REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozliczanie projektów współfinansowanych z funduszy strukturalnych UE

REKLAMA

Większość beneficjentów realizujących projekty współfinansowane z funduszy strukturalnych UE jest zdania, iż najtrudniejszą częścią danego przedsięwzięcia jest etap jego rozliczenia. Pierwsze doświadczenia zdobyte przez poszczególne instytucje, odpowiedzialne za wdrażanie programów operacyjnych współfinansowanych z funduszy pomocowych EU, wydają się potwierdzać tę opinię. Zdobycie dofinansowania nie gwarantuje ostatecznie refundacji poniesionych kosztów.

Warunkiem otrzymania zwrotu poniesionego nakładu jest przede wszystkim realizacja projektu zgodnie z zapisami podpisanej umowy, a także wywiązanie się ze wszystkich formalności nałożonych na beneficjenta przez obowiązujące procedury. Jednym z głównych powodów opóźnień w wypłacie refundacji są błędy popełniane na etapie składania wniosków o płatność. Błędy te wynikają głównie z dwóch powodów, nie wszyscy beneficjenci do końca rozumieją i stosują zasady związane z kwalifikowalnością wydatków, a także nie wypełniają poprawnie dokumentacji związanej z przekazaniem refundacji.
W pierwszej części niniejszego opracowania przedstawiony zostanie wniosek o płatność wraz z komentarzem w tych miejscach, gdzie błędy pojawiają się najczęściej. Druga część poświęcona jest zagadnieniom związanym z kwalifikowalnością wydatków, które nastręczają beneficjentom najwięcej kłopotów z rozliczeniem.

Część I – Wniosek beneficjenta o płatność

Wniosek beneficjenta o płatność stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 22 września 2004 r. (poz. 2206). Wersja elektroniczna wraz z pełną instrukcją jest dostępna na stronie internetowej: www.zporr.gov.pl.

Część II – Kwalifikowalność wydatków

Zasady kwalifikowalności odpowiadają na pytania: jakie projekty, jakie wydatki i na jakich warunkach poniesione możemy uznać za podlegające refundacji z funduszy strukturalnych?
Poniżej omówiono tylko te kwestie związane z kwalifikowalnością wydatków, które okazują się najbardziej problematyczne dla beneficjentów realizujących projekty współfinansowane ze źródeł funduszy strukturalnych.
Kwalifikowalność kosztów
Najogólniej można powiedzieć, że koszty kwalifikowalne są to te koszty, które poniesione w ramach projektu podlegają współfinansowaniu ze środków pomocowych. Ma to zasadnicze znaczenie w świetle zasady mówiącej, że współfinansowanie kosztów z funduszy strukturalnych może osiągnąć określoną procentowo wielkość kosztów kwalifikowalnych. Warto wiedzieć również i o tym, że wkład w finansowanie projektów, o których mowa, będą mieć również fundusze pochodzące z budżetu państwa polskiego – stąd w niektórych działaniach opisanych w uzupełnieniach nazwa fundusze publiczne (składają się na nie fundusze strukturalne i fundusze pochodzące ze środków krajowych – jest to ewidentny przykład zastosowania zasady dodatkowości funduszy strukturalnych, mówiącej o niezastępowaniu funduszami strukturalnymi funduszy krajowych).
Przykład
Koszt realizacji danego projektu wynosi 120 jednostek. Koszty kwalifikowalne w ramach tego projektu oscylują na 100 jednostek. Tak więc współfinansowanie z funduszy strukturalnych (w przypadku Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego), które może wynosić do 75 proc. kosztów kwalifikowalnych, wyniesie w tym przypadku 75 jednostek.
Do grupy podstawowych aktów prawnych i innych dokumentów określających zasady kwalifikowalności zaliczamy:
• rozporządzenie Rady (WE) nr 1260/1999 z 21 czerwca 1999 r. wprowadzające ogólne przepisy dotyczące funduszy strukturalnych;
• rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1783/1999 z 12 lipca 1999 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego;
• rozporządzenie (WE) nr 1784/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady z 12 lipca 1999 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego;
• rozporządzenie Rady (WE) nr 1263/1999 z 21 czerwca 1999 r. w sprawie Instrumentu Finansowego Orientacji Rybołówstwa;
• rozporządzenie Komisji (WE) nr 445/2002 z 26 lutego 2002 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich ze środków Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR);
• rozporządzenie Komisji (WE) nr 448/2004 z 10 marca 2004 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1685/2000 ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1260/1999 w zakresie kwalifikowalności wydatków ponoszonych na operacje współfinansowane z funduszy strukturalnych i usuwające rozporządzenie Komisji (WE) nr 1145/2003 z 27 czerwca 2003 r. (oficjalna wersja tłumaczenia nazwy tego rozporządzenia w chwili obecnej jeszcze nie istnieje – istniejące tłumaczenie ma charakter roboczy);
Powyższe rozporządzenia dostępne są na stronach internetowych Europejskiego Serwisu Prawnego:
www.europa.eu.int/euro-lex
• uzupełnienia poszczególnych programów operacyjnych.
Powyższe dokumenty dostępne są na stronach internetowych Ministerstwa Gospodarki i Pracy:
www.funduszestrukturalne.gov.pl
Ścieżka sprawdzenia kwalifikowalności:
Pierwszym krokiem projektodawcy jest sprawdzenie, czy dany rodzaj projektu i wydatku jest zgodny z tym, co zapisano na ten temat na poziomie ogólnym w uzupełnieniu programu operacyjnego.
Jeśli koszty, które zamierza ponieść, nie są sprzeczne z informacjami z uzupełnienia, w następnej kolejności projektodawca musi sprawdzić, jak odnoszą się one do zasad szczegółowych z rozporządzenia Komisji (WE) nr 448/2004 z 10 marca 2004 r. Na podstawie zasad zawartych w tym akcie powinien skonstruować budżet projektu, dzieląc wydatki na: kwalifikowalne i niekwalifikowalne do refundacji.
Generalne zasady odnośnie do kwalifikowalności wydatków, wynikające z wyżej wymienionych dokumentów i aktów wspólnotowych, mówią, że wydatek kwalifikowalny można uznać za takowy, gdy:
• jest on niezbędny do realizacji projektu, a więc ma z projektem bezpośredni lub pośredni związek;
• jest rzetelnie udokumentowany;
• odzwierciedla realną sytuację rynkową w dziedzinie, której dotyczy;
• został zaksięgowany na podstawie przepisów wspólnotowych lub (w przypadku braku regulacji wspólnotowych w danej kwestii) wewnątrzkrajowych;
• nie jest zakazany na mocy obowiązujących przepisów wspólnotowych lub krajowych (przepisy krajowe mogą być bardziej szczegółowe niż wspólnotowe).
Instytucje odpowiedzialne za kwestie kwalifikowalności
Jak widać na podstawie powyższych opisów, kwestie związane z kwalifikowalnością są regulowane zarówno wspólnotowymi, jak i krajowymi aktami prawnymi. Potencjalne pole do błędnych interpretacji jest zatem szerokie. Z tego właśnie powodu w polskim systemie wdrażania funduszy strukturalnych przewidziano miejsce dla instytucji, które byłyby odpowiedzialne za kontrolę, monitoring oraz w określonych przypadkach – za wykładnię przepisów traktujących o kwalifikowalności. Na podstawie art. 43 ustawy o Narodowym Planie Rozwoju powołano do istnienia cztery jednostki monitorująco-kontrolne (JMK) w następujących urzędach:
– ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego – Jednostka Monitorująco-Kontrolna: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego;
– ministra właściwego do spraw pracy – Jednostka Monitorująco-Kontrolna: Europejski Fundusz Społeczny;
– ministra właściwego do spraw rolnictwa i rozwoju wsi – Jednostka Monitorująco-Kontrolna: Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej sekcja Orientacji;
– ministra właściwego do spraw rolnictwa i rozwoju wsi – Jednostka Monitorująco-Kontrolna: Finansowy Instrument Wsparcia dla Rybołówstwa,
