do firmy taksówkarskiej z prośbą o wystawienie faktury do paragonu, na którym kierowca nie zamieścił NIP-u pani Danuty. Czy w związku z tym sprzedawca może wystawić fakturę do paragonu, która będzie zawierała pełne dane firmy Pani Danuty?

Tak, w związku z tym, że pani Danuta nie dokonała krótkoterminowego wynajmu samochodu, tylko skorzystała z usług firmy taksówkarskiej, sprzedawca może wystawić fakturę do paragonu, mimo że nie zawierał on NIP-u pani Danuty. Dodatkowo sprzedawca nie zostanie obciążony sankcją VAT z tego tytułu.

Podsumowując, wprowadzenie przepisów dotyczących zamieszczania NIP-u na paragonach ma z jednej strony na celu wyeliminowanie oszustw podatkowych na gruncie podatku VAT. Z drugiej – powoduje komplikacje dla uczciwych przedsiębiorców, na których został nałożony kolejny obowiązek obok zastąpienia odwrotnego obciążenia obligatoryjnym mechanizmem split payment czy konieczności weryfikacji numerów rachunków bankowych na białej liście podatników VAT.

Małgorzata Lewandowska, ekspert wFirma.pl