REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dostawa lokali i budynków – obowiązek podatkowy w VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dostawa lokali i budynków – obowiązek podatkowy w VAT
Dostawa lokali i budynków – obowiązek podatkowy w VAT
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Obowiązek podatkowy VAT powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru, rozumianej jako moment rzeczywistego wydania jej przedmiotu, a nie jako przeniesienia własności za pomocą czynności prawnej. Dla prawa podatkowego - jako autonomicznej gałęzi prawa - najważniejszy jest ekonomiczny efekt wykonania usługi lub przejścia faktycznego władztwa nad rzeczą.

Tak uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 15 kwietnia 2014 roku.

REKLAMA

Wydanie lokalu mieszkalnego bez przeniesienia własności aktem notarialnym

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą jako osoba fizyczna. Przedmiotem działalności firmy jest budowa budynków mieszkalnych jednorodzinnych i wielorodzinnych, które spełniają definicję budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

REKLAMA

Z przyszłymi nabywcami zawierane są umowy przedwstępne, na podstawie których nabywcy wnoszą zaliczki na poczet ceny. Zwykle wydanie lokalu, podpisanie aktu notarialnego i przeniesienie prawa własności następuje po całkowitej zapłacie za lokal mieszkalny. Wyjątkowo, w październiku 2013 r., deweloper przekazał mieszkanie nabywcy mimo nieuregulowania całości ceny - nabywca wpłacił jedynie 60% ceny zakupu lokalu i na tę okoliczność deweloper wystawił mu fakturę VAT.

W listopadzie 2013 r. podpisano przedwstępną umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu w formie aktu notarialnego z nabywcą, który odebrał lokal w październiku. W akcie tym wskazano, że resztę ceny sprzedaży mieszkania nabywca zobowiązuje się zapłacić w 24 ratach płatnych do końca każdego miesiąca. Ostateczny termin zapłaty określono na 15 września 2015 r. Po całkowitej zapłacie za lokal mieszkalny dojdzie do podpisania ostatecznej umowy przeniesienia własności lokalu w formie aktu notarialnego.

Pojawiły się zatem wątpliwości, czy samo wydanie lokalu wybudowanego przez dewelopera podmiotowi, z którym deweloper zawarł warunkowy akt notarialny, stanowi moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu VAT, czy też jest nim moment zapłaty poszczególnych rat należności za lokal mieszkalny?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Organ podatkowy w wydanej interpretacji stwierdził, że w tak przedstawiającym się stanie faktycznym  faktorem warunkującym nałożenie na wnioskodawcę obowiązku podatkowego jest moment rzeczywistego wydania lokalu, a nie chwila, w której dochodzi do przeniesienia prawa własności. W związku z tym organ zauważył, że  obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego powstanie dwukrotnie: raz w odniesieniu do części należności otrzymanej w formie wpłaty 60% wkładu budowlanego i drugi raz co do wydania mieszkania.

Opodatkowanie VAT dostawy lokali i budynków jako towarów

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

REKLAMA

Przepis art. 7 ustęp 1 ustawy o VAT stanowi, że przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Za towary uważa się rzeczy oraz ich części (art. 2 pkt 6). W świetle przepisów ustawy nieruchomości spełniają definicję towarów. Ich sprzedaż traktowana jest natomiast jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Należy zwrócić uwagę, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega jednak jedynie czynność wykonana przez podatnika. Na kanwie tej ustawy za podatnika uważa się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą.

Na mocy art. 19 ust. 10 ustawy o VAT (art. 19 ustawy o VAT obowiązywał do końca 2013 r.), w przypadku dostawy towarów, której przedmiotem są lokale i budynki, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wydania. Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części (art. 19 ust. 11 ustawy).

Od 1 stycznia 2014 r. zasady powstawania obowiązku podatkowego w VAT znajdziemy w art. 19a ustawy o VAT. Zgodnie z nowymi przepisami obowiązek podatkowy w VAT powstaje od 2014 r., co do zasady, z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Jednak otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi, tak jak wcześniej, powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Obowiązek ten powstaje także w 2014 r. z chwilą otrzymania zapłaty (lub jej części) oraz w odniesieniu do jej wysokości. Zapłatą jest w szczególności: przedpłata, zaliczka, zadatek, rata, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu. 

Te ogólne zasady powstawania obowiązku podatkowego stosuje się w 2014 r. również do dostawy lokali i budynków. Są to więc takie same zasady, jak obowiązujące takie dostawy w 2013 roku. Zatem tezy omawianej interpretacji są nadal aktualne mimo zmiany przepisów.  

