REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak programy księgowo-rachunkowe mogą być wykazane w księgach rachunkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wioletta Chaczykowska
Wioletta Chaczykowska
Gyöngyvér Takáts

REKLAMA

Spółki prowadzące księgi rachunkowe za pomocą komputera mogą korzystać z programów dostępnych na rynku lub wytworzyć program finansowo-księgowy we własnym zakresie. W zależności od tego, czy spółka program kupiła na krótki bądź na długi okres użytkowania, czy też wytworzyła go we własnym zakresie - program podlega innej kwalifikacji księgowej.

W rozumieniu ustawy o rachunkowości do składników wartości materialnych i prawnych zalicza się tylko nabyte autorskie prawa majątkowe. Oznacza to, że spółki wytwarzanego we własnym zakresie oprogramowania komputerowego nie mogą zaliczać do składników wartości niematerialnych i prawnych.

Oprogramowanie komputerowe nabyte

Oprogramowanie finansowo-księgowe spółki mogą nabyć zewnątrz w drodze:

l zakupu,

l darowizny, lub

l aportu.

Program komputerowy nabywa się na podstawie licencji albo umowy o przeniesienie praw autorskich.

Licencja jest umową uprawniającą do korzystania z programu komputerowego, nie przenosi na nabywcę praw autorskich do programu. Uprawnia ona do korzystania z programu przez określony czas.

Umowa o przeniesienie praw autorskich przenosi na nabywcę prawo do wyłącznego korzystania z danego programu.

Sposób ewidencji nabytego programu komputerowego zależy od tego, czy:

l przewidywany okres używania jest dłuższy niż rok,

l wykorzystywany jest na potrzeby prowadzonej działalności,

l jest oddany i zdatny do używania.

Jeżeli warunki te zostaną spełnione, oprogramowanie zaliczamy do wartości niematerialnych i prawnych. Oprogramowanie, zgodnie z ustawą o rachunkowości, jak i z ustawami podatkowymi, jako składnik wartości niematerialnych i prawnych, podlega amortyzacji.

Przykład 1

Spółka nabyła licencję o wartości 4000 zł. Ponieważ licencję zakupiono na 2 lata zakwalifikowano ją do wartości niematerialnych i prawnych. Odpisy amortyzacyjne ustalono w wysokości 50% rocznie.

(4000 zł × 50%) : 12 m-cy = 166,66 zł/m-c

Ewidencja księgowa

1. Zakup oprogramowania:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 4 000

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 4 000

2. Miesięczny odpis amortyzacyjny:

Wn "Amortyzacja" 166,66

Ma "Umorzenie" 166,66

Spółki często nabywają licencję tylko na kilka miesięcy. W przypadku gdy licencja jest nabyta na okres krótszy niż 12 miesięcy, nie spełnia ona warunków zakwalifikowania do wartości niematerialnych i prawnych, dlatego należy jej wartość ująć jednorazowo w koszty.

Przykład 2

Spółka zakupiła licencję o wartości 3000 zł. Licencja ta będzie wykorzystywana przez rok. Ponieważ okres ekonomicznej użyteczności wynosi 12 miesięcy, wartość licencji ujęto bezpośrednio w koszty.

Ewidencja księgowa

Wn "Zużycie materiałów i energii" 3 000

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 3 000

Jednostka w swojej polityce rachunkowości może ustalić, że od niskocennych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. W tym celu można wykorzystać przepisy podatkowe, które wartość niskocennych środków trwałych określają na poziomie 3500 zł.

Przykład 3

Spółka zakupiła licencję o wartości 3400 zł. Licencja będzie wykorzystywana przez spółkę przez 18 miesięcy. Z punktu widzenia ustawy o rachunkowości licencję należy zakwalifikować do wartości niematerialnych i prawnych, którą jako niskocenną można zamortyzować jednorazowo. Natomiast według ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnik może dokonywać odpisów amortyzacyjnych lub wydatek poniesiony na nabycie licencji ująć bezpośrednio w koszty (bez konieczności ewidencjonowania na koncie "Wartości niematerialne i prawne") w miesiącu oddania oprogramowania do używania.

Ewidencja księgowa

1. Zakup oprogramowania:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 3 400

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 3 400

2. Jednorazowy odpis amortyzacyjny:

Wn "Amortyzacja" 3 400

Ma "Umorzenie" 3 400

Spółki mogą nabywać programy komputerowe nie tylko odpłatnie, mogą je uzyskać również w formie darowizny. W księgach rachunkowych program otrzymany nieodpłatnie ujmuje się według ceny rynkowej, którą stanowi - jeżeli nie została ona ustalona inaczej - cena sprzedaży podobnego lub takiego samego programu. Ewidencja księgowa następuje na takich samych zasadach, jak w przypadku otrzymania nieodpłatnie np. środka trwałego.

