REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dotacje na działalność gospodarczą - rozliczenie VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dotacje na działalność gospodarczą - rozliczenie VAT
Dotacje na działalność gospodarczą - rozliczenie VAT
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przedsiębiorcy bardzo często korzystają z różnego rodzaju dotacji na prowadzenie działalności gospodarczej. Samo otrzymanie dotacji, czyli bezzwrotnej pomocy finansowej, nie podlega VAT. Jeżeli jednak podatnik otrzymuje dofinansowanie do ceny konkretnego towaru lub określonego rodzaju usługi, to taka dotacja zwiększa podstawę opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży dofinansowanego towaru lub usługi.

Dotacja to bezzwrotna pomoc finansowa udzielona przedsiębiorcy. Jej otrzymanie nie stanowi czynności, która podlegałaby opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. Jeżeli jednak podatnik otrzymuje dofinansowanie do ceny konkretnego towaru lub określonego rodzaju usługi, to taka dotacja zwiększa podstawę opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży dofinansowanego towaru lub usługi (art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). W odniesieniu do tak ustalonej podstawy opodatkowania obowiązek podatkowy powstaje w dniu otrzymania całości lub części dotacji (art. 19a ust. 5 pkt 2 ustawy o VAT).

REKLAMA

1. W jakich przypadkach otrzymanie dotacji zwiększa podstawę opodatkowania

Wyróżniamy dwa rodzaje dotacji, które należy brać pod uwagę, rozpatrując ich wpływ na podstawę opodatkowania VAT. Są to dotacje, które mają bezpośredni wpływ na zapłatę (cenę) z tytułu dostawy towaru lub świadczenia usługi. Takie dotacje wlicza się do podstawy opodatkowania. Drugi rodzaj to dotacje, które mają na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności, skutkiem czego nie dają się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT i nie są wliczane do podstawy opodatkowania.

Polecamy: Biuletyn VAT

1.1. Dotacje wliczane do podstawy opodatkowania

REKLAMA

Do podstawy opodatkowania VAT wlicza się tylko te dotacje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na zapłatę (cenę) z tytułu dostawy towaru lub świadczenia usługi. Chodzi tu o takie dotacje, które powodują, że ostateczny odbiorca towaru lub usługi z powodu dotacji otrzymanej przez sprzedawcę płaci cenę niższą lub nie płaci jej w ogóle. Jeśli dla konkretnej dostawy towarów lub konkretnego świadczenia usług sprzedawca otrzymuje od innego podmiotu takie właśnie dofinansowanie w postaci bezpośredniej dopłaty do ceny towaru lub usługi, wówczas tego rodzaju dofinansowanie stanowi uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu sprzedaży. Opodatkowaniu VAT podlegają dotacje o charakterze przedmiotowym, czyli te, które są związane z konkretną ilością i wartością towaru lub usługi. Podlegają one opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą są związane.

Otrzymaną dotację należy traktować jako kwotę brutto. Zawartą w niej kwotę podatku ustala się metodą „w stu” z zastosowaniem stawki VAT, która jest właściwa dla dotowanego towaru lub usługi.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Podatnik prowadzi aptekę. Część sprzedawanych leków jest refundowana przez NFZ. Refundacja ceny leku otrzymana z NFZ zwiększa podstawę opodatkowania z tytułu sprzedaży refundowanego leku. Jej celem jest „uzupełnienie” ceny leku. Dofinansowanie podlega opodatkowaniu według stawki VAT właściwej dla danego leku objętego refundacją, tj. zasadniczo według stawki 8%.

Podatnik jest producentem owoców i warzyw. W związku z wprowadzonym przez Federację Rosyjską zakazem przywozu (embargiem) niektórych produktów z Unii Europejskiej do Rosji podatnik otrzymał dofinansowanie z Agencji Rynku Rolnego. Warunkiem uzyskania dopłaty było przekazanie wycofanych ze sprzedaży jabłek do banku żywności. Po spełnieniu tego warunku podatnik otrzymał dopłatę o równowartości 17 euro za 100 kg jabłek (przykładowa wysokość dopłaty). W związku z tym, że otrzymana dopłata jest uzależniona od ilości owoców, należy ją wliczyć do podstawy opodatkowania z tytułu ich odpłatnej dostawy. Otrzymana w ten sposób dopłata podlega opodatkowaniu według stawki właściwej dla jabłek (5%).

Do podstawy opodatkowania VAT wlicza się tylko te dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na zapłatę (cenę) z tytułu dostawy towaru lub świadczenia usługi.

1.2. Dotacje niewliczane do podstawy opodatkowania

Z kolei dotacje, które mają na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności, skutkiem czego nie dają się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT, nie są wliczane do podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. W rezultacie nie podlegają opodatkowaniu VAT. Chodzi o dotacje, które mają charakter podmiotowy, tzn. są związane z ogólną działalnością podatnika.