PIT-11 w 2015 r. w formie papierowej - składany do 31 stycznia

Deklaracje PIT i CIT wyłącznie przez internet od 2015 roku

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Rozporządzanie towarem jak właściciel podstawą do opodatkowania VAT

Dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego, konieczne jest (także w 2014 r.) ustalenie, kiedy nastąpiło wydanie lokalu, ustalenie terminów otrzymania części zapłaty, bądź jej całości i porównanie ww. terminów  – otrzymania zapłaty oraz wydania rzeczy.

W cytowanym już wyżej art. 7 ust. 1 przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Użycie określenia „jak właściciel” oznacza, że moment powstania obowiązku podatkowego nie jest uzależniony od przeniesienia prawa własności rzeczy, ale uzyskania możliwości ekonomicznego dysponowania rzeczą przez nabywcę. Definicję „dysponowania rzeczą jak właściciel”, należy rozumieć szeroko i w znaczeniu potocznym, tj. jako fizyczne umożliwienie dysponowania towarem. Niemniej jednak wydanie musi nastąpić w związku z dostawą towarów.

Przepis ten odzwierciedla regulacje przepisów wspólnotowych. Zgodnie z art. 63 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.), zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego ma miejsce, a VAT staje się wymagalny w momencie dostarczenia towarów lub wykonania usług. Zarówno w prawie krajowym, jak i w przepisach dyrektyw, zasadniczy skutek podatkowy przypisuje się zatem faktycznym, ekonomicznym aspektom czynności.

Podobne stanowisko podkreślane jest także w piśmiennictwie i orzecznictwie krajowych sądów administracyjnych, a także TSUE. Wskazuje się, że pojęcia takie, jak „wydanie towaru”, czy „wykonanie usługi” należy rozumieć jako czynności faktyczne, mając na względzie o autonomię prawa podatkowego, zwłaszcza w stosunku do prawa cywilnego. Wydania rzeczy nie można zatem utożsamiać z przeniesieniem własności rzeczy.

Prawo podatkowe jako autonomiczna gałąź prawa

W świetle przytoczonych wyżej argumentów, skutki podatkowe wydania nieruchomości są oderwane od  skutków cywilnoprawnych. W konsekwencji uznaje się, że wydanie w rozumieniu art. 19 ust. 1 ustawy może nastąpić również wówczas, gdy dana czynność na gruncie prawa cywilnego jest nieważna. Tym samym, obowiązek podatkowy z tytułu dostawy nieruchomości może powstać także wtedy, gdy umowa jej sprzedaży została sporządzona bez zachowania formy aktu notarialnego. Oznacza to, że wydanie lokalu w rozumieniu ustawy o VAT może nastąpić w innym momencie niż sporządzenie aktu notarialnego.

Zatem w przedmiotowej sprawie momentem wydania towaru - mieszkania - jest moment jego przekazania nabywcy. Dzień ten stanowi moment, w którym nabywcy zostało umożliwione prawo do dysponowania nieruchomością w określonym zakresie.


W konsekwencji, obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego powstał w przedstawionej sytuacji dwukrotnie: raz w odniesieniu do części należności otrzymanej w formie wpłaty 60% wkładu budowlanego i drugi raz co do wydania mieszkania, tj. nie później niż 30 dnia po wydaniu przedmiotu sprzedaży - wydania mieszkania. Wydanie mieszkania może być utożsamiane z przekazaniem doń kluczy.

Podsumowując, należy zauważyć, że dla opodatkowania podatkiem VAT nie jest istotne zachowanie wszelkich warunków czynności określonych przez prawo cywilne. Podstawowym kryterium jest natomiast ekonomiczny efekt wykonania usługi lub przejścia faktycznego władztwa nad rzeczą. Zatem – obowiązek podatkowy powstaje wtedy, gdy dochodzi do faktycznego wydania rzeczy odbiorcy, a nie dopiero w momencie przeniesienia prawa własności na podstawie aktu notarialnego.

Źródło: indywidualna interpretacja przepisów prawa podatkowego Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 kwietnia 2014 roku (sygn. ILPP1/443-111/14-2/AI)

Opracowała Magda Dubiel

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Darowizna od babci lub dziadka – kiedy nie zapłacisz podatku? Jest kilka warunków, które decydują o zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

REKLAMA

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

REKLAMA

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

REKLAMA