Przykład 4

Spółka otrzymała od innej spółki oprogramowanie komputerowe do prowadzenia obrotu magazynowego. Wartość rynkowa programu została określona w umowie o przeniesieniu praw autorskich i wynosi 12 000 zł. Okres amortyzacji ustalono na 5 lat.

Ewidencja księgowa

1. Otrzymanie programu:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 12 000

Ma "Przychody przyszłych okresów" 12 000

2. Roczne odpisy amortyzacyjne:

Wn "Amortyzacja" 2 400

Ma "Umorzenie" 2 400

3. Zapis równoległy do odpisów amortyzacyjnych:

Wn "Przychody przyszłych okresów" 2 400

Ma "Pozostałe przychody operacyjne" 2 400

Programy komputerowe mogą być wniesione do spółki w formie wkładu niepieniężnego. Oprogramowanie otrzymane w formie aportu w księgach rachunkowych ujmuje się według wartości określonej w umowie spółki.

Uwaga!

Wartość aportu określa się w umowie spółki. Wartość ta nie może odbiegać od wartości rynkowej takiego samego lub podobnego przedmiotu.

Przykład 5

Kapitał zakładowy spółki został podwyższony. Nowe udziały zostały pokryte w formie wkładu niepieniężnego. Aportem jest oprogramowanie komputerowe. W umowie ustalono przeniesienie praw autorskich do programu. Wartość programu 10 000 zł.

Ewidencja księgowa

1. Umowa o podwyższenie kapitału:

Wn "Rozliczenie wniesienia aportu" 10 000

Ma "Rozrachunki z udziałowcami" 10 000

2. Wniesienie aportu:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 10 000

Ma "Rozliczenie wniesienia aportu" 10 000

3. Wpis do rejestru:

Wn "Rozrachunki z udziałowcami" 10 000

Ma "Kapitał zakładowy" 10 000

Programy komputerowe wytwarzane we własnym zakresie

W niektórych przedsiębiorstwach, ze względu na specyfikę działalności i różnorodność zapotrzebowań informacyjnych, program finansowo-księgowy wytwarza się we własnym zakresie. Zaletą takiego programu jest dokładne dostosowanie do potrzeb i specyfiki przedsiębiorstwa.

W rozumieniu ustawy o rachunkowości do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się tylko te programy komputerowe, które zostały nabyte zewnątrz. Wytworzenie programu przez pracowników firmy, którzy zadanie wykonują w ramach swoich obowiązków wynikających ze stosunku pracy, sprawia, że prawo majątkowe do programu należy do spółki. Spółka jednak nie może go wykazać w wartościach niematerialnych i prawnych.

Jeżeli program komputerowy jednostka wytwarza we własnym zakresie, wydatki poniesione na jego wytworzenie obciążają koszty okresu, w którym zostały one poniesione.

Przykład 6

Spółka prowadząca specyficzną działalność produkcyjno-handlową podjęła decyzję o wytworzeniu własnego programu komputerowego. Informatycy spółki, w ramach swoich obowiązków, wytworzyli program finansowo-księgowy dokładnie dostosowany do potrzeb informacyjnych poszczególnych komórek organizacyjnych. Praca nad programem trwała 10 miesięcy.

Wynagrodzenie pracownika wraz z narzutami: 1800 zł miesięcznie.

Wykorzystane materiały i inne koszty poniesione w związku z wytworzeniem programu: 2500 zł. Wartość programu komputerowego:

(1800 zł × 10) + 2500 zł = 20 500 zł.

Wn konta zespołu 4 20 500

Ma "Rozrachunki z pracownikami" 20 500

Gdy pracownicy firmy wytwarzają program na podstawie dodatkowego zlecenia, spółka staje się właścicielem prawa majątkowego tylko wtedy, jeżeli zgodnie z umową między pracownikami a pracodawcą, prawo to będzie przeniesione na pracodawcę. W takim przypadku program uznaje się za nabyty i spółka może go zaliczyć do wartości niematerialnych i prawnych.

Przykład 7

Pracownicy spółki na zlecenie pracodawcy wytworzyli program komputerowy. Umowa zlecenia zawiera zapis o przeniesieniu praw autorskich na spółkę. Pracownicy po wykonaniu zlecenia wystawili fakturę na kwotę 13 000 zł.

