REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak wykazać i rozliczać w księgach bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów

Mariusz Bukowiński
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów dokonywane są dla zapewnienia współmierności przychodów i kosztów oraz zachowania zasady memoriału w danym okresie sprawozdawczym. Służą one do prawidłowego określenia kosztów działalności operacyjnej dla każdego okresu sprawozdawczego.

W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami, dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Ustawa wskazuje nawet odpowiednie rozwiązanie ewidencyjne w tym zakresie, stanowiąc, że do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego należy zaliczać koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione. Stąd wynikają więc zapisy na kontach: „Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynnych”, „Rozliczenia międzyokresowe kosztów biernych” oraz „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.

REKLAMA

Autopromocja

Jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy. Zakres dokonania RMK biernych został bardziej precyzyjnie określony przez znowelizowaną ustawę o rachunkowości.

Tabela. Wymóg dokonania RMK biernych (art. 39 uor)

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

UWAGA

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe i zasady ustalania ich wysokości powinny wynikać z uznanych zwyczajów handlowych.

Odpisy biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów następują stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń. Czas i sposób rozliczenia powinien być uzasadniony charakterem rozliczanych kosztów, z zachowaniem zasady ostrożności.

Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe zmniejszają koszty okresu sprawozdawczego, w którym stwierdzono, że zobowiązania te nie powstały.

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów to rezerwy na zobowiązania związane bezpośrednio z działalnością operacyjną, tj. z wytwarzaniem, sprzedażą (handlem) i fazą po sprzedaży, a także ogólnym zarządem. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów stanowią specyficzną formę rezerw na przyszłe zobowiązania z tytułu kosztów działalności operacyjnej, przypadających na bieżący okres sprawozdawczy.

Jednostka dokonuje wyceny biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów nie rzadziej niż na dzień bilansowy, w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej kwocie. Kwota, na którą zarachowane jest bierne rozliczenie międzyokresowe kosztów, powinna wynikać z racjonalnych przesłanek. Rzetelny szacunek powinien nastąpić w drodze osądu dokonanego przez kierownictwo jednostki, z uwzględnieniem dotychczasowych doświadczeń dotyczących podobnych transakcji.

W przypadku wystąpienia biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów istotna jest kwestia ujęcia podatku dochodowego odroczonego. Ze względu na odmienny moment ujęcia kosztów z punktu widzenia bilansowego i podatkowego pojawią się przejściowe różnice z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Koszt bilansowy powstaje wcześniej (tj. w okresie, w którym usługa została wykonana lub potwierdzona protokołem odbioru tej usługi) niż koszt podatkowy (data wystawienia faktury). Jednostka powinna ustalić aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w wysokości kwoty przewidywanej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego.

Ewidencja i rozliczenie RMK biernych zależy od tego, jaki rachunek kosztów prowadzi jednostka. Sposób ewidencji RMK biernych w układzie kont zespołu 4 jest chyba najbardziej powszechnym rozwiązaniem. Bywają też jednostki, które prowadzą ewidencję kosztów tylko w układzie kont zespołu 5, tj. „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie”. Przy czym należy zaznaczyć, że nie zwalnia to z obowiązku wykazania kosztów według rodzajów w informacji dodatkowej. Najbardziej rozbudowana ewidencja występuje w jednostkach prowadzących pełną ewidencję kosztów, ujmujących je jednocześnie na kontach zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie” oraz kontach zespołu 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie”.

Na jakie zobowiązania nie należy tworzyć rezerwy

Do biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów nie zalicza się zobowiązań wynikających z przyjętych przez jednostkę niefakturowanych dostaw i usług. Zalicza się je do zobowiązań z tytułu dostaw i usług, i to także wtedy, gdy ustalenie przez jednostkę dokładnej ilości i/lub ceny dostawy/usługi może wymagać szacunków. Takie stanowisko wynika z projektu KSR nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe”.

Przykład 1

Jednostka prowadzi ewidencję kosztów tylko w układzie kont zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie”.

Wariant 1 - rzeczywiste koszty < rezerwa

1. Zarachowanie biernego rozliczenia międzyokresowego kosztów - utworzenie rezerwy na koszty działalności operacyjnej poprzez zaksięgowanie w ciężar kosztów okresu bieżącego ścisłej lub prawdopodobnej wysokości przyszłego zobowiązania w wysokości 100 000 zł.

Wn „Rozliczenie kosztów” 100 000

Ma „RMK - bierne” 100 000

2. Zaksięgowanie rzeczywiście poniesionych kosztów działalności operacyjnej w wysokości 90 000 zł związanych z utworzonym w okresach poprzednich biernym rozliczeniem międzyokresowym kosztów:

a) poniesienie kosztów

Wn „Koszty rodzajowe” 90 000

Ma „Rozrachunki z dostawcami” (lub inne konta) 90 000

b) rozwiązanie rezerw w wysokości poniesionych kosztów

Wn „RMK - bierne” 90 000

Ma „Rozliczenie kosztów” 90 000

000

3. Rozwiązanie niewykorzystanej części rezerwy w wysokości 10 000 zł - niewykorzystana część rezerwy zmniejsza koszty okresu, w którym została stwierdzona:

Wn „RMK - bierne” 10 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wariant 2 - rzeczywiste koszty > rezerwa

1. Zarachowanie biernego rozliczenia międzyokresowego kosztów - utworzenie rezerwy na koszty działalności operacyjnej poprzez zaksięgowanie w ciężar kosztów okresu bieżącego ścisłej lub prawdopodobnej wysokości przyszłego zobowiązania w wysokości 100 000 zł:

Wn „Rozliczenie kosztów” 100 000

Ma „RMK - bierne” 100 000

2. Zaksięgowanie rzeczywiście poniesionych kosztów działalności operacyjnej w wysokości 120 000 zł związanych z utworzonym w okresach poprzednich biernym rozliczeniem międzyokresowym kosztów:

a) poniesienie kosztów

Wn „Koszty rodzajowe” 120 000

Ma „Rozrachunki z dostawcami” (lub inne konta) 120 000

b) rozwiązanie rezerw

Wn „RMK - bierne” 100 000

Ma „Rozliczenie kosztów” 100 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Przykład 2

Jednostka prowadzi ewidencję kosztów tylko w układzie kont zespołu 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie”.

Wariant 1 - rzeczywiste koszty < rezerwa

1. Zarachowanie biernego rozliczenia międzyokresowego kosztów - utworzenie rezerwy na koszty działalności operacyjnej poprzez zaksięgowanie w ciężar kosztów okresu bieżącego ścisłej lub prawdopodobnej wysokości przyszłego zobowiązania w wysokości 200 000 zł:

Wn „Koszty według typów działalności” 200 000

Ma „RMK - bierne” 200 000

2. Zaksięgowanie rzeczywiście poniesionych kosztów działalności operacyjnej w wysokości 180 000 zł związanych z utworzonym w okresach poprzednich biernym rozliczeniem międzyokresowym kosztów:

Wn „RMK - bierne” 180 000

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 180 000

3. Rozwiązanie niewykorzystanej części rezerwy w wysokości 20 000 zł - niewykorzystana część rezerwy zmniejsza koszty okresu, w którym została stwierdzona:

Wn „RMK - bierne” 20 000

Ma „Koszty według typów działalności” 20 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wariant 2 - rzeczywiste koszty > rezerwa

1. Zarachowanie biernego rozliczenia międzyokresowego kosztów - utworzenie rezerwy na koszty działalności operacyjnej poprzez zaksięgowanie w ciężar kosztów okresu bieżącego ścisłej lub

prawdopodobnej wysokości przyszłego zobowiązania w wysokości 200 000 zł:

Wn „Koszty według typów działalności” 200 000

Ma „RMK - bierne” 200 000

2. Zaksięgowanie rzeczywiście poniesionych kosztów działalności operacyjnej w wysokości 220 000 zł związanych z utworzonym w okresach poprzednich biernym rozliczeniem międzyokresowym kosztów:

Wn „RMK - bierne” 220 000

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 220 000

3. Zaksięgowanie nadwyżki kosztów działalności operacyjnej ponad kwotę utworzonego w okresach poprzednich biernego rozliczenia międzyokresowego kosztów w koszty okresu bieżącego:

Wn „Koszty według typów działalności” 20 000

Ma „RMK - bierne” 20 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład 3

Jednostka prowadzi pełną ewidencję kosztów, ujmując je jednocześnie na kontach zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie” oraz kontach zespołu 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie”.

