REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dostawa lokali i budynków – obowiązek podatkowy w VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dostawa lokali i budynków – obowiązek podatkowy w VAT
Dostawa lokali i budynków – obowiązek podatkowy w VAT
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Obowiązek podatkowy VAT powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru, rozumianej jako moment rzeczywistego wydania jej przedmiotu, a nie jako przeniesienia własności za pomocą czynności prawnej. Dla prawa podatkowego - jako autonomicznej gałęzi prawa - najważniejszy jest ekonomiczny efekt wykonania usługi lub przejścia faktycznego władztwa nad rzeczą.

Tak uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 15 kwietnia 2014 roku.

REKLAMA

Autopromocja

Wydanie lokalu mieszkalnego bez przeniesienia własności aktem notarialnym

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą jako osoba fizyczna. Przedmiotem działalności firmy jest budowa budynków mieszkalnych jednorodzinnych i wielorodzinnych, które spełniają definicję budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

REKLAMA

Z przyszłymi nabywcami zawierane są umowy przedwstępne, na podstawie których nabywcy wnoszą zaliczki na poczet ceny. Zwykle wydanie lokalu, podpisanie aktu notarialnego i przeniesienie prawa własności następuje po całkowitej zapłacie za lokal mieszkalny. Wyjątkowo, w październiku 2013 r., deweloper przekazał mieszkanie nabywcy mimo nieuregulowania całości ceny - nabywca wpłacił jedynie 60% ceny zakupu lokalu i na tę okoliczność deweloper wystawił mu fakturę VAT.

W listopadzie 2013 r. podpisano przedwstępną umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu w formie aktu notarialnego z nabywcą, który odebrał lokal w październiku. W akcie tym wskazano, że resztę ceny sprzedaży mieszkania nabywca zobowiązuje się zapłacić w 24 ratach płatnych do końca każdego miesiąca. Ostateczny termin zapłaty określono na 15 września 2015 r. Po całkowitej zapłacie za lokal mieszkalny dojdzie do podpisania ostatecznej umowy przeniesienia własności lokalu w formie aktu notarialnego.

REKLAMA

Pojawiły się zatem wątpliwości, czy samo wydanie lokalu wybudowanego przez dewelopera podmiotowi, z którym deweloper zawarł warunkowy akt notarialny, stanowi moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu VAT, czy też jest nim moment zapłaty poszczególnych rat należności za lokal mieszkalny?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Organ podatkowy w wydanej interpretacji stwierdził, że w tak przedstawiającym się stanie faktycznym  faktorem warunkującym nałożenie na wnioskodawcę obowiązku podatkowego jest moment rzeczywistego wydania lokalu, a nie chwila, w której dochodzi do przeniesienia prawa własności. W związku z tym organ zauważył, że  obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego powstanie dwukrotnie: raz w odniesieniu do części należności otrzymanej w formie wpłaty 60% wkładu budowlanego i drugi raz co do wydania mieszkania.

Opodatkowanie VAT dostawy lokali i budynków jako towarów

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ustęp 1 ustawy o VAT stanowi, że przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Za towary uważa się rzeczy oraz ich części (art. 2 pkt 6). W świetle przepisów ustawy nieruchomości spełniają definicję towarów. Ich sprzedaż traktowana jest natomiast jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Należy zwrócić uwagę, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega jednak jedynie czynność wykonana przez podatnika. Na kanwie tej ustawy za podatnika uważa się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą.

Na mocy art. 19 ust. 10 ustawy o VAT (art. 19 ustawy o VAT obowiązywał do końca 2013 r.), w przypadku dostawy towarów, której przedmiotem są lokale i budynki, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wydania. Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części (art. 19 ust. 11 ustawy).

Od 1 stycznia 2014 r. zasady powstawania obowiązku podatkowego w VAT znajdziemy w art. 19a ustawy o VAT. Zgodnie z nowymi przepisami obowiązek podatkowy w VAT powstaje od 2014 r., co do zasady, z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Jednak otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi, tak jak wcześniej, powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Obowiązek ten powstaje także w 2014 r. z chwilą otrzymania zapłaty (lub jej części) oraz w odniesieniu do jej wysokości. Zapłatą jest w szczególności: przedpłata, zaliczka, zadatek, rata, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu. 

Te ogólne zasady powstawania obowiązku podatkowego stosuje się w 2014 r. również do dostawy lokali i budynków. Są to więc takie same zasady, jak obowiązujące takie dostawy w 2013 roku. Zatem tezy omawianej interpretacji są nadal aktualne mimo zmiany przepisów.  

PIT-11 w 2015 r. w formie papierowej - składany do 31 stycznia

Deklaracje PIT i CIT wyłącznie przez internet od 2015 roku

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Rozporządzanie towarem jak właściciel podstawą do opodatkowania VAT

Dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego, konieczne jest (także w 2014 r.) ustalenie, kiedy nastąpiło wydanie lokalu, ustalenie terminów otrzymania części zapłaty, bądź jej całości i porównanie ww. terminów  – otrzymania zapłaty oraz wydania rzeczy.