Ewidencja księgowa

1. Faktura od pracowników:

Wn "Rozlicznie zakupu" 13 000

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 13 000

2. Przyjęcie programu:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 13 000

Ma "Rozliczenie zakupu" 13 000

Aktualizacja programów komputerowych

Programy finansowo-księgowe z powodu zmian w przepisach lub w wyniku rozszerzenia działalności jednostki często muszą być aktualizowane. Zarówno przepisy podatkowe, jak i ustawa o rachunkowości nie przewidują ulepszenia wartości niematerialnych i prawnych. W związku z tym wydatki poniesione na modernizację programu komputerowego powinny być bezpośrednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w dniu ich poniesienia.

Uwaga!

Jeśli w wyniku modernizacji oprogramowania powstanie nowy składnik wartości niematerialnych i prawnych, należy zaliczyć go do aktywów trwałych i amortyzować.

Przykład 8

Spółka zakupiła nową wersję posiadanego oprogramowania w cenie 3800 zł. Poprzednia wersja była używana w przedsiębiorstwie przez kilka lat i została już w 100% zamortyzowana. Dlatego uznano, że nowa wersja oprogramowania zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych, jako odrębny składnik. Uzasadnia to również fakt, że wydatek przekracza kwotę 3500 zł, ustaloną dla niskocennych środków trwałych.

Ewidencja księgowa

1. Zakup nowej wersji oprogramowania:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 3 800

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 3 800

Ustalenie odpisu amortyzacyjnego w wysokości 50% rocznie

(3800 zł × 50%) : 12 = 158,33 zł/m-c

2. Miesięczny odpis amortyzacyjny:

Wn "Amortyzacja" 158,33

Ma "Umorzenie" 158,33

Uwaga!

Okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla programów komputerowych wedlug zasad podatkowych nie może być krótszy niż 24 miesiące.

Przykład 9

Jednostka zakupiła aktualizację programu komputerowego o wartości 1000 zł. Wydatek zakwalifikowano bezpośrednio do kosztów.

Wn "Zużycie materiałów i energii" 1 000

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 1 000

Wioletta Chaczykowska

księgowa z licencją MF

Gyöngyvér Takáts

ekspert ds. rachunkowości, pracownik redakcji

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Firmy ignorują KSeF? Tylko 5 tys. podmiotów gotowych na rewolucję e-fakturowania

Choć obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur wejdzie w życie za 9 miesięcy, zaledwie 5230 firm zdecydowało się na dobrowolne wdrożenie systemu. Eksperci biją na alarm – to ostatni moment na przygotowania. Firmy nie tylko ryzykują chaos, ale też muszą zmierzyć się z brakiem środowiska testowego, napiętym harmonogramem i rosnącą liczbą innych zmian w przepisach.

Spółka komandytowa bez VAT od dywidendy – ważna interpretacja skarbówki

Dywidenda wypłacana komplementariuszowi nie podlega VAT – potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Oznacza to, że spółki komandytowe, w których wspólnicy prowadzą sprawy spółki bez wynagrodzenia, nie muszą obawiać się dodatkowego obciążenia podatkowego. To dobra wiadomość dla przedsiębiorców poszukujących efektywnych i bezpiecznych rozwiązań podatkowych.

Fiskus wlepi kary za niezapłacony podatek od sprzedaży ubrań i zabawek w internecie? MF analizuje informacje o 300 tys. osób i podmiotów handlujących na platformach internetowych

Operatorzy platform, za pośrednictwem których dokonywane są transakcje w internecie, przekazali MF dane ponad 177 tys. osób fizycznych i 115 tys. podmiotów – poinformowała PAP rzeczniczka szefa KAS Justyna Pasieczyńska. Dane te są teraz analizowane.

Będzie katastrofa fakturowa w 2026 roku? Kto odważy się wdrożyć obowiązek stosowania KSeF i faktur ustrukturyzowanych?