REKLAMA

Podatnik otrzymał dotację z Funduszu Pracy na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Dotacja została przeznaczona na zakup środków trwałych i wyposażenia. Nie podlega ona opodatkowaniu, gdyż nie stanowi bezpośredniej dopłaty do ceny sprzedawanych towarów i usług.

Takie zasady postępowania w zakresie uwzględnienia otrzymanej dotacji w podstawie opodatkowania wskazuje interpretacja ogólna Ministra Finansów z 15 czerwca 2012 r. (sygn. PT4/033/2-3/9/EFU/2012/PT-298), z której wynika, że:

(...) w sytuacji gdy podatnik, w związku z dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję, czy też inną dopłatę o podobnym charakterze), wpływające bezpośrednio na cenę towaru lub usługi, „uzupełnia” ono podstawę opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia.

Natomiast dotacje czy subwencje (np. dotacja ze środków unijnych) niemające bezpośredniego wpływu na cenę czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią obrotu w rozumieniu przepisu art. 29 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o podatku od towarów i usług, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Stanowisko to jest nadal aktualne, czego potwierdzeniem może być interpretacja indywidualna Dyrektora IS w Bydgoszczy z 7 czerwca 2016 r. (sygn. ITPP1/4512-303/16/MS), w której czytamy, że:

(...) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają dotacje o charakterze przedmiotowym, a nie te, które mają charakter podmiotowy. (...) Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru, czy też konkretnego rodzaju usługi.

Niestety, w praktyce także organy podatkowe mają kłopot z oceną wpływu dotacji na cenę konkretnego towaru. Przykładem mogą być dotacje otrzymywane z Agencji Rynku Rolnego za dostarczanie do szkół podstawowych owoców i warzyw przeznaczonych do bezpłatnego wydania uczniom. Przyznawane podatnikom dopłaty, realizowane w ramach programu „Owoce i warzywa w szkole”, są finansowane w 88% z budżetu Unii Europejskiej oraz w 12% ze środków pochodzących z budżetu krajowego. Otrzymywana przez podatnika dopłata jest ustalana jako iloczyn zryczałtowanej stawki za porcję warzywno-owocową i ilości udostępnionych porcji. Dotacje te bezsprzecznie mają wpływ na cenę.

Takie stanowisko zajął m.in. Dyrektor IS w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 8 stycznia 2015 r. (sygn. IBPP1/443-979/14/ES), który uznał, że otrzymane przez podatnika dofinansowanie należy uwzględnić w podstawie opodatkowania VAT. W piśmie czytamy:

(...) otrzymana przez Wnioskodawcę pomoc wypłacana za pośrednictwem Agencji Rynku Rolnego, stanowi dopłatę mającą bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) dostarczanych towarów (w przedmiotowej sprawie owoców, warzyw oraz soków), o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jest to bowiem dopłata określonej wysokości do każdej dostarczonej porcji.

Inne zdanie na ten temat miał natomiast Dyrektor IS w Bydgoszczy, który w interpretacji indywidualnej z 7 czerwca 2016 r. (sygn. ITPP1/4512-303/16/MS) uznał, że ten rodzaj dotacji, jako niedającej powiązać się z konkretnymi czynnościami opodatkowanymi, nie zwiększa podstawy opodatkowania na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. W rezultacie organ podatkowy wyjaśnił, że:

Kryterium uznania dotacji za zwiększającą podstawę opodatkowania stanowi (...) stwierdzenie, iż dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 powołanej wyżej ustawy, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

(...) opisana we wniosku dotacja uzyskana z Agencji Rynku Rolnego nie stanowi podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy. Powyższe wynika z faktu, iż ww. dotacje, jak Pan wskazał, nie stanowią dopłaty do ceny towarów. Zatem nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

2. Kiedy rozliczyć dotację w deklaracji VAT

Zasada ogólna wiąże moment powstania obowiązku podatkowego z wydaniem towaru lub wykonaniem usługi (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT). Od tej ogólnej zasady jest jednak kilka wyjątków, które wskazują na szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. Jeden z nich dotyczy momentu rozliczenia dotacji. Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 2 i ust. 6 ustawy o VAT powstanie obowiązku podatkowego powoduje otrzymanie całości lub części dotacji albo innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Dofinansowanie do ceny towaru lub usługi należy zatem rozliczyć w momencie jego otrzymania (zwykle w momencie wpływu na rachunek bankowy) w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Gdy nie pokrywa 100% ceny, w pozostałym zakresie (niepokrytym dotacją) obowiązek podatkowy powstaje według zasad przewidzianych dla dofinansowanego towaru lub usługi. Zazwyczaj będzie to dzień wydania towaru lub wykonania usługi. Oznacza to, że obowiązek podatkowy powstanie dwuetapowo.

Podatnik prowadzi sprzedaż leków refundowanych przez NFZ. Zapłata za wydany lek następuje w dwóch etapach:
• pierwszy etap – zapłata w części dokonanej przez klienta,
• drugi etap – zapłata w części otrzymanej w formie refundacji z NFZ.