W cytowanym już wyżej art. 7 ust. 1 przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Użycie określenia „jak właściciel” oznacza, że moment powstania obowiązku podatkowego nie jest uzależniony od przeniesienia prawa własności rzeczy, ale uzyskania możliwości ekonomicznego dysponowania rzeczą przez nabywcę. Definicję „dysponowania rzeczą jak właściciel”, należy rozumieć szeroko i w znaczeniu potocznym, tj. jako fizyczne umożliwienie dysponowania towarem. Niemniej jednak wydanie musi nastąpić w związku z dostawą towarów.

Przepis ten odzwierciedla regulacje przepisów wspólnotowych. Zgodnie z art. 63 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.), zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego ma miejsce, a VAT staje się wymagalny w momencie dostarczenia towarów lub wykonania usług. Zarówno w prawie krajowym, jak i w przepisach dyrektyw, zasadniczy skutek podatkowy przypisuje się zatem faktycznym, ekonomicznym aspektom czynności.

Podobne stanowisko podkreślane jest także w piśmiennictwie i orzecznictwie krajowych sądów administracyjnych, a także TSUE. Wskazuje się, że pojęcia takie, jak „wydanie towaru”, czy „wykonanie usługi” należy rozumieć jako czynności faktyczne, mając na względzie o autonomię prawa podatkowego, zwłaszcza w stosunku do prawa cywilnego. Wydania rzeczy nie można zatem utożsamiać z przeniesieniem własności rzeczy.

Prawo podatkowe jako autonomiczna gałąź prawa

W świetle przytoczonych wyżej argumentów, skutki podatkowe wydania nieruchomości są oderwane od  skutków cywilnoprawnych. W konsekwencji uznaje się, że wydanie w rozumieniu art. 19 ust. 1 ustawy może nastąpić również wówczas, gdy dana czynność na gruncie prawa cywilnego jest nieważna. Tym samym, obowiązek podatkowy z tytułu dostawy nieruchomości może powstać także wtedy, gdy umowa jej sprzedaży została sporządzona bez zachowania formy aktu notarialnego. Oznacza to, że wydanie lokalu w rozumieniu ustawy o VAT może nastąpić w innym momencie niż sporządzenie aktu notarialnego.

Zatem w przedmiotowej sprawie momentem wydania towaru - mieszkania - jest moment jego przekazania nabywcy. Dzień ten stanowi moment, w którym nabywcy zostało umożliwione prawo do dysponowania nieruchomością w określonym zakresie.


W konsekwencji, obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego powstał w przedstawionej sytuacji dwukrotnie: raz w odniesieniu do części należności otrzymanej w formie wpłaty 60% wkładu budowlanego i drugi raz co do wydania mieszkania, tj. nie później niż 30 dnia po wydaniu przedmiotu sprzedaży - wydania mieszkania. Wydanie mieszkania może być utożsamiane z przekazaniem doń kluczy.

Podsumowując, należy zauważyć, że dla opodatkowania podatkiem VAT nie jest istotne zachowanie wszelkich warunków czynności określonych przez prawo cywilne. Podstawowym kryterium jest natomiast ekonomiczny efekt wykonania usługi lub przejścia faktycznego władztwa nad rzeczą. Zatem – obowiązek podatkowy powstaje wtedy, gdy dochodzi do faktycznego wydania rzeczy odbiorcy, a nie dopiero w momencie przeniesienia prawa własności na podstawie aktu notarialnego.

Źródło: indywidualna interpretacja przepisów prawa podatkowego Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 kwietnia 2014 roku (sygn. ILPP1/443-111/14-2/AI)

Opracowała Magda Dubiel

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe ułatwienia dla przedsiębiorców: dane z wykazu VAT dostępne na biznes.gov.pl od 1 października 2025 r.

Jest projekt ustawy, który zakłada wprowadzenie nowych regulacji umożliwiających przedsiębiorcom łatwiejszy dostęp do wykazu podatników VAT za pośrednictwem portalu biznes.gov.pl. Zmiany mają uprościć weryfikację kontrahentów, zwiększyć bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i ograniczyć formalności papierowe.

Kupujesz rzeczy przez internet? Za te towary musisz zapłacić podatek w ciągu 14 dni

Polacy chętnie kupują różne rzeczy przez internet, ale nie wiedzą, że niektóre transakcje rządzą się swoimi prawami. Fiskus ma coraz więcej możliwości, żeby sprawdzić, kto nie zapłacił podatku PCC. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl, wyjaśnia, kiedy zachować szczególną czujność i jak uniknąć ewentualnych problemów ze skarbówką.