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Jak nie zbankrutować na IT: inteligentne monitorowanie i optymalizacja kosztowa środowiska informatycznego. Praktyczny przewodnik po narzędziach i strategiach monitorowania

W dzisiejszej erze cyfrowej, środowisko IT stało się krwiobiegiem każdej nowoczesnej organizacji. Od prostych sieci biurowych po rozbudowane infrastruktury chmurowe, złożoność systemów informatycznych stale rośnie. Zarządzanie tak rozległym i dynamicznym ekosystemem to nie lada wyzwanie, wymagające nie tylko dogłębnej wiedzy technicznej, ale przede wszystkim strategicznego podejścia i dostępu do odpowiednich narzędzi. Wyobraźcie sobie ciągłą potrzebę monitorowania wydajności kluczowych aplikacji, dbałości o bezpieczeństwo wrażliwych danych, sprawnego rozwiązywania problemów zgłaszanych przez użytkowników, a jednocześnie planowania przyszłych inwestycji i optymalizacji kosztów. To tylko wierzchołek góry lodowej codziennych obowiązków zespołów IT i kadry managerskiej. W obliczu tej złożoności, poleganie wyłącznie na intuicji czy reaktywnym podejściu do problemów staje się niewystarczające. Kluczem do sukcesu jest proaktywne zarządzanie, oparte na solidnych danych i inteligentnych systemach, które nie tylko informują o bieżącym stanie, ale również pomagają przewidywać przyszłe wyzwania i podejmować mądre decyzje.

Wojna celna USA - Chiny. Jak może się bronić Państwo Środka: 2 scenariusze. Świat (też Stany Zjednoczone) nie może się obejść bez chińskiej produkcji

Chiny mogą przekierować towary nadal objęte nowymi, wysokimi cłami USA przez gospodarki i porty azjatyckie lub (a raczej równolegle) przekierować sprzedaż dotychczas kierowaną do USA na inne rynki - prognozują eksperci Allianz Trade. Bardziej prawdopodobna jest przewaga drugiego scenariusza – tak było podczas pierwszej wojny handlowej prezydenta Trumpa, co obecnie oznaczać będzie m.in. 6% rokroczny wzrost importu z Chin do UE (ale też do innych krajów) w ciągu trzech najbliższych lat. Branża, która nie korzysta z żadnych wyłączeń w wojnie celnej – odzież i tekstylia może odczuć ją w największym stopniu na swoich marżach.

Ostatnie dni na rozliczenie PIT-a i odliczenie ulg podatkowych. Czego nie uwzględnia Twój e-PIT? Co zrobić, gdy nie masz PIT-11?

Dzień 30 kwietnia robi na podatnikach coraz mniejsze wrażenie, zwłaszcza na tych rozliczających się na formularzu PIT-37. Teoretycznie nie muszą już pamiętać o wysłaniu dokumentu, bo na koniec miesiąca automatycznie zrobi to za nich e-Urząd Skarbowy (usługa Twój e-PIT). W praktyce jednak – jeśli naprawdę zależy nam na najkorzystniejszym rozliczeniu 2024 roku (w tym np. o rozliczeniu ulg podatkowych), nie możemy odpuścić samodzielnej weryfikacji przygotowanego przez fiskusa rozliczenia. Co warto zrobić na krótko przed upływem terminu?

Rozliczenie składki zdrowotnej do 20 maja 2025 r. za zeszły rok. Wypełnij ZUS DRA albo ZUS RCA i sprawdź czy masz nadpłatę, czy niedopłatę

ZUS przypomina, że każdy, kto w 2024 r. prowadził pozarolniczą działalność i podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz był opodatkowany podatkiem liniowym, skalą podatkową lub ryczałtem ewidencjonowanym - musi rozliczyć w skali roku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Należy to zrobić w dokumencie ZUS DRA lub ZUS RCA za kwiecień 2025 r., a termin minie 20 maja. Do tego dnia trzeba uiścić ewentualną niedopłatę.

REKLAMA

KSeF. Do 25 kwietnia 2025 r. przedsiębiorcy mogą zgłaszać dodatkowe uwagi i opinie nt. KSeF. [WAŻNE TERMINY]

Krajowy System e-Faktur (KSeF). Do 25 kwietnia 2025 r. przedsiębiorcy mogą zgłaszać dodatkowe uwagi i opinie nt. KSeF. Resort finansów potwierdził wprowadzenie obowiązku wystawiania e-faktur dla wszystkich podatników. Poinformował, że uwzględnił wszystkie kluczowe postulaty zgłaszane przez przedsiębiorców w zakresie wystawiania e-faktur w KSeF.

System ICS-2 w transporcie drogowym i kolejowym – na to muszą uważać przewoźnicy. Od kwietnia 2025 r. ostatni etap wdrażania

Import Control System 2 (ICS2) ma służyć do przekazywania informacji o ładunkach między Unią Europejską a krajami trzecimi, a jego zadaniem jest uszczelnienie handlu z państwami spoza UE. Od kwietnia 2025 r. rozpoczął się ostatni etap wdrażania systemu ICS-2 dla sektora transportu drogowego i kolejowego.

REKLAMA