REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Optymalizacja podatkowa w VAT, schematy i skutki

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Optymalizacja podatkowa w VAT, schematy i skutki
Optymalizacja podatkowa w VAT, schematy i skutki

REKLAMA

REKLAMA

Do większości „agresywnych” struktur optymalizacyjnych w podatku od towarów i usług ma zastosowanie art. 108 ustawy o VAT – twierdzi profesor Witold Modzelewski.

Zapewne wielu zaskoczyła informacja, że w zeszłym roku, powołując się na dane resortu finansów, wystawiono puste faktury na kwotę 33,7 mld zł, a ilość tych dokumentów przekroczyła 200 tys. Dużo, ale w rzeczywistości było (i będzie) ich znacznie więcej. Dlaczego?

REKLAMA

Bo z każdym rokiem upowszechniają się wśród podatników różnego rodzaju „wynalazki”, których celem jest zmniejszenie opodatkowania lub jego wyeliminowanie, względnie uzyskanie „zysku netto” w postaci zastąpienia zapłaty podatków otrzymaniem jego zwrotu.

Nie są to już klasyczne przestępstwa karuzelowe, które porządnym podatnikom kojarzą się źle: to „wyższa szkoła jazdy”, proponowana przez „uznanych ekspertów”, gdzie oferujący zapewniają o legalizmie tych działań, międzynarodowych wzorcach i… „dobrych relacjach z władzą”.

Samochód w firmie 2015 – multipakiet

Wiele firm zaszczycono wizytami tego rodzaju usługodawców, którzy organizują multimedialne prezentacje schematów, jak tu zarobić, bo podatek dochodowy załatwia się już tylko przy tej okazji.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Niedawno tego rodzaju festiwal przeżyła część firm budowlanych, gdzie poprzez wydzielenie do odrębnych spółek części wykonywanych usług, które to podmioty stają się tym samym ich podwykonawcami, oraz kilku innym dodatkowym operacjom finansowym uzyskuje się nie tylko pełne „oszczędności” na tym podatku.

Schematów jest wiele, ale najistotniejsze można podzielić na trzy grupy:

  • „rozczłonkowanie wewnętrzne”, czyli utworzenie kilku firm kooperacyjnych, które wystawiają faktury na podatnika, a wynikający z nich podatek naliczony eliminuje opodatkowanie lub daje zwroty. Owi kooperanci też nic nie płacą, bo kupują od wykreowanego w tym celu „centrum biznesowego” różnego rodzaju „usługi optymalizacyjne”, które również nic nie płaci do budżetu, bo ma w zanadrzu „tarczę” w postaci dużego podatku naliczonego,
  • „rozczłonkowanie zewnętrzne”, czyli utworzenie zagranicznych kontrahentów, na których będą wystawiane przez podatnika faktury bez VAT-u ze względu na zmianę miejsca świadczenia usługi poza granicami kraju albo wywozu towarów do innego państwa UE, dzięki czemu odliczenie staje się zwrotem, a podatnik uzyskuje również krajowych usługodawców, którzy zwiększają kwotę tego zwrotu, przy czym poprzez operacje z zakresu „inżynierii finansowej” nie musi on nic płacić za te usługi, ale zwrot podatku z tego tytułu jest w „brzęczącej monecie”,
  • „operacje stalowe”: tu bogactwo jest wręcz nieograniczone, a nazwa tych „wynalazków” wiąże się z wykorzystywaniem wielokrotnego obrotu stalą na rynku krajowym, która jest od 1 października 2011 r. faktycznie opodatkowana stawką 0% pod nazwą „odwrotnego obciążenia”. W najbardziej upowszechnionej formie podatnikowi oferuje się zakup określonych usług z dużym podatkiem naliczonym, za które płaci się przy pomocy niezbyt jasnych operacji kompensacyjnych lub instrumentów finansowych, a zwrot podatku uzyskuje poprzez zakup i sprzedaż partii towarów, które są wymienione w załączniku nr 11 do ustawy, czyli objętych tzw. odwrotnym obciążeniem.