Można znaleźć 50 mld zł na podwyżkę kwoty wolnej w PIT do 60 tys. zł. Prof. Modzelewski podpowiada rządowi D. Tuska, gdzie szukać pieniędzy

Można domyślać się, że politycznym „być albo nie być” obecnego rządu jest „dowiezienie” (jak to się mówi) swoich obietnic z 2023 roku. Wśród nich najważniejszą (obiektywnie) jest podwyższenie do 60 tys. kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych. Jest to dziś nierealne, bo w tym roku w budżecie państwa z tego podatku pojawiła się kwota minus 22 mld złotych (tak, po raz pierwszy w historii mamy ujemne dochody budżetowe), a miało być za cały rok 31 mld zł (czyli o 60 mld zł mniej niż w roku 2024).

Obowiązkowy KSeF - podatnicy zagraniczni z większymi przywilejami niż polscy. Sprostowanie i wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

W wyjaśnieniach przesłanych 9 czerwca 2025 r.do naszej redakcji, Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w decyzji derogacyjnej dot. obowiązkowego modelu KSeF, Polska została upoważniona – w przypadku podatników mających siedzibę na jej terytorium – do akceptowania wyłącznie tych faktur, które zostały wystawione w postaci dokumentów lub not w formie elektronicznej. Ponadto została upoważniona do wprowadzenia przepisów zakładających, że stosowanie faktur elektronicznych wystawianych na terytorium Polski nie jest uzależnione od akceptacji odbiorcy. Jak wskazuje Ministerstwo, Komisja Europejska zastrzegła (co zostało potwierdzone przez Radę UE), że przyznane Polsce upoważnienie dotyczące wprowadzenia obowiązkowego fakturowania elektronicznego nie powinno naruszać prawa klientów do otrzymywania faktur papierowych w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych.

REKLAMA

Efektywny controlling w biznesie – czyli jaki? Jakie procesy w firmie można zauważalnie usprawnić dzięki wdrożeniu controllingu?

Controlling to znacznie więcej niż tylko kontrola kosztów czy tworzenie raportów. To kompleksowe podejście do zarządzania przedsiębiorstwem, które dostarcza informacji niezbędnych do podejmowania trafnych decyzji. Efektywny controlling staje się dziś jednym z kluczowych elementów przewagi konkurencyjnej, szczególnie w czasach dynamicznych zmian, rosnącej złożoności i presji na efektywność. Ale które obszary działalności firmy najbardziej zyskują na wdrożeniu nowoczesnego controllingu?

Firmy chcą zatrudniać księgowych, ale… nie mają kogo! Brakuje ekspertów z doświadczeniem

Mimo stabilnej sytuacji kadrowej i rosnących wynagrodzeń, aż 84% księgowych przyznaje: znalezienie doświadczonego specjalisty to dziś prawdziwe wyzwanie. Barometr nastrojów 2025 pokazuje, że firmy częściej planują rekrutację niż redukcje – ale idealny kandydat musi dziś mieć znacznie więcej niż tylko znajomość Excela.

Bez księgowych ani rusz. Przedsiębiorcy doceniają ich nie tylko za rachunki, ale i za wsparcie strategiczne

Aż 75% przedsiębiorców w Polsce darzy swoje księgowe i księgowych dużym zaufaniem, a 71% uważa, że ich wiedza realnie wpływa na sukces firmy – wynika z najnowszego badania. Księgowi stają się dziś nie tylko strażnikami finansów, ale i partnerami w rozwoju biznesu.

Dzień Księgowego 2025

9 czerwca obchodzimy Dzień Księgowego – święto ludzi, bez których żadna firma nie mogłaby działać w spokoju i zgodzie z przepisami.

REKLAMA

Czego życzyć księgowym w 2025 r. z okazji Dnia Księgowego?

Dzień 9 czerwca to corocznie obchodzony Dzień Księgowego - święto ustanowione przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce. Z tej okazji warto nie tylko podziękować przedstawicielom branży za trudną i odpowiedzialną pracę, ale też zastanowić się, jakie życzenia byłyby dziś dla tej grupy zawodowej naprawdę ważne. Przez lata zawód ten kojarzył się z biurkiem uginającym się pod ciężarem papierowych dokumentów i ręcznym przeliczaniem kolumn cyfr. Rzeczywistość w 2025 roku jest jednak zupełnie inna.
Współczesny księgowy to wsparcie, partner biznesowy, technologiczny lider i strażnik zmian legislacyjnych. Z jakimi wyzwaniami mierzy się na co dzień i czego możemy mu życzyć, by praca była bardziej satysfakcjonująca?

Jak przygotować firmę na KSeF? Kompleksowy przewodnik po e-fakturowaniu

Odroczenie obowiązku korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) na 2026 rok nie oznacza, że jego wdrożenie można odłożyć na później. Przeciwnie – to ostatni moment, by rzeczywiście przygotować firmę na nadchodzące zmiany, unikając późniejszej presji i kosztownych błędów. Wdrożenie nowego systemu e-fakturowania to złożony proces, który wymaga czasu, planu i zaangażowania wielu zespołów. Jak się do niego przygotować i dlaczego nie warto zwlekać?

REKLAMA