REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wynik kontroli w księgach rachunkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aneta Mazur

REKLAMA

Jak ująć w księgach rachunkowych skutki kontroli podatkowej, jeśli dotyczyła roku bieżącego? Jak ująć w księgach skutki kontroli podatkowej, która dotyczyła lat wcześniejszych? Czy skutki te należy rozpatrywać w kategoriach błędu podstawowego?

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. f ustawy o rachunkowości kary i grzywny, w tym i te wynikające z nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych, zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych, związanych pośrednio z działalnością operacyjną jednostki.
Jeśli jednostka musi skorygować błąd wynikający na przykład z nieprawidłowości w rozliczeniu podatkowym (w wyniku kontroli urzędu skarbowego), wykrytym w zatwierdzonym już sprawozdaniu finansowym za dany rok obrotowy, powinna najpierw rozpoznać, czy wykryty błąd jest błędem podstawowym, ponieważ od tego uzależnione jest jego ujęcie w księgach rachunkowych.
Jeśli błąd zostanie uznany jako podstawowy, wówczas należy kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnieść na kapitał własny i wykazać jako zysk (stratę) z lat ubiegłych.
Jeśli jednak okaże się, że błąd nie jest błędem podstawowym, to kwotę korekty jednostka powinna wykazać w rachunku zysków i strat w bieżącym sprawozdaniu finansowym, czyli w sprawozdaniu finansowym za okres, w którym błąd został wykryty.
W następstwie błędu podstawowego nie można uznać sprawozdania finansowego za rok lub lata poprzednie za spełniające wymagania rzetelnego i jasnego przedstawiania sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego.
Poniżej charakteryzujemy ujęcie w księgach rachunkowych skutków kontroli podatkowej w podziale na VAT oraz podatek dochodowy od osób prawnych.

Błędy w rozliczeniu VAT ujawnione w wyniku kontroli

W razie stwierdzenia, że podatnik w złożonej deklaracji VAT-7 wykazał kwotę zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określa wysokość tego zobowiązania w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30 proc. kwoty zaniżenia tego zobowiązania.
Oto, jak ująć w księgach rachunkowych wynik kontroli w VAT, w zależności od tego, czy błąd w rozliczeniu został uznany za podstawowy czy też nie.

Przypadek 1: błąd w rozliczeniu VAT został zakwalifikowany przez kierownictwo jednostki jako błąd podstawowy, kontrola dotyczyła lat poprzednich (sprawozdanie finansowe już zostało zatwierdzone).
Tab. 1. Ewidencja wyników kontroli
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przypadek 2: błąd w rozliczeniu VAT nie jest błędem podstawowym bądź też kontrola podatkowa dotyczyła bieżącego roku.
Tab. 2. Ewidencja wyniku kontroli
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

PRZYKŁAD
W firmie KORA została przeprowadzona kontrola urzędu kontroli skarbowej. Kontrola dotyczyła rozliczenia VAT za luty bieżącego roku. Stwierdzone nieprawidłowości w rozliczeniu podatku skutkowały zapłatą: podatku od towarów i usług w wysokości 4500 zł, sankcją w kwocie 1350 zł i odsetkami w wysokości 2000 zł. W księgach rachunkowych firma KORA ujęła to zdarzenie w następujący sposób:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Błędy stwierdzone w podatku dochodowym od osób prawnych

W przypadku gdy popełniono błędy w rozliczeniu podatkowym za rok, za który sprawozdanie finansowe zostało już zatwierdzone, wówczas obowiązuje wspomniana już zasada, że jeśli jednostka po zatwierdzeniu już sprawozdania finansowego otrzymała informacje o zdarzeniach dotyczących lat poprzednich, to należy je ująć w księgach rachunkowych roku, w którym te informacje otrzymała.
A zatem jeśli chcemy skorygować podatek dochodowy dotyczący np. 2003 roku, to korektę tę należy ująć w księgach roku bieżącego, czyli 2007, ponieważ sprawozdanie finansowe za rok 2003 zostało już zatwierdzone. Zapis księgowy tego zdarzenia - przy założeniu, że nie mamy do czynienia z błędem podstawowym - podany jest w poniższej tabeli.
Tab. 3. Ewidencja rozliczeń z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Odsetki od zaległości