Dostawa leku refundowanego przez NFZ jest rozliczana przez podatnika w deklaracji VAT dwukrotnie:
• pierwszy raz (od części ceny należnej od klienta) – za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiło wydanie towaru (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT),
• drugi raz (od części dopłaty otrzymanej z NFZ) – za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał refundację (art. 19a ust. 5 pkt 2 i ust. 6 ustawy o VAT).

3. Czy zakup sfinansowany dotacją pozbawia nabywcę prawa do odliczenia podatku naliczonego

Prawo do odliczenia VAT nie zależy od źródła finansowania zakupów. Dlatego w przypadku zakupów sfinansowanych dotacją zastosowanie znajduje ogólna zasada odliczania podatku naliczonego, u podstaw której leży regulacja określona w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Podatnik może dokonać odliczenia podatku naliczonego od zakupu towarów i usług w takim zakresie, w jakim zakupy te są przez niego wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W tym przypadku bez znaczenia pozostaje fakt, czy zakupy zostały sfinansowane dotacją czy np. ze środków własnych przedsiębiorcy. Istotny jest związek zakupów z czynnościami opodatkowanymi VAT.

Jeżeli zakup sfinansowany dotacją służy wykonywaniu przez podatnika wyłącznie czynności opodatkowanych VAT, to co do zasady przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego. Sposób sfinansowania wydatku (dotacja) nie zmienia tego prawa. Potwierdził to Dyrektor IS w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 17 czerwca 2016 r. (sygn. IBPP2/4512-269/16/EK), który odniósł się do kwestii odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu wózka widłowego. Jego zakup został w 90% dofinansowany ze środków ZUS. Z wyjaśnień podatnika wynikało, że wózek widłowy miał być wykorzystywany wyłącznie do działalności opodatkowanej VAT. Organ podatkowy stwierdził, że:

(...) w niniejszej sprawie zostaną spełnione podstawowe warunki uprawniające Wnioskodawcę do odliczenia całej kwoty podatku od towarów i usług zawartego w fakturze dokumentującej zakup ww. wózka. Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług, a zakupiony wózek widłowy w 100% służyć będzie czynnościom opodatkowanym VAT. Fakt finansowania poniesionego zakupu z przyznanego Wnioskodawcy dofinansowania nie ma wpływu na prawo do odliczenia podatku VAT z otrzymanej faktury.

Reasumując, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia całej kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej zakup wózka widłowego, skoro jak wskazał Wnioskodawca ww. wózek w 100% będzie wykorzystywany do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, oczywiście pod warunkiem, że nie będą zachodziły wyłączenia z art. 88 ustawy o VAT.


Podobnego wyjaśnienia udzielił Dyrektor IS w Poznaniu, który w interpretacji indywidualnej z 1 marca 2016 r. (sygn. ILPP5/4512-1-304/15-4/PG) uznał, że:

(...) w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa, należy uznać, że w niniejszej sprawie są spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, albowiem Wnioskodawca jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku VAT, a zakupy towarów i usług, które zostały sfinansowane z otrzymanej dotacji mają związek z wykonywanymi przez Zainteresowanego czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. Bez znaczenia w tej sytuacji jest to skąd pochodzą środki pozyskane w celu sfinansowania tych transakcji.

Reasumując, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od środków trwałych nabytych za środki pieniężne pochodzące z dofinansowania z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wskazane w art. 88 ustawy o VAT.

Podstawa prawna:

• art. 5 ust. 1, art. 19a ust. 1, ust. 5 pkt 2 i ust. 6, art. 29a ust. 1, art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 710; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1228

Aneta Szwęch, ekspert w zakresie podatków i rachunkowości

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn VAT

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

REKLAMA

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA

Zwierzęta w firmie a koszty uzyskania przychodu. Jak argumentować przed urzędem skarbowym? Interpretacje fiskusa: pies, akwarium i inne przypadki

Czy pies w firmie może być kosztem uzyskania przychodu? A akwarium – elementem budującym wizerunek? Coraz więcej przedsiębiorców zadaje sobie te pytania, zwłaszcza w czasach, gdy granica między przestrzenią zawodową a prywatną bywa płynna. Praktyka i interpretacje podatkowe pokazują, że... to zależy.

Czy będzie likwidacja JPK VAT? Prof. Modzelewski: nieoficjalnie mówi się o redukcji obowiązków

Od samego początku (można sprawdzić) byłem krytykiem wprowadzenia powszechnych „jotpeków”, czyli zmuszania ogółu podatników do systematycznego wysyłania urzędom skarbowym ich ewidencji podatkowych. Po co zaśmiecać archiwa tych organów bilionami zbędnych informacji, do których nigdy nie sięgnie i nie można ich racjonalnie zinterpretować?

REKLAMA