Dokumentacja przy inwentaryzacji

Podstawowym aktem prawnym, który reguluje zasady inwentaryzacji jest ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 330). Ustawa regulująca zasady inwentaryzacji określa jedynie w sposób ogólny wymagania dotyczące częstotliwości, metod i terminów. Jednocześnie każda jednostka musi ustalić własne szczegółowe regulacje, uwzględniające specyfikę danej działalności. Zgodnie z ustawą o rachunkowości na podstawie art. 26 ust. 1 inwentaryzację, co do zasady, należy przeprowadzić pod  koniec każdego roku obrotowego, na dzień zakończenia działalności (może to być m.in. dzień sprzedaży jednostki).

Autopromocja

Polecamy: Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)

Przepisy nie regulują zasad dotyczących powoływania komisji, ani przeprowadzania  spisu z natury. Należy opierać się na utrwalonych w praktyce zasadach postępowania. Najczęściej spotykanymi rozwiązaniem jest, iż zagadnienia związane z inwentaryzacją, corocznie się powtarzające, dostępne są w instrukcji inwentaryzacyjnej (regulamin inwentaryzacyjny). Najczęściej są opracowywane przez głównego księgowego, a zatwierdzane przez kierownika jednostki. Wyniki inwentaryzacji trzeba właściwie udokumentować i połączyć z zapisami księgowymi.

Przyjmuje się, iż dokumentacja inwentaryzacyjna powinna zawierać:

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

• I ETAP: plan i harmonogram inwentaryzacji, instrukcję inwentaryzacyjną, zarządzenie wewnętrzne kierownika jednostki dotyczące przeprowadzenia inwentaryzacji (powołanie komisji inwentaryzacyjnej) oraz wykaz powołanych członków komisji.
• II ETAP: przebieg spisów z natury, protokół weryfikacji aktywów i pasywów, potwierdzenie sald (w tym: należności, zobowiązań, kredytów, pożyczek, środków pieniężnych), protokoły inwentaryzacyjne, protokoły wyceny zapasów niepełnowartościowych ujętych w arkuszu spisowym, oświadczenie osób odpowiedzialnych materialne, sprawozdanie komisji inwentaryzacyjnej, itp.
• III ETAP: protokoły weryfikacji różnic inwentaryzacyjnych oraz ich zestawienia I wyjaśnienie, protokół inwentaryzacji kasy, zestawienia zbiorcze spisów z natury i kompensat niedoborów oraz nadwyżek, polecenia księgowania różnic inwentaryzacyjnych.

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)
Autorzy: prof. dr hab Irena Olchowicz, dr Agnieszka Tłaczała, dr Wanda Wojas, Ewa Sobińska, Katarzyna Kędziora, Justyna Beata Zakrzewska, dr Gyöngyvér Takáts

Spis z natury, o którym mowa w art. 21 ustęp 1 ustawy o rachunkowości, jest uznawany za podstawową metodę w inwentaryzacji. Spis z natury jest metodą dowodowo niepodważalną. Polega na dokładnym mierzeniu, ważeniu, liczeniu i spisywaniu składników mierzalnych oraz policzalnych.

Inwentaryzacja a odpowiedzialność materialna pracowników

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Arkusz spisu z natury powinien zawierać, m.in:

• nazwę i numer arkusza,
• nazwę jednostki
• określenie metody inwentaryzacyjnej
• nazwę lub numer miejsca „spisowego”
• datę rozpoczęcia i zakończenia spisu z natury
• termin przeprowadzania inwentaryzacji
• jednostkę miary
• liczbę stwierdzoną w czasie dokonywania spisu z natury (zgodną ze stanem faktycznym),
• imię i nazwisko osoby, a także podpis złożony na dowód niezgłoszenia żadnych zastrzeżeń do ustaleń dotyczących spisu z natury;

Dokumenty inwentaryzacyjne należy przechowywać przez okres 5 lat w siedzibie jednostki, mając na uwadze ustalony porządek, który jest zgodny z metodą prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

Niedobory towarów ujawnione w trakcie inwentaryzacji

Zapraszamy do dyskusji na forum

Źródło: SmartMedia