Chociaż przy okazji omawiania korekt podatku dochodowego od osób prawnych oraz VAT pojawiły się już księgowania odsetek od zaległości budżetowych, warto jeszcze nieco uwagi poświęcić zagadnieniu odsetek od zaległości budżetowych. Odsetki za zwłokę obliczane są i opłacane na podstawie ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 z późn.zm.). Odsetki te naliczane są począwszy od najbliższego dnia po upływie terminu płatności.
Minister Finansów w drodze obwieszczenia ogłasza w Monitorze Polskim stawki odsetek za zwłokę. Obecnie odsetki od zaległości podatkowych wynoszą 11 proc. i zostały ogłoszone w Monitorze Polskim z 2006 r. Nr 19, poz. 207. Do obliczania kwoty odsetek przyjmuje się poniższy wzór (rozporządzenie Ministra Finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach - Dz.U. Nr 165, poz. 1373):
(Kz x L x O) : 365 = On= Opz
gdzie:
Kz - kwota zaległości,
L - liczba dni zwłoki,
O - stawka odsetek za zwłokę w stosunku rocznym,
On - kwota odsetek,
Opz - kwota odsetek po zaokrągleniu.
Odsetki za zwłokę zaokrągla się do pełnych złotych, tj. końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.
Odsetki za zwłokę zaliczane są w księgach rachunkowych do kosztów finansowych. Na koncie 751 „Koszty finansowe” ujmowane są odsetki niezależnie od tego, czy zostały już zapłacone, czy jeszcze nie. Ewidencja księgowa odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych obejmuje ich zarachowanie, a następnie zapłatę:
Tab. 4. Ewidencja odsetek od zaległości budżetowych
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

PRZYKŁAD
W spółce KORAL kontrola UKS stwierdziła, że nieprawidłowo naliczana była amortyzacja na skutek zastosowania błędnej stawki amortyzacyjnej, co w konsekwencji spowodowało zawyżenie kwoty amortyzacji. W rezultacie popełnionego błędu zawyżone zostały koszty podatkowe i zaniżona podstawa do opodatkowania oraz podatek dochodowy. Kontrola dotyczyła roku 2004, za który sprawozdanie finansowe zostało już zatwierdzone. Zgodnie z protokołem pokontrolnym dodatkowe zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych wyniosło 4000 zł, a odsetki 1000 zł. Błąd w naliczeniu amortyzacji w poprzednich latach nie uznany został za błąd podstawowy, ponieważ wartość korekty amortyzacji i umorzenia nie jest istotna dla oceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego za poszczególne okresy sprawozdawcze.
Ujęcie w księgach rachunkowych spółki KORAL wyników kontroli jest więc następujące:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W sytuacji gdyby jednak ujęcie w księgach rachunkowych roku 2007 zarówno odsetek, jak i podatku dochodowego miało wpływ na obraz sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego za ten okres sprawozdawczy, wówczas mamy do czynienia z błędem podstawowym. Ujęcie w księgach rachunkowych tej sytuacji przedstawiono w tabeli na str. 79.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podstawa prawna:
- ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn.zm.),
- ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.),
- ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.),
- rozporządzenie Ministra Finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U. Nr 165, poz. 1373),
- obwieszczenie Ministra Finansów z 6 marca 2006 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (M.P. Nr 19, poz. 207).

dr Aneta Mazur

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Paradoks: Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły. Co będzie dalej?

Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły, na przekór narracji płynącej z rynku złota i innych metali szlachetnych, których rajd miałby być wyrazem spadającego zaufania do dolara, obligacji i całego systemu fiducjarnego. Czy można pogodzić dwa trendy o przeciwnym charakterze? Na to pytanie, w cotygodniowym komentarzu Catalyst odpowiada Emil Szweda (Obligacje.pl).

Skarbówka wchodzi na nasze konta i sprawdza transakcje bez nakazu jak się fiskusowi tylko podoba: STIR, DAC7 – warto wiedzieć, co to jest i jak działa

Fiskus ma prawo do prowadzenia kontroli kont bankowych. Dotyczy to osób prywatnych oraz przedsiębiorców i firm. Dla sprawdzenia historii transakcji na koncie bankowym nie musi być prowadzone przeciwko nam żadne postępowanie ani wszczęta kontrola. Skarbówce wystarczy samo podejrzenie popełnienia wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, aby sięgnąć do banku po informacje o dokonywanych przez nas transakcjach. Poza tym zautomatyzowane systemy same badają na bieżąco historię bankową naszych kont i wyłapują transakcje podejrzane.

