Obowiązek podatkowy przy umowie przewozu

Umowa przewozu

Zawierając umowę przewozu jedna strona zobowiązuje się do przewiezienia osób lub rzeczy, druga zaś do zapłaty wynagrodzenia. Usługi przewozowe można świadczyć jedynie w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, co oznacza, iż przewoźnik musi być podmiotem profesjonalnym, przedsiębiorcą. W umowie oznaczyć należy punkt startowy i końcowy trasy, wysokość wynagrodzenia przewoźnika oraz przedmiot przewozu, którym mogą być zarówno osoby, jak i rzeczy.

Regulacje kodeksowe różnicują wymagania stawiane przewoźnikom ze względu na przedmiot przewozu – odrębne wymogi, jak zachowanie odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny stawiane są przewoźnikowi trudniącemu się przewozem osób, inne zaś, jak wydanie odpisu listu przewozowego, w sytuacji gdy przewoźnik świadczy usługi transportu rzeczy. Podobnie zróżnicowane są kwestie podatkowe.

Przewóz osób

Świadczenie usług przewozowych podlega opodatkowaniu zgodnie z regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem przez świadczenie usług zgodnie z jej treścią należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Ustawa jasno określa miejsce świadczenia usługi transportu - opodatkowaniu na jej podstawie podlegają wyłącznie te usługi transportowe, które są w sposób faktyczny wykonywane na terytorium Polski. Jeśli przewóz bądź jego fragment dokonywany jest na terenie innego państwa należącego do Unii Europejskiej, będzie podlegał pod inny reżim podatkowy. Może to w konsekwencji powodować konieczność podzielenia trasy na kilka części, z których każda będzie opodatkowana w sposób odrębny, proporcjonalnie do pokonanego odcinka trasy. Miejsce świadczenia usługi przewozu wyznacza się z uwzględnieniem przebytych odległości.

Stawka podatkowa w przypadku świadczenia usług transportu osób wynosi 8%. Dotyczy ona transportu pasażerskiego lądowego, zarówno miejskiego jak i podmiejskiego, a także usług świadczonych przez taksówki osobowe i innych, nigdzie indziej nieklasyfikowanych rodzajów transportu lądowego.

Należy zauważyć, iż jest to stawka preferencyjna podatku VAT. Warto zwrócić uwagę na interpretację Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 2 października 2015 r. sygn. ITPP2/4512-775/15/AK, zgodnie z którą „w załączniku nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług, w poz. 158, jako usługi opodatkowane stawką podatku w wysokości 8%, wymieniono „transport morski i przybrzeżny pasażerski, włączając żeglugę bliskiego zasięgu” - PKWiU 50.10.1. Ustawodawca nie zdefiniował wprost pojęcia „usługa transportowa”, wobec czego należy odwołać się do znaczenia językowego, użytego w przywoływanym przepisie sformułowania. Zgodnie z definicjami zawartymi w „Słowniku języka polskiego PWN”, słowo „transport” oznacza „przewóz ludzi i ładunków różnymi środkami lokomocji”, „środki lokomocji służące do przewozu ludzi i ładunków”, „ogół środków i działań związanych z przewozem ludzi i ładunków”, „konwojowana grupa ludzi”, „ładunek wysłany dokądś”. Charakteryzując istotę usługi transportowej pośrednio posiłkować można się również treścią art. 83 ust. 3 pkt 2 ustawy, z którego wynika, że przez usługi transportu rozumie się m.in. przewóz lub inny sposób przemieszczania osób środkami transportu morskiego z jednego miejsca do drugiego miejsca”.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Przewóz rzeczy

Co do zasady usługa polegająca na transporcie rzeczy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Stawka podatkowa wynosi przy tej usłudze 23%. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy usługa przewozu rzeczy ma mieć charakter międzynarodowy – wówczas stawka podatkowa to 0%. Jej zastosowanie jest możliwe w następujących sytuacjach:

- towar przemieszcza się z miejsca nadania znajdującym się poza terytorium UE do miejsca przeznaczenia na terytorium kraju, bądź odwrotnie;

- towar przemieszcza się z miejsca nadania poza terytorium UE do miejsca przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju, bądź też odwrotnie, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju;

- przy usługach transportu towarów, jeżeli transport ten wykonywany jest w całości na terytorium kraju i stanowi część usługi transportu międzynarodowego,

- przy wewnątrzwspólnotowych usługach transportu towarów, jeżeli transport ten stanowi część usługi transportu międzynarodowego.

Do użycia stawki 0% konieczne jest posiadanie dokumentów potwierdzających, iż ten rodzaj transportu można kwalifikować jako międzynarodowy. Potwierdza to interpretacja Małopolskiego Urzędu Skarbowego z dnia 2 listopada 2006 r. sygn. PO2/443-142/06/83769: „zgodnie z art.42 ust. 3 ustawy z dnia 1 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zmianami ) dowodami że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju są następujące dokumenty, jeżeli łącznie potwierdzają dostarczenie towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju:

1) dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju - w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi(spedytorowi),

2) kopia faktury,

3) specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.

Stosownie do art. 42 ust. 11 ustawy, w przypadku gdy dokumenty, o których mowa wyżej, nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju towarów, dowodami mogą być również inne dokumenty wskazujące, że nastąpiła dostawa wewnątrzwspólnotową, w szczególności:

1) korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie;

2) dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu;

3) dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem przypadków, gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w innej formie, w takim przypadku inny - dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania;

4) dowód potwierdzający przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

Przy czym, zgodnie z art. 42 ust. 12, w przypadku, gdy warunek, posiadania dowodu nie został spełniony przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany okres, podatnik wykazuje tę dostawę w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, jako dostawę na terytorium kraju. Otrzymanie ww. dowodu w terminie późniejszym niż określony w ust. 12 upoważnia podatnika - stosownie do art. 42 ust.13 - do dokonania korekty złożonej deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej, o której mowa w art. 100 ust. 1, w której wykazał dostawę towarów, na podstawie ust.13 tego przepisu”.