REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ustalić wartość początkową domu wzniesionego systemem gospodarczym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny

REKLAMA

W 2001 r. wybudowałem dom. Dom budowałem systemem gospodarczym, nie planując wykorzystania go na potrzeby biznesowe. W lipcu 2007 r. rozpocznę działalność gospodarczą. Parter domu chcę przeznaczyć na siedzibę firmy i pomieszczenia gospodarcze. Jak mam ustalić wartość początkową domu na potrzeby amortyzacji?

Czy z uwagi na brak faktur dokumentujących koszty budowy domu powinienem jako wartość początkową przyjąć wartość rynkową podobnych nieruchomości z lipca 2007 r.?

RADA

Nie. Nie może Pan przyjąć wartości nieruchomości według cen rynkowych z lipca 2007 r. Przede wszystkim biegły powołany przez Pana powinien określić wartość całego domu z uwzględnieniem cen rynkowych z grudnia 2006 r. Następnie należy za wartość początkową uznać wartość z wyceny odpowiadającą proporcji między ogólną powierzchnią użytkową domu a tą wykorzystywaną na potrzeby Pana firmy. Warunkiem pozwalającym uznać za podstawę ustalenia wartości początkowej wycenę biegłego jest możliwość wykazania w czasie kontroli, że nie mógł Pan ustalić kosztu wytworzenia domu ze względu na wybudowanie go przed podjęciem decyzji o prowadzeniu działalności gospodarczej.

UZASADNIENIE

Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w razie wytworzenia ich we własnym zakresie przyjmuje się koszt ich wytworzenia (art. 22g ust. 1 pkt 2 updof). Definicja pojęcia „koszt wytworzenia” jest zawarta w art. 22g ust. 4 updof.

Za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Opisana w pytaniu sytuacja braku możliwości ustalenia „kosztu wytworzenia” często występuje w praktyce. Jeżeli dom był budowany na cele mieszkalne i bez zamiaru korzystania z ulg podatkowych, to nie było potrzeby gromadzenia rachunków i faktur potwierdzających fakt ponoszenia wydatków. W momencie rozpoczęcia działalności gospodarczej - już po wybudowaniu domu - przedsiębiorca nie dysponuje więc dokumentami pozwalającymi ustalić wartość początkową tego środka trwałego. Często jest też tak, że podatnik posiada te dokumenty, ale nie chce za wartość początkową przyjąć kosztu wytworzenia. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się bowiem wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci. Przy wznoszeniu domu systemem gospodarczym często to właśnie podatnik lub członkowie jego najbliższej rodziny pracują na budowie, zatrudniając fachowców tylko do prac specjalistycznych. Może też się zdarzyć, że wartość nieruchomości znacznie wzrośnie w okresie między zakończeniem budowy a rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej. Dlatego trudno się dziwić, że podatnik, który zbudował dom za np. 240 000 zł, w sytuacji gdy okazuje się, że jego rynkowa wartość wynosi np. 400 000 zł, chce przyjąć jako podstawę amortyzacji bieżącą wartość rynkową domu.

Przepisy przewidują wyjątek od obowiązku przyjęcia jako wartości początkowej „kosztu wytworzenia” domu wzniesionego systemem gospodarczym. Jeżeli podatnik nie może tego kosztu ustalić, wartość początkową środków trwałych ustala się w wysokości określonej z uwzględnieniem cen rynkowych, przez biegłego powołanego przez podatnika. Stosuje się wtedy art. 22g ust. 8 updof, który nakazuje uwzględnić ceny rynkowe środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia.

Potwierdzeniem powyższej interpretacji przepisów może być np. pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Pucku z 14 listopada 2006 r., nr ZD/415?32-34/06/MDK. Naczelnik odpowiedział na pytanie podatnika o to, kiedy zamiast kosztu wytworzenia za wartość początkową domu (jako środka trwałego) można przyjąć wycenę biegłego powołanego przez podatnika.

W przypadku ziszczenia się przesłanki braku możliwości wyceny środka trwałego wg kosztu wytworzenia (art. 22g ust. 9 ustawy) obowiązuje w tym zakresie tryb następujący: Jeżeli podatnik nie może ustalić kosztu wytworzenia, o którym mowa w art. 22g ust. 4 ustawy, wartość początkową środków trwałych ustala się w wysokości określonej, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia, przez biegłego powołanego przez podatnika (art. 22g ust. 9 w związku z ust. 8 ustawy). Przy czym, stosownie do regulacji art. 22g ust. 16 ustawy, przy ustalaniu wartości początkowej poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 3 i 4 oraz ust. 2, 8, 9 i 14-15 ustawy - stosuje się odpowiednio art. 19 tej ustawy.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Podatnik nie ma prawa swobodnego wyboru metody ustalenia wartości środka trwałego z metod określonych w art. 22g ust. 1 pkt 2 updof (według kosztu wytworzenia) i art. 22g ust. 9 updof (według wyceny biegłego). Tylko brak możliwości określenia wartości początkowej domu według kosztu wytworzenia pozwala tę wartość ustalić według wyceny biegłego.

Jeżeli organ podatkowy wykaże, że podatnik miał możliwość ustalenia wartości początkowej według kosztu wytworzenia, zaneguje wartość nieruchomości ustaloną przez biegłego i przyjętą przez podatnika na potrzeby ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.

Z pytania wynika, że w działalności gospodarczej będzie wykorzystywany tylko parter domu. Podatnicy często popełniają błąd polegający na tym, że wycena biegłego dotyczy tylko tej części domu, która będzie wykorzystywana w działalności gospodarczej. Prawidłowe postępowanie jest następujące: nawet jeżeli tylko część nieruchomości jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, wycena obejmuje całość nieruchomości. Następnie ustala się proporcję między ogólną powierzchnią nieruchomości a tą przeznaczoną na działalność gospodarczą. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w wysokości ustalonej od wartości początkowej nieruchomości, odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej do ogólnej powierzchni użytkowej tej nieruchomości (art. 22f ust. 4 updof).

Przykład
W 2004 r. podatnik wybudował dom systemem gospodarczym. Koszty budowy wyniosły około 240 000 zł. W związku z budową nie korzystał z żadnych odliczeń i ulg podatkowych, nie gromadził więc rachunków i faktur. W 2007 r. podatnik rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej. Dom wprowadził do ewidencji środków trwałych. Dom z uwagi na niemożność ustalenia kosztu wytworzenia biegły wycenił na 546 000 zł na podstawie cen rynkowych z grudnia 2006 r. Wartość w kwocie 546 000 zł nie została przyjęta jako wartość początkowa w ewidencji środków trwałych. Na potrzeby firmy podatnik wykorzystywał tylko parter domu. Powierzchnia użytkowa parteru wynosiła 54% powierzchni ogólnej domu. Dlatego za wartość początkową podatnik przyjął 294 840 zł (54% z 546 000 zł).

Podstawa prawna:
- art. 22f ust. 4, art. 22g ust. 1 pkt 2, ust. 4, ust. 8, ust. 9, ust. 16 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 35, poz. 219

Tomasz Król
konsultant podatkowy

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

REKLAMA

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

REKLAMA

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA