Jak ująć w księgach rachunkowych usługi w toku na koniec roku obrotowego

Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)

Sposób ujęcia w księgach rachunkowych niezakończonych na dzień bilansowy usług zależy od charakteru oraz okresu ich realizacji. Jeżeli w trakcie świadczenia usług przypada dzień bilansowy, często przypisanie kosztów do osiągniętych przychodów nie jest możliwe. Stosowanym w tej sytuacji rozwiązaniem zapewniającym współmierność jest przypisanie przychodów do okresu na podstawie stopnia zaawansowania usługi. Pomiar stopnia zaawansowania jest konfrontowany z planowanymi kosztami lub przychodami całkowitymi, czyli z wielkościami budżetowanymi. Niezakończone na dzień bilansowy usługi o okresie realizacji dłuższym niż sześć miesięcy podlegają szczególnym zasadom ustalania przychodów i kosztów. Na dzień bilansowy usługa powinna być rozliczana tak jak produkcja w toku. Jednak zdarza się, że nawet w sytuacji, gdy umowa jest zawarta na okres krótszy niż sześć miesięcy, jednostki rozliczają ją jako umowę długoterminową. Takie podejście będzie prawidłowe tylko pod warunkiem, że jest to odpowiednio uzasadnione, np. koniecznością realizacji zasady zapewnienia prawdziwego i rzetelnego obrazu sytuacji finansowej i majątkowej jednostki. Ponieważ z pytania nie wynika charakter oraz czas wykonywania przedmiotowych usług, przedstawimy dwie możliwe sytuacje.

Małe jednostki mogą sporządzać uproszczone sprawozdania finansowe już za rok 2015

Czas realizacji umowy krótszy niż sześć miesięcy...

W sytuacji gdy usługi informatyczne wykonywane przez spółkę mają okres realizacji krótszy niż sześć miesięcy, koszty poniesione ujmuje się bieżąco jako Wn konto 50 „Koszty działalności usługowej” (w analityce: nazwa projektu), które są zaliczane do kosztów wytworzenia (np. Wn konto 50, Ma konto 30, 21, 23, 31). Wskazane jest, aby w sytuacji niezakończenia usługi do dnia bilansowego spółka bieżąco wystawiała faktury VAT za już wykonane usługi. W takich przypadkach należy do każdego zlecenia usługi już wykonanej rozliczyć koszty w okresie zakończenia usługi, nie później niż do dnia bilansowego, wykazując je w sprawozdaniu finansowym za bieżący rok obrotowy. Natomiast koszty usług niezakończonych (i niezafakturowanych) na dzień bilansowy wykazuje się jako usługi w toku w aktywach bilansu: na dzień bilansowy – Wn konto 60 „Produkty gotowe i półprodukty”, Ma konto 50 „Koszty działalności usługowej”. Natomiast na początek roku stan produkcji w toku przenosi się zapisem odwrotnym, po koszcie wytworzenia. Po wykonaniu i odebraniu przez zleceniodawcę zakończonych prac ujmuje się sprzedaż usług oraz koszt ich wykonania: Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami” oraz Ma konto 70-0 „Sprzedaż usług” i równolegle Wn konto 70-1 „Koszt sprzedanych usług” oraz Ma konto 50 „Koszty działalności usługowej”.