Jednym z głównych zadań krajowych jednostek monitorująco-kontrolnych nałożonych przez ustawę o NPR jest właśnie monitorowanie i kontrola kwalifikowalności wydatków w ramach poszczególnych funduszy strukturalnych – art. 43 pkt 2 ustawy o NPR. Kompetencje w tym zakresie JMK dzielą w pewnym stopniu z instytucjami zarządzającymi poszczególnymi programami operacyjnymi. Instytucje zarządzające bowiem mają prawo do zaostrzania w stosunku do własnych programowych kryteriów kwalifikowalności i do dostosowywania ich do strategii przyjętej przez dany program operacyjny.
Horyzont czasowy kwalifikowalności
Horyzont czasowy, w ramach którego projektodawcy mogą ponosić wydatki na projekty współfinansowane z funduszy strukturalnych, to jeden z najważniejszych aspektów kwalifikowalności. Znajomość zasad regulujących powyższą kwestię jest niezwykle istotna, szczególnie obecnie, kiedy to podpisywane są pierwsze umowy o dofinansowanie projektu, uruchamiające de facto pomoc z funduszy strukturalnych.
Zasady związane z czasowym horyzontem kwalifikowalności w polskim systemie wdrażania funduszy strukturalnych opierają się na następujących aktach prawnych i wytycznych:
• rozporządzenie Rady 1260/99/WE z 21 czerwca 1999 r. wprowadzające ogólne przepisy dot. funduszy strukturalnych;
• traktat o przystąpieniu Rzeczpospolitej Polskiej do Unii Europejskiej;
• kierunkowa KE dot. narodowej pomocy regionalnej (98/C 74/06);
• wytyczne instytucji zarządzających poszczególnymi programami.
Początek okresu kwalifikowalności
Kluczowym zapisem dającym zielone światło do rozpoczęcia wydatkowania środków na projekty współfinansowane z funduszy strukturalnych jest zapis znajdujący się w art. 30 ust. 2 rozporządzenia Rady 1260/99/WE z 21 czerwca 1999 r., który mówi bowiem, iż „wydatek może zostać uznany za niekwalifikujący się do współfinansowania z funduszy, jeżeli został on opłacony przez beneficjenta końcowego przed dniem, w którym wniosek o przyznanie pomocy trafił do Komisji. Data ta stanowi punkt wyjścia do kwalifikowania się wydatków”.
Najogólniej można powiedzieć, iż „wniosek o przyznanie pomocy” to nic innego, jak np. program operacyjny. Z powyższego zapisu wynika zatem, iż za datę rozpoczynającą okres kwalifikowalności wydatków dla danego państwa członkowskiego należy uznać dzień złożenia odpowiedniego dokumentu programowego do Komisji Europejskiej.
Ponieważ złożenie programów operacyjnych przez Polskę nastąpiło jeszcze w okresie przedczłonkowskim, konieczne było doprecyzowanie kwestii czasowego horyzontu kwalifikowalności odrębnymi decyzjami. Regulacje takie pojawiły się w traktacie akcesyjnym. Zgodnie z lit. o pkt 2 tytułu 15 załącznika II do traktatu akcesyjnego, „bez uszczerbku dla terminów wymienionych w art. 30 ust. 2 rozporządzenia 1260/99/WE wprowadzającego ogólne przepisy dot. funduszy strukturalnych, wydatki faktycznie poniesione, w odniesieniu do których Komisja otrzymała wniosek o wsparcie z Republiki Czeskiej, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Polski, Słowenii lub Słowacji przed dniem przystąpienia, które spełniają wszystkie warunki ustanowione w niniejszym rozporządzeniu, mogą być uznane za kwalifikujące się do wsparcia z funduszy od 1 stycznia 2004 r.”.
Powyższy zapis wyraźnie stwierdza, iż decyzja Rady Europejskiej w Kopenhadze stworzyła warunki do kwalifikowania wydatków do współfinansowania ze środków funduszy strukturalnych w Polsce już od 1 stycznia 2004 r. Niestety, w związku z faktem, iż nie udało nam się na czas wprowadzić wszystkich koniecznych zmian, dostosowujących polskie prawo zamówień publicznych do standardów unijnych, 1 stycznia jako początek okresu kwalifikowalności w Polsce pozostał de facto martwym zapisem.
W przypadku działań objętych pomocą publiczną, problem rozpoczęcia okresu kwalifikowalności wydaje się być mniej skomplikowany – przynajmniej z punktu widzenia beneficjenta (sam proces notyfikacji pomocy publicznej, dokonywany na szczeblu krajowym oraz na linii państwo członkowskie – Komisja Europejska, jest bowiem bardzo skomplikowany i nierzadko przysparza wielu problemów państwu członkowskiemu). Zgodnie z notą kierunkową KE dot. narodowej pomocy regionalnej (98/C 74/06) o początku okresu kwalifikowalności dla projektu zgłoszonego w ramach działania, w którym udzielana jest pomoc publiczna, możemy mówić od chwili złożenia przez projektodawcę wniosku o dofinansowanie projektu. Do momentu złożenia wniosku projektodawca ma prawo ponosić tylko koszty na wydatki związane z przygotowaniem wniosku o dofinansowanie. Mogą to być np. wydatki na studia wykonalności, biznesplany, ocena wpływu na środowisko czy inne różnego rodzaju analizy wymagane prawem krajowym.
Działania poszczególnych programów operacyjnych, w ramach których udzielana jest pomoc publiczna, zestawia poniższa tabela:
Koniec okresu kwalifikowalności
Definicję końcowego okresu kwalifikowalności zawiera art. 30 pkt 2 rozporządzenia 1260/1999, który mówi:
„Ostateczny termin kwalifikowania wydatków jest ustanawiany w decyzji przyznającej wkład z funduszy. (...) Może on być przedłużony przez Komisję na należycie uzasadniony wniosek państwa członkowskiego”.
Zgodnie z powyższym zapisem oraz z zapisem art. 31 (zasada n+2) – data końcowa okresu kwalifikowalności została wyznaczona na dzień 31 grudnia 2008 roku.
Dla projektodawcy obowiązującym najpóźniejszym terminem złożenia ostatniego wniosku o płatność w projekcie, czyli wniosku o płatność salda końcowego, jest dzień wyznaczony w umowie dofinansowania projektu (innymi słowy to instytucja zarządzająca danym programem operacyjnym, w ramach którego składany jest wniosek, decyduje o końcu okresu kwalifikowalności wydatków w danym projekcie). Termin ten jednak nie powinien przekroczyć wspomnianej już daty 31 grudnia 2008 roku.

Zasada 1 rozporządzenia 448/2004: koszty faktycznie poniesione

Koszty faktycznie poniesione (rozp. 448/2004 – zasada 1, pkt 1)
Jest to podstawowa zasada odnosząca się do kwalifikowalności wydatków. Mówi, że tylko wydatki faktycznie poniesione i odpowiednio udokumentowane będą podlegać refundacji z funduszy strukturalnych. Co do zasady, wydatek dokumentuje pokwitowana faktura, która powinna zawierać naniesioną przez dostawcę usług wzmiankę typu: „zapłacono dnia...” oraz pieczęć i podpis wystawcy. Jeśli nie jest to możliwe, płatności można potwierdzić również innymi dokumentami rachunkowymi/księgowymi o równoważnej do ww. faktury wartości dowodowej.
Według ustawy o rachunkowości z 29 września 1994 r., zgodnie z enumeratywnym brzmieniem art. 21. 1., dowód księgowy powinien zawierać co najmniej:
1) określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego,
2) określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej,
3) opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych,
4) datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą – także datę sporządzenia dowodu,
5) podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów,
6) stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania.
W zależności od wydatku, dokumenty potwierdzające ich poniesienie mogą się różnić. Zgodnie z podręcznikiem opracowanym przez Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym usytuowany w Ministerstwie Gospodarki i Pracy – „Kwalifikowalność wydatków w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich” – dowodami księgowymi mogą być np.:
• lista płac – stanowiąca dokument do wypłaty wynagrodzeń zgodnie z zawartą umową;
• rachunek za pracę wykonaną na podstawie umowy-zlecenia/o dzieło – stanowiący dowód zapłaty za usługę wykonaną na rzecz projektu;
• deklaracja rozliczeniowa składek ZUS – stanowiąca dowód na poniesienie wydatków związanych z opłaceniem składek na ubezpieczenia społeczne etc. (jako dowód wydatków należy załączyć zbiorczą deklarację ZUS, polecenie przelewu do ZUS, wykaz osób, za które została zapłacona składka ZUS, wraz z łączną kwotą składki za wymienione w wykazie osoby oraz oświadczenie, że ww. wykaz osób oraz wysokość składki jest zgodna ze stanem faktycznym).
Bardziej szczegółowe zasady co do potwierdzania płatności mogą zostać nałożone przez instytucje zarządzające poszczególnymi programami operacyjnymi.
Przykład (uszczegółowienia zapisów co do potwierdzania płatności)
Umowa dotacji w ramach SPO „Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw” (działanie 2.4 – „Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie dostosowywania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska”) w art. 8 ust. 1 określa warunki, które indywidualny beneficjent musi spełnić, by uzyskać wypłatę dotacji. Zgodnie z jego brzmieniem są to:
• prawidłowo wypełniony wniosek o refundację poniesionych wydatków kwalifikowalnych;
• kopie umów zawartych z wykonawcami;
• kopie faktur lub innych równoważnych dowodów księgowych wraz z kopiami dowodów zapłaty, potwierdzonych za zgodność z oryginałem;
• w przypadku wystąpienia o płatność okresową należy złożyć weksel in blanco, opłacony do kwoty przyznanej dotacji wraz z deklaracją wekslową.
Tak udokumentowane wydatki dołącza się do tzw. wniosku o refundację, który projektodawca przedstawia do realizacji instytucji wdrażającej (przyjmującej wnioski) odpowiednie działanie. Wnioski o refundację kosztów przedkładane będą przez projektodawcę zgodnie z harmonogramem, który on sam określi we wniosku o współfinansowanie projektu z funduszy strukturalnych oraz dodatkowo potwierdził w umowie o współfinansowanie zawartej z instytucją wdrażającą. Umowy o współfinansowanie mogą zakładać konieczność przedstawienia dodatkowych dokumentów potwierdzających faktyczne poniesienie wydatków przez projektodawcę. Mogą to być na przykład kopie umów zawartych z wykonawcami.
Koszty ogólne (rozp. 448/2004 – zasada 1, pkt 1.8)
Koszty ogólne związane z projektem to nic innego niż ta część kosztów stałych ponoszonych przez beneficjenta na co dzień w związku z działalnością, np. opłata za energię, wodę, opłata czynszowa, materiały biurowe, koszty rozmów telefonicznych czy koszty utrzymania personelu, która została poniesiona w związku z realizacją projektu współfinansowanego przez ERDF. Są one również kwalifikującymi się wydatkami, które mogą być wniesione na rzecz realizacji projektu. Zakwalifikowanie tego typu wydatków do refundacji możliwe jest jednak po zastosowaniu w stosunku do nich poniższych rygorów:
• wydatki te oparte są na kosztach rzeczywistych;
• zostaną wyodrębnione (obliczone) jako odpowiednia proporcja kosztów stałych związanych bezpośrednio z realizacją projektu, zgodnie z należycie uzasadnioną, rzetelną i bezstronną metodologią; uzasadnienie zastosowanego narzutu kosztów (pro rata), jak również przyjęte klucze podziałowe muszą zostać wskazane we wniosku o dotację; za ich określenie odpowiada projektodawca.
Z powyższego wynika, iż projektodawca może w ramach wkładu własnego wnieść odpowiednio wyliczoną część opłat za wodę, ciepło, energię czy płacę pracownika. Obecnie przyjęte rozwiązanie w tej kwestii przerzuca na projektodawcę konieczność zaproponowania metody wyliczenia tej część kosztów. Projektodawca musi wykonać wyliczenia na tyle wiarygodnie, by zostały one przyjęte przez gremia oceniające dany projekt.
Przykład
Organizacja pozarządowa organizuje w budynku, którego jest właścicielem, szkolenie 3-dniowe dla określonej grupy beneficjentów ostatecznych. W związku z powstałymi kosztami eksploatacji budynku organizacja pozarządowa może uznać je za wydatki kwalifikowalne. Zakładając, że miesięczne opłaty za elektryczność dla całego budynku wynoszą 280 PLN, ogrzewanie budynku wynosi również 280 PLN (w okresie grzewczym), powierzchnia budynku wynosi 100 m2, powierzchnia pomieszczenia, w którym odbywa się szkolenie wynosi 25 m2, można przyjąć następujący sposób wyliczenia wydatków kwalifikowalnych związany z eksploatacją budynku dla tego projektu:
– średni jednodniowy koszt elektryczności wyniósł: 280 PLN/28 dni roboczych = 10 PLN
– średni jednodniowy koszt ogrzewania wyniósł: 280 PLN/30 dni w miesiącu = ok. 9,30 PLN
– stosunek powierzchni pomieszczenia do powierzchni całego budynku wynosi: 25 m2/100 m2 = 0,25 (25%)
Wartość wydatku kwalifikowalnego:
(3 dni x 10 PLN + 3 dni x 9,30 PLN) x 0,25 = 14,48 PLN