Firmowe to firmowe. Dlaczego warto oddzielić finanse prywatne od firmowych. Cztery konta, które dają przedsiębiorcy spokój

Właściciele małych firm często powtarzają: „to przecież wszystko moje pieniądze”. I rzeczywiście – formalnie tak jest. Ale kiedy pieniądze są wspólne, problemy finansowe też robią się wspólne. Dopóki na koncie jest płynność, granica między finansami firmowymi a prywatnymi wydaje się niewidoczna. Ale wystarczy większy wydatek, spadek sprzedaży albo poślizg w płatnościach od klientów – i zaczyna się chaos. Nie w dokumentach – w codziennym zarządzaniu.

Dwie ważne nowości w podatku od spadków i darowizn. Przywrócenie terminu do zwolnienia i zmiana przepisów dot. obowiązku podatkowego i złożenia zeznania

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła i przesłała do Sejmu RP projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przewiduje w szczególności ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, nowe przepisy przewidują możliwość przywrócenia terminu, który będzie miał zastosowanie do wszystkich tytułów nabycia majątku podlegającego podatkowi od spadków i darowizn. Ponadto przywrócenie terminu dotyczyć będzie poza zwolnieniem dla najbliższej rodziny, także zwolnienia nabycia przedsiębiorstw zmarłej osoby fizycznej, gdzie warunkiem zwolnienia jest również konieczność terminowego złożenia zgłoszenia. Dodatkowo nowe przepisy doprecyzują moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku i obowiązku złożenia zeznania podatkowego. Jest możliwe, że zmiany przepisów wejdą w życie jeszcze w 2025 roku.

REKLAMA

API KSeF 2.0 - Ministerstwo Finansów udostępniło demo interfejsu programistycznego

W dniu 15 października 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępniło środowisko przedprodukcyjne (Demo) interfejsu programistycznego API KSeF 2.0.Środowisko daje możliwość sprawdzenia systemów finansowo-księgowych z wykorzystaniem rzeczywistych metod uwierzytelniania. Resort finansów zapewnia wsparcie techniczne dla użytkowników środowiska przedprodukcyjnego (Demo) pod adresem: podatki.gov.pl/formularz. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że integracja ze środowiskiem API KSeF 2.0 jest konieczna, aby zapewnić kompatybilność systemów finansowo-księgowych z obligatoryjną wersją systemu KSeF 2.0.

Od 2026 r. zmiany w księgowości podatników PIT. Nowe pliki JPK i rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 16 października 2025 r., że od 2026 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się w ramach podatku PIT. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą podlegające podatkowi PIT, które co miesiąc przekazują ewidencję JPK_V7M, będą zobowiązane do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ewidencji przychodów. Ministerstwo Finansów udostępni bezpłatne narzędzia pozwalające na realizację obowiązków w zakresie przesyłania nowych obligatoryjnych plików JPK.

Rachunki nie będą trafiały do KSeF. Czy to oznacza, że wrócą do łask?

Już od 2026 roku podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). System obejmie faktury ustrukturyzowane, natomiast nie dotyczy innych dokumentów, takich jak rachunki. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż zwolnioną z VAT mogą wystawiać rachunki poza KSeF.

Darowizna samochodu żonie po wycofaniu z firmy. Czy to na pewno bezpieczne podatkowo? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Czy przekazanie żonie samochodu wycofanego z działalności gospodarczej może sprowadzić na przedsiębiorcę problemy z fiskusem? Najnowsza interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości. Urząd jasno wskazał, że darowizna auta po wycofaniu z firmy nie powoduje powstania przychodu w PIT, o ile spełnione są określone warunki. To ważna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zastanawiają się, jak bezpiecznie przekazać majątek firmowy do majątku prywatnego.

REKLAMA

Opodatkowanie donejtów dla twórców internetowych (PIT, VAT). Czy to naprawdę darowizna?

Przez lata środowisko twórców internetowych – streamerów, youtuberów czy użytkowników Patronite – żyło w przekonaniu, że donate’y (czyli dobrowolne wpłaty od widzów) to darowizny, a więc – do określonego limitu – nieopodatkowane. Takie podejście miało swoje źródło w języku – słowo „donate” pochodzi przecież od angielskiego „donation”, czyli darowizna.

KSeF 2.0. Co ważniejsze – prawo podatkowe, czy podręczniki Ministerstwa Finansów? Faktura ustrukturyzowana istnieje tylko wirtualnie

Opublikowany przez resort finansów, liczący kilkaset stron (!) dokument pod nazwą „Podręcznik KSeF 2.0.” (w 4. częściach), jest w wielu miejscach nie tylko sprzeczny z projektowanymi przepisami, lecz również z uchwaloną już nowelizacją ustawy o VAT – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA