VAT od dotacji unijnych

Nie gasną spory w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dotacji pozyskiwanych m.in. przez samorządy na projekty ekologiczne. Problematyka ta dotyka zwłaszcza umów, które zakładają wkład własny mieszkańców lub ich częściową partycypację. Tematykę tę poruszył w interpelacji nr 21595 poseł Wojciech Wilk. Wskazał on, że uczestnicy gminnych projektów, które zostały zakwalifikowane do realizacji, jeśli nadal będą chcieli z nich skorzystać, będą musieli wydać na ten cel sporo więcej. Wszystko przez zmianę interpretacji przepisów dotyczących podatku VAT od dotacji unijnych. Wcześniej mieszkańcy uczestniczący w programach zobowiązani byli do zapłacenia VAT-u jedynie od wkładu własnego. Teraz dotyczy to także przyznanej dotacji.

Autopromocja

W odpowiedzi z 11 maja 2018 r. podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Paweł Gruza zaznaczył, że system podatku VAT w Unii Europejskiej podlega harmonizacji, co oznacza, że państwa członkowskie zobowiązane są do przestrzegania zgodności krajowych przepisów w zakresie podatku VAT z regulacjami wynikającymi z prawa unijnego. Z tych też względów regulacje przyjęte w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.) – zwanej dalej: „ustawą o VAT”, muszą być zgodne w szczególności z przepisami dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.) – dalej jako „dyrektywa”. Dyrektywa ta nakreśla zasady funkcjonowania systemu VAT wskazując m.in. podmioty uznawane za podatników oraz zakres przedmiotowy opodatkowania tym podatkiem. Uniemożliwia ona również państwom członkowskim UE dowolne kształtowanie wysokości stawek podatkowych i zwolnień od tego podatku.

Polecamy: VAT 2018. Komentarz

I tak, zgodnie z postanowieniami dyrektywy podstawa opodatkowania VAT obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia (art. 73 dyrektywy, który został implementowany w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). Z cytowanego wyżej przepisu wynika, że dotacja podlega opodatkowaniu, jeżeli ma bezpośredni związek z ceną dostarczonego towaru/usługi świadczonej przez otrzymującego dotację. W takiej sytuacji stanowi bowiem wynagrodzenie (bądź jego część) płatne od osoby trzeciej w zamian za dostarczony towar/usługę świadczoną przez otrzymującego dofinansowanie.

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

Minister powołał się również na orzecznictwo w kwestii opodatkowania dotacji na instalacje wykorzystujących odnawialne źródła energii (dalej „OZE”). Jako przykład podano wyrok o sygn. akt I SA/Lu 610/17 WSA w Lublinie, który rozpatrując kwestię dofinansowania usług montażu przez gminę pomp ciepła i instalacji fotowoltaicznych orzekł:

„Gmina niespornie zamierza montaż kolektorów słonecznych i pomp ciepła zlecić innemu podmiotowi, jednak sama aktywnie uczestniczy w świadczeniu tejże usługi. Nie budzi wątpliwości, że to Gmina jest stroną umów z mieszkańcami, koordynuje wszystkie prace związane z organizacją projektu i dokonuje w tym celu stosownych zleceń oraz zakupów towarowych. Jest też beneficjentem wpłat dokonywanych przez mieszkańców na powyższy cel oraz uzyskanej dotacji z Regionalnego Programu Operacyjnego. Zawierając umowę z wykonawcami projektu oraz umowy z mieszkańcami wchodzi w rolę świadczącego usługę. Dlatego też, w świetle art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, należało uznać ją za podatnika świadczącego usługę.

(…) Spór w niniejszej sprawie sprowadza się zatem do rozstrzygnięcia, czy do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług Gmina winna zaliczyć środki otrzymane z dofinansowania w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego, bowiem zdaniem skarżącej nie ma ono charakteru cenotwórczego i w żadnej mierze nie może być uznane za bezpośrednio związane z czynnością opodatkowaną. Organ uznał natomiast, że otrzymane dofinansowanie pozostaje w ścisłym związku z usługą świadczoną przez Gminę, a jego wartość zależy od całościowej ceny tej usługi, a nadto w zasadniczy sposób wpływa na wysokość wpłat pobieranych od mieszkańców, będących usługobiorcami”.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Na koniec jednak Ministerstwo zauważa, że kwestia kwalifikacji prawnopodatkowej na gruncie podatku VAT otrzymania dotacji powinna być przedmiotem indywidualnej oceny każdego przypadku, która to ocena powinna uwzględniać całokształt okoliczności towarzyszących każdej konkretnej sprawie.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Autor: Joanna Rudzka, Doradca Podatkowy