Źródło: „Kwalifikowalność wydatków w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich”; Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

Koszty amortyzacji (rozp. 448/2004 – zasada 1, pkt 1.6)
Koszty amortyzacji nieruchomości lub wyposażenia mogą być uznane za wydatek kwalifikowalny oraz być wniesione jako płatność na rzecz projektu wtedy, kiedy są bezpośrednio powiązane z celami projektu. Spełnione muszą być także dwa kolejne warunki:
• współfinasowanie projektu przez środki pomocowe nie służy nabyciu nieruchomości albo wyposażenia;
• koszt amortyzacji jest obliczany zgodnie z właściwymi zasadami rachunkowości.
Na gruncie prawa polskiego zasady prowadzenia rachunkowości określa ustawa o rachunkowości z 29 września 2004 r., która mówi, że zgodnie z brzmieniem art. 32 pkt 1:
„Odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie – nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego”.
Ponadto ww. ustawa w pkt 2 tego samego artykułu stwierdza, iż ustalenie okresu amortyzowania danej nieruchomości czy wyposażenia musi być uwzględniane wliczając okres użyteczności ekonomicznej danego środka trwałego oraz innych czynników związanych z eksploatacją amortyzowanego środka (np. liczba zmian, na których pracuje środek trwały, tempo postępu techniczno-ekonomicznego, wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem, prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego).
Dla środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej można ustalać odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe w sposób uproszczony, przez dokonywanie zbiorczych odpisów dla grup środków zbliżonych rodzajem i przeznaczeniem lub jednorazowo odpisując wartość tego rodzaju środków trwałych.
W ramach projektu nie można amortyzować sprzętu, którego zakup był finansowany ze środków otrzymanych w ramach dotacji krajowej lub wspólnotowej. Wartość odpisów amortyzacyjnych nie kwalifikuje się do dofinansowania, jeżeli zakup danego sprzętu był już przedmiotem dofinansowania z funduszy strukturalnych (nie można bowiem dwukrotnie dofinansować z funduszy europejskich danego elementu majątku: po raz pierwszy przy jego zakupie i ponownie poprzez refundację wartości odpisów amortyzacyjnych).
Wkład rzeczowy (rozp. 448/2004 – zasada 1, pkt 1.7)
Płatności na rzecz projektu w ramach kosztów kwalifikowalnych mogą być również wnoszone w postaci wkładu rzeczowego. Za wkład rzeczowy uważa się wniesienie określonych składników majątku do projektu niepowodujące powstania faktycznego wydatku pieniężnego. Jako wkład rzeczowy wnoszone mogą być: grunty lub nieruchomości, wyposażenie lub materiały, badania, działalność zawodowa lub nieodpłatna dobrowolna praca.
W przypadku wnoszenia na rzecz projektu wkładu rzeczowego bezwzględnie obowiązują dwie zasady:
1. Dany środek trwały (np. nieruchomość lub maszyna) może być przedmiotem wkładu rzeczowego tylko wówczas, gdy beneficjent traci możliwość korzystania z niego w dotychczasowy sposób.
2. W sytuacji gdy wkłady rzeczowe są doliczane do płatności dokonywanych przez beneficjentów końcowych, udział funduszy pomocowych w finansowaniu projektu nie może przekroczyć wysokości całkowitych wydatków kwalifikowanych nieuwzględniających wartości wkładu rzeczowego („koszty kwalifikowalne” minus „wkład rzeczowy”).
Przykład
Całkowity koszt projektu wynosi 100 jednostek. Współfinansowanie z EFRR maksymalnie może osiągnąć wielkość 75 proc. (75 jednostek). Jednak okazuje się, że wniesiony przez projektodawcę wkład rzeczowy zostaje wyceniony na 30 jednostek. Zgodnie z zasadą przedstawioną powyżej współfinansowanie projektu ze środków EFRR nie może być zatem większe niż 70 jednostek (70 proc.).
Dwie powyższe zasady w dużym zakresie ograniczają pole do nadużyć, które mogłyby mieć miejsce w przypadku wnoszenia na rzecz projektu wkładu rzeczowego. Projektodawca, poświęcając dany środek trwały, traci bowiem możliwość swobodnego nim dysponowania i nie może użyć go już w stosunku do innej inwestycji. Druga zasada natomiast wprowadza mechanizm powodujący redukcję dofinansowania ze środków funduszy strukturalnych w momencie, kiedy wartość wkładu rzeczowego przekroczy określoną granicę.
Pozostałe warunki narzucone przez rozporządzenie 448/2004 są następujące:
• wkłady rzeczowe nie są dokonywane w odniesieniu do środków inżynierii finansowej określonych w zasadach 8–10 rozporządzenia Komisji nr 448/2004 z 10 marca 2004 r. (są to zasady traktujące o kwalifikowalności kosztów ponoszonych przy operacjach związanych z kapitałem podwyższonego ryzyka i funduszami pożyczkowymi, funduszami gwarancyjnymi oraz leasingiem);
• wartość wkładu rzeczowego może być niezależnie oceniona i poddana audytowi niezależnej jednostki;
• w przypadku udostępnienia gruntów lub nieruchomości budynków ich wartość musi zostać poświadczona przez niezależnego rzeczoznawcę majątkowego w rozumieniu ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami lub należycie upoważnionego właściwego organu administracyjnego;
• przepisy zasad dotyczących zakupu ziemi, nieruchomości i zakupu sprzętu używanego (są to zasady nr 4–6 rozporządzenia Komisji nr 448/2004 z 10 marca 2004 r.) stosuje się tam, gdzie sytuacja tego wymaga.
Ciekawostką kryjącą się pod pojęciem wkładu rzeczowego jest fakt, iż prawodawstwo wspólnotowe dopuszcza wniesienie na rzecz projektu w ramach wkładu rzeczowego wartości nieodpłatnie wykonanej pracy. Praca ta może odnosić się do różnego rodzaju usług, również tych bardziej specjalistycznych.
Warunki kwalifikowalności wydatku w przypadku nieodpłatnej pracy wnoszonej na rzecz projektu w ramach wkładu rzeczowego:
wolontariusz musi prowadzić precyzyjne karty czasu pracy wraz ze szczegółowym opisem wykonywanych zadań; ta dokumentacja musi być przechowywana na zasadach ogólnych, tak jak dokumenty finansowe; należy pamiętać, że to beneficjent ponosi odpowiedzialność za prawidłowe wykonywanie tego zadania przez wolontariusza;
nie mogą być wykonywane jako wolontariat zadania dodatkowe przez stałych pracowników;
wolontariusz musi prowadzić precyzyjne karty czasu pracy wraz ze szczegółowym opisem wykonywanych zadań; ta dokumentacja musi być przechowywana na zasadach ogólnych, tak jak dokumenty finansowe; należy pamiętać, że to beneficjent ponosi odpowiedzialność za prawidłowe wykonywanie tego zadania przez wolontariusza;

Źródło: „Kwalifikowalność wydatków w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich”; Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym, Ministerstwo Gospodarki i Pracy

Podwykonawstwo (zasada nr 1, pkt 3)
Zgodnie z zasadą nr 1 rozporządzenia 448/2004 umowy podwykonawstwa stanowią koszt kwalifikowalny. Wyjątkiem od tej reguły są te umowy, które:
• podnoszą koszty wykonania projektu bez proporcjonalnego podniesienia jego wartości;
• określają płatność jako procent całkowitego kosztu projektu, o ile taka płatność nie zostanie uzasadniona przez beneficjenta w stosunku do rzeczywistej wartości wykonanej pracy lub świadczonych usług;
• dodatkowo, w przypadku wszystkich umów podwykonawstwa, uznanych za wydatki kwalifikowalne, podwykonawcy, w celu zapewnienia przejrzystości swoich działań, zobowiązują się do dostarczenia organom audytu i kontroli wszystkich niezbędnych informacji dotyczących działań podlegających podwykonawstwu.
Zasada ta nie zakazuje podwyższania kosztów projektu w przypadku korzystania z zewnętrznych podwykonawców. Jej sens jest następujący: „w przypadku wzrostu kosztów, musi jednocześnie wzrosnąć proporcjonalnie poziom wartości dodanej w projekcie”.
Zakazane jest także wynagradzanie podwykonawcy w formie pewnego ułamka procentowego kosztu projektu (ryczałtu założonego z góry na określonym poziomie), chyba że jest to uzasadnione rzeczywistą wartością zrealizowanych robót bądź usług.

Zasada 3 rozporządzenia 448/2004: Opłaty finansowe i inne oraz wydatki prawne

Rozporządzenie Komisji 448/2004 z 10 marca 2004 roku w sposób jednoznaczny stwierdza, iż enumerowane w nim opłaty finansowe nie są kosztem kwalifikowalnym. Rozporządzenie mówi o następujących rodzajach opłat:
• odsetki od debetu (koszty zaciągnięcia kredytu),
• opłaty od transakcji finansowych (z wyjątkiem opłat od transnarodowych transakcji finansowych, w ramach programu pomocy PEACE II i inicjatyw wspólnotowych – INTERREG III, LEADER+, EQUAL i URBAN II – które są kwalifikowalne),
• prowizje od wymiany walut,
• ujemne różnice kursowe,
• inne opłaty finansowe (np. opłata za otwarcie akredytywy dokumentowej),
• grzywny, kary finansowe oraz wydatki związane ze sporami sądowymi.
Opłaty bankowe za prowadzenie rachunków (rozp. 448/2004 – zasada 3, pkt 2)
Prawo wspólnotowe dopuszcza uznanie za kwalifikowalne opłat za prowadzenie rachunków bankowych związanych z finansowaniem projektu realizowanego w ramach systemu pomocy z funduszy strukturalnych. Kwalifikowalność tych wydatków uzależniona jest od postawionych przez instytucje zarządzające wymogów co do zachowania zasady przejrzystości księgowej podmiotów realizujących projekty współfinansowane z funduszy strukturalnych. W polskim systemie wdrażania zagwarantowano zachowanie powyższej zasady poprzez wprowadzenie do umowy zawieranej z projektodawcą wymogu otwarcia odrębnego subkonta na przepływy pieniężne związane z projektem, o którym mowa powyżej.
Koszty porad prawnych, opłat notarialnych, ekspertyz technicznych i finansowych (rozp. 448/2004 – zasada 3, pkt 3)
Rozporządzenie Komisji 448/2004 dopuszcza uznanie tego rodzaju wydatków za kwalifikowalne, ale tylko pod warunkiem, że są one bezpośrednio związane z projektem, a także, jeżeli są niezbędne do realizacji projektu. Wymogi co do opracowywania tego rodzaju dokumentów narzuca ustawodawstwo wewnątrzkrajowe oraz wymogi instytucji zarządzających zawarte w uzupełnieniach programów operacyjnych lub umowach o dofinansowanie.
Koszty księgowości oraz koszty audytu (rozp. 448/2004 – zasada 3, pkt 3)
Prawodawstwo wspólnotowe wyraźnie mówi, iż koszty te kwalifikują się do współfinansowania, tylko jeśli związane są one z wymogami stawianymi przez instytucje zarządzające zawartymi w uzupełnieniach programów operacyjnych lub umowach o dofinansowanie.

Dariusz Kamiński
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Ksiegowosc.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek od sprzedaży w USA: czym różni się od VAT. Ponad 12 000 jurysdykcji podatkowych w jednym państwie

Stany Zjednoczone, jedna z największych i najpotężniejszych gospodarek świata, wyróżnia się pod względem podatkowym - nie posiada systemu podatku od wartości dodanej (VAT), który obowiązuje w Polsce i ponad 170 krajach na całym świecie. Wynikające z tego różnice widoczne są w portfelach konsumentów, ale są też prawdziwym wyzwaniem dla firm – zarówno tych amerykańskich, jak i polskich. Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i doradztwie w zakresie zgodności podatkowej w środowisku międzynarodowym, odsłania szczegóły obu systemów i wyjaśnia, jak w nich funkcjonować.

Od 31 grudnia 2024 r. przewoźnicy do 56 dni wstecz pod lupą inspekcji transportowych w UE. Jak przygotować się do nowych przepisów?

Już od 31 grudnia 2024 roku inspekcje transportowe w całej Unii Europejskiej zyskają nowe możliwości nadzoru, które znacząco wpłyną na funkcjonowanie branży zarówno w transporcie międzynarodowym, jak i krajowym. Dwukrotne wydłużenie okresu kontroli wymusi istotną zmianę procedur w firmach transportowych i przewozach osób. Należy się też liczyć ze zwiększoną liczbą wykrytych naruszeń na drodze. Jakie są konsekwencje tych zmian? I w jaki sposób przewoźnicy oraz osoby odpowiedzialne za transport publiczny mogą się na to przygotować? 