Wariant 1 - rzeczywiste koszty < rezerwa

1. Zarachowanie ścisłej (lub prawdopodobnej) wysokości biernego rozliczenia międzyokresowego kosztów - utworzenie rezerwy na koszty działalności operacyjnej w wysokości 250 000 zł:

Wn „Koszty według typów działalności” 250 000

Ma „RMK - bierne” 250 000

2. Poniesienie kosztów prostych związanych z utworzonym w okresach poprzednich biernym rozliczeniem międzyokresowym kosztów w wysokości 200 000 zł:

a) ewidencja w układzie rodzajowym

Wn „Koszty rodzajowe” 200 000

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 200 000

b) przeniesienie kosztów na konta zespołu 5

Wn „RMK - bierne” 200 000

Ma „Rozliczenie kosztów” 200 000

3. Nadwyżka rezerw nad kosztami rzeczywiście poniesionymi - 50 000 zł:

Wn „RMK - bierne” 50 000

Ma „Koszty według typów działalności” 50 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wariant 2 - rzeczywiste koszty > rezerwa

1. Zarachowanie ścisłej (lub prawdopodobnej) wysokości biernego rozliczenia międzyokresowego kosztów - utworzenie rezerwy na koszty działalności operacyjnej w wysokości 250 000 zł:

Wn „Koszty według typów działalności” 250 000

Ma „RMK - bierne” 250 000

2. Poniesienie kosztów prostych związanych z utworzonym w okresach poprzednich biernym rozliczeniem międzyokresowym kosztów w wysokości 300 000 zł:

a) ewidencja w układzie rodzajowym

Wn „Koszty rodzajowe” 300 000

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 300 000

b) przeniesienie kosztów na konta zespołu 5

Wn „RMK - bierne” 300 000

Ma „Rozliczenie kosztów” 300 000

3. Nadwyżka kosztów rzeczywiście poniesionych ponad utworzoną rezerwę w wysokości 50 000 zł:

Wn „Koszty według typów działalności” 50 000

Ma „RMK - bierne” 50 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• art. 6, art. 28 oraz art. 39 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694: ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 63, poz. 393

projekt Krajowego Standardu Rachunkowości nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe”

Mariusz Bukowiński

Partner Zarządzający MB Audyt

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
2 maja 2023 r. (wtorek)
4 maja 2023 r. (czwartek)
29 kwietnia 2023 r. (sobota)
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Księgowy jako doradca strategiczny – ewolucja zawodu w erze cyfrowej

Badanie fillup k24 „Księgowi jako kluczowi doradcy klienta? Rola, wyzwania i rozwój zawodu okiem księgowych i przedsiębiorców” pokazuje, że przedsiębiorcy chcą widzieć w księgowym osobę, która doradzi, zrozumie ich, pomoże podjąć strategiczne decyzje, a nie tylko wprowadzi dane – mówi Monika Piątkowska, doradca podatkowy fillup. 

Stawka podatku leśnego na 2025 r. Kto zapłaci i ile? Kto będzie zwolniony?

Podatek leśny obejmuje grunty leśne z wyjątkiem lasów wykorzystywanych na działalność inną niż leśna. W 2025 roku stawka podatku wynosi 61,02 zł za hektar, obliczona na podstawie średniej ceny sprzedaży drewna. Dowiedz się, kto jest zobowiązany do płacenia podatku leśnego i jakie przysługują zwolnienia.

E-faktura od 2026 r.: co oznacza KSeF dla dużych i małych przedsiębiorców?

Od 2026 roku Krajowy System e-Faktur (KSeF) stanie się obowiązkowy dla wszystkich firm, z pewnymi udogodnieniami dla najmniejszych przedsiębiorców. Michał Sosnowski, Business Development Director w Exorigo-Upos, wyjaśnia, jakie zmiany czekają przedsiębiorstwa oraz z czym wiąże się możliwość stosowania trybu offline.

Prof. Modzelewski: nie będzie faktur ustrukturyzowanych w 2026 roku

Niedawno dowiedzieliśmy się oficjalnie, że odroczony do dnia 1 lutego 2026 r. termin wprowadzenia powszechnego obowiązku wystawiania tzw. faktur ustrukturyzowanych nie będzie już odraczany, mimo że nie powstał jeszcze nawet projekt zasadniczej przebudowy tej koncepcji, co zapowiedział oficjalnie minister finansów. 

REKLAMA

Od strażnika faktur do doradcy biznesowego. Tak zmienić się musi rola księgowego w cyfrowym świecie finansów

Branżę usług księgowych czeka wielka rewolucja, a jej pierwsze sygnały już widać. Obecnie księgowy koncentruje się na porządkowaniu faktur, wpisywaniu ich do systemu księgowego, rozliczaniu należności firm, sprawdzaniu i analizowaniu rachunków oraz innych danych księgowych, a następnie wyliczaniu podatków i sporządzaniu raportów. Wcześniej przedstawiciele tego zawodu postrzegani byli jako “strażnicy faktur”, co oznaczało, że kontrolowali tylko formalny aspekt dokumentacji. Obecnie oczekuje się od nich opieki nad całym obszarem związanym z finansami. Czy cyfryzacja wpłynie na konieczność zmiany kompetencji księgowych? Czy zmieni się postrzeganie tego zawodu?

Od piątku rusza nabór wniosków o wakacje składkowe od ZUS. Gdzie złożyć wniosek? Kto może wystąpić o zwolnienie ze składek na ubezpieczenie społeczne za grudzień?

Od piątku rusza nabór wniosków o wakacje składkowe od ZUS. Gdzie złożyć wniosek? Kto może wystąpić o zwolnienie ze składek na ubezpieczenie społeczne za grudzień? Jakie należy spełniać warunki, by uzyskać zwolnienie?

Księgowi pełnią coraz bardziej złożone role. Są w firmach doradcami, analitykami, a także partnerami biznesowymi

Księgowy przyszłości to nie tylko specjalista od liczb, ale także strategiczny doradca i wsparcie w rozwoju firmy. W obliczu rosnących oczekiwań przedsiębiorców, którzy cenią księgowych za zaangażowanie, komunikatywność i umiejętność zarządzania ryzykiem, profesja ta dynamicznie ewoluuje. Nowoczesne technologie odciążają księgowych od żmudnych zadań, pozwalając im skupić się na doradztwie.

Niższa składka zdrowotna dla niepełnosprawnego przedsiębiorcy przy wspólnym rozliczeniu podatkowym PIT. Jak to obliczyć wyjaśnia Minister Zdrowia

Chęć skorzystania przez małżonków ze wspólnego rozliczenia PIT nie pozbawia małżonka zaliczonego do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności z możliwości skorzystania z ulgi w składce zdrowotnej uregulowanej w art. 82 ust. 10 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Jakie są warunki skorzystania z tej ulgi i jak ją liczyć, wyjaśnił 18 października 2024 r. Minister Zdrowia w odpowiedzi na interpelację poselską .

REKLAMA

Minimalna zmiana w składce zdrowotnej od 2025 r. Polska 2050: dodatkowo ulga dla mikroprzedsiębiorców a od 2026 r. korzystniejsze zasady dla MŚP

Rada Ministrów przyjęła 29 października 2024 r. projekt ustawy dotyczący zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Zakłada on, że przychody z tytułu zbycia środków trwałych nie będą wchodziły do podstawy naliczania składki zdrowotnej od przedsiębiorców. Polska 2050 poinformowała tego samego dnia, że w przyszłym tygodniu krok drugi zmian w składce zdrowotnej, czyli wprowadzenie: 🔜od 2025 r. ulgi dla mikroprzedsiębiorców, 🔜a od 2026 r. korzystniejszych zasad naliczania składki zdrowotnej dla MŚP.

Podatek od nieruchomości 2025: ważne zmiany przepisów od 1 stycznia. Budynki, budowle, garaże

Głównym powodem planowanych przez Ministerstwo Finansów zmian w podatku od nieruchomości (mają wejść w życie z początkiem 2025 r.) jest orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 lipca 2023 r. (sygn. akt: SK 14/21). W wyroku uznano za niekonstytucyjne rozwiązanie polegające na definiowaniu obiektów będących przedmiotem opodatkowania poprzez odesłanie do przepisów prawa budowlanego (czyli nie tylko samej ustawy – Prawo budowlane). O ile orzecznictwo sądów administracyjnych zasadniczo akceptowało dotychczasową konstrukcję, to jednak Trybunał dostrzegł argumenty podatników i nakazał zmienić przedmiotową regulację. Nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (to w niej znajdują się przepisy dotyczące podatku od nieuchronności) zakłada przede wszystkim wprowadzenie autonomicznych definicji na potrzeby opodatkowania tym podatkiem. 

REKLAMA