Jak skorzystać z ulgi na złe długi

Ulga na złe długi polega na korekcie podatku należnego od niezapłaconych faktur sprzedaży, odpisanych jako nieściągalne lub których nieściągalność została uprawdopodobniona. Należy przy tym nadmienić, że nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, w przypadku, gdy nie została ona uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Żeby móc z ulgi skorzystać, należy spełnić łącznie szereg warunków formalnych, określonych w art. 89a ust. 2 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst pierwotny: Dz. U. z 2004 r. nr 54, poz. 535, dalej: Ustawa o VAT), a mianowicie:

1) dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonane na rzecz podatnika, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;

2) wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny;

3) wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni;

4) wierzytelności nie zostały zbyte;

5) od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona;

6) wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.

Pierwszy z warunków, czyli rejestracja dłużnika jako podatnika VAT czynnego zarówno w dniu dokonania transakcji jak i na moment dokonania korekty podatku należnego, jest warunkiem koniecznym do skorzystania z ulgi na złe długi. Aby mieć pewność, że dłużnik jest podatnikiem VAT czynnym, warto zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla kontrahenta o potwierdzenie rejestracji dłużnika na podstawie art. 96 ust 13 ustawy o VAT

Drugi warunek dotyczy wykazania wierzytelności jako obrotu opodatkowanego w deklaracji podatkowej. Nie można skorzystać z ulgi na złe długi od wierzytelności, jeżeli wcześniej nie stanowiła ona podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Kolejny warunek, dotyczy statusu prawnego dłużnika na dzień dokonania transakcji i skorzystania z ulgi na złe długi. Jak wynika z art. 89a ust. 2 pkt 1, dłużnik nie może być w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji na moment przeprowadzenia transakcji. Przepis ten nie dotyczy momentu dokonania korekty podatku VAT należnego. Stanowisko takie potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej nr IBPP2/443-502/09/PH z dnia 7.08.2009 r,:

„(...) Podkreślenia wymaga fakt, iż ustawodawca w dwóch różnych punktach art. 89a ust. 2 ustawy o VAT określa wymóg co do statusu stron transakcji. W art. 89a ust. 2 pkt 1 mówi się o tym, iż dłużnik w chwili dokonania transakcji musi być czynnym podatnikiem niebędącym w trakcie postępowania upadłościowego ani likwidacji, natomiast w pkt 3 - iż w chwili dokonania korekty zarówno wierzyciel, jak i dłużnik powinni być czynnymi podatnikami VAT. W pkt 3 nie znajduje się już powtórzenie warunku zawartego w pkt 1 odnośnie postępowania likwidacyjnego czy upadłościowego. Literalne brzmienie przepisu pozwala zatem na wyprowadzenie wniosku, iż postawienie dłużnika w stan likwidacji już po dokonaniu dostawy nie stoi na przeszkodzie w skorzystaniu z ulgi na złe długi (...)”.

Informacje o statusie prawnym dłużnika można uzyskać z Krajowego Rejestru Sądowego, gdyż jak stanowi przepis art. 10 ust 1 Ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym każdy ma prawo przeglądania akt rejestrowych podmiotów wpisanych do Rejestru. (Ustawa z dnia 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. nr 168, poz. 1186).