Ulga IP Box po nowemu. Ministerstwo Finansów potwierdza, że w 2025 r. może dojść do zmiany przepisów

Ulga IP Box pozwala zmniejszyć efektywne opodatkowanie dochodów z działalności innowacyjnej nawet do 5%. Już w 2025 r. może dojść do zmiany przepisów dotyczących tej ulgi. Ministerstwo Finansów potwierdza, że trwają wewnątrzresortowe konsultacje w tej sprawie.

Czy trzeba opłacić składkę zdrowotną w styczniu 2025 r., mimo braku przychodu za grudzień? Rozpoczęcie działalności na skali podatkowej lub podatku liniowym

Rozpoczęcie działalności gospodarczej to istotny moment, który wiąże się z szeregiem formalności oraz obowiązków podatkowych i ubezpieczeniowych. Obecnie wybierając formę opodatkowania przedsiębiorcy nie tylko zwracają uwagę na zobowiązania podatkowe, ale także na zobowiązania względem ZUS. Mowa o składce zdrowotnej, która w zależności od wybranej formy opodatkowania ma różny sposób wyliczenia. Na skali podatkowej i podatku liniowym składkę zdrowotną ustala się na podstawie dochodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym miesiąc wyliczenia składki. Pojawiają się zatem wątpliwości, czy rozpoczynając działalność w styczniu danego roku na skali lub liniówcę występuje obowiązek zapłaty składki zdrowotnej? Poniżej odpowiedź.

REKLAMA

Ulga dla młodych w 2025 r.: Limit zwolnienia a kwota wolna od podatku

Ulga dla młodych, która zwalnia z podatku przychody do 85 528 zł rocznie, będzie nadal dostępna. Jakie warunki należy spełniać, aby korzystać z tej ulgi w 2025 roku? Jak wpływa ona na kwotę wolną od podatku?

Nawet o 10% drożej za leczenie zębów w I kwartale 2025 r. Dentyści podnoszą ceny bardziej niż postępuje inflacja. Ich koszty rosną jeszcze szybciej

Ceny usług stomatologicznych rosną bardziej niż inflacja w całym sektorze zdrowia. Widać to w perspektywie kilku lat oraz ostatnich miesięcy. Ta różnica wciąż będzie się pogłębiać. Gabinety dentystyczne przycisnął wzrost różnych kosztów. Coraz trudniej jest im utrzymywać ceny, które wciąż są mocno niedoszacowane. Gdyby stomatolodzy podnosili je w ślad za faktycznymi podwyżkami wszystkich składowych, to usługi byłyby już obecnie droższe o minimum 15% rdr – pisze dr n. med. Piotr Przybylski. Doktor Przybylski ocenia, że w I kwartale 2025 roku wzrost cen może dobić do 10% rdr. Szczególnie mogą to odczuć pacjenci w dużych i średnich miastach.

Ulga B+R umożliwia odliczenie nawet 200 proc. kosztów osobowych (m.in. wynagrodzeń) od podstawy opodatkowania. Potrzebne są jednak zmiany

Ulga podatkowa B+R daje możliwość odliczenia nawet 200 proc. kosztów osobowych (czyli m.in. wynagrodzeń) od podstawy opodatkowania. Z badań wynika, że większość polskich przedsiębiorstw zna ten instrument, pomimo to tylko niewielka część firm, które rozwijają swoje produkty i procesy, korzysta z ulgi B+R.

KRUS wprowadza zmiany w limitach przychodów. Czy stracisz na emeryturze albo rencie?

KRUS informuje, że od początku grudnia 2024 roku obowiązują nowe kwoty przychodu decydujące o zmniejszaniu lub zawieszaniu świadczeń emerytalno-rentowych. Sprawdź nowe limity miesięcznego przychodu powodujące zmniejszenie/zawieszenie emerytury lub renty.

REKLAMA

Nowe wzory formularzy deklaracji VAT od 2025 roku

Minister Finansów zamierza od 1 kwietnia 2025 r. wprowadzić dwa nowe wzory deklaracji VAT. Mają to być VAT-8 (wersja 12) i VAT-9M (wersja 11). Gotowy jest już projekt rozporządzenia określającego nowe wzory tych formularzy. Co się zmieni?

Kwota wolna od podatku 60 tys. zł. Jest nowa odpowiedź na pytanie o realizację obietnicy

Obietnica podniesienia kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł wciąż pozostaje niezrealizowana, mimo że miała być spełniona w ciągu pierwszych 100 dni rządów. Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację posłanki Marii Koc wyjaśnia, że zmiana może nastąpić dopiero przy poprawie sytuacji budżetowej. Koszt wprowadzenia reformy szacuje się na 52,5 mld zł rocznie.

REKLAMA