Aktywne druki i formularze

REKLAMA

Wszystkie powyższe operacje mają nieskazitelną fasadę legalizmu, obudowane są odpowiednimi „papierami”, które mają chronić przed zarzutem fikcyjności. Skala wykorzystywania tych pomysłów jest już tak duża, że w niektórych urzędach zaczęło brakować pieniędzy na zwroty, a spadających tym samym dochodów budżetowych nie daje się już ukryć. Spontaniczną reakcją w wielu organach podatkowych, zresztą z błogosławieństwem „góry”, były i są blokady zwrotów, ale to tylko półśrodek, bo nie eliminuje on utraty dochodów z tytułu odliczenia na podstawie tychże pomysłów.

We wszystkich powyższych operacjach kluczowym problemem jest wystawienie faktury z podatkiem należnym przez podmiot, który albo w sensie ekonomicznym w ogóle nie istnieje albo faktycznie nie wykonał fakturowanej czynności. Może tu mieć zastosowanie art. 108 ustawy, który rodzi aż cztery skutki:

  • podatek wynikający z tej faktury nie jest „podatkiem należnym”, czyli trzeba go zapłacić bez prawa do zmniejszenia o podatek naliczony,
  • nabywca, który otrzymał tę fakturę, nie ma z tego tytułu prawa do odliczenia oraz do zwrotu różnicy podatku,
  • wystawienie tego rodzaju dokumentu może spotkać się ze znacznie groźniejszym niż karnoskarbowy zarzutem popełnienia przestępstwa pospolitego (potwierdzenie nieprawdy na dokumencie),
  • nabywca, który posługuje się tą fakturą w celu wyłudzenia odliczenia lub zwrotu, może spotkać się z dwoma groźnymi zarzutami popełnienia przestępstw pospolitych (oszustwa i prania brudnych pieniędzy).

500 pytań o VAT - odpowiedzi z interpretacjami MF

Toczą się tego rodzaju śledztwa a także stawiane są już konkretne zarzuty lub formułowane akty oskarżenia. Wielu podatników zastanawia się, czy aby nie warto wycofać się ze wszystkiego i złożyć korekty. Należy jednak pamiętać, że:

  • faktura w rozumieniu art. 108 ustawy nie może być skutecznie skorygowana poprzez wystawienie faktury korygującej,
  • korekta deklaracji daje skutek niekaralności karnoskarbowej a nie prawnokarnej w dziedzinie przestępstw pospolitych.

Kończąc należy stwierdzić, że „renoma” i dobre powiązania oferenta tego rodzaju usług mogą być niewystarczającą tarczą dla bezpieczeństwa podatników, którzy są ich beneficjentami.

Witold Modzelewski

Profesor Uniwersytetu Warszawskiego

Instytut Studiów Podatkowych

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

REKLAMA

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA

Zwierzęta w firmie a koszty uzyskania przychodu. Jak argumentować przed urzędem skarbowym? Interpretacje fiskusa: pies, akwarium i inne przypadki

Czy pies w firmie może być kosztem uzyskania przychodu? A akwarium – elementem budującym wizerunek? Coraz więcej przedsiębiorców zadaje sobie te pytania, zwłaszcza w czasach, gdy granica między przestrzenią zawodową a prywatną bywa płynna. Praktyka i interpretacje podatkowe pokazują, że... to zależy.

Czy będzie likwidacja JPK VAT? Prof. Modzelewski: nieoficjalnie mówi się o redukcji obowiązków

Od samego początku (można sprawdzić) byłem krytykiem wprowadzenia powszechnych „jotpeków”, czyli zmuszania ogółu podatników do systematycznego wysyłania urzędom skarbowym ich ewidencji podatkowych. Po co zaśmiecać archiwa tych organów bilionami zbędnych informacji, do których nigdy nie sięgnie i nie można ich racjonalnie zinterpretować?

REKLAMA